Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2017 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa A. F.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 26 kwietnia 2016 r., sygn. akt I C 337/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 3 (trzecim) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 21.268,38 zł (dwadzieścia jeden tysięcy dwieście sześćdziesiąt osiem złotych trzydzieści osiem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 27 marca 2015r. do dnia 31 grudnia
2015r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia
zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddala;

b)  w punkcie 4 (czwartym) w ten sposób, że zasądzoną tam od powódki na rzecz
pozwanego tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 3.255 zł obniża do kwoty 940,42 zł (dziewięćset czterdzieści złotych czterdzieści dwa grosze);

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasadza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 3.024 zł (trzy tysiące dwadzieścia
cztery złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

V ACa 556/16

UZASADNIENIE

Powódka A. F. (poprzednio Z.), po ostatecznym sprecyzowaniu żądań pozwu, domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) SA w S. kwoty 121263,77 zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 38007,48 zł od dnia 31 maja 2011 r. do dnia zapłaty i od kwoty 83256,29 zł od dnia 27 marca 2015 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. Domagała się także ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku z dnia (...)

Z uzasadnienia pozwu wynikało, że w dniu (...) doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku, którego powódka doznała obrażeń ciała. Sprawca wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.(...)

Powódka domagała się zapłaty od pozwanego dalszej kwoty 15000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, oprócz wypłaconej jej z tego tytułu przed
wniesieniem pozwu kwoty 20000zł, zwrot kosztów dwuetapowego zabiegu (...) w wysokości 28413 zł, zwrotu kosztów dojazdu na zabiegi do kliniki w L. w kwocie 1955,62 zł, zwrotu kosztów dojazdu na badanie do kliniki w P. (250,62 zł) oraz kosztów badań (330 zł). Nadto powódka żądała zwrotu kosztów dojazdu na badanie (...) z obecnego miejsca zamieszkania w W. w (...) do W. w kwocie 977,81 zł w obie strony kosztów tego badania w kwocie 495 zł. Domagała się również kwoty 73841,72 zł z tytułu utraconych zarobków, wskazując, że w dniu 10 listopada 2012 r. podjęła pracę w hotelu (...) w (...), jako pracownik do spraw utrzymania czystości, jednak ze względu na bóle (...) pracy tej nie mogła kontynuować i zrezygnowała z niej w dniu 27 marca 2013 r. Przez 4,5 miesiąca powódka zarobiła (...),22 funtów brytyjskich (zarabiała 547,49 funtów brytyjskich miesięcznie). Od 28 marca 2013 r. do dnia rozszerzenia powództwa, tj. do 27 marca 2015 r., powódka nie pracuje. Utracone zarobki powódka wyliczyła za ostatnie dwa lata na kwotę 13115,76 zł funtów brytyjskich, tj. na kwotę 73841,72 zł, według średniego kursu funta szterlinga.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. Wskazał, że w postępowaniu likwidacyjnym przyznał powódce łącznie kwotę 21268,38 zł, w tym, 20000 zł tytułem zadośćuczynienia, która to kwota w całości wyczerpuje roszczenia powódki z tytułu szkody poniesionej przez nią w wypadku komunikacyjnym.

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy w B. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 24198,05 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 maja 2011 r. do dnia zapłaty, ustalił odpowiedzialność pozwanego na przyszłość za skutki wypadku, któremu

uległa powódka z dniu (...), oddalił powództwo w pozostałej części i rozstrzygnął o kosztach procesu stosownie do wyniku sporu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i wnioskach.

W dniu (...) powódka uczestniczyła w wypadku komunikacyjnym, w wyniku którego samochód powódki przewrócił się. Powódka była przypięta pasami bezpieczeństwa, (...) (...). Sprawca wypadku był ubezpieczony u pozwanego, co jest okolicznością bezsporną.

W 2007 r. powódka poddała się zabiegowi (...) (...) poprzez (...) w Centrum Medycznym (...) w B.. Po wypadku powódka zaczęła odczuwać ból prawej (...). Ból ten nasilał się. Nadto powódka zauważyła w (...) niewielki guz, z czasem powiększający się. Wykonane przez powódkę w dniu 8 października 2010 r. badanie USG potwierdziło uszkodzenie
(...) Kolejne badanie USG, wykonane w dniu 22 października 2010 r., (...) (...). Powódka została zakwalifikowana do (...) (...). Wykonane w dniu 30 listopada 2010 r. w Klinice (...) w P. badanie potwierdziło (...). Kolejne badanie USG wykonane w dniu 25 lutego 2011 r., wykazało (...). Badanie wykonane w dniu 28 lutego 2011 r. w Ośrodku (...)
(...) w L. potwierdziło uszkodzenie (...).

W 2012 r. powódka wyjechała do (...). Z mężem pozostaje w separacji. Powódka aktualnie nie pracuje, nie może dźwigać, sięgać ani zmywać. Od męża otrzymuje alimenty, jest uprawniona do zasiłku w wysokości 150 funtów miesięcznie. W okresie od 10 listopada 2012 r. do 27 marca 2013 r. powódka pracowała jako pracownik do spraw utrzymania czystości w hotelu (...) w N. i zarabiała 547,49 funtów brytyjskich miesięcznie. Na podstawie opinii biegłego (...) Sąd Okręgowy ustalił, że w wyniku wypadku komunikacyjnego doszło u powódki do przemieszczenia (...). Występują cechy uszkodzenia (...). W celu przywrócenia prawidłowego stanu konieczna jest operacja, polegająca na (...).(...). Cena dwuetapowego zabiegu w klinice w L., obejmującego w pierwszym etapie usunięcie z obu (...) (...) obejmuje 5500 zł. W drugim etapie zabiegu należy wprowadzić do obu (...) (...), za 17600 zł. Łączny koszt zabiegu to 23100 zł netto, zaś z podatkiem VAT – kwota 28413 zł. Po wypadku nie wystąpiły u powódki trwałe następstwa psychiczne, które doprowadziłyby do



dezorganizacji jej życia. Sytuacja, w jakiej obecnie powódka się znajduje, jest konsekwencją jej wyborów życiowych, których ona dokonuje, kierując się własnym dobrem.

Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 20000 zł oraz kwotę 1268,38 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i dojazdów do placówek medycznych.

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie. Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z treścią art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Nadto poszkodowany może również domagać się z góry sumy potrzebnej na koszty leczenia.

Z kolei z art. 445 § kc w zw. z art. 444 kc wynika, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznana krzywdę.

Zdaniem Sądu Okręgowego wskazana w pozwie kwota zadośćuczynienia w wysokości 15000 zł jest adekwatna do rodzaju krzywdy doznanej przez powódkę. Cierpienie powódki z powodu odczuwanego przez nią dyskomfortu Sąd ten ocenił jako długotrwałe, wywołujące
ból i niedogodności. Sytuacja, w której obecnie znajduje się powódka, jest dla niej wysoce frustrująca. Potwierdzone w opinii biegłego w dziedzinie (...) uszkodzenia ciała powódki, wynikające(...) (...), że powódka zmuszona jest poddać się (...) (...). Koszt dwuetapowego zabiegu, niosącego najmniejsze ryzyko wystąpienia powikłań, wynosi w prywatnej klinice 28413 zł wraz z podatkiem VAT. Zabieg taki nie podlega refundacji z NFZ.

W ocenie Sądu Okręgowego powódka ma prawo domagać się od pozwanego określonej wyżej kwoty, w oparciu o art. 444 § 1 zd. 2 kc, jak również kwoty 2053,43 zł tytułem
kosztów dojazdów na wykonanie zabiegu i badań poprzedzających jego wykonanie.

Nie było natomiast zasadne, według Sądu i instancji, żądanie zapłaty przez pozwanego na rzecz powódki kwoty (...).72 zł tytułem utraconych zarobków. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że powódka pracę zarobkową na terenie (...) podjęła po przebytym wypadku komunikacyjnym. Nie było zatem tak, że powódka po wypadku zmuszona była do rezygnacji z zatrudnienia i utraciła zarobki. Wyjazd powódki z kraju podyktowany był chęcią poprawienia przez nią swojej sytuacji finansowej i pozostawał bez żadnego związku z przebytym wypadkiem komunikacyjnym. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce łączną kwotę 21268,38 zł, z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania. Po odjęciu tej kwoty od kosztów zabiegu operacyjnego (28413 zł), kosztów dojazdu i kosztów badań (2053,43zł) oraz kwoty 15000 zł z tytułu należnego powódce zadośćuczynienia, na rzecz powódki należało zasądzić, według Sądu Okręgowego , kwotę 24198,05 zł na podstawie art. 444 § 1 kc w zw. z art. 445 § 1 kc i orzec
o odsetkach od tej kwoty, w oparciu o art. 481 kc.

W pozostałym zakresie powództwo, jako niezasadne, Sąd I instancji oddalił, na podstawie art. 444 § 1 kc a contrario.

Na podstawie art. 189 kpc Sąd ten ustalił odpowiedzialność pozwanego na przyszłość, za skutki wypadku, któremu uległa powódka w dniu (...)

O kosztach procesu rozstrzygnięto na mocy art. 100 kpc, poprzez ich stosunkowe rozdzielenie między stronami.

Powódka wywiodła apelację od powyższego wyroku, skierowaną przeciwko zawartym w nim rozstrzygnięciom o oddaleniu powództwa i o kosztach procesu.

Skarżąca zarzuciła:

1.  Naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 kc i art. 444 § 1 kc w zw. z art. 361 § 1 kc oraz art. 445 § 1 kc;

2.  Naruszenie prawa procesowego, tj. art. 230 kpc, art. 232 kpc i art. 233 § 1 kpc.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca domagała się zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie w całości powództwa i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Skarżąca zwróciła uwagę na wadliwość rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego o żądanym zadośćuczynieniu. Uznając zasadność żądanej pozwem kwoty 15000 zł Sąd I instancji niezasadnie odjął tę kwotę od przyznanego powódce przez pozwanego przed wytoczeniem sporu zadośćuczynienia w kwocie 20000 zł. Nadto nie zgodziła się z poglądem Sądu Okręgowego według którego kwota odszkodowania w wysokości 73 841,72 zł z tytułu utraconych zarobków, nie została przez powódkę wykazana i nie pozostawała w związku przyczynowym z przebytym wypadkiem. W ocenie powódki utrata zatrudnienia miała związek z tym wypadkiem.

Wskazała także skarżąca na niezasadne pomniejszenie kwoty 28413 zł (koszty zabiegu operacyjnego) o kwoty uiszczone przez pozwanego z innych tytułów.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Zgodzić należy się z zarzutami skarżącej, odnoszącymi się do wadliwego zaliczenia dochodzonej kwoty 15000 zł tytułem dodatkowego zadośćuczynienia, na poczet należnego powódce odszkodowania, obejmującego koszty zabiegu operacyjnego, polegającego na wymianie implantów piersiowych, tj. na poczet kwoty 28413 zł.

Zgodzić się też wypada z zarzutem niewłaściwego zaliczenia kwoty dodatkowego zadośćuczynienia, na poczet wypłaconego powódce przed wniesieniem pozwu świadczenia z tego tytułu.

Sąd Okręgowy uznał, że dochodzona dodatkowo tytułem zadośćuczynienia kwota 15000 zł zasługiwała na uwzględnienie, niezależnie od kwoty 20000 zł wypłaconej powódce z tego tytułu przez pozwanego przed wniesieniem pozwu, gdyż powódka odczuwa dolegliwości bólowe z powodu urazu doznanego na skutek wypadku komunikacyjnego, doznaje ograniczeń w działalności życiowej i zawodowej, a ponadto czeka ją operacja (...), również związana z dolegliwościami bólowymi, co potwierdził biegły lekarz (...), W. B., słuchany na rozprawie przed Sądem Okręgowym w dniu 20 kwietnia 2016 r.

W tej sytuacji rozliczenie kwoty 15000 zł z wcześniej wypłaconymi powódce świadczeniami było niezasadne, a w szczególności nie było zasadne zaliczenie tej kwoty na poczet prawidłowo ustalonych kosztów zabiegu operacyjnego (...) w wysokości 28413 zł, gdyż koszty te stanowią odszkodowanie w rozumieniu art.444 § 1 kc.

Sąd Okręgowy winien był zasądzić od pozwanego na rzecz powódki łączną kwotę 45466,43 zł, obejmującą 15000 zł dodatkowego zadośćuczynienia oraz kwotę (...),43 tytułem odszkodowania, obejmującego koszt zabiegu operacyjnego (...) (28413 zł) oraz koszty dojazdów na zabieg i koszty badań poprzedzających zabieg (2053,43 zł).

W związku z tym, że w punkcie 1 wyroku Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 24 198, 05 zł z należnymi odsetkami ustawowymi, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 3 przez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki dalszej kwoty 21268,38 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 marca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oddalając dalej idące powództwo, a także w punkcie 4 przez obniżenie zasądzonej w nim od powódki na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów procesu kwoty 3255 zł do kwoty 940,42 zł, mając na uwadze, że powódka wygrała proces w I instancji w 37%.

W pozostałym zakresie tj. w odniesieniu do żądania zasądzenia odszkodowania w postaci utraconych zarobków w (...) i kosztów dojazdu na zabieg operacyjny z (...) do Polski, Sąd Apelacyjny uznał apelację za bezzasadną i oddalił ją w oparciu o art. 385 kpc.

Trafnie wskazał Sąd Okręgowy, że nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą na osobie, jakiej powódka doznała na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 7
lipca 2010 r. a utratą zarobków, na skutek niemożliwości wykonania pracy w serwisie sprzątającym hotelu w (...).

Powódka pracę w (...) podjęła w listopadzie 2012 r., a zatem po upływie ponad dwóch lat od dnia wypadku i w czasie tym była w pełni świadoma, że nie może wykonywać pewnych czynności (m.in. dźwigania i przenoszenia mebli, jak również schylania się). O swoich ograniczeniach powódka zeznawała słuchana w charakterze strony w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w B. w dniu 3 lipca 2012 r.(k 146-147), przed wyjazdem do (...). Zgodnie z art. 361 § 1 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi


odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a utrata zarobków w (...) do normalnych następstw nie należy, gdyż powódka w czasie wypadku w (...) nie pracowała, ani wówczas pracy tam sobie nie załatwiała. Koszty dojazdu na zabieg z (...) do Polski również nie pozostają w normalnym związku przyczynowym ze szkodą powódki, z analogicznych przyczyn, jakie zostały podane wyżej.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto na podstawie art. 100 kpc, przez stosunkowe ich rozdzielenie między stronami z uwzględnieniem, że powódka w postępowaniu apelacyjnym utrzymała się ze swoim żądaniem w ok. 22 %.