Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący Sędzia SR Ewa Stępień

Protokolant st. sekr. sądowy Janina Ryszczyk

Po rozpoznaniu w dniu 04 września 2017 r. w. T.

sprawy z powództwa:

O. D.

przeciwko:

A. K.

o: podwyższenie alimentów

I.  Podwyższa alimenty należne od pozwanego A. K. na rzecz powódki O. D., z kwoty po 450,- zł miesięcznie, ustalonej ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w. T. z dnia 05 czerwca 2009r. w sprawie (...) do kwoty po 650,- zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatnych do rąk powódki O. D. poczynając od dnia 20 lutego 2017r. do dnia 10-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności każdej z rat,

II.  Oddala powództwo w pozostałej części

III.  nakazuje pobrać od pozwanego A. K. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w. T.) kwotę 120,- zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem opłaty sądowej, od której zwolniona była powódka

IV.  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powódki O. D. kwotę 400,- zł (czterysta złotych), plus należna stawka podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu

V.  Wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 115/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 lutego 2017r. O. D. wnosiła o podwyższenie alimentów od ojca, A. K., z dotychczas ustalonej kwoty po 450,- zł miesięcznie, do kwoty po 750,- zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że Sąd Rejonowy w. T. w wyroku z dnia 5.06.2009r. zasądził na rzecz małoletniej wówczas powódki alimenty w wysokości 450,- zł miesięcznie. Powódka ma obecnie (...)lat, uczy się w Liceum Ogólnokształcącym nr (...) w T.. Taki tryb nauki uniemożliwia jej podjęcie zatrudnienia, z którego mogłaby się utrzymać. Mieszka wraz z matką, M. D., w wynajmowanym mieszkaniu. Matka powódki osiąga dochody w łącznej kwocie (...)zł miesięcznie z tytułu wynagrodzenia za pracę (...)zł) i renty ((...) zł). Z powyższej kwoty matka utrzymuje siebie i powódkę. Ponosi opłaty za najem mieszkania (1.200,- zł), spłaca kredyt (550,- zł) natomiast resztę środków przeznacza na skromne życie. W momencie wydania wyroku powódka miała (...)lat. W chwili obecnej otrzymywane alimenty nie wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i nauki. Powódka ponosi opłaty za korepetycje, które są bardzo kosztowne, aczkolwiek niezbędne ażeby mogła ukończyć szkołę z bardzo dobrymi wynikami, niezbędnymi do podjęcia wybranych studiów. Z otrzymywanych alimentów powódka kupuje bilet miesięczny. Nie stać jej jednak na zakup odzieży, obuwia, wyjścia do kina czy wyjazdu na wakacje. Według powódki pozwany pracuje na stałe za granicą w charakterze budowlańca. Zarabia ok. 8 euro/godzinę i jest w bardzo dobrej sytuacji materialnej. W Święta Bożego Narodzenia przekazał do rąk powódki tytułem alimentów kwotę 100 euro. Zaznaczył wówczas, że nie chce płacić alimentów przelewami na rachunek bankowy albowiem dysponuje jedynie kontem firmowym i obawia się podatków. Pozwany nie uczestniczy w życiu córki.

W toku postępowania O. D. podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

Zarządzeniem z dnia 16 czerwca 2017r., na wniosek pełnomocnika powódki Sąd ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego A. K. kuratora w osobie G. Ł..

W piśmie procesowym z dnia kurator imieniem pozwanego wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił co następuje:

O. D. urodzona (...) jest dzieckiem pochodzącym ze związku nieformalnego M. D. i A. K..

/okoliczność bezsporna/

Wysokość alimentów od pozwanego na rzecz powódki została po raz ostatni ustalona w wyroku Sądu Rejonowego w. T. z dnia 05 czerwca 2009 r. w sprawie (...) w kwocie po 450,- zł miesięcznie.

/dowód:

wyrok z dnia 5.06.2009 r. – k.35-36 akt (...) SR w. T./

O. D. miała wówczas(...) lat i była uczennicą(...) klasy szkoły podstawowej. Mieszkała z matką i bratem.

Pozwany A. K. przebywał wówczas za granicą.

Matka powódki, M. D., pracowała w (...), gdzie zarabiała ok. (...)zł netto miesięcznie.

/dowód:

akta sprawy (...) SR w. T./

O. D. ma obecnie (...) lat. W roku szkolnym 2016/2017 nie udało się jej zdobyć średniego wykształcenia ani zdać matury.

Od października 2017 r. podejmie naukę w szkole zaocznej S. aby ukończyć(...)klasę liceum i zdać maturę.

O. D. mieszka wraz z matką w dwupokojowym wynajmowanym mieszkaniu, za które opłata wynosi 1.300,- zł miesięcznie plus opłata za prąd 100,- zł miesięcznie oraz opłata za wodę.

Powódka opłaca swój telefon komórkowy w kwocie 63,- zł miesięcznie oraz kupuje bilety, za które miesięcznie płaci ok 30,- zł.

O. D. ma problemy z kręgosłupem. Na leki wydaje 20,- zł miesięcznie. Na żywność wraz z matką wydają 100,- zł tygodniowo.

W trakcie nauki w liceum powódka korzystała z korepetycji z języka angielskiego oraz matematyki. Korepetycje odbywały się 2 razy w tygodniu, jedna godzina kosztowała 20-30 zł.

/dowód: przesłuchanie O. D. – k. 50-51 akt/

Matka powódki, M. D., otrzymuje rentę w wysokości 629,- zł a dodatkowo pracuje i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w kwocie (...) zł netto. Matka powódki chodzi na wizyty do neurologa, za które płaci 200-300 zł.

M. D. spłaca także kredyt w kwotach po ok. 500,- zł miesięcznie.

/dowód:

przesłuchanie O. D. – k. 50-51 akt/

Pozwany A. K. obecnie przebywa w (...)gdzie najprawdopodobniej pracuje jako robotnik na budowie. Wysokość jego wynagrodzenie nie jest znana powódce.

Do grudnia 2016 r. alimenty na rzecz powódki wypłacane były z Funduszu Alimentacyjnego, obecnie pozwany płaci alimenty bezpośrednio powódce. Pozwany nie utrzymuje kontaktu z córką.

/dowód:

przesłuchanie O. D. – k. 50-51 akt/

Sąd zważył co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (...) Sądu Rejonowego w. T. oraz dowód z przesłuchania powódki.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał także dowody z dokumentów zebranych a aktach sprawy (...) Sądu Rejonowego w. T., bowiem były to dokumenty urzędowe, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania powódki na okoliczność jej usprawiedliwionych potrzeb małoletniego oraz jej wiedzy o możliwościach zarobkowych zobowiązanych do alimentacji, bowiem nie były one kwestionowane w toku procesu.

Mając na uwadze ustalony stan faktyczny na podstawie zebranego i powyżej ocenionego materiału dowodowego Sąd uznał, ze powództwo O. D. zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Przepis art. 135 § 1 k.r.o. wskazuje przy tym, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zmianę w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu (por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54). Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

W ocenie Sądu postępowanie dowodowe wykazało, że O. D. pomimo osiągniecia pełnoletniości nie jest zdolna do samodzielnego utrzymania się.

Powódka nie ma zawodu, zaś wykształcenie ma tylko gimnazjalne. Dotąd nie zdała matury i w tym celu zmuszona jest powtarzać 3 klasę liceum. Sąd uznał przy tym, że powódka ma prawo do zdobywania wykształcenia, w celu zdobycia wiedzy i zmierzania ku zdobyciu kwalifikacji zawodowych. O. D. ma (...) lat i zdaniem Sąd roczne opóźnienie w nauce nie może prowadzić do ustalenia, że nie wykorzystuje swoich możliwości w celu utrzymania obowiązku alimentacyjnego.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że w stosunku do ostatnio ustalonej wysokości alimentów należnych od ojca, zmieniły się okoliczności w sposób uzasadniający ich podwyższenie.

Powódka nie ma już (...) lat, lecz (...) i jej potrzeby są większe, częściowo wynikające choćby z samej inflacji.

Obecnie powódka mieszka tylko z matką, a koszty utrzymania mieszkania wynoszą ok. 1400,- zł, w części przypadającej na powódkę – ok. 700,- zł.

Do usprawiedliwionych potrzeb powódki zaliczyć należy również miesięczne koszty wyżywienia ok. 400,- zł, koszty biletów (...) ok. 30,- zł, koszty utrzymania telefonu komórkowego ok. 60,- zł, koszty leków ok 20,- zł oraz koszty ubrań i środków czystości i zakupów szkolnych ok. 100/120,- zł miesięcznie. Zdaniem Sądu kwota 400,- zł miesięcznie na ubrania wskazana przez powódkę jest znacznie wygórowana, a przy obecnych źródłach utrzymania jej i jej matki, wręcz nierealna w zaspokojeniu. Gdyby powódka wydawała 400,- zł z 450,- otrzymanych dotąd alimentów na same ubrania, to nie na jej matce ciążyłyby pozostałe wydatki związane z jej utrzymaniem, co przy dochodach matki ok. (...) zł jest niemożliwe do poniesienia.

Mając na uwadze, że postępowanie dowodowe nie wykazało w żaden sposób źródła ani wysokości dochodów pozwanego, Sąd przyjął jego możliwości zarobkowe w wysokości minimalnego krajowego wynagrodzenia w Polsce, co prowadzi do wniosku o podobnych możliwościach zarobkowych obojga rodziców powódki.

Dlatego Sąd uznał, że każde z rodziców powódki powinno uczestniczyć w zaspokojeniu jej usprawiedliwionych potrzeb w podobnej części.

Mając na względzie, że to matka powódki podjęła decyzję o wynajmie mieszkania związanym ze stosunkowo wysokim czynszem i opłatami, zdaniem Sądu koszty utrzymania powódki związane z mieszkaniem powinny być zaspokojone w pełni z udziału M. D. w kosztach utrzymania córki. Pozostałe zaś potrzeby powódki (wyżywienie, ubranie, szkoła, telefon itp.) powinny stanowić udział pozwanego w kosztach utrzymania córki.

Sąd nie stracił z pola widzenia, że powódka ma dodatkowe potrzeby związane z jej zainteresowaniami, rozrywką czy kosmetykami, lecz mając na względzie że jest ona osobą pełnoletnią, zaś uczyć się będzie w systemie niestacjonarnym, Sąd uznał, że powódka ma możliwość podjęcia prac dorywczych, choćby na niewielką część etatu, żeby na swoje dodatkowe zapracować. Podobnie, powódka ucząca się potrzebując dodatkowych korepetycji również powinna czynić starania, żeby zapracować na zapłacenie za nie, lub też insywniej uczyć się sama. Przy ustalonych, ograniczonych możliwościach zarobkowych rodziców pozwanej, nie mają oni realnej możliwości zaspokojenia takich dodatkowych, poza usprawiedliwionymi, potrzeb swojej dorosłej córki.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powództwo O. D. zasługuje na uwzględnienie do kwoty 650,- zł, zaś pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił, ponad kwotę 650,- zł.

Jednocześnie zdaniem Sądu strona powodowa nie wykazała, niezaspokojonych potrzeb powódki za okres od 10 lutego 2017r. do 20 lutego 2017r., czyli za okres sprzed wniesienia pozwu, dlatego w tym zakresie powództwo także nie zasłużyło na uwzględnienie.

Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych, Sąd zasądził od pozwanego kwotę 120,- zł tytułem opłaty sądowej, od której zwolniona była powódka, w części zasądzonego powództwa ( (650-450,- zł) x 12 x 5 : 100 = 120,- zł).

Postanowieniem z dnia 26 października 2016r. Sąd Rejonowy w. T. ustanowił dla O. D. adwokata z urzędu, celem reprezentowania jej w sprawie przeciwko A. K. o podwyższenie alimentów.

Korzystając z dyspozycji art. 122 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego A. K. na rzecz powódki kwotę 400,- zł plus należna stawka podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu. Sąd podzielił stanowisko wyrażone w doktrynie i orzecznictwie, że koszty procesu w wypadku wygrania procesu przez stronę korzystającą z pomocy prawnej z urzędu Sąd zasądza na rzecz tej strony reprezentowanej przez adwokata, a nie bezpośrednio na rzecz adwokata. Jeżeli strona zastępowana przez adwokata z urzędu wygrała sprawę w całości lub w części, to w myśl art. 122 k.p.c. należy na jej rzecz (a nie na rzecz adwokata) zasądzić również od przeciwnika sumę należną adwokatowi z tytułu jego wynagrodzenia i zwrotu wydatków. Natomiast adwokat (z wyłączeniem tej strony) może swoje uprawnienie, zawarte w art. 122 k.p.c. realizować m.in. poprzez uzyskanie klauzuli wykonalności na jego nazwisko w zakresie przyznanej mu kwoty. (por. uchwała SN z dnia 02.03.1989r. II CZP 12/89, publ. Lex, także wyrok Sądu Okręgowego w. T. z dnia 26 lipca 2017r., VIII Ca 232/17). Przy wartości przedmiotu sporu 3600,- zł zgodnie z § 8 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 18 października 2016 r.) stawka wynagrodzenia wynosi 600,- zł. Mając na uwadze, że powódka wygrała proces w 2/3 (z wnioskowanej kwoty 300,- zł podwyższenia alimentów Sąd uwzględnił podwyższenie o 200,- zł) wynagrodzenie jej pełnomocnika należało również ustalić proporcjonalnie to jest 2/3 z kwoty 600,- zł, czyli 400,- zł.

O rygorze natychmiastowej wykonalności co do pkt. I wyroku orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.