Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Jan Steraniec

Protokolant st. sekr. sąd. Aneta Sawlewicz-Szydlik

w obecności Asesora Prokuratury Rejonowej w Szczytnie Krzysztofa Batyckiego

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 21 czerwca, 19 lipca, 18 października i 08 listopada 2017 roku sprawy:

1.  M. W., s. P. i M. z d. K., ur. (...) w W.

oskarżonego o to, że:

będąc Prezesem Zarządu, tj. osobą odpowiedzialną za sprawy gospodarcze i (...) sp. z o.o. z siedzibą w O., poprzez swoje świadome działanie polegające na zawarciu umowy o dzierżawę powierzchni w lokalu BAR (...) przy ulicy (...) w S. celem organizowania w nim gier na automatach, w dniu 05 listopada 2015 r. urządzał bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nie przeznaczonym, tj. w ww. lokalu gier na automatach o nazwach (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1 oraz w art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 612 ze zm.), gdzie do popełnienia czynu doszło w okolicznościach wskazanych w recydywie skarbowej

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 4 kks

2.  R. K., s. E. i J. z d. S., ur. (...) w M.,

oskarżonego o to, że:

poprzez zainstalowanie bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nie przeznaczonym, tj. w lokalu BAR (...) przy ulicy (...) w S. automatów celem organizowania na nich gier, a także poprzez sprawowanie nad nimi nadzoru serwisowego, w dniu 05 listopada 2015 r. urządzał w ww. lokalu gry na automatach (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 612 ze zm.),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks

3.  K. K., s. S. i E. z d. R., ur. (...) w S.,

oskarżonego o to, że:

W dniu 05 listopada 2015 r. działając z pełnomocnictwa E. K., poprzez wcześniejsze zawarcie i zrealizowanie umowy ze spółką (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. na udostępnienie powierzchni w lokalu BAR (...) przy ulicy (...) w S. celem organizowania w nim gier na automatach bez wymaganego zezwolenia, urządzał w ww. lokalu, tj. w miejscu do tego nie przeznaczonym, gry na automatach (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 612 ze zm.),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

I.  oskarżonych M. W., R. K. i K. K. uniewinnia od popełnienia zarzucanych im czynów,

II.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. W. został oskarżony o to, że:

będąc Prezesem Zarządu, tj. osobą odpowiedzialną za sprawy gospodarcze i (...) sp. z o.o. z siedzibą w O., poprzez swoje świadome działanie polegające na zawarciu umowy o dzierżawę powierzchni w lokalu BAR (...) przy ulicy (...) w S. celem organizowania w nim gier na automatach, w dniu 05 listopada 2015 r. urządzał bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nie przeznaczonym, tj. w ww. lokalu gier na automatach o nazwach (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1 oraz w art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 612 ze zm.), gdzie do popełnienia czynu doszło w okolicznościach wskazanych w recydywie skarbowej

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 4 kks

R. K. został oskarżony o to, że:

poprzez zainstalowanie bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nie przeznaczonym, tj. w lokalu BAR (...) przy ulicy (...) w S. automatów celem organizowania na nich gier, a także poprzez sprawowanie nad nimi nadzoru serwisowego, w dniu 05 listopada 2015 r. urządzał w ww. lokalu gry na automatach (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 612 ze zm.),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks

K. K. został oskarżony o to, że:

W dniu 05 listopada 2015 r. działając z pełnomocnictwa E. K., poprzez wcześniejsze zawarcie i zrealizowanie umowy ze spółką (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. na udostępnienie powierzchni w lokalu BAR (...) przy ulicy (...) w S. celem organizowania w nim gier na automatach bez wymaganego zezwolenia, urządzał w ww. lokalu, tj. w miejscu do tego nie przeznaczonym, gry na automatach (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), naruszając dyspozycję określoną w art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 612 ze zm.),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 maja 2015 r. M. W. jako Prezes Zarządu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. zawarł z K. K., działającym z pełnomocnictwa E. K. ramową umowę dzierżawy powierzchni lokalu BAR (...) położonego w S. przy ulicy (...). W związku z wyżej powołaną umową we wskazanym lokalu R. K. zainstalował urządzenia do gier (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...), stanowiące własność (...) sp. z o.o. z siedzibą w O.. Na podstawie umowy zawartej w dniu 2 stycznia 2015 roku nadzór serwisowy nad powyższymi automatami, sprawował w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej R. K., który prowadził również rozliczenia finansowe związane z funkcjonowaniem przedmiotowych automatów w wymienionym lokalu, a także czerpał z tego tytułu korzyść majątkową.

(dowody: kserokopie umów w zakresie obsługi automatów k. 43-46, 57-73 zbioru A, kserokopia ramowej umowy dzierżawy powierzchni z dnia 31 maja 2015r. k. 47-50 zbioru A, kserokopie rozliczeń finansowych dotyczących obsługi automatów k. 74—77 zbioru A).

W dniu 08 listopada 2015 roku funkcjonariusze celni podczas wykonywania czynności służbowych ujawnili w BARZE (...) położonym w S. przy ulicy (...) automaty do gier (...) M. o nr (...) oraz (...)o nr (...). Po przeprowadzeniu eksperymentu procesowego polegającego na odtworzeniu przebiegu gry na tym automacie a także po rozmowie z obecnymi w barze (...), funkcjonariusz celny G. Ł. uznał, iż oferowane na tych urządzeniach gry zawierają element losowości oraz posiadają możliwość wypłaty wygranych pieniężnych. Automaty powyższe zostały wówczas zatrzymane. W toku postępowania do materiału dowodowego włączono opinię biegłego sądowego A. C. dotyczącą automatów odpowiadających marką i modelem automatom będących przedmiotem postepowania, z której wynika, że gry dostępne na tychże automatach zawierają element losowości i są organizowane w celach komercyjnych.

( dowody: zeznania świadków: G. Ł. k. 762 – 762v, k. 36-37 zbioru B, K. G. k. 767v, protokół eksperymentu procesowego k. 4 – 6 zbioru A, protokół przeszukania lokalu k. 15 – 17v zbioru A , protokół oględzin automatów do gier k. 18-19 zbioru A, szkic sytuacyjny lokalu k. 21 zbioru A, opinia biegłego k. 28-33 zbioru A ).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 22 marca 2016 roku uchylone zostało postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego w O. z dnia 24 listopada 2015 roku w przedmiocie uznania za dowód rzeczowy zatrzymanych automatów do gier i nakazano ich niezwłoczny zwrot (...) sp. z o.o. z siedzibą w O..

(dowody: postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 22 marca 2016r. k. 386 – 388 zbioru A)

Postępowania prowadzone przeciwko M. W. i innym osobom o czyny z art. 107 § 1 kks, były umarzane, zarówno przez organy postępowania przygotowawczego, jak i sądy powszechne. Stanowisko o legalności prowadzenia tego rodzaju działalności wyrażane było w szeregu opinii prawnych, którymi dysponował M. W. i o których informował podmioty, z którymi nawiązywał współpracę.

(dowody: kserokopie orzeczeń i opinii prawnych k. 154-201, 202-230, 278-579, 635-648, 670-680,816-822, 835-837, 859-864).

Oskarżony M. W. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Jak wskazał, w czasie objętym zarzutem był przekonany, że prowadzi legalną działalność, bowiem art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych, przewidywał okres przejściowy od 4 września 2015 r. do dnia 1 lipca 2016 r., w którym to okresie działalność bez koncesji była zgodna z prawem, co oskarżony konsultował z prawnikami. W przekonaniu tym utwierdzały go orzeczenia sądów powszechnych, prokuratur i urzędów celnych na terenie całego kraju, wydawane w analogicznych sprawach. Oskarżony wskazał, że z dniem 30 czerwca 2016 r. zakończył wszelką działalność związaną z urządzaniem gier.

(wyjaśnienia oskarżonego M. W. k. 849v - 850).

Oskarżony R. K. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Jak podkreślił w złożonych na rozprawie wyjaśnieniach, wiedział on o tym, że ustawa o grach hazardowych nie była notyfikowana w Komisji Europejskiej, w związku z czym urzędy celne zwracały zabezpieczone w toku czynności automaty do gry. Był przekonany, że działa zgodnie z prawem.

(wyjaśnienia oskarżonego R. K. k. 761v-762).

Oskarżony K. K. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Jak wyjaśnił, był przekonany, że ze względu na brak notyfikacji przepisów ustawy o grach hazardowych jego działalność i wydzierżawienie powierzchni lokalu było legalne. Znał orzeczenia sądowe umarzające sprawy lub uniewinniające, co utwierdzało go w przekonaniu, że działa zgodnie z prawem.

(wyjaśnienia oskarżonego K. K. k. 761v-762, 865-865v).

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie sądu, analiza całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala na uznanie oskarżonych za winnych popełnienia zarzucanych im czynów.

Wyjaśnienia oskarżonych M. W., R. K. i K. K., oceniane w kontekście pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zdaniem sądu zasługują na wiarę w zakresie wyrażającym ich przekonanie o legalności działalności związanej z urządzaniem gier na automatach, powstałe w oparciu o szereg orzeczeń sądów powszechnych, organów celnych i prokuratur, a także opinii prawnych w przedmiocie legalności analogicznej działalności. Zaznaczyć należy, że ani oskarżeni R. K. i K. K. nie byli dotychczas karani za przestępstwa skarbowe (por. karty karne k. 365, 366 – zbiór A). Jak wynika natomiast z informacji z Krajowego Rejestru Karnego dot. M. W. (844-848), był on wprawdzie wielokrotnie karany prawomocnymi wyrokami za czyny z art. 107 § 1 kks, jednakże każdy ze wskazanych w karcie karnej wyroków uprawomocnił się po dacie popełnienia czynu zarzucanego oskarżonemu w niniejszej sprawie. Ponadto M. W. był skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 17 kwietnia 2014r. w sprawie VIII K 504/12 za czyn z art. 107 § 1 kks na karę grzywny, niemniej jednak kara ta została wykonana w całości w dniu 13 maja 2015 r. (k. 126-127), a zatem z dniem 13 maja 2016 r. skazanie to uległo zatarciu z mocy prawa i jest traktowane jako niebyłe.

Zarzuty sformułowane w akcie oskarżenia w niniejszej sprawie dotyczą popełnienia przez oskarżonych przestępstw określonych w art. 107 § 1 kks w dniu 5 listopada 2015 roku, a zatem w wyznaczonym w art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych okresie przejściowym na dostosowanie prowadzonej działalności do wprowadzonych ustawą wymogów. Zgodnie bowiem z brzmieniem cytowanego przepisu, podmioty prowadzące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust 1 – 3 lub w art. 7 ust. 2, w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, miały obowiązek dostosowania się do wymogów określonych w ustawie zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym jej niniejszą ustawą, do dnia 1 lipca 2016r. Wprawdzie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 28 kwietnia 2016r. w sprawie I KZP 1/16 odmawiającym podjęcia uchwały wskazał, że zupełnie oczywistym jest i nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych, że ww. art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. w przypadku urządzania gier na automatach dotyczy tylko i wyłącznie podmiotów prowadzących działalność we wskazanym zakresie zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, czyli posiadających wymaganą koncesję na prowadzenie kasyna, jednakże orzeczenie to zostało wydane dopiero po upływie ponad sześciu miesięcy od daty czynów zarzucanych oskarżonym w niniejszej sprawie. Co więcej, w ocenie sądu, sam fakt zadania pytania prawnego, będącego przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w tejże sprawie, przez Sąd Rejonowy w Przemyślu, w istotny sposób poddaje w wątpliwość uznanie treści art. 4 cytowanej ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. za jednoznacznie ograniczający krąg podmiotów objętych okresem przejściowym jedynie do prowadzących działalność zgodnie z dotychczasowymi przepisami ustawy o grach hazardowych. Mając bowiem na uwadze fakt, iż w ustawie powyższej sam wymóg urządzania gier na automatach jedynie w kasynach gry na podstawie posiadanych koncesji, unormowany w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, pozostał niezmieniony, trudno za jednoznaczny i nie budzący wątpliwości uznać pogląd, iż okres przejściowy wyznaczony treścią art. 4 wspomnianej ustawy miałby dotyczyć podmiotów prowadzących działalność związaną z urządzaniem gier na automatach zgodnie z dotychczas obowiązującymi wymogami, to jest w kasynach gier i na podstawie posiadanej koncesji, które to wymogi wszakże nie uległy zmianie.

Kwestie powyższe, nie poddające się jednoznacznej ocenie, będące przedmiotem wątpliwości prowadzących do sformułowania przez sąd powszechny pytania prawnego do Sądu Najwyższego wskazującego na odmienne możliwości interpretacji przepisu art. 4 cytowanej ustawy, w powiązaniu z treścią orzeczeń wydawanych przez sądy powszechne, czy prokuratury na terenie całego kraju umarzających postępowania w sprawach analogicznych, a także treścią opinii prawnych potwierdzających legalność prowadzenia takiej działalności w ustanowionym do dnia 1 lipca 2016 roku okresie przejściowym, powoduje, że nie sposób przypisać oskarżonym, powołującym się na powyższe okoliczności i wynikające z nich przekonanie o legalności swego działania w okresie przejściowym, wprowadzonym art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, znamienia umyślności działania, a konsekwencji - winy. Uzasadnione w świetle szeregu wątpliwości interpretacyjnych na szczeblach sądów różnych instancji i przedstawionego wyżej stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w postanowieniu wydanym po dacie czynów zarzucanych oskarżonym, a także domniemania racjonalności ustawodawcy przekonanie oskarżonych wypełnia znamiona określonego w art. 10 § 3 kks usprawiedliwionego przeświadczenia o braku bezprawności działania. Z tych przyczyn oskarżonych należało uniewinnić od zarzucanych im w akcie oskarżenia przestępstw.

Na podstawie art. 632 pkt 2 kpk, koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.