Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 lutego 2017 r.

(...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od M. K. (1) kwoty 15 406,68 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 marca 2016 do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu powód twierdził, że pozwany M. K. (1) zawarł z Bankiem (...) w W. umowę o kartę kredytową nr (...), na podstawie której otrzymał świadczenie oraz był zobowiązany do spłaty zadłużenia zgodnie z warunkami umowy. Ponieważ M. K. (1) nie uregulował zadłużenia, umowa został wypowiedziana, a wobec dłużnika wszczęto działania windykacyjne z wszczęciem egzekucji sądowej na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego włącznie. Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 23 listopada 2015 r. powód stał się wierzycielem M. K. (1) (pozew k. 2-3).

W dniu 23 marca 2016 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie, w I Wydziale Cywilnym w sprawie I Nc 2014/16 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty k. 27).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany M. K. (1) zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zakwestionował roszczenie powoda co do zasady jak i wysokości oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczenia (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 31-36).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 grudnia 2007 Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. zawarł z M. K. (1) umowę o kartę kredytową C.. W ramach zawartej umowy Bank wydał M. K. (2) uprawniającą do dokonywania transakcji w ramach Limitu Kredytu, na warunkach określonych w umowie i Regulaminie. M. K. (1) zobowiązał się do spłaty co najmniej minimalnej kwoty do zapłaty w wysokości wskazywanej w wyciągu, a także do spłaty całości zadłużenia najpóźniej następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia umowy (okoliczności niesporne; dowód, umowa o kartę kredytową C. k. 5, wniosek o wydanie karty kredytowej k. 4).

Pozwany M. K. (1) korzystał z karty kredytowej C. w okresie od dnia 8 stycznia 2008 r. do dnia 6 marca 2014 r. Na dzień 6 marca 2014 r. zadłużenie na rachunku M. K. (1) wyniosło 11 761,99 zł. Ostatnia częściowa spłata zadłużenia przez M. K. (1) miała miejsce w dniu 13 lipca 2013 r. w kwocie 2380 zł (dowód: wyciągi z rachunku karty kredytowej k. 57-140).

Pismem z dnia 12 listopada 2013 r. Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wypowiedział M. K. (1) umowę o kartę kredytową C., z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia umowy, licząc od daty otrzymania pisma oraz poinformował pozwanego, że rozwiązanie umowy zobowiązuje do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami, opłatami i prowizjami należnymi Bankowi (dowód: wypowiedzenie umowy k. 178, potwierdzenie nadania k. 179).

Poprzednik prawny powoda Bank (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 27 marca 2014 r. wystawił przeciwko pozwanemu M. K. (1) bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), w którym stwierdził, że pozwany na podstawie umowy o użytkowanie karty kredytowej C. ma zapłacić na rzecz Banku kwotę 11 761,99 zł (dowody: bankowy tytuł egzekucyjny k. 142).

Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Wieluniu, I Wydział Cywilny nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 27 marca 2014 r., przeciwko dłużnikowi M. K. (1) (dowód: postanowienie k 137).

W dniu 5 grudnia 2016 r. Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w dla Ł. w Ł. o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi M. K. (1) (dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji k. 141).

W dniu 22 czerwca 2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w dla Ł. w Ł. umorzył postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi M. K. (1) na podstawie art. 824 k.p.c. (postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego k.145, pismo Komornika Sądowego z dnia 5 grudnia 2016 r. k. 183).

W dniu 23 listopada 2015 r. Bank (...) S.A. zawarł z (...)Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności detalicznych, powstałych w stosunku do osób fizycznych między innymi z tytułu kart kredytowych, w tym wierzytelności w stosunku do pozwanego M. K. (1), wynikające z umowy o kartę kredytową C. z dnia 12 grudnia 2007 r. (dowód: umowa przelewu k.5, 146-166, aneks nr (...) k. 11, aneks nr (...) k. 167-169, Załącznik k. 170).

W dniu 14 marca 2016 r. powód (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...), w którym stwierdzono wysokość w całości wymagalnego zobowiązania M. K. (1) na dzień wystawienia wyciągu w kwocie 15 406,68 zł (dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu k. 6).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, a także twierdzeń samych stron, nie zakwestionowanych przez stronę przeciwną, które na podstawie art. 230 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c. Sąd przyjął za udowodnione. Strony nie kwestionowały autentyczności powołanych powyżej dokumentów, ani ich treści. Sąd również nie miał wątpliwości co do ich wartości dowodowej, wobec czego brak było podstaw do odmówienia wiarygodności danych w nich zawartych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozew w części, w jakiej powód dochodził zasądzenia kwoty 802,90 zł tytułem kosztów sądowych i egzekucyjnych, podlegał odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 199 pkt 1 k.p.c. Sąd odrzuci pozew, jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna. Dopuszczalność drogi sądowej jest podstawową przesłanką procesową o charakterze bezwzględnym, którą sąd bierze z urzędu pod uwagę w każdym stanie sprawy. Przyjęcie niedopuszczalności drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1) i w konsekwencji odmowa rozstrzygnięcia sprawy przez sąd może nastąpić tylko przy spełnieniu określonych przesłanek. Niedopuszczalność drogi sądowej zachodzi wówczas, gdy sprawa nie ma charakteru sprawy cywilnej lub gdy sprawa ze swej istoty ma wprawdzie charakter sprawy cywilnej, jednakże z mocy wyraźnego przepisu została przekazana do właściwości innego organu niż sąd powszechny.

Artykuł 1 k.p.c. podaje ustawową definicję "sprawy cywilnej", opartą na dwóch niezależnych kryteriach: materialnoprawnym i formalnym. Według kryterium materialnoprawnego sprawami cywilnymi są te sprawy, w których stosunki prawne stron układają się na zasadzie równorzędności podmiotów i ekwiwalentności świadczeń, co za tym idzie, są one już ze swej istoty sprawami cywilnymi. W tym rozumieniu sprawy cywilne to sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy (Bodio J., Komentarz do art. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, opublikowany w systemie LEX). Sprawami cywilnymi w ujęciu formalnym są sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz inne sprawy, do których przepisy Kodeksu postępowania cywilnego znajdują zastosowanie z mocy ustaw szczególnych. Chodzi tu zarówno o sprawy o charakterze administracyjnym, jak i o inne sprawy, których źródłem nie jest prawo cywilne. Przyznanie im cywilnego charakteru jest wyłącznie wynikiem decyzji legislatora, tj. ustawa traktuje je jako cywilne wówczas, gdy ich rozpoznanie przekazane jest do kompetencji sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Ich źródłem jest prawo publiczne. Uchodzą one za cywilne wyłącznie dlatego, że rozpoznawane są według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego na mocy odpowiednich przepisów. Zastosowanie kryterium formalnego w celu poszerzenia zakresu art. 1 podyktowane jest względami celowościowymi (Zembrzuski T., Komentarz do art. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, opublikowany w systemie LEX).

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, które Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela i przyjmuje za własne, koszty poniesione w innych postępowaniach nie mogą być dochodzone w postępowaniu cywilnym jako roszczenie mające oparcie w przepisach prawa materialnego. Koszty postępowania są ze swej natury kosztami ubocznymi związanymi z wynikiem procesu (por. SN w wyroku z 21 grudnia 1996 r., I CKU 40/96 i w uchwale z 30 października 1978 r., III CZP 72/78). Regulacja rozkładu kosztów postępowania między strony oraz określania wysokości należnych kosztów została dokonana przez przepisy prawa formalnego (art. 98 i nast. KPC) w sposób "autonomiczny", wyłączający zatem dopuszczalność potraktowania zasądzonych z tego tytułu sum jako roszczenia podlegającego przepisom prawa materialnego (por. uchwałę SN z dnia 14 maja 1965 r., OSNCP 1966, z. 7-8, poz. 108, stwierdzającą niemożliwość dochodzenia w drodze odrębnego powództwa kosztów postępowania spadkowego; uchwałę SN z dnia 10 lutego 1995 r., OSNC 1995, z. 6, poz. 88, stwierdzającą niemożliwość zastosowania do prawomocnie zasądzonej sumy kosztów art. 3581 § 3 KC o waloryzacji; uchwałę SN z dnia 31 stycznia 1996 r., OSNC 1996, z. 4, poz. 57, stwierdzającą niemożliwość zastosowania art. 481 § 1 KC do zobowiązań z tytułu prawomocnego rozstrzygnięcia o kosztach). Przytoczone orzecznictwo Sądu Najwyższego w sposób jednolity i konsekwentny wskazuje, że po zakończeniu procesu nie można dochodzić w odrębnym postępowaniu jakichkolwiek należności z tytułu kosztów tego procesu. Koszty postępowania są definitywnie rozliczane w tym postępowaniu i nie mogą być dochodzone w odrębnym procesie (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1965 roku, III CO 73/64, OSNCP 1966, z. 7-8, póz. 108; uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1995 roku, III CZP 8/95, OSNC 1995/6/88; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2005 roku, CK 139/05, LEX nr 186929). Analogicznie koszty postępowania egzekucyjnego mogą być ustalone wyłącznie w tym postępowaniu, w którym powstały, co wyklucza możliwość ich ustalenia w jakimkolwiek innym postępowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 1973r., I CR 250/73, publ. OSNC 1974/6/110).

Tym samym żądanie powoda w zakresie zasądzenia kosztów sądowych i egzekucyjnych poniesionych przez pierwotnego wierzyciela nie może być dochodzone w ramach procesu cywilnego.

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt I wyroku na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.

Przechodząc do rozważań nad istotą sprawy należy wskazać, że powód wywodził swe żądanie z umowy cesji wierzytelności, zawartej w dniu 23 listopada 2015 r. z Bankiem (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., obejmującej wierzytelność wynikającą z zawartej pomiędzy pozwanym a pierwotnym wierzycielem umowy o kartę kredytową C. z dnia 18 grudnia 2007 r. Podstawą prawną tak sformułowanego żądania jest art. 509 § 1 k.c., który stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl zaś § 2 powołanego uregulowania wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Pozwany w toku postępowania podniósł zarzut przedawnienia, który w okolicznościach niniejszej sprawy nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 117 § 1 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Wskazać należy, że istota przedawnienia polega na tym, że ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może – powołując się na upływ terminu przedawnienia – uchylić się od jego zaspokojenia. Z powyższego wynika, że istnieją zakreślone przez ustawodawcę ramy czasowe, w których wierzytelność może być skutecznie dochodzona przez wierzyciela. Po ich upływie, na zarzut podniesiony przez pozwanego, sąd oddali powództwo, niezależnie od tego, czy roszczenie było uzasadnione czy też nie. Podkreślić należy, że roszczenie przedawnione nie wygasa, ale staje się roszczeniem naturalnym, co oznacza, że wprawdzie istnieje, lecz nie może być skutecznie dochodzone przez sądem.

Stosownie do art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia roszczeń majątkowych wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

Termin przedawnienia roszczeń cedenta wynosi 3 lata, jako roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w myśl art. 118 k.c. Powód jako nabywca wierzytelności również objęty jest tym trzyletnim terminem przedawnienia. Zgodnie z art. 120 § 1 zd. 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Powód w piśmie z dnia 15 listopada 2016 r. (data stempla pocztowego) wskazał, że Bank postawił całość zadłużenia w stan wymagalności w dniu 23 grudnia 2013 r., tj. po upływie 30-dniowego okresu wypowiedzenia, przyjmując 14 dni na doręczenie pisma wypowiadającego umowę. Strona pozwana nie zaprzeczała temu twierdzeniu, stąd Sąd na podstawie art. 230 k.p.c. i 229 k.p.c. uznał tą okoliczność za przyznaną (dowód: pismo procesowe – k. 51-53). Pozew w niniejszej sprawie został zaś wniesiony w dniu 17 marca 2016 roku, a zatem przed upływem trzyletniego terminu przedawniania roszczenia, który upływał w dniu 23 grudnia 2016 r. W rezultacie pozwany nie mógł uchylić się od zaspokojenia roszczeń z umowy o kartę kredytową, dochodzonych przez powoda w niniejszym postępowaniu, stosownie do art. 117 § 2 k.

Zgodnie z art. 3 k.p.c. obowiązek przedstawienia dowodów ciąży na stronach. Natomiast według z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. W tej konkretnej sytuacji, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia zarówno zasadności, jak i wysokości roszczenia w stosunku do pozwanego. Natomiast gdy powód wykaże, że roszczenie to zarówno co do zasady, jak i wysokości mu przysługuje, ciężar udowodnienia, że roszczenie to jest nienależne, bądź jego wysokość jest inna, zostaje przerzucony na stronę pozwaną.

Powód wywiązał się z tak zakreślonego obowiązku, bowiem wykazał – za pomocą wskazanych dokumentów prywatnych i urzędowych - fakt istnienia zobowiązania objętego żądaniem, a także jego wysokość. W szczególności niesporne było w niniejszej sprawie istnienie wskazanej umowy o kartę kredytową C. łączącej pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda, skuteczne wypowiedzenie tego stosunku prawnego przez poprzednika prawnego powoda z uwagi na niespełnienie przez pozwanego należności wynikających z umowy, jak i ważność i skuteczność przelewu wierzytelności, wynikających ze wskazanej umowy, na powoda.

Powód przedstawił nadto dowody wykazujące wysokość dochodzonego żądania, w zakresie należności głównej, a to w szczególności bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony w dniu 27 marca 2014 r. nr (...), obejmujący wierzytelności wynikające z umowy o użytkowanie karty kredytowej C. w kwocie 11 761,99 zł, zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Wieluniu, I Wydział Cywilny z dnia 18 kwietnia 2014 r. oraz wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda nr (...) z dnia 14 marca 2016 r., obejmujący należności objęte żądaniem, wynikające ze wskazanego stosunku prawnego.

Istotnie zgodnie z art. 194 ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014, poz. 157 j.t.) moc prawna dokumentów urzędowych, o których mowa w ust. 1 tego uregulowania – stosownie do którego księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych - nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym, to jednak wyciąg ów nie jest pozbawiony mocy dowodowej, jest bowiem dokumentem prywatnym, a nadto nie zostały w żaden sposób zanegowane w niniejszym postępowaniu twierdzenia powoda sformułowane w piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2016 r. (k.51-53) o wysokości zobowiązań pozwanego, zarówno w zakresie należności głównej, jak i odsetek wynikających z umowy o kartę kredytową. Pozwany nie zgłosił żadnych umotywowanych zastrzeżeń w tym zakresie, w tym, że zaspokoił wierzytelność objętą żądaniem w większym zakresie niż wynikający z przedstawionego materiału dowodowego.

Ponadto powód przedstawił wydruki z konta rachunku bankowego, prowadzonego w ramach udzielonego pozwanemu limitu kredytowego, które potwierdzają wykonywane przez pozwanego transakcje w ramach umowy łączącej go z poprzednikiem prawnym powoda, w tym istniejące zadłużenie po stronie pozwanego.

W konsekwencji, uznać należy, że powód wykazał zarówno zasadność jak i wysokość dochodzonego żądania, obejmującego kwotę 10 457,04 zł tytułem niespłaconej kwoty kapitału, kwotę 3 629,99 zł tytułem odsetek umownych naliczonych do dnia cesji wierzytelności tj. 23 listopada 2015 r., kwotę 237,79 zł tytułem odsetek ustawowych naliczonych od należności głównej od dnia 23 listopada 2015 r. do dnia poprzedzającego wniesienie powództwa oraz kwota 278,96 zł tytułem opłat za czynności bankowe i windykacyjne, naliczonych zgodnie z warunkami umowy r. Łącznie zasądzeniu na rzecz powoda podlegała kwota 14 603,78 zł (pkt II wyroku).

Odnosząc się do żądania dotyczącego dalszych odsetek za opóźnienie podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, w myśl zaś par. 2 zd. 1 powołanego uregulowania – w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 9 października 2015 roku, o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1830) - jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, przy czym w myśl art. 56 cytowanej ustawy, do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy- tj. 1 stycznia 2016 r. w myśl art. 57 cytowanej ustawy - stosuje się przepisy dotychczasowe.

Mając na uwadze powyższe powód uprawniony był do dochodzenia dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie, od dnia wniesienia pozwu - tj. od dnia 17 marca 2016 roku do dnia zapłaty, o czym orzeczono w punkcie II wyroku.

Orzekając o kosztach postępowania Sąd zastosował zasadę finansowej odpowiedzialności za wynik sprawy na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz dokonał ich stosunkowego rozdzielenia, stosownie do reguły z art. 100 zd. 1 k.p.c. Z dochodzonej kwoty 15 406,68 zł powód utrzymał się ze swym żądaniem co do kwoty 14 603,78zł, zatem wygrał sprawę w 95 %, a przegrał w 5 %, zaś pozwany w takim stosunku sprawę wygrał. Strony powinny zatem ponieść koszty procesu w następujących udziałach: powód w 5 %, a pozwany w 95 %.

Powód poniósł faktycznie koszty postępowania w wysokości 5587 zł, na co składają się na które złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 770 zł, koszty zastępstwa prawnego ustalone na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu pierwotnie obowiązującym (Dz. U. z 2015 r., nr 1800) tj. w wysokości 4 800 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Uwzględniając wynik sprawy pozwany powinien zatem zwrócić powodowi kwotę 5235,30 zł.

SSR Paweł Szymański

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.