Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie w IV Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Artur Witek

Protokolant: Mariusz Zając

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Szczecin – Śródmieście w Szczecinie Moniki Bednarskiej – Kałużnej

po rozpoznaniu w dniach 2 sierpnia 2016 roku i 16 września 2016 roku sprawy

T. P.

urodz. (...) w S., syna Z. i M. z domu J.,

oskarżonego o to, że:

w okresie od września 2015 roku do dnia 14 stycznia 2016 roku w S., w mieszkaniu na ul. (...) znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją córką A. P. (1) w ten sposób, że będąc pod wpływem alkoholu wszczynał awantury, w przebiegu których rozrzucał przedmioty osobistego użytku pokrzywdzonej, wielokrotnie znieważał ją słowami powszechnie uznanymi za obelżywe oraz naruszał jej nietykalność cielesną poprzez plucie na nią, szarpanie za odzież, popychanie, a w dniu 28.09.2015r. podduszał pokrzywdzoną i pchał A. P. (1) na drzwi, powodując u niej obrażenia w postaci stłuczenia okolicy grzebienia lewej łopatki przy pełnej ruchomości kończyny, naruszając funkcję kończyny górnej lewej poprzez miejscową bolesność na okres nieprzekraczający dni 7, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 07.02.2012r. sygn. IV K 626/11 za czyn z art. 207 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 18.04.2013r. do 18.04.2014r.,

tj. o czyn z art. 207 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

I.  uznaje T. P. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za ten czyn na podstawie art. 207 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 15 stycznia 2016 roku do dnia 2 sierpnia 2016 roku.

III.  Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego od ponoszenia należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych.

IV.  Na podstawie § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 3, § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu przyznaje na rzecz adw. K. D.kwotę 619,92 (sześciuset dziewiętnastu i 92/100) złotych, w tym 115,92 (stu piętnastu i 92/100) złotych podatku od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu T. P. z urzędu.

SSR Artur Witek

Sygn. akt IV K 585/16

UZASADNIENIE

T. P. jest ojcem A. P. (1). Mężczyzna w 2006 roku doznał wylewu, na skutek którego ma problemy z mową. Wypowiada pojedyncze słowa, przede wszystkim wulgarne. W okresie od dnia 18 kwietnia 2013 roku do dnia 18 kwietnia 2014 roku odbywał karę roku pozbawienia wolności wymierzoną wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 7 lutego 2012 roku (sygn. akt IV K 626/11) za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. popełnione na szkodę A. P. (1) i B. S.. Po zakończeniu jej wykonywania wrócił do mieszkania, znajdującego się przy ul. (...), w którym przebywała także jego córka. Lokal składa się z dwóch pokoi i jest połączony z sąsiednim wspólnym korytarzem. A. P. (1) wyprowadziła się z niego w lipcu 2014 roku. W tym okresie opiekę nad ojcem sprawowały osoby delegowane przez pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S.. Odwiedzały go dwa razy w tygodniu. W czerwcu 2015 roku A. P. (1) ponownie zamieszkała w lokalu przy ul. (...). Początkowo jej wspólne życie z ojcem układało się dobrze. Jednak od września 2015 roku T. P. zaczął nadużywać alkoholu. Znajdując się pod jego wpływem, wszczynał awantury, w trakcie których rozrzucał przedmioty osobistego użytku córki, znieważał ją słowami powszechnie uznanymi za obraźliwe (dowody: protokoły zeznań – k. 21v., 34v. zbiór A) oraz popychał i szarpał za odzież. Nie pozwalał także córce spać. Kobieta, obawiając się ojca, opuszczała mieszkanie, i udawała się do matki lub koleżanki.

Dowody: - protokoły wyjaśnień A. P. (1) – k. 26-28 , 5 zbiór A, 21-22

zbiór A,

-

protokoły zeznań B. F. – k. 16-17 zbiór A,

-

protokoły zeznań B. S. – k. 28-29, 23-25 zbiór A,

-

protokoły zeznań I. R. – k. 34-35 zbiór A,

-

protokoły zeznań P. P. – k. 29, 55 zbiór A.

W dniu 28 września 2015 roku T. P., znajdując się pod wpływem alkoholu w mieszkaniu przy ul. (...), próbował wyrzucić kosmetyki córki. Kobieta zagroziła mu, że wezwie policję. Wówczas ojciec pchnął ją na drzwi, powodując upadek, po czym usiadł na niej, złapał rękami za szyję i zaczął podduszać. A. P. (1) wezwała pomoc. Otrzymała ją od sąsiadki B. F. i koleżanki P. P., które odciągnęły mężczyznę. Na miejsce przybyli funkcjonariusze policji. Obezwładnili zachowującego się agresywnie T. P., a następnie osadzili go w izbie wytrzeźwień.

Dowody: - protokół zeznań A. P. (2) – k. 26-28, 21-22 zbiór A,

-

protokoły zeznań B. F. – k. 16-17,

-

karta ewidencyjna – k. 116 zbiór A,

-

protokoły zeznań B. W. – k. 125 zbiór A,

-

kserokopia notatnika służbowego – k. 131-133 zbiór A.

A. P. (1) z powodu obrażeń doznanych w dniu 28 września 2015 roku i konieczności przedłożenia w pracy zaświadczenia lekarskiego udała się w dniu 2 października 2015 roku do Izby Przyjęć(...)w S.. Przeprowadzone badania wykazały wystąpienie u niej stłuczenia i bolesności palpacyjnej w rzucie grzebienia lewej łopatki oraz przy ruchach odwodzenia kończyny. U pacjentki nie odnotowano zewnętrznych śladów obrażeń ani świeżych zmian pourazowych. Zalecono jej zastosowanie chusty trójkątnej i zakazano przeciążania kończyny. Stwierdzone dolegliwości skutkowały naruszeniem funkcji kończyny górnej lewej przez miejscową bolesność na okres nieprzekraczający 7 dni.

Dowody: - protokół zeznań A. P. (1) – k. 26-28, 21-22 zbiór A,

-

karta informacyjna izby przyjęć – k. 32 zbiór A,

-

opinia sądowo-lekarska – k. 140-142 zbiór A.

W dniu 14 stycznia 2016 roku T. P. spożywał piwo w swoim mieszkaniu. Znajdując się pod wpływem alkoholu, wchodził wielokrotnie do pokoju córki. Gdy w kuchni przystąpiła do przygotowywania obiadu, kilka razy przeszedł przez pomieszczenie, trzaskając drzwiami, po czym zaczął krzyczeć i nerwowo gestykulować. A. P. (1) ostrzegła ojca, że zadzwoni po policję i zostanie zabrany do izby wytrzeźwień. Mężczyzna, gdy to usłyszał, wykonał obraźliwy gest (dowód: protokół zeznań k. 22 zbiór A) i opluł jej twarz. Córka udała się do swojego pokoju. T. P. podążył za nią, krzycząc i energicznie gestykulując. Kobieta skontaktowała się z policją. Wezwani funkcjonariusze zabrali ojca do izby wytrzeźwień.

Dowody: - protokół zeznań A. P. (1) – k. 26-28, 21-22 zbiór A,

-

zaświadczenie lekarskie z dnia 15 stycznia 2016 roku – k. 20 zbiór A,

-

karta ewidencyjna – k. 115 zbiór A.

-

protokoły zeznań P. B. – k. 120 zbiór A,

-

protokoły zeznań M. O. – k. 181 zbiór A.

T. P. w czasie popełnienia zarzucanego mu czynu nie miał z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym zdolności rozpoznania jego znaczenia lub pokierowania swoim postępowaniem. Cechuje go osobowość nieprawidłowa uwarunkowana wieloczynnikowo, głównie organicznie. Choruje na zespół zależności alkoholowej.

Dowody: - opinie sądowo-psychiatryczne i psychologiczna – k. 153-156, 260-273

zbiór A.

T. P. urodził się w (...) roku. Jest kawalerem, ojcem jednego dziecka . Utrzymuje się ze świadczeń rentowych w wysokości 600 złotych miesięcznie. Nie posiada wartościowych przedmiotów majątkowych Został dwukrotnie skazany za przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. wyrokami Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 29 września 2010 roku, sygn. akt V K 213/10 na kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat oraz 50 stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 złotych, a także Sądu Rejonowego Szczecinie – Centrum w Szczecinie z dnia 7 lutego 2012 roku, sygn. akt IV K 626/11 na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 8 stycznia 2013 roku zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności.

Dowody: - protokół wyjaśnień T. P. – k. 25v.,

-

dane osobopoznawcze – k. 45 zbiór A,

-

dane o karalności – k. 81 zbiór A,

-

odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 29 września 2010 roku, sygn. akt V K 213/10 – k. 101-102 zbiór A,

-

odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 7 lutego 2012 roku, sygn. akt IV K 626/11 – k. 103-104 zbiór A,

-

odpis postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 8 stycznia 2013 roku, sygn. akt IV K 626/11, IV Ko 1786/12 – k. 105-106 zbiór A.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o zeznania A. P. (1), B. F., B. S., I. R., P. P., B. W., P. B. i M. O. a także treść dokumentów w postaci opinii psychiatrycznych, psychologicznej i lekarskiej, karty informacyjnej izby przyjęć, notatników służbowych, zaświadczeń lekarskich, kart ewidencyjnych, odpisów wyroków, danych o karalności i osobopoznawczych.

T. P. na obu etapach postępowania nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. W trakcie posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania zademonstrował, w jaki sposób został ugryziony przez córę. Podał, że wyprowadziła się ona z zamieszkania w maju 2015 roku. Potwierdził spożywanie piwa w ilości 2-3 butelek dziennie. Zaprzeczył, aby krzyczał na pokrzywdzoną, popychał ją, szarpał, opluł lub dusił. Wskazał, że A. P. (1) czasami na niego krzyczała oraz popchnęła go na ścianę. Wykluczył, aby mu groziła.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom oskarżonego, negującym popełnienie zarzucanego mu czynu, gdyż okazały się sprzeczne z wersją pokrzywdzonej oraz świadków B. F., B. S., I. R. i P. P.. Jego zapewnienia na temat braku agresywnych zachowań nie znalazły także odzwierciedlenia w relacjach interweniujących funkcjonariuszy policji M. O. i P. B., a wyjaśnienia kwestionujące nadużywanie alkoholu, zapisach kart ewidencyjnych, dokumentujących pobyty w izbie wytrzeźwień.

Jako zgodne z prawdą potraktowane zostały natomiast zeznania A. P. (1). Znalazły one wsparcie w treści relacji niemal wszystkich przesłuchanych świadków. Twierdzenia pokrzywdzonej na temat doznania obrażeń w dniu 28 września 2015 roku korespondują z zapisami karty informacyjnej izby przyjęć oraz wnioskami opinii sądowo-lekarskiej. A. P. (1) przedstawiała ona swoje spostrzeżenia szczegółowo. Czyniła to konsekwentnie podczas wszystkich czynności procesowych. Towarzyszące jej w trakcie przesłuchania na rozprawie emocje, które przejawiały się spontanicznym płaczem, potęgowały wrażenie szczerości wypowiedzi. Jednocześnie pokrzywdzona nie obciążała ojca bezkrytycznie. Wskazywała precyzyjnie okresy, w których ich wspólne życie układało się poprawnie. Przyznawała, że zachowywał się on agresywnie jedynie po spożyciu alkoholu. Według relacji osób zajmujących się T. P. na zlecenie MOPR w S., jego córka służyła mu pomocą i nie podejmowała żadnych działań, które mogłyby wyrządzić krzywdę ojcu.

Przekonujące okazały się wersje B. F., B. S., I. R. i P. P., gdyż wzajemnie się uzupełniały, a nadto znalazły odzwierciedlenie w relacjach córki oskarżonego. Przywołane osoby były bezpośrednimi obserwatorami zachowań T. P.. Prezentowały je w sposób rzeczowy. W swoich zeznaniach wyraźnie odróżniały fakty dostrzeżone osobiście od informacji pozyskanych w inny sposób.

Wątpliwości nie budziły również zeznania B. W., P. B. i M. O., bowiem okazały się zgodne z wersjami pozostałych świadków oraz treścią dokumentacji obrazującej przebieg interwencji. Wiedzę na temat zdarzeń uzyskali oni w związku z pełnienie czynności służbowych. Są osobami obcymi wobec stron postępowania. W jego toku nie przedstawiono okoliczności, które mogłyby świadczyć o posiadaniu przez nich interesu w bezpodstawnym obciążaniu oskarżonego.

Walor wiarygodności przypisany został opiniom psychiatrycznym, psychologicznej i lekarskiej. Zostały one sporządzone na zlecenie organu prowadzącego postępowanie karne, przez biegłych sądowych, legitymujących się odpowiednią wiedzą. W ekspertyzach szczegółowo przedstawiono podjęte czynności badawcze oraz uzyskane rezultaty. Wynikające z nich wnioski okazały się logiczne. Zostały także przekonująco uzasadnione.

W tożsamy sposób Sąd potraktował dokumenty w postaci karty informacyjnej izby przyjęć, zaświadczeń lekarskich, kopii „niebieskiej karty” i notatników służbowych, świadectwa zwolnienia, kart ewidencyjnych, odpisów wyroków, danych o karalności oraz osobopoznawczych. Przygotowały je uprawnione osoby, w odpowiedniej formie. Strony nie kwestionowały ich treści.

Nie miały istotnego znaczenia dla ustaleń faktycznych zeznania A. M., A. K. (1), K. W. i A. K. (2), gdyż nie były one świadkami zachowań, o które został oskarżony T. P.. Przebywały w mieszkaniu przy ul. (...) sporadycznie. A. K. (1) i K. W. nie miał w ogóle, a A. K. (2) co najwyżej do października 2015 roku, kontaktu ze stronami postępowania w okresie objętym zarzutem. Bezspornym w sprawie pozostaje fakt, że w czasie sprawowania przez nie opieki nie dochodziło do czynów bezprawnych, będących jego przedmiotem. Z tych względów zabrakło podstaw do nadania relacjom przywołanych świadków istotnej wartości dowodowej.

Podobnie ocenione zostały zeznania A. Z. i M. K. (2). Świadkowie nie dysponowali wiedzą na temat zachowań oskarżonego i pokrzywdzonej.

Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że w okresie od września 2015 roku do dnia 14 stycznia 2016 roku T. P. w mieszkaniu przy ul. (...) w S., będąc pod wpływem alkoholu, wielokrotnie wszczynał awantury, podczas których rozrzucał przedmioty osobistego użytku należące do jego córki A. P. (1), znieważał ją słowami powszechnie uznanymi za obraźliwe (dowód: protokoły zeznań – k. 21v., 34v.), szarpał za odzież, popychał i opluł. W dniu 28 września 2015 roku popchnął pokrzywdzoną na drzwi sąsiedniego lokalu, powodując jej upadek, po czym usiadł na niej i podduszał, trzymając rękoma za szyję. W wyniku takiego postępowania A. P. (1) doznała obrażeń w postaci stłuczenia i bolesności palpacyjnej w rzucie grzebienia lewej łopatki oraz przy ruchach odwodzenia kończyny, skutkujących naruszeniem funkcji kończyny górnej lewej przez miejscową bolesność na okres nieprzekraczający 7 dni.

Oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona występków z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. Znęcał się psychicznie oraz fizycznie nad osobą najbliższą, poprzez naruszanie jej godności osobistej i używanie przemocy oraz spowodował u córki lekkie obrażenia ciała. Fakt wzywania przez A. P. (1) policji oraz opuszczanie mieszkania zajmowanego wspólnie z ojcem, w obawie przed następstwami jego agresji, świadczy o zyskaniu przez sprawcę dominującej pozycji nad pokrzywdzoną. Dopuścił się on swoich zachowań w warunkach powrotu do przestępstwa, określonych w art. 64 § 1 k.k., bowiem podjął je przed upływem 5 lat od zakończenia odbywania kary pozbawienia wolności, przekraczającej 6 miesięcy, która została mu wymierzona wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 7 lutego 2012 roku (IV K 626/11) za tożsamy występek z art. 207 § 1 k.k.

W sprawie nie zachodzą okoliczności wyłączające bezprawność czynu lub winę sprawcy. W czasie popełnienia zarzucanego występku nie miał on z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym zdolności rozpoznania jego znaczenia lub pokierowania swoim postępowaniem. Stwierdzone u T. P. cechy osobowości nieprawidłowej i zespół zależności alkoholowej nie wpłynęły na poziom poczytalności. Jego zachowanie charakteryzuje się społeczną szkodliwością, która przekracza stopień znikomy. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Przy wymiarze kary uwzględnił jego znaczną społeczną szkodliwość. Za taką oceną przemawia okres działania sprawcy, wielokrotne naruszanie dóbr prawnie chronionych pokrzywdzonej, brak reakcji na zwracane uwagi i nasilanie się agresji sprawcy, skutkujące zwiększaniem się poczucia zagrożenia u córki, a także wyczerpanie znamion dwóch czynów zabronionych. Na niekorzyść sprawcy świadczyły również skazania za tożsame występki i działanie w warunkach powrotu do przestępstwa, określonych w art. 64 § 1 k.k.

Wobec orzeczenia sankcji pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym jeden rok oraz uprzedniej karalności T. P., stosownie do treści znowelizowanego art. 69 § 1 k.k., w sprawie nie ma podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania kary. Przeciwko zastosowaniu środka probacyjnego przemawia także brak pozytywnej prognozy kryminologicznej. Oskarżony był dwukrotnie skazywany za tożsame zachowania. Pomimo tego dopuścił się kolejnego czynu zabronionego w okresie próby związanej z rozstrzygnięciem zapadłym w postępowaniu o sygn. IV K 626/11. T. P. korzystał już dwa razy z dobrodziejstw środków probacyjnych. W ostatnim przypadku taka decyzja okazała się niezasadna, o czym świadczy zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności. Dotychczasowa nieskuteczność stosowania względnych sankcji wobec oskarżonego, wskazuje na niecelowość ich dalszego orzekania.

Zgodnie z treścią art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet wymierzonej kary okresy zatrzymania i tymczasowego aresztowania T. P.. Został on nadto zwolniony od ponoszenia należnych Skarbowi Państwa kosztów, bowiem nie posiada on wartościowych przedmiotów majątkowych i utrzymuje się wyłącznie ze świadczeń rentowych w wysokości 600 złotych, co czyni nierealnym możliwość uiszczenia należności bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania się lub przymusowego ściągnięcia.

Sąd przyznał na rzecz obrońcy wynagrodzenie tytułem pomocy udzielonej oskarżonemu z urzędu, ponieważ według oświadczenia złożonego na rozprawie, nie zostały ono uiszczone. Jego wysokość uwzględnia fakt reprezentowania T. P. przed sądem rejonowym i liczbę rozpraw odbytych z jego udziałem. Zgodnie z treścią § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przed organami wymiaru sprawiedliwości podstawę przyznanej kwoty stanowiła 1/2 opłaty maksymalnej. Za jej podwyższeniem nie przemawiały szczególne względy, w tym stopień zawiłości sprawy i nakład pracy adwokata.