Sygn. akt XVII AmA 62/14
Dnia 3 lipca 2015 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Magdalena Sajur-Kordula |
Protokolant: |
Sekretarz sądowy Edyta Pronobis-Prońska |
po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2015 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 31 grudnia 2013 r. Nr (...)
1) zmienia zaskarżoną decyzję w pkt II.2 w ten sposób, że nałożoną na (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. karę pieniężną obniża do kwoty 6.560 zł (sześć tysięcy pięćset sześćdziesiąt złotych);
2) oddala odwołanie w pozostałej części;
3) koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.
SSO Magdalena Sajur-Kordula
Sygn. akt XVII AmA 62/14
Decyzją z dnia 31 grudnia 2013 r., o nr (...), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:
I. na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: uokik), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” z siedzibą we W. polegające na:
A. stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści: „ Zwrot Towaru w oznaczonym wyżej trybie możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy Towar: a) będzie kompletny, bez uszkodzeń oraz bez widocznych śladów użytkowania (nieprzekraczających potrzeby zapoznania się z Towarem).” (Odstąpienie od umowy pkt 4 Regulaminu)
wbrew uregulowaniom art. 7 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 3 i w zw. z art. 17 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, które to działania wyczerpują znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym;
B. stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowień umowy o treści: „ Sprzedawca informuje, iż zdjęcia prezentujące oferowany Towar mają jedynie charakter poglądowy. Rzeczywisty wygląd w tym w szczególności kolor i struktura materiału mogą odbiegać od prezentowanego na zdjęciach.” (Postanowienia Ogólne pkt 4 Regulaminu)
które to działanie wprowadza konsumentów w błąd co do przysługujących im uprawnień na podstawie art. 8 w związku art. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, a co za tym idzie, wyczerpują znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym;
C. stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści: „ Informacje publikowane na Stronie internetowej Sprzedawcy są starannie przygotowane i sprawdzone. Sprzedawca nie ponosi jednak odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność zamieszczonych danych. Strona internetowa Sprzedawcy jest czysto informacyjna i nie jest w stanie zastąpić profesjonalnych porad.” (Wyłączenie odpowiedzialności pkt 2 Regulaminu)
które to działanie wprowadza konsumentów w błąd co do przysługujących im uprawnień na podstawie art. 8 w związku art. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, a co za tym idzie, wyczerpują znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,
co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów zaniechanie jej stosowania z dniem 31 października 2013 r.
2. naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej oraz pełnej informacji poprzez niezamieszczanie w Regulaminie sklepu internetowego warunków świadczenia usług elektronicznych, tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca - wbrew dyspozycji art. 8 ust. 3 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną,
co stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 31 października 2013 r.
II. na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości:
1) 223.141 zł z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 uokik w zakresie opisanym w punkcie I.1 sentencji decyzji.
2) 65.630 zł z tytułu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 uokik w zakresie opisanym w punkcie I.2. sentencji niniejszej decyzji.
III. na podstawie art. 77 w związku z art. 80 uokik, a także na podstawie art. 263 § 1 i art. 264 § 1 k.p.a. w związku z art. 83 uokik, obciążył przedsiębiorcę kosztami postępowania w kwocie 17,10 zł.
Powyższa decyzja została oparta na następujących ustaleniach i rozważaniach:
W związku z prowadzoną działalnością w zakresie sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych, (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” z siedzibą we W. zawiera z konsumentami umowy na odległość za pośrednictwem Internetu poprzez stroną internetową (...). Zasady zawierania umów, w tym dokonywania zakupów uregulowane są w Regulaminie, stosowanym od dnia 2 lipca 2013 r. Analiza wskazanego wzorca umowy skłoniła Prezesa UOKiK do wszczęcia z urzędu postępowania ws. podejrzenia stosowania przez Spółkę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Ostatecznie Prezes przyjął, że wobec spełnienia wszystkich przesłanek z art. 24 ust. 1 i 2 uokik, Spółka dopuściła się stosowania tejże praktyki, co z kolei uzasadniało nałożenie na przedsiębiorcę kary pieniężnej.
Odnośnie klauzuli wskazanej w pkt 1.A. sentencji decyzji organ stwierdził, że prawo do odstąpienia od umowy oraz zwrot towaru przysługuje konsumentowi nawet w przypadku, gdy rzecz uległa uszkodzeniu lub też posiada ślady użytkowania. Ustawa nie przewiduje bowiem w takich wypadkach wyłączenia prawa konsumentów do odstąpienia od umowy z możliwością zwrotu zakupionego towaru. Nadto, zdaniem Prezesa, nie można wykluczyć sytuacji, w której to produkt dostarczony do konsumenta będzie od początku w stanie wskazującym na jego uszkodzenie lub też będzie posiadał widoczne ślady użytkowania. W takim wypadku na podstawie kwestionowanych postanowień zawartych w Regulaminie konsument nie miałby możliwości złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Według organu, konsument, sugerując się kwestionowanym postanowieniem może odnieść mylne wyobrażenie o uprawnieniach związanych z prawem do odstąpienia od umowy oraz wzajemnym zwrotem świadczeń wynikających z umowy. Tak więc, jeśli zakupiony towar ulegnie uszkodzeniu lub też będzie posiadał widoczne ślady użytkowania to sugerując się informacją uzyskaną w Regulaminie może zaniechać odstąpienia od umowy, mimo iż zgodnie z obowiązującymi przepisami przyznane jest mu takie uprawnienie.
W stosunku do postanowienia wskazanego w pkt 1.B. sentencji decyzji Prezes Urzędu przyjął, że przedsiębiorca w Regulaminie nie może w sposób arbitralny ustalać, iż informacje wynikające ze zdjęcia prezentowane na stronie internetowej nie są wiążące w zakresie oceny zgodności wykonania przez niego umowy. Według Prezesa, konsument - zawierając umowę na odległość za pomocą strony internetowej przedsiębiorcy - podejmuje decyzję dotyczącą zawarcia umowy w oparciu o zamieszczone na niej zdjęcia produktów, uwzględniając ich kolor, kształt czy też ogólny wygląd. Zdjęcie stanowi zasadnicze źródło informacji o towarze (jego cechach, a nawet właściwościach) w przypadku dokonywania zakupów przez internet. Na podstawie tych informacji konsument podejmuje lub też może podjąć decyzję o zakupie towaru. Organ zauważył, iż na podstawie kwestionowanego postanowienia konsument mógłby odnieść wrażenie, że został pozbawiony podstaw do żądania doprowadzenia towaru do zgodności z umową w sytuacji w której np. zakupiłby buty w kolorze o odcieniu czarnym, a otrzymałby obuwie w innym kolorze. Ponadto, zdaniem Prezesa UOKiK, Spółka wprowadziła w przedmiotowym postanowieniu otwarty katalog przesłanek, umożliwiający wyłączenie swojej odpowiedzialności w zakresie rzeczywistego wyglądu obuwia w stosunku do tego, co było prezentowane na stronie internetowej. Brak skonkretyzowania tych przesłanek potęguje dowolność w interpretacji tego zapisu przez przedsiębiorcę i w sposób dobitny świadczy o naruszeniu dobrych obyczajów kupieckich. W związku z powyższym, w ocenie Prezesa, zapis ten może prowadzić do nadużyć ze strony Spółki, która na jego podstawie będzie miała możliwość odrzucenia reklamacji, uchylając się przy tym od prawidłowego wykonania umowy, tj. przesłania produktu zgodnego z zamówieniem złożonym przez konsumenta. Organ uznał, że na podstawie kwestionowanego przepisu konsumenci mogą odnieść mylne wrażenie, że nie przysługuje im reklamacja, a przez to zaniechać zgłaszania przedsiębiorcy roszczeń w sytuacji otrzymania niezgodnego z umowa obuwia, gdyż w Regulaminie znajduje się informacja, zgodnie z którą takie różnice pomiędzy zdjęciem na stronie internetowej, a otrzymanym produktem są prawnie dozwolone i nie przysługują im z tego żadne roszczenia. Powyższe postanowienie umowne może również służyć przedsiębiorcy do odrzucania reklamacji konsumentów, którzy poinformowani o takim zapisie w Regulaminie, mogą zaniechać dochodzenia dalszych roszczeń.
Prezes UOKiK stwierdził, że na podstawie zapisu wzorca umownego, zakwestionowanego w pkt 1.C. decyzji, konsumenci mogą zaniechać zgłaszania przedsiębiorcy roszczeń w sytuacji otrzymania obuwia niezgodnego z opisem znajdującym się na stronie. Przedmiotowe postanowienie implikuje w świadomości konsumentów, iż różnice pomiędzy opisem na stronie internetowej, a rzeczywistymi cechami danego produktu mogą być prawnie dozwolone i nie przysługuje im z tego tytułu żadne roszczenie. Powyższe postanowienie umowne może również służyć przedsiębiorcy do odrzucania reklamacji składanych przez konsumentów, którzy poinformowani o takim zapisie w Regulaminie, mogą odnieść mylne wrażenie, że nie przysługuje im reklamacja, a przez to zaniechać dochodzenia dalszych roszczeń w związku z niesłusznym przeświadczeniem, iż takie postanowienie wyłącza albo ograniczania odpowiedzialność Spółki za zaistniałe nieprawidłowości. Według organu ochrony konsumentów, Spółka zobowiązana jest do przedstawiania informacji o produkcie zgodnie z rzeczywistym stanem faktycznym. Wszystkie uchybienia związane z błędnym opisem oferowanego produktu (w tym zakresie jego aktualności, poprawności czy też kompletności) powinny obciążać przedsiębiorcę, a nie konsumenta, który dokonał zakupu na podstawie danych przedstawionych na stronie internetowej przedsiębiorcy. W związku z powyższym za szkody powstałe z tego tytułu po stronie konsumenta odpowiedzialność powinien ponieść (...).
W zakresie praktyki wskazanej w pkt I.2. sentencji decyzji, Prezes UOKiK ustalił, iż Regulamin nie zawierał warunków świadczenia usług elektronicznych, tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca. W ocenie Prezesa, niezamieszczenie w regulaminie chociażby minimalnych parametrów, które są wymagane do współpracy z systemem teleinformatycznym obsługiwanym przez konsumenta stanowi niewywiązanie się przedsiębiorcy z obowiązku przekazywania słabszej stronie stosunku obligacyjnego rzetelnej, prawdziwej oraz pełnej informacji przewidzianej w przepisach prawa.
W toku postępowania administracyjnego ustalono, iż przedsiębiorca w dniu 31 października 2013 r. wprowadził zmiany do Regulaminu, skutkujące zaniechaniem stosowania praktyk wskazanych w sentencji decyzji.
( decyzja, k. 4-28 ).
Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 21 stycznia 2014 r. (data stempla pocztowego) wywiodła Spółka (...), zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o:
I. uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zasądzenie od Prezesa UOKiK na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego
względnie:
II. zmianę zaskarżonej decyzji poprzez
1. stwierdzenie, że zawarte w Regulaminie sklepu internetowego klauzule:
a) „Zwrot Towaru w oznaczonym wyżej trybie możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy Towar: a) będzie kompletny, bez uszkodzeń oraz bez widocznych śladów użytkowania (nieprzekraczających potrzeby zapoznania się z Towarem)” nie wyczerpuje znamiona praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206) w związku z jej sprzecznością z art. 7 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 3 w zw. z art. 17 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. 2012 poz. 1225)
b) „Sprzedawca informuje, iż zdjęcia prezentujące oferowany Towar mają jedynie charakter poglądowy. Rzeczywisty wygląd, w tym w szczególności kolor i struktura materiału mogą odbiegać od prezentowanego na zdjęciach” nie wprowadza w błąd konsumentów co do przysługujących im uprawnień na podstawie art. 8 w związku z art. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, a co za tym idzie nie wyczerpuje znamiona praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206)
c) „Informacje publikowane na Stronie internetowej Sprzedawcy są starannie przygotowane i sprawdzone. Sprzedawca nie przenosi jednak odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność zamieszczonych danych. Strona internetowa Sprzedawcy jest czysto informacyjna i nie jest w stanie zastąpić profesjonalnych porad” nie wprowadza w błąd konsumentów do przysługujących im uprawnień na podstawie art. 8 w związku z art. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z urnową, a co za tym idzie nie wyczerpuje znamiona praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206);
i w związku z tym nie naruszają zbiorowych interesów konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 1 i 2 o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U nr 50, poz. 331 z późn. zm.);
2. stwierdzenie, że brak zamieszczenia w Regulaminie sklepu internetowego zgodnie z art. 8 ust. 3 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204 z późn. zm.) warunków świadczenia usług elektronicznych tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca nie narusza zbiorowych interesów konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 1 i 2 o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U nr 50, poz. 331 z późn. zm.)
względnie
3. poprzez odstąpienie od wymierzania kar pieniężnych w pkt II.1 zaskarżonej decyzji w kwocie 223.141 zł i w pkt. II.2 w kwocie 65.630 zł i uchylenie decyzji w tym zakresie, ewentualnie o obniżenie kar pieniężnych wymierzonych w pkt II. 1 w kwocie 223.141 zł i w pkt II.2. w kwocie 65.630 zł zaskarżonej decyzji
oraz zasądzenie od Prezesa UOKiK na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Zaskarżonej decyzji zarzucono:
I. naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 uokik poprzez błędne uznanie, że zamieszczona w Regulaminie sklepu internetowego klauzula „Zwrot Towaru w oznaczonym wyżej trybie możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy Towar: a) będzie kompletny, bez uszkodzeń oraz bez widocznych śladów użytkowania (nieprzekraczających potrzeby zapoznania się z Towarem)” wyczerpuje znamiona praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. u. nr 171, poz. 1206) w związku z jej sprzecznością z art. 7 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 3 w zw. z art. 17 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. 2012 poz. 1225), podczas gdy klauzula nie wprowadza w błąd konsumenta w zakresie ograniczenia jego uprawnienia do odstąpienia od umowy zgodnie z art. 7 ust. 1 oraz zasad zwrotu towaru określonych w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. 2012 poz. 1225);
II. naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 uokik poprzez błędne uznanie, że zamieszczona w Regulaminie sklepu internetowego klauzula „Sprzedawca informuje, iż zdjęcia prezentujące oferowany Towar mają jedynie charakter poglądowy. Rzeczywisty wygląd, w tym w szczególności kolor i struktura materiału mogą odbiegać od prezentowanego na zdjęciach” wprowadza w błąd konsumentów co do przysługujących im uprawnień na podstawie art. 8 w związku z art. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U nr 141. poz. 1176 z późn. zm.) w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, a co za tym idzie wyczerpuje znamiona praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dz. u. nr 171, poz. 1206). podczas gdy powyższa klauzula miała na celu wyłącznie poinformowanie konsumentów, że towar widoczny na zdjęciach, który wyświetlany na ekranach różnych urządzeń elektronicznych może ze względów technicznych (różne ustawienia wyświetlaczy i wykorzystanie różnych kart graficznych) różnić się od jego zaprezentowania w rzeczywistości i nie stanowi to podstawy do jakiegokolwiek ograniczenia uprawnień konsumentów w zakresie dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową;
III. naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 uokik poprzez błędne uznanie, że zamieszczona w Regulaminie sklepu internetowego klauzula „Informacje publikowane na Stronie internetowej Sprzedawcy są starannie przygotowane i sprawdzone. Sprzedawca nie ponosi jednak odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność zamieszczonych danych. Strona internetowa Sprzedawcy jest czysto informacyjna i nie jest w stanie zastąpić profesjonalnych porad” wprowadza w błąd konsumentów do przysługujących im uprawnień na podstawie art. 8 w związku z art. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, a co za tym idzie wyczerpuje znamiona praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171 , poz. 1206), podczas gdy klauzula nie wprowadza w błąd konsumenta w zakresie możliwości dochodzenia przez niego roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, ponieważ jej treść nie odnosi się w jakikolwiek sposób do kwestii związanych z roszczeniami konsumenta w tym zakresie;
IV. naruszenie art. 24 ust. 1 i 2 uokik poprzez błędne uznanie niezamieszczenia w Regulaminie sklepu internetowego zgodnie z art. 8 ust. 3 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204 z późn. zm.) warunków świadczenia usług elektronicznych tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca - za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów poprzez naruszenie obowiązku udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej oraz pełnej informacji w sytuacji, gdy konsument ma możliwość korzystania z systemu teleinformatycznego strony powodowej bez konieczności spełnienia dodatkowych wymagań technicznych, a jego sprzęt komputerowy, system operacyjny i przeglądarka są w każdym przypadku kompatybilne z system teleinformatycznym strony powodowej;
V. naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik poprzez nałożenie na stronę powodową kary pieniężnej w kwocie 223.141 zł w sytuacji, gdy nie doszło do naruszenia art. 24 ust. 1 i 2 uokik, a nawet gdyby przyjąć, że doszło do naruszenia tych przepisów, to naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4 i art. 111, poprzez uznanie, że kryteria wskazane w tych przepisach uzasadniają nałożenie kary w wysokości zastosowanej przez Prezesa Urzędu pomimo, że prawidłowe zastosowanie tych kryteriów uzasadniało odstąpienie od nałożenia kary bądź nałożenie kary w wysokości znacznie niższej;
VI. naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik poprzez nałożenie na stronę powodową kary pieniężnej w kwocie 65.630 zł w sytuacji, gdy nie doszło do naruszenia art. 24 ust. 1 i 2 uokik, a nawet gdyby przyjąć, że doszło do naruszenia tych przepisów, to naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4 i art. 111, poprzez uznanie, że kryteria wskazane w tych przepisach uzasadniają nałożenie kary w wysokości zastosowanej przez Prezesa Urzędu pomimo, że prawidłowe zastosowanie tych kryteriów uzasadniało odstąpienie od nałożenia kary bądź nałożenie kary w wysokości znacznie niższej.
( odwołanie, k. 30-44 ).
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 25 kwietnia 2014 r. (data stempla pocztowego) Prezes UOKiK wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od powoda na rzecz Prezesa Urzędu kosztów postępowania według norm przepisanych. W ocenie pozwanego, wnioski zawarte w petitum odwołania nie zasługują na uwzględnienie, zaskarżona decyzja została wydana prawidłowo, w zgodzie z przepisami prawa materialnego i prawa procesowego, wobec czego Prezes podtrzymał wszystkie twierdzenia w niej zawarte.
( odpowiedź na odwołanie, k. 59-69 ).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” z siedzibą we W. jest przedsiębiorcą, prowadzącym działalność gospodarczą, między innymi, w zakresie sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych w wyspecjalizowanych sklepach. Działalność tę Spółka wykonuje także za pośrednictwem sklepu internetowego, zawierając z konsumentami umowy na odległość poprzez stronę (...)
( dowód: okoliczności bezsporne; informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców, k. 47-50).
Zasady sprzedaży prowadzonej przez Spółkę (...) przy wykorzystaniu internetu określa wzorzec umowy o nazwie „Regulamin”, który w wersji obowiązującej od 2 lipca 2013 r. zawierał, w szczególności, następujące postanowienia:
„ Zwrot Towaru w oznaczonym wyżej trybie możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy Towar: a) będzie kompletny, bez uszkodzeń oraz bez widocznych śladów użytkowania (nieprzekraczających potrzeby zapoznania się z Towarem).” (pkt 4 rozdziału Odstąpienie od umowy „Regulaminu”),
„ Sprzedawca informuje, iż zdjęcia prezentujące oferowany Towar mają jedynie charakter poglądowy. Rzeczywisty wygląd w tym w szczególności kolor i struktura materiału mogą odbiegać od prezentowanego na zdjęciach.” (pkt 4 rozdziału Postanowienia ogólne „Regulaminu”),
„ Informacje publikowane na Stronie internetowej Sprzedawcy są starannie przygotowane i sprawdzone. Sprzedawca nie ponosi jednak odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność zamieszczonych danych. Strona internetowa Sprzedawcy jest czysto informacyjna i nie jest w stanie zastąpić profesjonalnych porad.” (pkt 2 rozdziału Wyłączenie odpowiedzialności „Regulaminu”).
Ówczesne postanowienia „Regulaminu” nie obejmowały swą treścią informacji o warunkach świadczenia usług drogą elektroniczną (tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca).
( dowód: pismo Spółki z 4.07.2013 r., k. 48 akt admin.; wzorzec umowy, k. 53-56 akt admin.).
Dnia 31 października 2013 r. Spółka (...) zmieniła przedmiotowy wzorzec umowy poprzez usunięcie ww. postanowień, tj. pkt 4 rozdziału Odstąpienie od umowy, pkt 4 rozdziału Postanowienia ogólne oraz pkt 2 rozdziału Wyłączenie odpowiedzialności. W treści „Regulaminu” uwzględniono informację o warunkach technicznych świadczenia usług drogą elektroniczną.
( dowód: okoliczności bezsporne; pismo Spółki z 18.11.2013 r., k. 87 akt admin.).
W roku 2012 Spółka (...) uzyskała przychód z działalności gospodarczej w wysokości (...) zł.
( dowód: pismo Spółki z 25.10.2013 r., k. 74-75 akt admin.; zeznanie CIT-8 za 2012 r., k. 76-77 akt admin.).
W dniu 11 października 2013 r. Prezes UOKiK wszczął z urzędu postępowanie ws. stosowania przez Spółkę (...) praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, które to postępowanie zakończono wydaniem decyzji, zaskarżonej w niniejszym postępowaniu sądowym.
( dowód: postanowienie nr (...), k. 2-6 akt admin.).
Powyżej opisany stan faktyczny nie był sporny między stronami i znajduje on uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, powołanych przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, które uznano za spójne, logiczne i wiarygodne.
Sąd oddalił wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka K. U. na okoliczność, że system teleinformatyczny sklepu internetowego strony powodowej nie stawia żadnych wymogów technicznych konsumentom w celu korzystania z niego i jest kompatybilny z każdym rodzajem urządzenia komputerowego, systemem operacyjnym i przeglądarką internetową jaką może posiadać konsument. W ocenie Sądu, okoliczność objęta tezą dowodową nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, skoro przepis art. 8 ust. 3 pkt 2 lit. a) ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną wprowadza bezwzględny obowiązek określenia w regulaminie świadczenia usług drogą elektroniczną wymogów technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca.
Oddaleniu podlegał również wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka P. C. na okoliczność przychodów uzyskiwanych przez stronę powodową z tytułu sprzedaży za pośrednictwem sklepu internetowego w roku 2012, gdyż dowód ten był zbędny. W świetle art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik, wymiar kary pieniężnej należy odnosić do ogólnego przychodu, osiągniętego przez karanego przedsiębiorcę w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie zaś do przychodu z działalności, której dotyczy praktyka zakwestionowana przez Prezesa UOKiK. Wobec powyższego, wskazana w tezie dowodowej kwestia wysokości przychodów uzyskiwanych przez stronę powodową z tytułu sprzedaży za pośrednictwem sklepu internetowego jest irrelewantna w niniejszej sprawie. Niezależnie od powyższego, okoliczność ta nie była między stronami sporna, a wysokość wskazanego przychodu wynika z - niezakwestionowanego przez pozwanego - oświadczenia Spółki (...) (k. 73 akt admin.).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie zasługuje na częściowe uwzględnienie.
Sąd Okręgowy podziela stanowisko Prezesa UOKiK, co do kwalifikacji prawnej praktyk, zarzuconych powodowej Spółce w zaskarżonej decyzji.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 i ust. 2 uokik, zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, przez które to praktyki rozumie się godzące w te interesy bezprawne działanie przedsiębiorcy, a w szczególności:
1) stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479 45 k.p.c.;
2) naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji;
3) nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji.
W niniejszej sprawie strona powodowa nie kwestionowała, ustalonej w toku postępowania administracyjnego, okoliczności posługiwania się przy sprzedaży realizowanej za pośrednictwem internetu wzorcem umowy o nazwie „Regulamin”. Bezsporny był również fakt, iż we wskazanym regulaminie zawarto postanowienia, zakwestionowane przez Prezesa Urzędu w zaskarżonej decyzji. Nie stanowiła przedmiotu sporu także okoliczność, że w treści regulaminu nie zawarto informacji o warunkach świadczenia usług drogą elektroniczną, tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca. Kwestia sporna sprowadzała się natomiast do kwalifikacji prawnej powyższych praktyk Spółki (...).
W myśl art. 3 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dalej: pnpr), zakazane jest stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych, tj. praktyk sprzecznych z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształcających lub mogących zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.
Stosownie do art. 5 ust. 1, ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 pnpr, praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Działanie takie może polegać na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji dotyczących praw konsumenta, w szczególności prawa do naprawy lub wymiany produktu na nowy albo prawa do obniżenia ceny lub do odstąpienia od umowy.
Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni, ustalonym w sposób określony w art. 10 ust. 1. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Według ust. 3, w razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty. Natomiast w świetle art. 17 ustawy, nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć praw konsumenta określonych w art. 1-16e.
W ocenie Sądu Okręgowego, zawarcie przez powodowego przedsiębiorcę w wykorzystywanym w obrocie konsumenckim wzorcu umowy, postanowienia o treści: „ Zwrot Towaru w oznaczonym wyżej trybie możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy Towar: a) będzie kompletny, bez uszkodzeń oraz bez widocznych śladów użytkowania (nieprzekraczających potrzeby zapoznania się z Towarem).”, narusza ww. przepisy ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…), wypełniając jednocześnie znamiona wskazanej niedozwolonej praktyki rynkowej, a w konsekwencji także praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Słusznie przyjął pozwany, że prawo do odstąpienia od umowy i zwrotu zakupionego towaru przysługuje konsumentowi także wówczas, gdy towar będzie uszkodzony, niekompletny, czy też będzie nosił widoczne ślady użytkowania. Nie budzi wątpliwości, że po otrzymaniu towaru, zakupionego przy pomocy środków porozumiewania się na odległość, nabywca jest uprawniony do zapoznania się z nim, sprawdzenia jego funkcjonalności. W tym zakresie konsument może podejmować względem rzeczy czynności w granicach zwykłego zarządu. Jednak nawet gdyby granice te zostały naruszone, np. towar zostanie uszkodzony, to okoliczność ta nie pozbawia nabywcy prawa do odstąpienia od umowy. W świetle art. 17 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…) prawo to nie może być wyłączone lub ograniczone w drodze umowy. Natomiast w niniejszej sprawie przedsiębiorca ewidentnie je ograniczył, przewidując arbitralnie niedopuszczalność zwrotu towaru i odstąpienia od umowy. Wymaga podkreślenia, że w przypadku zawinionego przekroczenia przez konsumenta granic zwykłego zarządu rzeczą, przedsiębiorca nie jest oczywiście pozbawiony ochrony, ponieważ może w tej sytuacji żądać rozliczenia roszczeń z tego tytułu. Jest to jednak zagadnienie leżące poza oceną zgodności z prawem zakwestionowanej klauzuli. Czy innym jest kwestia odpowiedzialności konsumenta za przekroczenie granic zwykłego zarządu rzeczą sprzedaną, a czym innym kwestia odstąpienia przez niego od umowy. Niezależnie od powyższego, Sąd pragnie zwrócić uwagę na to, że Spółka (...) wyłączyła prawo konsumenta do zwrotu towaru i odstąpienia od umowy także wówczas, gdy produkt nosi widoczne ślady używania, czy uszkodzenia już w momencie dostarczenia go nabywcy. Zdaniem Sądu, analizowany zapis wzorca umowy może wprowadzać konsumenta w błąd, co do przysługiwania mu prawa do odstąpienia od umowy. Postanowienie to sugeruje bowiem, że jeżeli zakupiony towar nie będzie kompletny, będzie uszkodzony lub będzie nosił widoczne ślady użytkowania, to nie będzie mógł być zwrócony. Tym samym, w oparciu o tak sformułowane postanowienie regulaminu, konsument może nie skorzystać z uprawnienia do odstąpienia od umowy, przysługującego mu ma mocy ustawy.
Odnośnie praktyki, polegającej na zawarciu w „Regulaminie” postanowienia: „ Sprzedawca informuje, iż zdjęcia prezentujące oferowany Towar mają jedynie charakter poglądowy. Rzeczywisty wygląd w tym w szczególności kolor i struktura materiału mogą odbiegać od prezentowanego na zdjęciach.”, Sąd Okręgowy stwierdza, że również ona wypełnia przesłanki nieuczciwej praktyki rynkowej, o której mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 4 pnpr.
W art. 4 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie Kodeksu cywilnego przewidziano bowiem, że sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową; w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania.
Natomiast stosownie do art. 8 ustawy, jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia (ustęp 1). Nieodpłatność naprawy i wymiany w rozumieniu ust. 1 oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia (ustęp 2). Jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego żądanie określone w ust. 1, nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione (ustęp 3). Jeżeli kupujący, z przyczyn określonych w ust. 1, nie może żądać naprawy ani wymiany albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy; od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia (ustęp 4).
W ocenie Sądu, w świetle powyższych unormowań, analizowane postanowienie wzorca umowy wprowadza konsumenta w błąd co do przysługujących mu uprawnień w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową (tj. żądania doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, żądania obniżenia ceny, prawa odstąpienia od umowy). Wbrew stanowisku powoda, zapis ten nie ma znaczenia jedynie informacyjnego. Poprzez wskazane postanowienie strona powodowa w istocie wyłącza bowiem swą odpowiedzialność za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, w sytuacji, gdy rzeczywisty wygląd oferowanego do sprzedaży produktu (w tym kolor i struktura materiału) odbiega od tego, jaki prezentowany jest na zdjęciu umieszczonym na stronie internetowej przedsiębiorcy. Należy zauważyć, że w przypadku sprzedaży dokonywanej za pośrednictwem internetu, zdjęcie stanowi jedno z podstawowych źródeł informacji o produkcie i ma dla konsumenta istotne znaczenie przy podejmowaniu decyzji o jego zakupie. Przedsiębiorca jest natomiast zobowiązany do rzetelnego i wyczerpującego poinformowania kontrahenta o cechach i właściwościach oferowanych towarów. Za niedopuszczalne należy zatem uznać odgórne wyłączenie odpowiedzialności powodowego przedsiębiorcy za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową w ww. zakresie. Nadto, jak słusznie zauważył pozwany, w analizowanym postanowieniu wskazano jedynie przykładowe okoliczności, wyłączające odpowiedzialność Spółki (...) (kolor i struktura materiału różnią się od prezentowanego na zdjęciach), na co wskazuje użycie sformułowania „w szczególności” . Przyjęcie otwartego katalogu tego rodzaju okoliczności stanowi natomiast istotne zagrożenie dla interesów konsumentów, ponieważ daje podstawy do dowolnej interpretacji kwestionowanego zapisu przez przedsiębiorcę. W konsekwencji może to prowadzić do nadużyć ze strony powoda, poprzez uchylanie się od odpowiedzialności za zgodność towaru z umową w jeszcze szerszym zakresie, tj. także w razie wystąpienia innych niezgodności niż wymienione. Wobec twierdzenia Spółki, co do niemożliwości wymienienia wszystkich cech, w których towar prezentowany na stronie internetowej może różnić się od dostarczonego nabywcy, należy zgodzić się z Prezesem Urzędu, że w takiej sytuacji powinno się raczej zrezygnować z wprowadzenia danego postanowienia do wzorca umowy, ponieważ wprowadza ono konsumentów w błąd i może stanowić podstawę do ograniczenia odpowiedzialności przedsiębiorcy. Według Sądu, omawiane postanowienie może sugerować, że wskazane w nim różnice pomiędzy towarem wskazanym na zdjęciu a zakupionym, są akceptowane i dopuszczalne, wobec czego nie stanowią podstawy do wystąpienia przez konsumenta z roszczeniami przysługującymi w związku z niezgodnością towaru w umową. Z powyższych względów pozwany dokonał prawidłowej kwalifikacji praktyki, opisanej w punkcie I.1.B. zaskarżonej decyzji.
W opinii Sądu Okręgowego, także praktyka, polegająca na zamieszczeniu we wzorcu umowy postanowienia o treści: „ Informacje publikowane na Stronie internetowej Sprzedawcy są starannie przygotowane i sprawdzone. Sprzedawca nie ponosi jednak odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność zamieszczonych danych. Strona internetowa Sprzedawcy jest czysto informacyjna i nie jest w stanie zastąpić profesjonalnych porad.”, stanowi przykład nieuczciwej praktyki rynkowej i jednocześnie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, z uwagi na możliwość wprowadzenia konsumentów w błąd co do możności realizacji roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, wskazanych w art. 8 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (…).
Na przedsiębiorcy, jako profesjonalnym uczestniku obrotu, spoczywa obowiązek udzielenia konsumentowi jasnej, rzetelnej i wyczerpującej informacji, między innymi, na temat towarów oferowanych do sprzedaży, warunków umowy, praw i obowiązków stron umowy etc. W sposób oczywisty obowiązek ten obejmuje wymóg prezentowania danych aktualnych, poprawnych i kompletnych. Wobec powyższego, jakiekolwiek nieprawidłowości, niezgodności danych zawartych na stronie internetowej Spółki (...), w oparciu o które konsument dokonał zakupu, stanowią podstawę odpowiedzialności przedsiębiorcy względem kontrahenta. Tymczasem, w zakwestionowanym postanowieniu przewidziano, że powodowy przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność danych zamieszczonych na jego stronie internetowej. Wbrew stanowisku powódki, treść tego zapisu sugeruje, że nie odnosi się on jedynie do kwestii ubocznych, niezwiązanych bezpośrednio z przedmiotem oferty, lecz obejmuje wszelkie informacje publikowane na stronie internetowej Spółki. Treść przedmiotowego zapisu może wywoływać u przeciętnego konsumenta przeświadczenie, że różnice między cechami, właściwościami zakupionego towaru, a danymi wskazanymi na stronie internetowej, są akceptowalne i dopuszczalne, wobec czego konsument nie jest uprawniony do dochodzenia względem przedsiębiorcy roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową. Trafnie zatem przyjął pozwany, że treść analizowanej klauzuli może wprowadzać konsumenta w błąd, co do rzeczywistych uprawnień gwarantowanych mu przez ustawę oraz zakresu odpowiedzialności powodowego przedsiębiorcy. Praktyka przypisana Spółce (...) stanowi działanie wprowadzające w błąd, ponieważ powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.
Podsumowując dotychczasowe rozważania, dotyczące praktyk opisanych w punkcie I.1.A-C zaskarżonej decyzji, Sąd Okręgowy stwierdza, że Prezes UOKiK prawidłowo przyjął, iż powódka dopuściła się naruszenia wskazanych powyżej przepisów ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…) oraz ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, wypełniając tym samym znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej, a w konsekwencji także praktyki z art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 uokik.
W świetle powyższego, Sąd Okręgowy nie podziela zarzutów sformułowanych w pkt I-III odwołania.
Pozwany prawidłowo ustalił, że Spółka (...) zaniechała praktyk, opisanych punkcie I.1.A-C zaskarżonej decyzji, 31 października 2013 r., wskutek usunięcia z „Regulaminu” zakwestionowanych postanowień. Okoliczność ta nie była zresztą kwestionowana przez stronę powodową.
Na Spółce (...) spoczywa obowiązek informacyjny, wynikający z art. 8 ust. 3 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. W myśl powyższej regulacji, usługodawca zobowiązany jest określić w regulaminie świadczenia usług drogą elektroniczną w szczególności warunki świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca. Wobec bezspornego faktu niezamieszczenia w wykorzystywanym przez Spółkę „Regulaminie” powyższych informacji, Prezes UOKiK prawidłowo przyjął, że powódka dopuściła się naruszenia ww. przepisu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, wypełniając jednocześnie znamiona praktyki z art. 24 ust. 1 i 2 pkt 2 uokik, polegającej na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.
Odnosząc się do twierdzenia strony powodowej, że Spółka opracowała system teleinformatyczny, związany ze sprzedażą elektroniczną, odbywającą się za pośrednictwem inetrnetu, w sposób umożliwiający korzystanie z usług oferowanych przez sklep internetowy niezależnie od rodzaju komputera oraz zainstalowanego oprogramowania, a także twierdzenia, że Spółka nie stawia w tym zakresie żadnych wymogów technicznych, Sąd Okręgowy Pragnie zauważyć, że informacje objęte naruszonym przez przedsiębiorcę przepisem nie mogą być uznane za nieistotne, obojętne dla konsumenta, na co wskazuje chociażby to, iż obowiązek ich podania ma charakter ustawowy. Specyfika umów zawieranych przez internet wymaga, by konsument mógł mieć pełne zaufanie do podmiotu oferującego usługi drogą elektroniczną. Od przedsiębiorcy wymaga się, aby przy wykonywaniu działalności gospodarczej zachowywał należytą staranność, tj. taką, jakiej należy oczekiwać od profesjonalnego uczestnika obrotu. Owa staranność, rzetelność obejmuje przede wszystkim postępowanie zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, w tym wypełnianie nałożonych przez nie obowiązków, jak również uczciwość, lojalność kontraktową wobec kontrahenta, a zwłaszcza kontrahenta posiadającego status konsumenta. W analizowanym przypadku bezprawność zachowania powoda jest ewidentna i oczywista. Tym samym, zarzut sformułowany w pkt IV odwołania nie zasługiwał na uwzględnienie.
Pozwany zasadnie uznał, że strona powodowa zaniechała przedmiotowej praktyki 31 października 2013 r., wobec uwzględnienia w treści „Regulaminu” informacji o warunkach technicznych świadczenia usług drogą elektroniczną.
Przyjmując, że zachowanie strony powodowej wypełniło znamiona praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, za uzasadnione należy uznać nałożenie na powódkę kary pieniężnej, na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik. Sąd Okręgowy podziela ocenę pozwanego, co do zasadności orzeczenia tej kary.
Co do kary orzeczonej w pkt II.1 zaskarżonej decyzji, powód nie przedstawił okoliczności, które podważałyby, czy to zasadność wymierzenia kary, czy też jej wymiar. Natomiast karę wymierzoną w pkt II.2 zaskarżonej decyzji, w ocenie Sądu Okręgowego, należy uznać za nadmiernie wygórowaną ze względu na znikomą szkodliwość zarzuconej praktyki. Sąd uważa zatem za stosowne obniżenie wysokości tej kary do kwoty 6.560 zł. Według Sądu, kara w tej wysokości będzie bardziej adekwatna zarówno do wagi zarzuconego naruszenia, jak i potencjału ekonomicznego przedsiębiorcy.
Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 479 31a § 1 i 3 k.p.c., Sąd orzekł jak w pkt 1 i 2 sentencji wyroku.
Wobec częściowego uwzględnienia odwołania, o kosztach postępowania orzeczono zgodnie z wyrażoną w art. 100 k.p.c. zasadą wzajemnego zniesienia kosztów.
SSO Magdalena Sajur – Kordula