Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2017r

Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSR Marek Jałowiecki – Paruch

Protokolant : Magdalena Markowska

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2017r. w Brzesku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko S. S.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie ponad kwotę 2.389,35 zł;

II.  zasądza od pozwanej S. S. na rzecz powoda M. B. kwotę 2.353,78 zł (dwa tysiące trzysta pięćdziesiąt trzy złote 78/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 14 kwietnia 2016r do dnia zapłaty;

III.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

IV.  koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

Sędzia

SR Marek Jałowiecki – Paruch

Sygn. akt I C 311/16

UZASADNIENIE WYORKU

Z DNIA 1 MARCA 2017R.

Powód M. B. w pozwie skierowanym przeciwko S. S. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...), domagał się zapłaty kwoty 6 095,00zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10.03.2016r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że kwota dochodzona pozwem jest karą umowną w związku z nieterminowym zrealizowaniem obowiązków wynikających z umowy zawartej miedzy stronami w dniu 25.08.2015r. Zgodnie z przedmiotową umową pozwana miała dostarczyć oraz zamontować u powoda 8 skrzydeł drzwiowych w terminie 12 tygodni od dnia zawarcia umowy, czyli do dnia 17.11.2015r. Ostatecznie montaż drzwi został zakończony w dniu 9.03.2016r. Zgodnie z pkt 5 zawartej umowy w przypadku zwłoki w realizacji umowy ponad 7 dni wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną w wysokości 0,5% wynagrodzenia za niezrealizowaną część zamówienia za każdy dzień zwłoki. Powód naliczył zatem pozwanej karę umową licząc od dnia 25.11.2015r. do dnia 9.03.2016r. w łącznej wysokości 6 095 zł. Pomimo wezwania pozwanej do zapłaty powyższej kwoty, do dnia wniesienia pozwu nie uregulowała ona należności na rzecz powoda.

W odpowiedzi na pozew S. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła, iż strony w umowie nie ustaliły dokładnego terminu realizacji umowy, a jedynie termin ten został określony w przybliżeniu (około 12 tygodni) w związku z czym nie można uznać, iż pozwana pozostawała w zwłoce i od dnia 25.11.2015r. powód mógł rozpocząć naliczanie kary umownej. Z daleko posuniętej ostrożności procesowej pozwana wskazała, że ewentualna zwłoka w wykonaniu przedmiotu umowy powstała na skutek okoliczności, za które nie ponosi ona winy. Do zwłoki doszło bowiem wyłącznie z winy producenta, który dostarczał wadliwy towar oraz z winy powoda, który wielokrotnie kwestionował dostarczany do niego towar. W związku z powyższym pozwana mogła dokonywać montażu partiami w zależności od terminu nadesłania przez producenta poszczególnych elementów zaakceptowanych przez powoda. Ponadto pozwana podniosła, że powód naliczył karę umowną od całości kwoty wynagrodzenia należnego pozwanej za cały okres zwłoki, podczas gdy pozwana stopniowo w różnych terminach wywiązywała się z zawartej umowy. W związku z powyższym w przypadku uwzględnienia powództwa pozwana wniosła o miarkowanie kwoty dochodzonej pozwem, mając również na uwadze fakt, iż z czasem umowa została w całości wykonana.

W piśmie z dnia 2.12.2016r. (data wpływu) powód mając na uwadze, iż pozwana w różnych terminach wywiązywała się z poszczególnych części z zawartej umowy ograniczył żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie od pozwanej kwoty 2 389,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14.04.2016r. do dnia zapłaty, cofając jednocześnie powództwo ponad kwotę 2 389,35zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

W odpowiedzi na powyższe pismo pozwana podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25.08.2015r. powód M. B. zawarł z pozwaną S. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...) umowę na roboty budowlano- montażowe. Umowa ta stanowiła standardowy wzorzec, który podpisują wszyscy klienci zawierający umowę. Zgodnie załącznikiem nr 1 do umowy, przedmiotem umowy był montaż 8 drzwi bezprzylgowych do gotowego otworu + przykręcenie klamek. W załączniku tym wskazano, że wartość oraz rodzaj materiałów określono szczegółowo w zamówieniu od klienta. Łączna wartość zamówienia (wynagrodzenia pozwanej) wynosiła 11 500,05zł. Termin realizacji został ustalony na około 12 tygodni. Zgodnie z pkt 5 zawartej umowy w przypadku zwłoki w realizacji umowy ponad 7 dni Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną wysokości 0,5% wynagrodzenia za niezrealizowaną część umowy za każdy dzień zwłoki.

Dowód: umowa z dnia 25.08.2015r. wraz z załącznikiem i zamówieniem od klienta (...) k. 9-11, zeznania świadka D. P. k. 56

Dwunastotygodniowy termin licząc od dnia 25.08.2015r. upływał w dniu 17.11.2015r. Przed przystąpieniem do montażu magazynier dostarczył towar przeznaczony do montażu do miejsca realizacji zamówienia. W dniu 17.11.2015r. po wcześniejszych uzgodnieniach telefonicznych montażyści rozpakowali towar i przystąpili do montażu drzwi z tym, że większość drzwi posiadała wady w szczególności w postaci ubytków lakieru, w związku z czym powód nie pozwolił na ich montaż. Oprócz wad lakierniczych powód zwrócił uwagę na niewłaściwy rozstaw klamek, ponadto do szklanych drzwi brak było okuć. W dniu 17.11.2015r. pozwana zamontowała u powoda jedynie 2 drzwi w garażu i w łazience oraz ościeżnice w kilku pomieszczeniach. Pracownicy firmy pozwanej zabrali ze sobą zareklamowany przez powoda towar, zwrócili go do producenta i zamówili u niego nowy towar w ramach procedury reklamacyjnej. Czas realizacji nowego zamówienia wynosił około 4 tygodni

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 17.11.2015r. k. 27, zeznania świadka D. P. k. 56, zeznania świadka M. D. k. 56-57, zeznania powoda M. B. k. 58

W dniu 4.12.2015r. pracownicy pozwanej firmy nie zamontowali u powoda żadnych drzwi, ponieważ M. B. miał zastrzeżenia do nowo dostarczonego towaru w związku z czym nie pozwolił na montaż.

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 4.12.2015r. k. 28

W dniu 8.01.2016r. zostały zamontowane u powoda drzwi szklane w przedpokoju. Zgodnie z zamówieniem powoda łączna wartość montażu tych drzwi wraz z kosztem stolarki wynosiła 2 707,14zł. Opóźnienie w realizacji zamówienia wyniosło zatem 45 dni.

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 8.01.2016r. k. 29, zamówieniem od klienta (...) k. 11, zeznania powoda M. B. k. 58

W dniu 13.01.2016r. zostały zamontowane u powoda drzwi do wc. Tego dnia zostały zamontowane również drzwi do sypialni i kotłowni ale w niekompletnym stanie (brak było opasek w tych drzwiach). W stanie zupełnym drzwi do kotłowni oraz do sypialni zostały zamontowane w dniu 3.02.2016r. Zgodnie z zamówieniem powoda łączna wartość montażu drzwi do wc wraz z kosztem stolarki wynosiła 930,91zł. Opóźnienie w realizacji zamówienia odnośnie drzwi do wc wyniosło 50 dni.

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 13.01.2016r. k. 30, zamówieniem od klienta (...) k. 11, zeznania powoda M. B. k. 58

W dniu 3.02.2016r. zostały zamontowane w stanie zupełnym drzwi do kotłowni oraz sypialni (wraz z opaskami), a także drzwi do gabinetu. Zgodnie z zamówieniem powoda łączna wartość montażu drzwi wraz z kosztem stolarki do sypialni wynosiła 922,65zł, do gabinetu 1 008,40zł, a do kotłowni 922,65zł. Opóźnienie w realizacji zamówienia wyniosło zatem 71 dni.

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 3.02.2016r. k.31, zamówieniem od klienta (...) k. 11, zeznania powoda M. B. k. 58

W dniu 9.03.2016r. zostały zamontowane u powoda ostatnie drzwi do pokoju matki. Zakończono wówczas prace montażowe. Zgodnie z zamówieniem powoda łączna wartość montażu tych drzwi wraz z kosztem stolarki wynosiła 1 008,40zł. Opóźnienie w realizacji zamówienia wyniosło 105 dni.

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 9.03.2016r. k.32, zamówieniem od klienta (...) k. 11, zeznania powoda M. B. k. 58

W dniach 15.04.2016r. oraz 16.05.2016r. miały miejsce kolejne wizyty pracowników firmy (...) u powoda w celu usunięcia pozostałych zgłaszanych przez M. B. usterek dotyczących m. in. klamek, uszczelki w drzwiach garażowych.

Dowód: protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 15.04.2016r. k.33, protokół odbioru robót budowlano- montażowych z dnia 16.05.2016r. k.34

Monterzy z firmy (...) byli u powoda wiele razy. Powód zawsze kiedy przyjeżdżała do niego ekipa montażowa z nowymi elementami, oglądał je bardzo dokładnie i zwracał uwagę na najmniejsze nawet niedociągnięcia. Powód kwestionował ich jakość, głownie z powodu usterek lakierniczych, chociaż zdarzały się również inne wady jak np. niewłaściwa ilość zawiasów, zły rozstaw klamek, wygięcie w skrzydle drzwi, wypaczenie drzwi. Producent uwzględnił wszystkie reklamacje powoda. Niektóre elementy były odsyłane do producenta dwukrotnie.

Dowód: zdjęcia fotograficzne k. 54, zeznania świadka D. P. k. 56, zeznania M. D. k. 56-57, zeznania świadka P. C. k. 57-58, zeznania świadka F. B. k. 58

Powód pismem z dnia 5.04.2016r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 2 803,11zł tytułem kary umownej za nieterminowe wywiązanie się z zawartej umowy w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania. Wezwanie to zostało doręczone pozwanej w dniu 6.04.2016r. Następnie pismem z dnia 27.04.2016r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kary umownej w wysokości 6 095,00zł.

Dowód: pismo z dnia 5.04.2016r. wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru k. 64-67, pismo z dnia 27.04.2016r. wraz z dowodem nadania k. 12-13

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przywołanych dokumentów, zeznań świadków oraz powoda, a także zdjęć fotograficznych.

Przywołane dokumenty nie były kwestionowane przez strony, nie budziły zastrzeżeń Sądu co do ich autentyczności dlatego też Sąd uznał je za miarodajne. Zdjęciom fotograficznym obrazującym uszkodzenie drzwi, które miedzy innymi kwestionował powód, Sąd również dał wiarę ponieważ pokrywały się one z zeznaniami świadków, którzy twierdzili, że główne usterki polegały na ubytkach lakierniczych.

Zeznaniom świadka D. P. (handlowca zawierającego umowę w imieniu pozwanej) Sąd w przeważającej części dał wiarę, ponieważ były spójne logiczne oraz pokrywały się z zeznaniami innych świadków. Wyjaśnił on w jaki sposób zawierana była umowa oraz opisał przebieg montażu drzwi u powoda. Sąd nie dał jedynie wiary tej części zeznań świadka gdzie stwierdził, że w dniu 17.11.2015r. ekipa montażowa mogła zamontować u powoda wszystkie drzwi, a następnie w przypadku gdyby powód zgłosił uzasadnione zastrzeżenia do towaru (drzwi, ościeżnic, klamek), wszystko zostałoby wymienione. W tej części bowiem zeznania nie pokrywały się z zeznaniami świadka P. C., który kilkukrotnie podkreślił, że nie może zamontować towaru zawierającego wady. Ponadto z protokołu odbioru robót budowlano - montażowych wynikało, że 17.11.2015r. zamontowanie wszystkich drzwi nie było możliwe z powodu braku niektórych elementów.

Zeznaniom świadka M. D. (montera z firmy (...)) Sąd dał wiarę, ponieważ były spójne, układały się w logiczną całość i pokrywały się z zeznaniami innych świadków. Sąd nie dał jedynie wiary tej części jego zeznań, gdzie wskazał, że w dniu 17.11.2015r. mogli zamontować u powoda wszystkie drzwi a M. B. następnie mógł zgłaszać zastrzeżenia co do jakości towaru. Zeznaniom tym Sąd nie dał wiary z tych samych względów co wyżej.

Zeznaniom świadka P. C. (montera firmy (...)) Sąd nie dał wiary w części, w której wskazał, że już pierwszego dnia 17.11.2015r. monterzy mogli zamontować u powoda wszystkie drzwi ponieważ drzwi posiadały jedynie wady estetyczne. Z protokołu odbioru robót budowalnych z dnia 17.11.2015r wynika jasno, że brak było okuć do drzwi co uniemożliwiało zamontowanie wszystkich drzwi. Pozostałym zeznaniom świadka Sąd dał wiarę. Zeznał on, że nie może zamontować towaru zawierającego wady, ponieważ gdyby potem okazało się, że zamontował uszkodzony materiał to sam musiałby pokryć koszty wyprodukowania nowego towaru, dlatego za, każdym razem kiedy przyjeżdżał do powoda i rozpakowywał nowe elementy zwracał uwagę powodowi na wszelkie wady.

Zeznania świadka P. F. nie wniosły nic nowego do sprawy. Świadek był u powoda tylko raz w związku z wadą fabryczną klamki. Nie miał natomiast wiedzy na temat montażu drzwi trwającego od listopada do marca.

Zeznaniom świadka F. B. Sąd dał wiarę ponieważ były logiczne, przekonywujące i brak było podstaw aby je kwestionować. Świadek mieszka w domu z powodem i była obecna kiedy ekipa montażowa przyjeżdżała montować drzwi.

Zeznania powoda M. B. Sąd również dał wiarę, ponieważ były spójne, układały się w logiczną całość i brak było podstaw aby je kwestionować. Ponadto zeznania powoda znalazły potwierdzenie w przedłożonych protokołach z odbioru robót budowalnych. Wspomnieć jedynie wypada, że powód w piśmie z dnia 25.11.2016r. wskazał, iż omyłkowo zeznał, że drzwi do gabinetu zostały zamontowane w dniu 3.02.2016r. zaś do pokoju matki w dniu 9.03.2016r. podczas gdy w rzeczywistości było na odwrót i drzwi do gabinetu zostały zamontowane w dniu 9.03.2016r. zaś do pokoju matki 3.02.2016r. Sąd jednak nie uwzględnił opisanych wyżej twierdzeń powoda, ponieważ nie znajdują one potwierdzenia w innym materiale dowodowym. Poza tym M. B. nie wskazał na jakiej podstawie doszedł do wniosku, że mylnie podał daty montażu drzwi w gabinecie oraz w pokoju matki. Ponadto dla Sądu wiarygodne są zeznania złożone przed Sądem – to one stanowią dowód w sprawie. Brak jest zaś podstaw aby na późniejszym etapie powód zeznania swe korygował bez podania przyczyn oraz wiarygodnych dowodów dla poparcia swych nowych twierdzeń.

Sąd zważył co następuje:

Na wstępie wskazać należy, że powód skutecznie cofnął pozew ponad kwotę 2 389,35zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Art. 203 § 1 kpc stanowi, że pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.

W związku z powyższym mając na uwadze, iż powód cofnął pozew w części wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, a z okoliczności sprawy nie wynika, by czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzała do obejścia prawa, Sąd zgodnie z art. 355 § 1 kpc umorzył postępowanie ponad kwotę 2 389,35zł (pkt I sentencji).

Przechodząc zaś do meritum sprawy wskazać należy, że powód ostatecznie dochodził w niniejszej sprawie kwoty 2 389,35zł tytułem kary umownej za nieterminowe zrealizowanie usługi w postaci montażu drzwi. W tym miejscu wskazać należy, że chociaż umowa zawarta przez strony w dniu 25.08.2015r. zatytułowana była „umowa z konsumentem na roboty budowlano- montażowe” to w ocenie Sądu wszystkie jej cechy wskazują, że umowę tę należy traktować jak umowę o dzieło. Decydujące znaczenie dla rozróżnienia umowy o roboty budowlane od umowy o dzieło ma bowiem przedmiot stosunku cywilnego, który w obu umowach stanowi określony, zindywidualizowany rezultat. W umowie o roboty budowlane rezultat ten jest ściślej zdefiniowany i sprowadza się do obiektu, wykonywanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, który z zasady jest postrzegany przy uwzględnieniu regulacji zawartych w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U.2016.290). W świetle art. 3 pkt 1 ww. ustawy, obiektem budowlanym może być budynek, budowla bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Stosownie do art. 3 pkt 7 ustawy pod pojęciem roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Przy tym końcowym rezultatem umowy o roboty budowlane w rozumieniu art. 647 k.c. jest obiekt wykonany zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej. Celem zatem umowy o roboty budowlane jest wzniesienie (w całości albo w części) określonego w projekcie "obiektu budowlanego", czyli budynku lub innej budowli względnie kompleksu obiektów. Umowa może także przewidywać wybudowanie tylko części obiektu budowlanego, w szczególności segmentu domu szeregowego czy jednego z apartamentów. W odniesieniu do umów mających za przedmiot wykonanie prac o charakterze budowlanym jako umowy o dzieło należy kwalifikować umowy dotyczące prac o mniejszym rozmiarze, czyli takich jak remonty i drobne przebudowy itp. (por. J. Strzępka (w;) System prawa prywatnego t. 7, 2001, s. 295; A. Komarnicka – Kawczyńska, Umowa o roboty budowlane, Pr. Sp. 1999, nr 7 – 8, s. 56). Umowami o roboty budowalne są zatem przedsięwzięcia o większych rozmiarach, zindywidualizowanych właściwościach, któremu z reguły towarzyszy wymóg projektowania i zinstytucjonalizowany nadzór.

W przypadku przedmiotu umowy z dnia 25.08.2015r. nie można mówić w żadnym razie o odrębności obiektu. Zakres prac zleconych pozwanej nie składał się na wyodrębniony obiekt z punktu widzenia norm prawa budowlanego. Był to jedynie fragment robót, polegający na montażu ośmiu drzwi wewnątrz budynku mieszkalnego.

W związku z powyższym należało uznać, że strony łączyła umowa o dzieło. Zagadnienia związane z umową o dzieło są unormowane w tytule XV księgi III Kodeksu cywilnego w art. 627 do 646 kc. Stosownie do treści przepisu art. 627 kc, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Zgodnie zatem z zawartą umową o dzieło pozwana prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) zobowiązała się zamontować u powoda 8 drzwi w terminie około 12 tygodni – termin realizacji oraz szczegółowo, rodzaj i wartość materiałów określono w zamówieniu zgodnie z pkt 1 załącznika nr 1 do umowy. Zgodnie z pkt 5 umowy w przypadku zwłoki w realizacji umowy ponad 7 dni Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną wysokości 0,5% wynagrodzenia za niezrealizowaną część umowy za każdy dzień zwłoki.

Pozwana podnosiła, że w związku z tym, iż strony nie ustaliły dokładnie daty kiedy ma nastąpić montaż drzwi, a jedynie określiły go w przybliżeniu na około 12 tygodni, to brak jest początkowego terminu od którego można rozpocząć naliczanie kary umownej. W ocenie Sądu nie można przyznać racji pozwanej. Termin spełnienia świadczenia to czas, kiedy dłużnik powinien wykonać swoje zobowiązanie . Jest to granica czasowa do kiedy najpóźniej świadczenie powinno być spełnione w sposób prawidłowy. Określenie w umowie terminu na około 12 tygodni, należy traktować jako ustalenie najpóźniejszego terminu realizacji zobowiązania po stronie przedsiębiorcy. Według Sądu określenie terminu na około 12 tygodni oznacza, że pozwana już wcześniej przed upływem 12 tygodni mogła przystąpić do montażu drzwi. Dwunasty tydzień od dnia zawarcia umowy wyznaczał natomiast górną granicę czasową kiedy usługa powinna zostać zrealizowana. W innym przypadku – przyjmując podejście pozwanej - należałoby przyjąć, że nawet gdyby montaż nastąpił po upływie 14-16 tygodni, a nawet później to umowa zostałaby zrealizowana w terminie. Należałoby się wówczas zastanowić jakie znaczenie miałaby w ogóle kara umowna zastrzeżona w treści umowy, skoro powód nie miałby w zasadzie żadnej możliwości jej naliczenia, ponieważ realizację umowy w każdym czasie należałoby uznać za terminową. Kara umowna miałaby wówczas znaczenie fikcyjne, stwarzające jedynie pozorną ochronę dla terminowej realizacji usługi, gdyż jej naliczenie w rzeczywistości byłoby niemożliwe. Oczywiście takie podejście dla przedsiębiorcy byłoby bardzo korzystne, ponieważ tak naprawdę oznaczałoby, że przedsiębiorca nie jest związany żadnym terminem realizacji swego zobowiązania. W ocenie Sądu takie rozumowanie jest niedopuszczalne. Przedsiębiorca zobowiązany jest bowiem udzielić konsumentowi jasnych i precyzyjnych informacji dotyczących m.in. terminu spełnienia świadczenia - art. 8 pkt. 4 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U.2014.827). Zgodnie zaś z art. 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U.2016.3 j.t.) zakazane jest stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych. Według Sądu podejście zaprezentowane przez pozwaną należałoby zaliczyć do otwartego katalogu nieuczciwych praktyk, ponieważ pomimo określenia w umowie terminu realizacji, przedsiębiorca w zasadzie nie byłby związany żadnym terminem. Jeśli przedsiębiorca określa termin w sposób nie do końca jasny, to w ocenie Sądu należy chronić konsumenta, który w obrocie gospodarczym znajduje się na pozycji słabszej w porównaniu z profesjonalnym przedsiębiorcą. Tym bardziej, że w przypadku korzystania przez przedsiębiorców z wzorców umów (co miało miejsce również w przedmiotowej sprawie) aby wzmocnić pozycję konsumenta w obrocie z profesjonalistami ustawodawca wprowadził ochronne instrumenty, które wskazują pewne kierunki interpretacyjne zawartych umów. Według jednego z nich niejednoznaczne postanowienia umowne należy tłumaczyć na korzyść konsumenta (art. 385 § 2 kc).

Mając zatem na uwadze powyższe rozważania, przyjąć należy, iż termin „około12 tygodni” należy traktować jako ostateczny termin realizacji umowy. Po 12 tygodniach licząc od dnia zawarcia umowy (25.08.2015r.) czyli w dniu 17.11.2015r. upłynął termin realizacji umowy. Zgodnie zaś z pkt 5 w przypadku zwłoki w realizacji umowy ponad 7 dni powód mógł rozpocząć naliczanie kary umownej, czyli od dnia 25.11.2015r.

Zastrzeżenie kary umownej jest zgodne z art. 483 § 1 k.c. według, którego w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej (kara umowna). Zgodnie z art. 484 § 1 zd. 1 k.c. w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Pozwana podnosiła, iż opóźnienie jakie nastąpiło w realizacji umowy nie wynikało z jej winy, ale z winy producenta, który dostarczał do powoda uszkodzony towar. Gdyby wszystkie elementy były dobrej jakości umowa zostałaby zrealizowana w dniu 17.11.2015r. – a więc w terminie.

W tym miejscu wskazać należy, że zastrzeżenie w umowie kar umownych sprawia, że w każdym wypadku nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania sprawia, że bez znaczenia dla powstania obowiązku ich zapłaty są przyczyny, które spowodowały naruszenie obowiązków ciążących na dłużniku stosownie do treści zobowiązania. Wierzyciel dla realizacji przysługującego mu roszczenia o zapłatę kary umownej musi wykazać istnienie i treść zobowiązania łączącego go z dłużnikiem, a także fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2000 r., I CKN 791/98, LEX nr 50891). Powód wywiązał się ze swego obowiązku.

Tymczasem pozwana nie wykazała, aby nie zawiniła opóźnienia prac. Zgodnie z art. 355 kc dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność), zaś należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Dokonując oceny, Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim fakt zawodowego prowadzenia przez pozwaną działalności objętej umową stron. Podejmując się konkretnych prac, pozwana powinna, dochowując właściwej profesjonaliście staranności, wiedząc jak często producent dostarcza uszkodzony towar (co potwierdzili świadkowie) wziąć kwestię tą pod uwagę. Przedsiębiorca zobowiązany jest bowiem do działania zgodnie z zasadą przezorności. Pozwana nie może teraz odpowiedzialności za opóźnienie przerzucać na producenta, który dostarczył uszkodzone elementy. Dla powoda okoliczność ta pozostaje bez znaczenia. M. B. zawierał umowę ze S. S. prowadzącą firmę (...) i zgodnie z umową to od niej może dochodzić swych roszczeń za nieterminową realizację umowy.

Dłużnik może zostać zwolniony z obowiązku zapłaty kary umownej, jeżeli wykaże, że przyczyną niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania uzasadniającą naliczanie kary umownej są okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. W przedmiotowej sprawie przesłanki takie jednak nie zachodzą. Nie jest bowiem przesłanką wyłączającą odpowiedzialność pozwanej względem powoda fakt dostarczenia wadliwego towaru zamówionego przez pozwaną u producenta. Zgodnie z art. 638. § 1 k.c. do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej ponosi sprzedawca, odpowiedzialność ta ma charakter obligatoryjny. W wyroku z dnia 16 lutego 1978 r.,( I CR 23/78, OSNC 1979, nr 1-2, poz. 7) Sąd Najwyższy wskazał, iż fakt, że sprzedawca sprzedaje towar wyprodukowany przez inną osobę, sam przez się nie wystarcza do przyjęcia, że szkoda jest następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z art. 576 ¹ kc, jeżeli rzecz nie miała właściwości, które powinna mieć zgodnie ze swoim przeznaczeniem lub zgodnie z publicznie składanymi zapewnieniami, o których mowa w art. 556 ¹ § 2, lub została wydana w stanie niezupełnym, sprzedawca, który poniósł koszty w wyniku wykonania uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy przez konsumenta, może żądać naprawienia poniesionej szkody od tego z poprzednich sprzedawców, wskutek którego działania lub zaniechania rzecz stała się wadliwa. W związku z powyższym przyjąć należy, że pozwana nie może przerzucać swojej odpowiedzialności względem powoda za nieterminowe wywiązanie się z zawartej umowy na producenta w związku z wadliwym dostarczaniem towaru. Jeśli tak się stało to nic stoi na przeszkodzie aby pozwana dochodziła od producenta wynagrodzenia za niewłaściwe wywiązanie się z łączącej ich w tym zakresie umowy.

Na marginesie wspomnieć również należy, że jak wykazano wyżej ostateczny termin montażu drzwi u powoda upływał w dniu 17.11.2015r. tymczasem postępowanie dowodowe wykazało, że gdyby nawet towar dostarczony przez producenta nie posiadał żadnych wad, to i tak zamontowanie wszystkich drzwi było niemożliwe z powodu braku okuć do szklanych drzwi (protokół odbioru robót budowlano-montażowych k.22). W związku z powyższym przyjąć należy, że niezależnie od wad towaru dostarczonego przez producenta pozwana i tak nie zrealizowałaby umowy w terminie.

Nie można również zarzucać powodowi - na co wskazywała pozwana- iż fakt nie wykonania w terminie umowy został zawiniony przez M. B., ponieważ zwracał on uwagę na każdy nawet najmniejszy defekt montowanych drzwi przez co towar wielokrotnie musiał być zwracany do producenta. W tym miejscu podkreślić należy, że pozwana zgodnie z umową miała zamontować 8 drzwi u powoda, jak już wyżej wspominano przy wykonywaniu zamówionego dzieła pozwana zobowiązana była zachować należytą staranność. To, iż powód jest osobą wyjątkowo skrupulatną i dokładną nie może powodować przerzucania na niego odpowiedzialności za nieterminowe wykonanie dzieła. Powód zamawiał bowiem nowe drzwi bez jakichkolwiek wad. Ponadto to, że jak zeznali świadkowie 99 % klientów nie zwraca uwagi na defekty, które kwestionował powód jest bez znaczenia, powód miał prawo domagać się dostarczenia mu towaru bez jakichkolwiek defektów czy uszkodzeń, w stanie idealnym. Na uwagę zasługuje również fakt, iż wszelkie zastrzeżenia zgłoszone przez powoda zostały uwzględnione przez producenta, co oznacza, iż wszystkie nieprawidłowości i wady były słusznie kwestionowane przez powoda.

Skoro zatem pozwana ponosi odpowiedzialność za nieterminowe zamontowanie drzwi u powoda pozostała do ustalenia kwestia wysokości kary umownej naliczonej zgodnie z pkt 5 zawartej umowy od dnia 25.11.2015r. Podkreślić należy, że poszczególne drzwi montowane były etapami w związku z ujawnianymi przez powoda kolejnymi defektami, dlatego też należało policzyć oddzielnie wysokość kary umownej dla każdych drzwi biorąc pod uwagę termin zakończenia montażu poszczególnych drzwi. W dniu 17.11.215r. - a więc w terminie - zostały zamontowane drzwi do garażu oraz do łazienki (pkt. 1, 2,15, 16, 17 zamówienia klienta).W zakresie montażu tych drzwi pozwana wywiązała się zatem z zawartej umowy.

Dokonując szczegółowych wyliczeń Sąd zaakceptował wyliczenia sporządzone przez powoda (k. 62). Zgodnie z nimi:

- montaż drzwi w przedpokoju o łącznej wartości 2 707,14zł (pkt 5,6 i 18 zamówienia klienta) nastąpił ostatecznie w dniu 8.01.2016r., co stanowi 45 dni zwłoki w wykonaniu przez pozwaną zobowiązania w tym zakresie – zatem kara umowna wynosi 609,11zł (2 707,14 x 0,5% x 45= 609,11zł);

- montaż drzwi do wc o łącznej wartości 930,91zł (pkt 7 i 8 zamówienia klienta) nastąpił ostatecznie w dniu 13.01.2016r., co stanowi 50 dni zwłoki w wykonaniu przez pozwaną zobowiązania w tym zakresie – zatem kara umowna wynosi 232,73zł (930,91 x 0,5% x 50= 232,73zł);

- montaż drzwi do sypialni o łącznej wartości 922,65zł (pkt 13 i 14 zamówienia klienta) nastąpił ostatecznie w dniu 3.02.2016r., co stanowi 71dni zwłoki w wykonaniu przez pozwaną zobowiązania w tym zakresie – zatem kara umowna wynosi 327,54zł (922,65 x 0,5% x 71= 327,54zł);

- montaż drzwi w kotłowni o łącznej wartości 922,65zł (pkt 3 i 4 zamówienia klienta) nastąpił ostatecznie w dniu 3.02.2016r., co stanowi 71 dni zwłoki w wykonaniu przez pozwaną zobowiązania w tym zakresie – zatem kara umowna wynosi 327,54zł (922,65 x 0,5% x 71= 327,54zł);

W przedłożonym zestawieniu powód pomylił daty montażu drzwi w gabinecie oraz pokoju matki (pkt 3 oraz 6 zestawienia). Mylnie wskazał bowiem, że drzwi do pokoju matki zostały zamontowane w dniu 3.02.2016r. a do gabinetu 9.03.2016r. Zgodnie ustaleniami dokonanymi w postępowaniu dowodowym drzwi do gabinetu zostały zamontowane 3.02.2016r. a do pokoju matki w dniu 9.03.2016r. Wracając zatem do kwestii wysokości kary umownej:

- montaż drzwi do pokoju matki o łącznej wartości 1008,40 zł (pkt 11 i 12 zamówienia klienta) nastąpił ostatecznie w dniu 9.03.2016r., co stanowi 105 dni zwłoki w wykonaniu przez pozwaną zobowiązania w tym zakresie – zatem kara umowna wynosi 529,41zł (1 008,40 x 0,5% x 105= 529,41zł);

- montaż drzwi gabinetu (pkt 9 i 10 zamówienia klienta) nastąpił ostatecznie w dniu 3.02.2016r., co stanowi 71 dni zwłoki w wykonaniu przez pozwaną zobowiązania w tym zakresie – zatem kara umowna wynosi 327,45zł (922,65 x 0,5% x 71= 327,45zł). Powód w przedłożonym zestawieniu wyliczając wysokość kary umownej przyjął jako wartość gabinetu kwotę 922,65zł podczas gdy prawidłowa wartość według zamówienia wynosiła 1 008,40zł, Sąd zaś opierając się na treści żądania powoda wartości tej nie modyfikował.

Łączna wysokość kary umownej wyniosła zatem 2 353,78zł.

Wskazać również należy, że pozwana podnosiła, aby ustalając datę kiedy zostały zamontowane poszczególne drzwi uwzględnić, iż drzwi do sypialni zostały zamontowane w dacie wcześniejszej 13.01.2016r. Według Sądu nie można przyznać racji pozwanej, bowiem zgodnie z przedłożonymi protokołami odbioru robót budowlano-montażowych (k. 30) oraz zeznaniami powoda drzwi do sypialni i kotłowni wprawdzie zostały zamontowane w dniu 13.01.2016r. ale bez opasek - tak więc nie zostały zamontowane w stanie kompletnym. Opaski te zostały wprawione dopiero w dniu 3.02.2016r. (k. 31), zatem dopiero od tego dnia można przyjąć, iż montaż został zakończony. Podkreślić należy, że w stosunku do osób prowadzących działalność gospodarczą jako profesjonalistów podwyższony jest miernik należytej staranności. Zobowiązani są oni do spełnienia świadczenia przy uwzględnieniu zawodowego charakteru ich działalności. Ponadto wskazać należy, że w wypadku umowy o dzieło – na co wskazują także komentatorzy - istotne jest osiągnięcie umówionego rezultatu, bez względu na rodzaj i intensywność świadczonej w tym celu pracy i staranności (Z. Leszczyński, Dokumentacja projektowa a opis przedmiotu zamówienia na roboty budowlane, Monitor Zamówień Publicznych 2009, nr 1, s. 37 i n.). Przyjmujący zamówienie odpowiada zatem za nieosiągnięcie określonego rezultatu. W rozpoznawanej sprawie rezultatem było zamontowane ośmiu drzwi u powoda i dopóki rezultat w postaci zamontowania w stanie kompletnym kolejnych drzwi nie został osiągnięty, pozwana ponosi odpowiedzialność za czas opóźnienia.

Odsetki ustawowe Sąd zasądził od dnia 14.04.2016r., ponieważ pierwsze wezwanie do zapłaty powód wystosował do pozwanej w dniu 5.04.2016r. Pozwana wezwanie to odebrała w dniu 6.04.2016r., jednak w wyznaczonym siedmiodniowym terminie nie uregulowała swojego zobowiązania na rzecz powoda. Tak więc termin do spełnienia świadczenia upłynął w dniu 13.04.2016r. i od dnia następnego powodowi należą się odsetki za czas opóźnienia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w sentencji na mocy przywołanych przepisów.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 108 kpc. Co do zasady wytoczone powództwo było zasadne, powód domagał się bowiem zapłaty kary umownej, zaś pozwana domagała się oddalenie powództwa. Sąd uznał, że kara umowna należy się powodowi. Biorąc jednak pod uwagę w jakiej części powództwo było zasadne, wskazać należy, że powód domagał się zapłaty kwoty 6 095.00zł, powództwo jednak zostało uwzględnione wysokości 2 353,78zł. W związku z powyższym uznać należy, że z jednej strony, co do zasady powód wygrał sprawę, zaś z drugiej strony, biorąc pod uwagę kwotę dochodzoną pozwem to uznać należy, że powód przegrał sprawę w większości, gdyż kwota dochodzona pozwem w znacznej części okazała się nieuzasadniona. Cofnięcie pozwu wiązało się z prawidłowym wyliczeniem przez powoda kwoty kary umownej. Biorąc pod uwagę kwestię wygrania i przegrania sprawy tak co do zasadności pozwu jaki i wysokości zasądzonej kwoty w stosunku do pierwotnego żądania, można przyjąć, że powództwo zostało zatem w połowie wygrane i w połowie przegrane, toteż zgodnie z przywołanym art. 100kpc Sąd koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie zniósł.

SSR Marek Jałowiecki- Paruch