Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Taberska ( spr.)

Protokolant p.o. stażysty A. R.

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2017 r.

sprawy K. K. i E. D.

obwinionych z art. 171 Ustawy o odpadach

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w P.

z dnia 5 maja 2017r. sygn. akt III W 834/16

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od oskarżyciela posiłkowego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 50 złotych i wymierza mu opłatę w kwocie 60 złotych za II instancję.

E. T.

UZASADNIENIE

E. D. i K. K. zostali obwinieni o to, że w dniach 2.02.2013r. do 08.2015r. na składowisku odpadów komunalnych w miejscowości S. na ul. (...) składowali odpady w nieprawidłowy sposób, czym doprowadzili do obniżenia jakości powietrza, tj. o czyn z art. 171 ustawy o odpadach.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. wyrokiem z dnia 5 maja 2017r. sygn. akt III W 834/16 obwinionych E. D. i K. K. uniewinnił od popełnienia zarzucanego im wykroczenia i kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku złożył oskarżyciel posiłkowy T. R. – K. 1302 – 1307.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Przed przystąpieniem do analizy zarzutów apelacji należy zauważyć, iż orzeczenie wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy znajduje pełne odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424 § 1 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w., co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Sąd Okręgowy chciałby również podkreślić, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy oraz dokładny przeprowadził postępowanie dowodowe, wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych.

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone z należytą starannością i poszanowaniem proceduralnych zasad obowiązujących w polskim procesie karnym, stosowanych odpowiednio w sprawach o wykroczenia. Ocena materiału dowodowego zaprezentowana przez Sąd Rejonowy co do zarzucanego obwinionym czynu została dokonana z uwzględnieniem reguł sformułowanych w przepisach art. 5 § 2 k.p.k. i 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. Co więcej, jest ona oceną wszechstronną i bezstronną, która w szczególności nie narusza granic swobodnej oceny dowodów i jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Okręgowy nie stwierdził też błędów logicznych, jak i faktycznych w rozumowaniu Sądu Rejonowego. W związku z powyższym kontrola apelacyjna uzasadnia twierdzenie, że zaskarżony wyrok został, tak jak tego wymaga norma zawarta w art. 410 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w., prawidłowo i w pełni oparty na właściwie dokonanej ocenie materiału dowodowego, zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania.

Przechodząc natomiast do szczegółów, Sąd Okręgowy podnosi, iż w żadnym zakresie nie podzielił stanowiska skarżącego, że Sąd rozstrzygający obraził przepisy postępowania, co miałoby mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego ocenę dowodów, przejawiająca się w bezpodstawnym uznaniu , iż w latach 2013 – 2015 na terenie S. nie dochodziło do emisji uciążliwości zapachowych ze składowiska odpadów przy ul. (...) stanowiących uciążliwości w rozumieniu art. 16 pkt. 2 Ustawy o odpadach, a także że obwinieni prowadzili gospodarkę odpadami w sposób, który nie prowadził do powstania uciążliwości powodowanych przez zapach.

I tak po pierwsze, nie budzi wątpliwości, iż zostało prawidłowo przez Sąd Rejonowy ustalone, że (...) od około 2012 roku odczuwają negatywne nieprzyjemne zapachy, które często określają jako zapach przypominający siarkowodór czy siarkę. Powyższe twierdzenia nie zostały zakwestionowane ani wyjaśnieniami obwinionych ani też nawet licznymi ekspertyzami profesjonalnych podmiotów wykonanych na zlecenie różnych organów i instytucji.

Należało zatem przyjąć, iż w okresie zarzucanym obwinionym sporadycznie od czasu do czasu takie odory występowały, co można zakwalifikować jako obniżenie jakości powietrza, na który niewątpliwie składa się również jego neutralny zapach. Powyższe jednak, co słusznie zauważa Sąd I instancji nie oznacza automatycznie przypisanie winy i sprawstwa obwinionym albowiem pomiędzy ich zachowaniem (ewentualnie zaniechaniem) a występowaniem odoru musi występować związek przyczynowy, a takiego związku, analizując materiał dowodowy, nie znalazł także Sąd Okręgowy.

W okresie od 2.07.2012r. do 18.09.2015r. zarówno obwinieni jak i inne organy poszukiwali źródeł nieprzyjemnego zapachu i czynności te, wbrew twierdzeniom oskarżyciela posiłkowego, nie potwierdziły, aby zapachy te pochodziły ponad wszelką wątpliwość ze składowiska odpadów przedsiębiorstwa, w którym obwinieni pełnili funkcję członków zarządu

Było to co prawda bardzo prawdopodobne i było to pierwsze miejsce "podejrzane". Należy jednakże wskazać, iż obwinieni rozpoczęli pełnienie funkcji członków zarządu już w czasie gdy rozpoczęto eksploatację kwatery (...), na która to kwaterę czynną i użytkowaną wskazywano jako prawdopodobne źródło odorów.

Rozpoczęcie natomiast pracy tej kwatery poprzedziło zaprojektowanie zgodnie z zasadami sztuki drenażu odcieków wraz z przepompownią, zaprojektowano również odgazowywanie kwatery (...). Zaplanowano budowę studzienek odgazowujących rozmieszczonych w kwaterze w odstępach równych 50m, które są podnoszone w miarę wypełniania kwatery (...) odpadami. Marszałek woj. (...) stwierdził, że kwatera (...) reprezentuje stan techniki w zakresie składowania odpadów. Spełniała zidentyfikowane wymagania najlepsze dostępnej techniki BAT dla składowiska. Zostało wydane pozwolenie na użytkowanie, które określało również rodzaj oraz ilość gazów i pyłów dopuszczonych do wprowadzania do powietrza. Tak więc obwinieni przejęli kwaterę (...) w trakcie jej eksploatacji, natomiast pozostałe kwatery również spełniały wymogi określone przepisami prawa.

W trakcie pełnienia funkcji członków zarządu nie było znane źródło nieprzyjemnych zapachów, stąd liczne opracowania, z których żadne nie wskazało składowiska odpadów jako źródła odorów, które mógłby obniżyć jakość powietrza dla okolicznych mieszkańców.

Fakt, iż badania te były przeprowadzane z inicjatywy Zakładu (...) w P., nie umniejsza zdaniem Sądu Okręgowego, ich roli i znaczenia oraz nie dyskredytuje wiedzy, zaangażowania i uczciwości trzech organów, które te badania przeprowadzały. Podkreślić należy, że poza tymi ekspertyzami, wysypisko paddane było także kontrolom (...) Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska i nie stwierdzono, by wysypisko oddziaływało negatywnie na powietrze w najbliższym otoczeniu, lub by działał niezgodnie z wymogami prawa.

Także wnikliwa analiza opinii wydanej w 2016r. przez pracowników (...) w S. nie może wskazywać na winę obwinionych. Na podstawie zespołowych sensorycznych pomiarów terenowych zrealizowanych w okresie od 1 do 12 sierpnia 2016 roku, a więc już po okresie wskazanym we wniosku o ukaranie oraz przeprowadzonych obliczeń wskazano, że zapachowe oddziaływanie składowiska wykracza poza jego granice, sporadycznie zapach ze składowiska był wyczuwalny w odległości kilku kilometrów w linii wiatru od granicy obiektu, dominującym źródłem emisji zapachowych jest kwatera składowania odpadów. Stwierdzono jednakże, że biokompostownia, wbrew obawom mieszkańców nie jest uciążliwa, bowiem pochodzący z niej zapach jest wyczuwalny jako wyraźny tylko w niedalekiej odległości od źródła, wskazano, iż konieczne jest zwrócenie uwagi na czystość i szczelność samochodów przywożących odpady na składowisko, a pojazdy bardzo często są znacznym źródłem odorów. Wskazano na konieczność stworzenia systemu monitorowania uciążliwości zapachowej.

Słusznie zatem Sąd Rejonowy uznał, że obwinionym nie można przypisać naruszenia art. 171 w zw. z art. 16 ustawy o odpadach, a więc by obwinieni na podstawie przeprowadzanych w okresie ich pracy badań i ich wyników byli świadomi tzn. wiedzieli ponad wszelką wątpliwość, skąd pochodzi odór, co konkretnie go wywołuje, z jakiej części składowiska pochodzi a tym samym nie można przyjąć, iż chcieli oni a nawet godzili się na obniżenie jakości powietrza na terenie S. i w jego okolicy.

Nie można także uznać, aby obwinieni jako członkowie zarządu (...) nie dochowali zasad ostrożności wymaganych w okolicznościach, gdy dochodziły do nich sygnały o nieprzyjemnych zapachach mogących mieć źródło w składowisku odpadów.

Jak słusznie zauważa Sąd Rejonowy obwinieni w 2013 r. podjęli działania mające na celu dokonanie segregacji odpadów, oddzielanie tych biodegradowalnych powodujących większe zapachy przez zawarcie umowy na segregację odpadów, zlecili spółce (...) przeprowadzenie badań zapachowych, które to badania nie potwierdziły, aby źródło zapachów pochodziło ze składowiska. Co więcej, ponieważ szereg osób wskazywało na źródło odorów kwaterę (...), podjęli decyzję o: budowie biokompostowni oraz decyzja o budowie nowej kwatery (...), a konsekwencji pozwalało na zamknięcie kwatery (...) oraz jej rekultywację. Na podstawie dokumentów w postaci decyzji wielu podmiotów, począwszy od uchwały zgromadzenia wspólników (...) do decyzji Ministra Środowiska podkreślenia wymaga, iż jest to proces długotrwały, która za czasów zarządu obwinionych nie został zakończony.

Obwinieni zatem jako członkowie zarządu dochowali wszelkich zasad ostrożności wymaganych we wskazanej sytuacji, gdy zaczęły dochodzić głosy ze strony mieszkańców o odorach. Powyższy wniosek potwierdza również ich aktywność w zakresie uczestniczenia w spotkaniach z mieszkańcami, Wójtem Gminy S. mających za zadanie informowanie o podjętych działaniach, a także możliwość wizytowania czy przeprowadzania kontroli przez urzędników gminnych, które miały przyczynić się do znalezienia źródła odoru.

Sąd Okręgowy podziela także konkluzję Sądu Rejonowego, iż nawet ustalenie, że źródłem odorów jest tylko i wyłącznie kwatera (...), to obwinieni nie mogli podjąć wydawałoby się najprostszej decyzji o zamknięciu tej kwatery, gdyż musiało to być poprzedzone licznymi decyzjami w zakresie tak budowy nowej kwatery, która zapewni przyjmowanie odpadów z terenu objętego właściwością składowiska oraz w konsekwencji zamknięcie a następnie rekultywacja starej. Przeprowadzone dowody wskazują, iż takie działania obwinieni podjęli.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze oraz o opłacie za II instancję orzeczono na podstawie art. 119 kpw w zw. z art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 21 pkt. 2 i art. 13 ust. 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 2073r. o opłatach w sprawach karnych – Dz. U. nr 49, poz. 223 z 1983r. z póź. zm. oraz w zw. z § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia z dnia 10.10.2001r. ( Dz. U. Nr 118.poz. 1269).

E. T.