Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 października 2017r.

Sąd Okręgowy w Krakowie IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Grebla

Protokolant: st. prot. sąd. P. K.

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kraków Ś. T. K.

po rozpoznaniu w sprawie

R. K. (1)

syna W. i G. z d. B.

ur. (...) w Z.

oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 280§1 kk w zw. z art. 156§1 pkt 2 kk w zw. z art. 11§2 kk i inne

zażalenia oskarżonego na postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie z dnia 10 października 2017r. (sygn. akt II K 1077/17/S),

w przedmiocie tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437§1 kpk

p o s t a n a w i a

zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd przedłużył wobec oskarżonego R. K. (1) środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, przez czas kolejnych 3 (trzech) miesięcy, to jest w okresie od dnia 11(...) 2017 r. godz. 19:20 do dnia 09 (...) 2018 r. godz. 19:20, co uzasadnił obawą ucieczki i ukrywania się oskarżonego, obawą matactwa oraz grożącą mu surową karą.

Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł oskarżony zarzucając, że wobec wprowadzenia do wykonania kary pozbawienia wolności w wymiarze (...)lat oraz okoliczności, że o warunkowe przedterminowe zwolnienie będzie mógł ubiegać się dopiero po (...)miesiącach, stosowanie aresztu tymczasowego jest niezasadne. Wskazał, że jest zobowiązany do płacenia alimentów w kwocie (...)miesięcznie i przebywając w areszcie zaległość rośnie. Stosowanie wobec niego izolacyjnego środka zapobiegawczego blokuje mu możliwość podjęcia pracy, którą ma zapewnioną w jednostce, w której przebywa. W ocenie skarżącego uchylenie tymczasowego aresztowania nie będzie rzutowało na przebieg postępowania karnego.

W konkluzji wniósł o uchylenie stosowanego środka zapobiegawczego.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a postanowienie Sądu Rejonowego należy uznać za trafne. Wskazane bowiem w zażaleniu okoliczności w żaden sposób nie przemawiają za zmianą bądź uchyleniem stosowanego środka zapobiegawczego w postaci aresztu tymczasowego. Nadal aktualna jest potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania środkiem zapobiegawczym o charakterze izolacyjnym.

Bez przesądzania kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego w ramach postawionych mu zarzutów, stwierdzić należy, że zebrane dotąd w sprawie dowody, uprawdopodobniły w stopniu uzasadniającym stosowanie środka zapobiegawczego fakt popełnienia przez R. K. (2) zarzucanych mu czynów. W tych okolicznościach spełniona jest po jego stronie generalna przesłanka stosowania środka zapobiegawczego, o jakiej mowa w art. 249§1 kpk.

W sprawie zachodzi też przesłanka szczególna z art. 258§1 pkt 1 kpk. Oskarżony nie posiada stałego miejsca zameldowania, utrzymuje sporadyczny kontakt z rodziną, wykonując dorywcze prace w (...). Powyższe stwarza realne niebezpieczeństwo jego ucieczki i ukrywania się, a w konsekwencji utrudnienia w ten sposób postępowania, co mieści się w zakresie przywołanego przepisu.

Niewątpliwe też przebywając na wolności oskarżony mógłby wpływać na przebieg postępowania, mając na uwadze charakter zarzucanych mu przestępstw oraz okoliczności towarzyszące ich popełnieniu, a także fakt że kluczowi świadkowi są mu znani, zaś oskarżony zanegował swoje sprawstwo, przedstawiając własną wersję wydarzeń (k.77-78,82-84,197-199), rozbieżną z zebranymi w sprawie dowodami. Co prawda stanowi to realizację prawa do obrony i nie może być przesłanką do stosowania środków zapobiegawczych, jednakże Sąd ma prawo do oceny treści tychże depozycji, porównując je ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a także może wyciągać z tego wnioski co do skuteczności stosowanych środków zapobiegawczych.

Sąd Odwoławczy w pełni podzielił również stanowisko Sądu Rejonowego, iż w wypadku uznania oskarżonego za winnego grozi mu surowa kara pozbawienia wolności. Może to stymulować oskarżonego do podejmowania bezprawnych kroków zmierzających do utrudniania postępowania, stąd aby tego uniknąć niezbędne jest stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego.

Wobec treści zażalenia zauważyć wypada, że odbywanie kary pozbawienia wolności przez tymczasowo aresztowanego nie stwarza automatycznie potrzeby uchylenia aresztowania, ani nie powoduje zbędności tego środka zapobiegawczego, by aresztowany mógł korzystać z ulg właściwych reżimowi odbywania kary, a wykluczonych w trakcie wykonywania aresztowania. Możliwość uzyskiwania przepustek, widzeń, kontaktów telefonicznych w trakcie odbywania kary niweczyłaby sens aresztowania, jakim jest izolowanie oskarżonego (w granicach niezbędnych) od kontaktów z otoczeniem (tak postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 stycznia 2007 r., II AKz 538/06).

Uchylenia tymczasowego aresztowania nie uzasadnia też konieczność regulowania zobowiązań alimentacyjnych i spłaty zaległości. Po odstąpieniu od stosowania aresztu oskarżony będzie mógł podjąć zatrudnienie. W sprawie nie zachodzą zatem przesłanki z art. 259 kpk.

Końcowo, stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy dostrzegł, iż R. K. (1) aktem oskarżenia z dnia 29 (...)2017r. zarzucony został czyn kwalifikowany z art. 280§1 kk w zw. z art. 156§1 pkt 2 kk w zw. z art. 11§2 kk, który od strony formalno- prawnej w kodeksie karnym od dnia 13.07.2017r. stanowi zbrodnię. Niemniej jednak przyjmuje się, że jeśli w czasie popełnienia czyn miał status występku, a na skutek zmiany zagrożenia ustawowego został włączony do kategorii zbrodni, to taka zamiana ustawy, jako niekorzystna dla oskarżonego, nie może odnosić się do czynu objętego oskarżeniem. Zachowuje on zatem status występku, a właściwym do rozpoznania sprawy (a więc i orzekania w przedmiocie tymczasowego) pozostaje sąd rejonowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.09.2011r., sygn. II KO 49/11 oraz z dnia 14.11.2012r., sygn. V KK 16/12 i z dnia 26.01.2007r., sygn. I KZP 34/06). To z kolei powoduje, że Sądem właściwym do rozpoznania zażalenia oskarżonego R. K. (1) na postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania był Sąd Okręgowy w Krakowie IV Wydział Karny Odwoławczy.

Należy domniemywać, iż sąd pierwszej instancji kierował się powyższymi judykatami, rozpoznając zażalenie oskarżonego chociaż swojego toku rozumowania nie przedstawił w zaskarżonym postanowieniu, treść judykatów Sądu Najwyższego chociaż w swej treści jednoznaczna, z punktu widzenia wykładni prawa jest nielogiczna.

Jako główny argument przesądzający właściwość sądu rejonowego, wskazane na powyżej orzeczenia Sądu Najwyższego przywołują art. 4 § 1 kk, który ma przesądzać, iż zarzucany czyn oskarżonemu, przed datą wejścia w życie nowelizacji zawsze będzie występkiem.

Argument powyższy bezwzględnie, będzie obowiązywał zarówno sąd rejonowy jak i okręgowy rozpoznający sprawę w pierwszej instancji. Nie może więc on być argumentem, przesądzającym o właściwości rzeczowej sądu I instancji.

Wykładnia prawa ma być przede wszystkim logiczna, to znaczy ma uwzględniać tak zwaną „racjonalność” ustawodawczą, skoro ustawodawca przesądził, że zbrodnie rozpoznaje, jako sąd pierwszej instancji, sąd okręgowy, to należy to traktować jako prius, co do odczytania jego intencji.

Gdyby rzeczywiście wolą ustawodawcy było, aby te sprawy miał rozpoznawać sąd rejonowy, winien to ustawodawca jednoznacznie stwierdzić w przepisach wprowadzających nowelę.

W tym zakresie wykładnia Sądu Najwyższego stwierdzająca, że nowela winna jednoznacznie wskazywać na sąd okręgowy, jako sąd pierwszej instancji jest contra legem.

W uzasadnieniu powyższych orzeczeń Sąd Najwyższy potwierdza, że inna wykładania pogarszałaby sytuację oskarżonego.

Jest to kolejny błędny wniosek, przytoczonych judykatów Sądu Najwyższego. Zgodnie z art. 80 kpk oskarżony ma obligatoryjnego obrońcę, którego udział w rozprawie przed sądem okręgowym, jako sądem pierwszej instancji jest obowiązkowy.

Przekładając te rozważania na rozpoznawaną sprawę, pomimo, że oskarżony będzie sądzony przez sąd rejonowy, a nie okręgowy, który tak czy tak musi zastosować art. 4 § 1 kk, jest pozbawiony obligatoryjnego obrońcy i do końca procesu pomimo wagi przedstawionych zarzutów może bronić się sam, licząc na uwzględnienie fakultatywnej obrony związanej z niemożnością ponoszenia kosztów obrońcy z wyboru.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.

SSO Tomasz Grebla

S./

1. (...).

2. (...)

3. (...)

26.10.2017r. SSO Tomasz Grebla