Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2017r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim , w III -cim Wydziale Karnym w składzie :

Przewodniczący Sędzia SO Tomasz Olszewski

Protokolant starszy sekretarz sądowy Jolanta Kurdasińska, Paulina Lewandowska

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Radomsku Gerarda Staszczyka

po rozpoznaniu w dniach 14 lipca 2017r., 13 października 2017r.

sprawy : T. P.

syna L. i J. z domu P.

urodzonego (...) w B.

o s k a r ż o n e g o o t o , ż e :

w okresie od 11 lutego do 22 marca 2016 roku w (...)w woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i użycia za autentyczny, dokonał podrobienia podpisu R. C. na fakturach nr (...) wystawionych dla firmy (...) z/s w B. przez Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k., podpisując się tymi danymi w polu „potwierdzenie odbioru”, wprowadzając tym samym spółkę (...) w błąd co do osoby kontrahenta i doprowadzając ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym o znacznej wartości w kwocie 285.280,70 złotych

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk w zbiegu z art. 286 § 1 kk w związku z art. 294 § 1 kk

w związku z art. 12 kk w związku z art. 11 § 2 kk

o r z e k a

1.  T. P. uznaje za winnego zarzucanego mu czynu z tym uzupełnieniem jego opisu, że oskarżony doprowadził pokrzywdzoną spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej wysokości 285.280,70 zł – prócz zachowania opisanego w zarzucie aktu oskarżenia – również w ten sposób, że działając w imieniu firmy (...), podając się w kontaktach handlowych z pracownikami Spółki (...) za R. C., a więc wprowadzając kontrahenta w błąd co do faktycznej swojej tożsamości, dwunastokrotnie pobrał od Spółki (...) towar w postaci surowców wtórnych, nie mając zamiaru uiszczenia zań zapłaty wynikającej z wystawionych faktur sprzedaży i przyjmując, że T. P. swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję art.286 § 1 kk w związku z art.294 § 1 kk w zbiegu z art.270 § 1 kk w związku z art.11 § 2 kk i art.12 kk na podstawie art.294 § 1 kk w związku z art.11 § 3 kk wymierza oskarżonemu karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art.41 § 1 kk orzeka zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych we wszelkich podmiotach prowadzących działalność gospodarczą na okres 5 (pięciu) lat;

3.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych ustalając, że poniesie je Skarb Państwa.

Sygn. akt III K 28/17

UZASADNIENIE

Ustalenia faktyczne.

P. R. jest prokurentem (...) Spółki z o.o. spółki komandytowej w R., która prosperuje na rynku surowców wtórnych od 25 lat.

Pod koniec 2015r. władze Spółki podjęły decyzję o rozszerzeniu działalności o obrób surowcem pochodzącym z butelek typu PET. Tą sferą działalności firmy zajęła się U. K., która właśnie w tym czasie znalazła zatrudnienie w Spółce. To ona prowadziła rozmowy handlowe z przyszłymi kontrahentami, sprawdzała ich wiarygodność i kompetencje.

\zeznania P. R., k. 310v.

zeznania U. K., k. 312v. – 313\

Na początku 2016r. ze Spółką (...) kontakt nawiązał przedstawiciel firmy (...) w B., który przedstawił się jako R. C.. Rozmowy handlowe prowadził głównie z U. K., choć poznał go także P. R..

Mężczyzna ten mówił, że właściciel firmy (...) na stałe przebywa w N., zapewniał, że posiada liczne kontakty handlowe za zachodnią granicą, że może pośredniczyć w nawiązaniu handlu przemiałami z N..

\zeznania P. R., k. 310v.

zeznania U. K., k. 312v. – 313\

Mężczyzna ten zaproponował, by w ramach współpracy początkowo wystawiano fakturę pro forma, a następnie przedpłacano towar, którymi to pieniędzmi (...) miał płacić za towar swoim dostawcom, a następnie – dostarczano go (...)owi”, co skutkować miało wystawieniem faktury sprzedażowej.

Równocześnie (...) miała kupować towar od (...)u”.

W ramach współpracy mężczyzna działający w imieniu firmy (...) przedstawiał się, a także podpisywał się imieniem i nazwiskiem: (...). Podpis tej treści składał na fakturach VAT w rubryce: „potwierdzenie odbioru”.

\zeznania P. R., k. 310v.

zeznania U. K., k. 312v. – 313\

Początkowe transakcje nie wzbudziły żadnych podejrzeń po stronie (...)u”; przedpłacany towar trafiał do odbiorcy, zaś za zakupione surowce (...) płacił.

Jednakże po krótkim czasie P. R. zorientował się, że za fakturami pro forma nie szedł towar, zaś za faktury sprzedaży nie było zapłaty. Zaległości po stronie (...)u” w rozliczeniach z (...) w krótkim okresie czasu sięgnęły kwoty 200.000 zł. W związku z tym P. R. zaczął naciskać na mężczyznę reprezentującego (...), by zaczął on realizować płatności. W międzyczasie rzeczony R. C. zdołał nakłonić P. R. do zawarcia jeszcze kilku transakcji, które nie zostały zrealizowane ze strony (...)u”.

\zeznania P. R., k. 310v.\

Podczas jednej z wizyt zaprzyjaźnionego z P. Ł. D. – pracownika Przedsiębiorstwa (...) w R. w siedzibie (...)u” doszło pomiędzy nim a P. R. do rozmowy na temat firmy (...), podczas której ustalono, że mężczyzna przedstawiający się jako R. C. i T. P. faktycznie zawiadujący firmą (...), to ta sama osoba.

\zeznania P. R., k. 311

zeznania Ł. D., k. 558\

W dniu 1 kwietnia 2016r. kiedy mężczyzna przedstawiający się jako R. C. przyjechał do siedziby (...)u” P. R. poinformował go, że zna jego prawdziwą tożsamość. Mężczyzna początkowo zaprzeczał, by następnie przyznać, że nazywa się T. P., zapewniał, że spłaci zadłużenie, powiedział, że podpisze weksel tytułem zabezpieczenia. Wraz z podpisaniem weksla, na polecenie P. R. T. P. podpisał się własnym imieniem i nazwiskiem pod wszystkimi fakturami, które uprzednio sygnował własnoręcznie imieniem i nazwiskiem R. C..

\zeznania P. R., k. 311

dokumenty, k. 114 - 128\

Po wyżej opisanej rozmowie pracownicy (...)u” byli 3 lub 4 razy w siedzibie (...)u” i odbierali z placu surowiec PET, częściowo kompensując w ten sposób wzajemne rozliczenia obydwu podmiotów.

\zeznania P. R., k. 311\

Do dnia osadzenia T. P. w zakładzie karnym dokonywał on nieregularnych wpłat na rachunek (...)u”; w ten sposób łącznie wpłacił około 15.000 zł z kwoty zaległej, opiewającej łącznie na kwotę około 300.000 zł.

P. R. wielokrotnie telefonicznie kontaktował się z T. P. starając nakłonić go do uiszczenia zaległych zobowiązań. Bezskutecznie. T. P. tak w rozmowach telefonicznych, jak i w korespondencji mailowej zapewniał o gotowości zapłaty, informował nawet o właśnie dokonanych płatnościach, które nigdy nie nastąpiły.

\zeznania P. R., k. 311

dowody wpłat gotówkowych i przelewów, k. 308\

P. R. nigdy nie spotkał P. Z.. Nie wiedział, że to on figuruje jako właściciel Spółki (...). P. z. nigdy też nie zajmował się faktycznym prowadzeniem działalności gospodarczej pod firmą (...).

\zeznania P. R., k. 311v.

zeznania S. S., k. 557v.\

Rachunkowość (...)u” prowadzona była przez biuro rachunkowe zawiadywane przez S. S.. W 2016r. do S. S. telefonicznie zgłaszali się kontrahenci (...)u” z pytaniami, dlaczego firma nie realizuje swoich płatności. Okazało się wówczas, że na fakturach wystawianych przez (...) jako ich wystawcę wpisywano S. S..

S. S. nigdy nie wystawiał w imieniu (...)u” żadnych faktur.

S. S. porównywał nadesłane na jego prośbę kopie faktur, na których widniało jego imię i nazwisko z kopiami przedstawionymi przez T. P. do ich księgowania. Okazało się, że te drugie nie noszą zapisu o tym, że wystawił je S. S..

Próby wyjaśnienia owego faktu z T. P., bądź jego żoną nie dały żadnych rezultatów.

\zeznania S. S., k. 557v.\

Aktualna zaległość z tytułu zobowiązań zaciągniętych osobiście przez T. P. wobec Spółki ‘ (...) opiewa na kwotę 285.280,70 zł.

(...) uzyskała tytuł wykonawczy na powyższą kwotę prowadząc egzekucję z weksla. Egzekucja okazała się bezskuteczna.

\zeznania P. R., k. 311

nakaz zapłaty, k. 308\

T. P. był w przeszłości karany siedmioma wyrokami, w tym pięciokrotnie za czyny z art.286 § 1 kk.

Oszustwa, za które T. P. był uprzednio karany związane były z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą; sposób działania oparty był na posługiwaniu się podrobionymi dokumentami w postaci dowodów wpłat, bądź dokonanych przelewów bankowych.

\informacja o karalności, k. 487 - 488

odpisy wyroków, k. 391 - 392, 405 – 406\

Ocena dowodów.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego doprowadziła Sąd do konstatacji, że wyjaśnienia oskarżonego, w których zapewniał on o rzetelności swych gospodarczych przedsięwzięć są nieprawdziwe, stanowiąc oś przyjętej w sprawie, nieprawdziwej linii obrony.

Zarówno zeznania świadków, w tym P. R., U. K., R. C., Ł. D. i S. S. dowodzą pokrętności i gołosłowności twierdzeń T. P..

Pomijając fakt, że oskarżony jest powszechnie znany w środowisku przedsiębiorstw trudniących się obrotem surowcami wtórnymi z jak najgorszej strony, to już same zeznania powołanych wyżej świadków, przedstawiające sposób działania oskarżonego, stanowią dostateczną i aż nadto wystarczającą podstawę dla zakwestionowania jego wersji zdarzeń oraz karnoprawnej oceny jego działań zarzucanych w niniejszej sprawie.

Dość stwierdzić, że gdyby faktycznie oskarżony był rzetelnym i uczciwym przedsiębiorcą, nie mającym zamiaru wprowadzania w błąd co do faktycznego zamiaru realizowania zobowiązań wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej, to:

1.  nie ukrywałby swych prawdziwych danych osobowych używając do tego celu imienia i nazwiska R. C.,

2.  nie praktykowałby powszechnie posługiwania się w obrocie gospodarczym sfałszowanymi dokumentami w postaci wydruków dyspozycji przelewów, których nigdy nie wydał,

3.  nie prowadziłby de facto własnej działalności gospodarczej firmując ją imieniem i nazwiskiem swego szwagra, nota bene pensjonariusza zakładu psychiatrycznego,

4.  nie podpisywałby dokumentów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą fałszywymi imieniem i nazwiskiem, w tym R. C. i S. S.,

5.  nie używałby tego samego schematu swej działalności, polegającego na wzbudzeniu zaufania u kontrahentów poprzez kilkukrotne zrealizowanie zapłaty, a następnie – dokonanie w krótkim odstępie czasu licznych transakcji bez zapłaty za towar i późniejszym fabrykowaniu zapewnień i deklaracji rychłego uregulowania zobowiązań.

Rekonstrukcji zdarzeń w niniejszej sprawie Sąd dokonał m.in. w oparciu o zeznania wspomnianych wyżej świadków.

Nie istnieje powód, dla którego można by było uznać owe zeznania za nieprawdziwe. Przeciwnie. Każde z nich, choć składane odrębnie i niezależnie, dawało ten sam obraz osoby oskarżonego i podejmowanych przez niego działań. Co więcej, relacje osobowych źródeł dowodowych korelowały z dowodami z dokumentów, w tym w szczególności: fakturami VAT, kopią korespondencji mailowej prowadzonej przez oskarżonego z jego kontrahentami, zawiadomieniami o przestępstwie, informacjami o uprzedniej karalności oskarżonego oraz załączonymi odpisami wyroków, dając pełen obraz zarówno metod działania T. P., jak i zadając kłam jego zapewnieniom o uczciwości prowadzonej działalności.

Rozważania prawne.

T. P. skazany został za występek, który wypełnił znamiona art.286 § 1 kk.

Działanie oskarżonego polegające na pobieraniu od Spółki (...) towaru w postaci surowca wtórnego (butelki PET) oraz obietnicach dostarczenia takiego towaru po wcześniejszym dokonaniu przedpłat przez pokrzywdzonego kontrahenta znamionował brak zamiaru realizowania zobowiązań po stronie sprawcy. Oskarżony działając z premedytacją, uśpił czujność swego partnera handlowego realizując płatności w początkowej fazie ich współpracy, po to, by w ciągu krótkiego czasu „wyciągnąć” z kieszeni (...)u” ponad 280.000 zł.

Oskarżony od początku podjętej współpracy działał kamuflując swe dane personalne, ukrywając się pod nazwiskiem (...). Miał bowiem świadomość, że w środowisku przedsiębiorców zajmujących się obrotem surowcami wtórnymi znany był już jako oszust. Zatem funkcjonowanie w obrocie pod nieprawdziwymi danymi było dla T. P. przemyślanym sposobem na wprowadzanie kontrahenta w błąd nie tylko co do własnej tożsamości, ale przede wszystkim – co do zamiaru wywiązania się z zobowiązań zaciąganych w imieniu Spółki (...). Przekonania takiego Sąd nabrał po uzupełnieniu postępowania dowodowego, zwłaszcza o dane zawarte w aktach innych spraw, jakie toczyły się przed Sądami z T. P. w roli oskarżonego, a także – po przesłuchaniu S. S., z zeznań którego wynikało, że T. P. wykorzystywał także jego dane osobowe do wystawiania faktur sprzedaży faktycznie wytwarzanych i wprowadzanych do obrotu przez oskarżonego.

Zamiaru podejmowania przez oskarżonego zachowań sprzecznych z prawem opisanych w wyroku dowodzi nie tylko sposób, ale i skala jego działania. Jak wynika choćby z zeznań Ł. D., T. P. w analogiczny wręcz sposób „nabił w butelkę” (...) Przedsiębiorstwo (...) w R.. Wyrok Sądu Rejonowego w B. z dnia 22 września 2016r. w sprawie (...) wskazuje na oszukańcze jego działania względem Zakładu (...) Spółki z o.o. w W., zaś pismo (...) Spółki z o.o. dowodzi analogicznych praktyk względem tej spółki podejmowanych przez oskarżonego. Wreszcie zauważyć trzeba, że T. P. w okresie ostatnich czterech lat został siedmiokrotnie prawomocnie skazany za przestępstwa związane z obrotem gospodarczym, z czego pięciokrotnie – za przestępstwa z art.286 § 1 kk.

W żadnym razie za przejaw dobrej woli oraz zamiar realizowania zaciągniętych zobowiązań deklarowanych przez T. P. nie można traktować faktu, że oskarżony w początkowej fazie współpracy płacił za pobrany towar i rozliczał się z (...)em” z wystawianych faktur. Jak bowiem wynika z zeznań P. R., ale również Ł. D. oraz z dowodów z dokumentów załączanych z innych akt spraw toczących się przeciwko T. P., metodę tę oskarżony stosował wobec każdego ze swych kontrahentów po to, by uśpić ich czujność, wzbudzić zaufanie, a następnie – w jak najkrótszym czasie – wyciągnąć towar bądź gotówkę bez zamiaru ich rozliczenia. Ten modus operandi pozwalał oskarżonemu na tworzenie iluzji bezpieczeństwa dalszych transakcji, zaś kamuflowanie własnej tożsamości poprzez używanie cudzych imion i nazwisk miało na celu ukrycie faktu, że za kolejnymi transakcjami podejmowanymi z kolejnymi przedsiębiorcami krył się T. P. – osoba powszechnie w środowisku znana ze swej nierzetelności i oszukańczych praktyk. Późniejsze wpłaty na rachunek wierzycieli, jak miało to miejsce względem (...)u”, czy Zakładu (...) Sp. z o.o. w M. (k. 402) dokonywane były przez oskarżonego wyłącznie w celu wywołania wrażenia chęci spłaty długów, czego dowodzi fakt, że stanowiły one jedynie nieznaczny promil całej sumy zobowiązań, które oskarżony zaciągał.

Znaczna wartość szkody wyrządzonej przestępstwem opisanym w akcie oskarżenia determinowała kwalifikację z art.294 § 1 kk.

Zachowanie oskarżonego wypełniło także znamiona art.270 § 1 kk.

T. P., podając się za inną osobę w kontaktach handlowych z przedstawicielami Spółki (...), dokonał podrobienia podpisu R. C. na dokumentach wystawionych dla firmy (...) w ten sposób, że na fakturach sporządzonych przez (...) w pozycji „potwierdzenie odbioru” nakreślił podpis (...). Działając w ten sposób dopuścił się fałszerstwa istotnego elementu dokumentu, o którym mowa w art.270 § 1 kk.

Wymiar kar.

Wina i społeczna szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1. wyroku są potężne.

Swe przestępcze działania T. P. przedsiębrał nie tylko z zamiarem bezpośrednim kierunkowym (to wynika z definicji przestępstwa oszustwa), ale jego zachowanie było zabarwione szczególnym rodzajem premedytacji; oskarżony, powielając ten sam, wypracowany schemat, bez żadnych skrupułów, stosując prymitywny podstęp naciągnął pokrzywdzoną spółkę powodując znaczną szkodę majątkową.

Co więcej, działania oskarżonego miały wymiar nie tylko indywidualny, bowiem ich skutkiem było również godzenie w porządek i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, którego istotnym komponentem jest zaufanie, jakimi przedsiębiorcy obdarzają się wzajemnie. Tymczasem T. P. swymi bezprawnymi praktykami dołączył do grona tych nieuczciwych kontrahentów, którzy niszczą dobre praktyki kupieckie, destabilizując sferę gospodarki opartą na obrocie surowcami wtórnymi.

Ponadto, oskarżony swoim zachowaniem, które przybrało postać czynu ciągłego (realizowanego w okresie sześciu tygodni), wyczerpał dyspozycje dwóch norm karnoprawnych, co również zostało potraktowane jako okoliczność obciążająca.

Istotną okolicznością obciążającą była także uprzednia karalność oskarżonego i to za czyny tożsame z przestępstwem przypisanym oskarżonemu w niniejszej sprawie, pozwalająca przyjąć, że T. P. jest sprawcą notoryjnym, silnie zdemoralizowanym, którego przestępcze działania stanowią sprawdzony sposób zdobywania pieniędzy.

Orzeczona kara pozbawienia wolności jest wyrazem stwierdzenia, że rozmiar wyrządzonej szkody w połączeniu z beznadziejną sytuacją majątkową oskarżonego pozwalają na przyjęcie z dużym prawdopodobieństwem, że naprawienie skutku czynu przez T. P. w zakresie satysfakcjonującym pokrzywdzonego jest wątpliwe. Tym samym cel kompensacyjny wyroku wydaje się być drugorzędny, zaś na pierwszy plan w rozumieniu dyrektyw wymiaru kary wyłania się dolegliwość realna, mająca postać izolacji penitencjarnej, dająca przy tym możliwość uznania takiego rozstrzygnięcia za sprawiedliwie także w potocznym znaczeniu tego słowa.

Permanentne i uporczywe działania oskarżonego destabilizujące bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, arogancja i bezczelność przejawiająca się w sprzecznych z prawem poczynaniach, a nade wszystko – brak jakichkolwiek zahamowań, dowodzący niechęci przestrzegania, choćby podstawowych reguł etycznych, czy prawnych stanowiły podstawę nie tylko do orzeczenia wobec oskarżonego bezwzględnej kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, ale również skłoniły Sąd do orzeczenia w ramach środka karnego – zakazu zajmowania wszelkich stanowisk kierowniczych we wszelkich podmiotach gospodarczych.

Wobec beznadziejnej sytuacji majątkowej wynikającej z licznych zobowiązań oskarżonego Sąd na podstawie art.624 § 1 kpk zwolnił T. P. od kosztów sądowych.