Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant : st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2017 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa G. P. (1)

przeciwko I. L. (1)

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę na cel społeczny

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda G. P. (1) na rzecz pozwanej I. L. (1) kwotę 1.080,00 ( jeden tysiąc osiemdziesiąt ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 235/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 03 października 2016 r. pełnomocnik powoda G. P. (1) wniósł o zobowiązanie pozwanej I. L. (1) do zaniechania naruszeń dóbr osobistych powoda w postaci czci oraz dobrego imienia, o zobowiązanie I. L. (1) do umieszczenia na własny koszt w gazetach lokalnych (...) oraz (...) oświadczenia o następującej treści: „Ja, I. L. (1), przepraszam p. G. P. (1), za wszelkie przykrości, których doświadczył On w związku z moim nagannym zachowaniem, polegającym na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji naruszających jego cześć oraz dobre imię”. Nadto pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 1.000 zł na rzecz Zgromadzenia Sióstr U. (...) w S., na renowację zespołu klasztornego, na wskazany rachunek bankowy oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, (pozew k. 2-25).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty od pełnomocnictwa, (odpowiedź na pozew k. 123-129).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

G. P. (1) od dnia 01 września 2007 r. sprawuję funkcję Dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. K. J. w S.. Powód został wyłoniony na wskazane stanowisko w wyniku konkursu. Pozwana I. L. (1) od dnia 01 września 1998 r. jest nauczycielem języka angielskiego w I Liceum Ogólnokształcącym im. K. J. w S.. Od roku 2004 r. pozwana I. L. (1) jest czynnym egzaminatorem Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, zaś od roku 2006 nauczycielem dyplomowanym. W 2011 r. pozwana I. L. (1) z wniosku powoda G. P. (1) otrzymała nagrodę Starosty (...) ze specjalnego funduszu nagród dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych prowadzonych przez Powiat (...). Relacje między powodem, a pozwaną układały się w miarę poprawnie do 2012 r., kiedy to pozwana zwróciła się do powoda z prośbą o zgodę na dofinansowanie studiów podyplomowych na Uniwersytecie (...) na Wydziale Lingwistyki Stosowanej w zakresie tłumaczenia prawniczego i sądowego. W trakcie rozmowy G. P. (1) oświadczył I. L. (1), że dofinansowanie studiów podyplomowych w zakresie tłumaczenia prawniczego i sądowego nie będzie mogło mieć miejsca z uwagi na brak uzasadnienia w potrzebach szkoły w tym zakresie, co stanowi przesłankę pozytywnego rozpoznania takiego wniosku. Od tego momentu między powodem G. P. (1) oraz pozwaną I. L. (1) dochodziło do wielu nieporozumień oraz sytuacji konfliktowych. Pozwana na podstawie wielu sytuacji zarzuciła powodowi między innymi stosowanie wobec niej mobbingu, zastraszana, szykanowana, ośmieszana. Nadto podniosła, że jest nierówno traktowana w porównaniu z innymi nauczycielami oraz że jest kontrolowana dużo bardziej niż inni. Pozwana miała również istotne wątpliwości co do zasady pokrywania kosztów wycieczek organizowanych dla pracowników LO i członków ich rodzin w odniesieniu do regulaminu ZFŚS oraz do sposobu protokołowania rad pedagogicznych. Powód z kolei miał zastrzeżenia do właściwego wykonywania obowiązków nauczycielskich przez pozwaną w szczególności do nieterminowego oddawania prac pisemnych, do niewpisywania do dziennika lekcyjnego informacji o planowanych sprawdzianach, do nieterminowego oddawania maturalnych prac próbnych, do nierównego traktowania uczniów itd. Ponadto powód zarzucał pozwanej tworzenia jego obrazu jako osoby niekompetentnej, aroganckiej i odnoszącej się z pogardą do ludzi. W związku z wzajemnymi pretensjami oraz zarzutami strony wymieniły między sobą dziesiątki pism. W dniu 30 stycznia 2015 r. powód wizytował zajęcia lekcyjne prowadzone przez pozwaną. Po zajęciach G. P. (1) sporządził arkusz obserwacji z oceną pracy I. L. (1), którego odpis przekazał wymienionej. Ponieważ oryginał arkuszu został przez powoda zgubiony, ponownie wypełnił on taki sam arkusz. Ponieważ I. L. (1) zwróciła G. P. (1) uwagę, że arkusz zawiera oceny które są mniej korzystne dla niej, niż te, które wynikały z arkusza sporządzonego pierwotnie, powód poprawił oceny wedle wskazań pozwanej. Powyższa sytuacja stała się przyczyną kolejnych nieporozumień między pozwaną i powodem. W 2015 r. pomimo że powód zgłosił do nagrody Starosty (...) kandydaturę innego nauczyciela pozwana otrzymała wymienioną nagrodę z inicjatywy samego Starosty poza procedurą. W dniu 04 stycznia 2016 r. do powoda zgłosiły się trzy uczennice klasy trzeciej: A. J. (1), W. K. i N. S., które wniosły ustną skargę na pozwaną, w której zarzuciły jej, że nieterminowo oddaje prace pisemne, zapowiada kolejne klasówki zanim jeszcze odda poprzednie, nie wpisuje do dziennika informacji o planowanych sprawdzianach, nie podaje tematów lekcji oraz że nierówno traktuje uczniów. Powód zbadał zasadność podniesionych zarzutów, w rozmowie z pozwaną w dniu 08 stycznia 2016 r. przekazał jej swoje spostrzeżenia i wezwał do pisemnego ustosunkowania się do zarzutów. Pozwana nie ustosunkowała się na piśmie do sprawy. Od lutego 2016 r. I. L. (1) uczestniczy w terapii wsparcia psychologicznego w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia w przychodni (...). W dniu 29 kwietnia 2016 r. pozwana zaprosiła do swojej klasy wskazane powyżej uczennice i w trakcie rozmowy pytała je czemu naopowiadały dyrektorowi kłamstw na jej temat i pytała czy to powód kazał im składać na nią skargi. W dniu 17 sierpnia 2016 r. do sekretariatu I Liceum Ogólnokształcącego im. K. J. w S. wpłynęła skarga na pozwaną złożona przez matkę uczennicy A. J. (1), E. J. (1), (dowód: kserokopia regulaminu dofinansowania doskonalenia zawodowego przy I Liceum Ogólnokształcącym im. K. J. w S. k. 42-43, kserokopia uchwały Rady Powiatu (...) k. 44, kserokopia Regulaminu Przyznawania Stypendium dla Uzdolnionych Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Prowadzonych Przez Powiat (...) k. 45-47, kserokopia Regulaminu Rady Pedagogicznej k. 49-56, kserokopia Regulaminu Zakładowego Świadczeń Socjalnych w I LO w S. k. 57-63 wraz z załącznikami k. 64-69, kserokopia katy oceny pracy k. 70-79, wykaz pism od pozwanej do dyrektora szkoły oraz od dyrektora szkoły do pozwanej k. 80-81, pisma pozwanej do powoda oraz od powoda do pozwanej k. 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91-92, 93, 94, 95, 96-97, 98, 99, 100, 101-102, 103-105, 106, 107, 108, 109, 110, 111-112, 113, 114, 115, 116, 117, 141-142, 147, 169-170, 176-179,182-183, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200-202, 203-204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 221, 222, 223, 356-357, 358, 359, 360, kserokopia oświadczenia k. 135, kserokopia pisma A. G. k. 135v, kserokopia arkuszu obserwacji lekcji k. 136-137, kserokopia dokumentacji medycznej powódki k. 138-140, ksero regulaminu dofinansowania doskonalenia zawodowego k. 145, kserokopia pisma A. M. k. 148-149,171, kserokopia sprawozdania z zadań do realizacji I. L. k. 162, 163-166, kserokopia z raportu z ewaluacji problemowej k. 167-168, kserokopia pisma A. J. k. 172, 173, kserokopia pisma powoda 172v, 173v, kserokopia arkuszu obserwacji lekcji k. 174-176, kserokopia scenariusza lekcji j. angielskiego k. 187-189, kserokopia wyjaśnień wychowawcy w spr. P. G. k. 213-214, stenogram rozmowy A. L. z G. P. k. 224-228, pismo Kuratorium (...) w Ł. k. 257-260, pismo z Ministerstwa Edukacji Narodowej k. 275, 295- 296kserokopia pisma pozwanej do Ministerstwa Edukacji Narodowej k. 276-287, pismo Prezesa (...) k. 288, pismo Starosty Powiatowego k. 292-295, kserokopia pisma z Kuratorium (...) w Ł. k. 317, zeznania świadka A. J. (2)-protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 00:19:25-01:04:19 w zw. z k. 320-321, zeznania świadka A. J. (1)- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 01:04:19-01:25:28 w zw. z k. 321-321v, zeznania świadka E. J. (1)- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 01:25:28-01:38:27 w zw. z k. 321v-322, zeznania świadka J. K.- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 01:38:27-01:51:01 w zw. z k. 322, zeznania świadka W. K.- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 01:51:01-02:06:36 w zw. z k. 322-322v, zeznania świadka I. M.- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 02:06:36-02:49:23 w zw. z k. 322v-323v, zeznania świadka A. P. (1)- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 02:49:23-03:04:52 w zw. z k. 323v-324, zeznania świadka N. S.- protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2017 r. 03:04:52-03:22:56 w zw. z k. 324, zeznania świadka T. G.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 00:19:35-00:38:24 w zw. z k. 348v, zeznania świadka P. K.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 00:38:24-01:07:38 w zw. z k. 348v, zeznania świadka E. R.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 01:07:38-02:09:58 w zw. z k. 348v-349v, zeznania świadka A. M. (2)- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 02:09:58-03:05:25 w zw. z k. 349v-350, zeznania świadka A. J. (3)- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 03:05:25-03:30:01 w zw. z k. 350-350v, zeznania świadka B. D. 10 kwietnia 2017 r. 03:30:01-03:51:27 w zw. z k. 350v-351, zeznania świadka A. G.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 03:51:27-04:25:23 w zw. z k. 351-351v, zeznania świadka K. K.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 04:25:23-04:40:55 w zw. z k. 351v-352, zeznania świadka A. P. (2)- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 04:40:55-04:52:22 w zw. z k. 352, zeznania świadka L. O.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 04:52:22 -04:56:01 w zw. z k. 352, zeznania świadka B. S.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 04:56:01-05:07:22 w zw. z k. 352-352v, zeznania świadka M. D.- protokół rozprawy z dnia 10 kwietnia 2017 r. 05:07:22-05:10:26 w zw. z k. 352v, kserokopia wyjaśnień dyrektora k. 412, kserokopia zawiadomienia k. 413-416, pismo (...) k. 417-418, kserokopie protokołów z Komisji k. 420, 421, 422, kserokopia wniosku o przyznanie nagrody k. 425, dokumentacja dot. funkcjonowania I LO w S. k. 426-612, 613-821, 839-848, kserokopia pisma z Państwowej Inspekcji Pracy k. 825-835, zeznania świadka R. R.- k. 854v-855, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 02 listopada 2017 r. 00:03:26-01:54:21 w zw. z k. 865v-867v, zeznania pozwanej- protokół rozprawy z dnia 02 listopada 2017 r. 01:54:21-03:02:53 w zw. z k. 868v-869).

W piśmie skierowanym w dniu 15 czerwca 2016 r. do Dyrektora Kuratorium (...) w Ł. Delegatury w S. p. M. S., a przesłanym do wiadomości: Minister Edukacji Narodowej A. Z., Wojewodzie (...) Z. R., Staroście Powiatu (...) M. B., Kuratorowi Oświaty w Ł. G. W., Prokuraturze Rejonowej w Sieradzu oraz mediom w tym E. J. (2) z programu (...) pozwana I. L. (1) zarzuciła dyrekcji szkoły I Liceum Ogólnokształcącego im. K. J. w S. stosowanie wobec niej mobbingu, podniosła także, że jest w różny sposób zastraszana i szykanowana oraz że jest kontrolowana dużo bardziej intensywnie niż inni nauczyciele. Wskazała, że działania dyrekcji doprowadziły do takiej sytuacji, że korzysta z pomocy lekarskiej i psychologicznej. Podniosła, że jest zasypywana przez powoda pismami. W odpowiedzi na powyższe pismo powód pismem z dnia 10 sierpnia 2016 r. zawiadomił rodziców uczniów wymienionych w piśmie pozwanej, że dane osobowe ich dzieci zostały ujawnione oraz że w piśmie tym brak informacji o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych, a także wezwał ich do złożenia pisemnego oświadczenia w sekretariacie szkoły czy wyrażali zgodę na przetwarzanie danych osobowych swojego dziecka przez p. I. L. (1) dla celów innych, niż te dla których zostały zebrane, (dowód: kserokopia pisma pozwanej z dnia 15 czerwca 2017 r. k. 150-161).

W skutek wskazanego pisma pozwanej Zarząd Powiatu (...) Nr (...) z dnia 30 czerwca 2016 r. powołany został zespół do spraw przeprowadzenia kontroli w I Liceum Ogólnokształcącym im. K. J. w S.. W następstwie przeprowadzonej kontroli zespół ustalił, że z przeprowadzonej kontroli w zakresie zasad pokrywania kosztów wycieczek organizowanych dla pracowników i członków rodzin w odniesieniu do regulaminu ZFŚS wynika, iż nie znalazły potwierdzenia zarzuty przedstawione przez pozwaną w zakresie niezapoznaniu nauczycieli z kryteriami przyznawania nagród. Ponadto zespół stwierdził, że pozwana nie dopełniła formalności związanych ze złożeniem wniosku o dofinansowanie do studiów podyplomowych w zakresie tłumaczenia prawniczego i sądowego języka angielskiego, co uniemożliwiło merytoryczną ocenę zasadności dofinansowania. Zespół stwierdził, że przedmiot kształcenia określony stricte jako tłumaczenie prawnicze i sądowe wg stanu na lata 2012/2013 nie znalazłby uzasadnienia w potrzebach szkoły. Zespół przyjął również, że w czasie kontroli nie znaleziono potwierdzenia zarzutu o odmowie wglądu do akt osobowych pozwanej. (dowód: protokół z przeprowadzonej kontroli problemowej k. 36-41).

Na skutek pisma pozwanej z dnia 15 czerwca 2016 r. Kuratorium (...) w Ł. Delegatura w S. przeprowadziło w dniu 06 lipca 2016 r. kontrolę w I Liceum Ogólnokształcącym im. K. J. w S.. Po przeprowadzonej kontroli Kuratorium (...) w Ł. Delegatura w S. stwierdziło, że informacje przekazane przez nauczycielkę, dotyczące nierzetelnego wykonywania przez nią obowiązków, sugerują brak skuteczności w działaniach dyrektora w zakresie zapewniania uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole (§ 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach). W protokole kontrolnym wskazano także , że w kontekście skierowania przez nauczycielkę pisma także do: (...) w tym program Pani E. J. „(...), niepokój budzi udostępnianie w wielu załącznikach przez panią I. L. (1) danych osobowych uczniów (imion i nazwisk oraz klas), a także korespondencji mailowej prowadzonej między wychowawcą kl. (...) I. L. (1), a matką ucznia.. W szkole nie określono pisemnych zasad dotyczących sposobu wykonywania oraz dokumentowania czynności wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, do czego faktycznie nie zobowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Istniejące jednak w szkole oraz sugerowane przez nauczycielkę w piśmie konflikty wskazują na potrzebę uregulowań wewnątrzszkolnych w tym zakresie. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów klasy (...) przebiegało z naruszeniem prawa oświatowego i wewnątrzszkolnego, mianowicie: „Przedmiotowe zasady oceniania język angielski" udostępnione podczas kontroli zawierają w punkcie 6. punktor czwarty zapis: „Jeśli uczeń nie był obecny na sprawdzianie w pierwszym terminie i nie ustalił terminu zaliczenia/nie przystąpił do jego zaliczenia w ciągu dwóch tygodni, otrzymuje ocenę niedostateczną. Taka ocena niedostateczna nie podlega poprawie". Załącznik Nr 1 do opisywanego „dokumentu" może stanowić materiał pomocniczy dla nauczyciela, nie dla ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów). Opisane wymagania na poszczególne oceny, w tym na ocenę dopuszczającą, w języku wymagań ogólnych są niezrozumiałe dla rodzica i ucznia oraz niezgodne z ideą europejskich ram kwalifikacji - nabyte wiadomości oraz oczekiwane umiejętności uczniów winny być sformułowane w języku wymagań szczegółowych, zgodnie z podstawą programową. Prace kontrolne pisemne, które są do wglądu ucznia lub jego rodziców, należałoby oznaczać z podaniem daty. Sprawdzanie pisemne wiedzy i umiejętności ucznia winno skutkować dla rodzica i ucznia możliwością zrozumienia, nawet po wielu miesiącach, wymagań stawianych uczniowi na sprawdzianie. Dokument „Przedmiotowe zasady oceniania język angielski", z powodu licznych ogólnych zapisów, w kryteriach oceniania nie jest precyzyjny i zrozumiały dla uczniów, rodziców (prawnych opiekunów). Stosuje się w nim niepoprawną terminologię - „ocena semestralna", która dotyczy wyłącznie słuchaczy szkół dla dorosłych. Nauczyciel języka angielskiego, poprzez sformułowane ogólnie kryteria oceniania i sposób przeprowadzania sprawdzianów, nie udziela uczniom pomocy w samodzielnym rozwoju i nie motywuje do dalszych postępów, czym narusza art. 44b ust. 3 pkt 1, art. 44b ust. 5 pkt 1, 2, 3, 4, art. 44b ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie oświaty w rozdziale 3a „Ocenianie, klasyfikowanie i promowania uczniów w szkołach publicznych". W oparciu o powyższe wnioski Kuratorium (...) w Ł. Delegatura w S. wystosowało następujące zalecenia: skutecznie egzekwować od nauczycieli obowiązek realizowania zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, z uwzględnieniem zapisu § 13 („Niedopuszczalne jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby") oraz § 14 („Przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela") rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, ze zm.) termin wykonania - do 15 września 2016 r., II. Zgodnie z kompetencjami dyrektora szkoły, określonymi w art. 39 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, zezm.), egzekwować od nauczycieli obowiązek realizowania prawa uczniów oraz ich rodziców do ochrony ich danych osobowych oraz tajemnicy korespondencji, termin wykonania – niezwłocznie, stosować w przedmiotowych zasadach oceniania zapisy wskazujące na realizację obowiązków nauczycieli, dotyczących informacyjnej i motywacyjnej funkcji oceniania, a wynikających z art. 44b ust. 3 pkt 1, art. 44b ust. 5 pkt 1, 2, 3, 4, art. 44b ust. 6 pkt 1 -rozdziału 3a „Ocenianie, klasyfikowanie i promowania uczniów w szkołach publicznych" ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, ze zm.), termin wykonania do dnia 15 września 2016 r .,(dowód: protokół kontroli doraźnej Kuratorium (...) w Ł. Delegatura w S. k. 29-35).

W dniu 04 lipca 2016 r. pozwana I. L. (1) złożyła do Prokuratury Rejonowej w Sieradzu zawiadomienie o możliwości popełnienia na jej szkodę przestępstwa mobbingu, które po wykonaniu czynności sprawdzających zakończyło się odmówienie wszczęcia postępowania w sprawie, wobec uznania że zachowanie powoda G. P. (1) nie zawiera znamion przestępstwa, (dowód: pismo z Prokuratury Rejonowej w Sieradzu k. 134, kserokopia postanowienia Prokuratury Rejonowej w Sieradzu k. 290-291).

Powyższe ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o dowody z dokumentów przedstawionych przez strony, zeznań świadków i stron. Ustalony w sprawie stan faktyczny w dużej mierze jest niesporny i oparty na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy w postaci oryginałów i kopii dokumentów w postaci skarg złożonych przez pozwaną i protokołów kontroli prowadzonych przez instytucje, dokumentów przedstawiających przebieg pracy pozwanej, korespondencję stron postępowania, dokumenty z akt prowadzonego dochodzenia, dokumentacji dotyczącej funkcjonowania szkoły I LO w S.. Sąd uznał wszystkie wyżej wymienione dokumenty za wiarygodne, bowiem ich wartości dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron, a Sąd nie znalazł żadnych podstaw by czynić to z urzędu. Wobec tego Sąd uznał, że dokumenty urzędowe stanowią, w myśl art. 244 § 1 k.p.c., dowód tego, co zostało w nich w sposób urzędowy stwierdzone, a dokumenty prywatne, zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia w nich zawarte.

Jako wiarygodne Sąd ocenił również zeznania przesłuchanych w sprawie świadków: A. J. (4), A. J. (1), E. J. (1), J. K., W. K., I. M., A. P. (1), N. S., T. G., P. K., E. R., A. M. (3), A. J. (3), B. D., A. G., K. K., A. P. (2) L. O., B. S., M. D., R. R.. Ich relacje charakteryzowały się spontanicznością wypowiedzi i jako spójne wewnętrznie oraz logiczne korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie. Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom stron G. P. (1) i I. L. (1), mając na uwadze, że ich relacje były subiektywne i nacechowane bezkrytyczną oceną zdarzeń i swojego zachowania. Jednakowoż całokształt tych relacji w połączeniu z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, pozwolił na ustalenie powyższego stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powód upatrywał w działaniach pozwanej naruszenia swoich dóbr osobistych w postaci czci i dobrego imienia. Tak sformułowane powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Przepis art. 24 § 1 k.c. stanowi, że ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania chyba, że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. Zgodnie z art. 43 k.c. przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych.

W oparciu o ogólną regułę rozkładu ciężaru dowodu to na powodzie spoczywał obowiązek wykazania, że na skutek działania pozwanej zostały naruszone jego dobra osobiste i jakie to są dobra. W przypadku ustalenia, że taka sytuacja miała miejsce, w art. 24 § 1 k.c. ustanowiono domniemanie prawne, w myśl którego naruszenie (zagrożenie) dobra osobistego jest bezprawne (tzw. domniemanie bezprawności). Konsekwencją tego domniemania jest przesunięcie ciężaru udowodnienia braku bezprawności na osobę, która dopuściła się naruszenia dobra osobistego (art. 6 k.c.).

W ocenie strony powodowej oskarżając dyrektora o mobbing, a także kierując pisma oraz wnioski z prośbą o kontrole do różnych organów i instytucji pozwana naruszyła jego dobra osobiste w postaci czci i dobrego imienia. Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Łączenie bowiem naruszenia dóbr osobistych z możliwością realizacji uprawnień obywatelskich do wnoszenia skarg, petycji a także prawa do Sądu stanowi nadinterpretację. Prawe te zostały zagwarantowane obywatelom w Konstytucji, między innymi w art. 45. Jest to także bardzo istotne prawo jednostki, która może dochodzić swych praw przed "właściwym, niezależnym, bezstronnym i niezawisłym sądem". Przepis art., 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi natomiast ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Przepis art. 63 Konstytucji przyznaje natomiast każdemu obywatelowi prawo składania petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej w trybie przewidzianym przez odpowiednie ustawy. Wskazać także należy na przepis art. 225 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego stanowiący, iż nikt nie może być narażony na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z powodu złożenia skargi lub wniosku albo z powodu dostarczenia materiału do publikacji o znamionach skargi lub wniosku, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych oraz jego § 2 stwierdzający, iż organy państwowe, organy jednostek samorządu terytorialnego i inne organy samorządowe oraz organy organizacji społecznych są obowiązane przeciwdziałać hamowaniu krytyki i innym działaniom ograniczającym prawo do składania skarg i wniosków lub dostarczania informacji - do publikacji - o znamionach skargi lub wniosku. Postępowanie dowodowe wykazało, iż pozwana skierowała pisma zawierające wątpliwości, jakie miała, co do zakresu prawidłowości postępowania dyrektora szkoły wobec niej, do różnych instytucji: Starostwa Powiatowego w S., Kuratorium (...) w Ł. Delegatury w S., złożyła zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa mobbingu na jej szkodę. Były to zatem, instytucje jak najbardziej właściwe do weryfikacji wątpliwości pozwanej i ich rozstrzygnięcia. Nie można tej formy działań uznać za niewłaściwą jedynie z powodu nie podzielania stanowiska pozwanej. Wartym podkreślenia pozostaje, że wszelkie swoje pisma kierowane do organów kontrolnych pozwana podpisywała swoim imieniem i nazwiskiem, co niewątpliwie świadczy o jej intencjach. Nie były to zatem pisma anonimowe, których jedynym celem często jest chęć zdyskredytowania osoby opisywanej. Zwrócić należy również uwagę na fakt, iż zarzuty podniesione przez pozwaną względem swojego pracodawcy ujęte w pismach skierowanych do organów kontrolnych częściowo potwierdziły się w następstwie przeprowadzonych kontroli. Na skutek pisma pozwanej z dnia 15 czerwca 2016 r. Kuratorium (...) w Ł. Delegatura w S. przeprowadziło w dniu 06 lipca 2016 r. kontrolę w I Liceum Ogólnokształcącym im. K. J. w S. i stwierdziło między innymi uchybienia w wykonywaniu czynności służbowych przez pozwaną ale również że niezgodnie z regulaminem rady pedagogicznej wydłużono termin sporządzania protokołów z dnia 21 i 22 czerwca 2016 r., a także iż w szkole nie określono pisemnych zasad dotyczących sposobu wykonywania oraz dokumentowania czynności wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, do czego faktycznie nie zobowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Wskazać należy, że organ nadzorujący w następstwie przeprowadzonej kontroli wydał szereg zaleceń oraz określił termin ich wdrożenia: skutecznie egzekwować od nauczycieli obowiązek realizowania zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, z uwzględnieniem zapisu § 13 oraz § 14 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach - termin wykonania - do 15 września 2016 r., egzekwować od nauczycieli obowiązek realizowania prawa uczniów oraz ich rodziców do ochrony ich danych osobowych oraz tajemnicy korespondencji, termin wykonania – niezwłocznie, stosować w przedmiotowych zasadach oceniania zapisy wskazujące na realizację obowiązków nauczycieli, dotyczących informacyjnej i motywacyjnej funkcji oceniania, a wynikających z art. 44b ust. 3 pkt 1, art. 44b ust. 5 pkt 1, 2, 3, 4, art. 44b ust. 6 pkt 1 - rozdziału 3a „Ocenianie, klasyfikowanie i promowania uczniów w szkołach publicznych" ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, ze zm.), termin wykonania do dnia 15 września 2016 r. Ma niewątpliwie rację strona powodowa wskazując, że przeprowadzane kontrole wykazały uchybienia w wykonywaniu obowiązków przez pozwaną, nie mniej jednak nie można się zgodzić z twierdzeniem, że uchybienia te naruszyły dobra osobiste powoda w postaci czci i dobrego imienia. Uchybienia te niewątpliwie naraziły na szwank dobre imię szkoły I LO w S. i mogą być podstawą do ewentualnego wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przez pracodawcę wobec pracownika, ale w ocenie Sądu, z całą pewnością nie naruszają dóbr osobistych G. P. (1) będącego dyrektorem placówki. Sąd nie zgodził się również z twierdzeniem strony powodowej, że dobra osobiste G. P. (1) naruszyło zachowanie I. L. (1) polegające na ujawnieniu w piśmie z dnia 15 czerwca 2015 r. danych osobowych uczniów szkoły I LO w S.. W przekonaniu Sadu takie zachowanie pozwanej winno być rozpatrywane w kategoriach naruszenia dóbr osobistych samych uczniów i z ewentualnym pozwem w tym zakresie winni wystąpić sami uczniowie jeżeli są pełnoletni mają pełną zdolność do czynności prawnych lub ich przedstawiciele ustawowi.

Nie mogło także naruszyć w żaden sposób dóbr osobistych powoda przyznanie pozwanej nagrody przez Starostę mimo wniosku powoda o nagrodzenie innej osoby. Powód bardzo szeroko przywoływał tę sytuację w niniejszym procesie, ale rozpoznawać należy to tylko w zakresie urażenia ambicji powoda. Zważyć bowiem należy, że jest to nagroda Starosty i ostatecznie on decyduje jakiemu nauczycielowi ją przyzna. Trudno zatem w takim przypadku upatrywać naruszenia dobra osobistego powoda przez pozwaną w sytuacji gdy nie miała ona żadnego wpływu na przyznanie nagrody, a decyzję podejmowała osoba trzecia – Starosta.

W subiektywnym odczuciu pozwanej doznawała ona krzywdy ze strony pracodawcy, co utożsamiała z mobbingiem. Poszukiwała zatem pomocy oraz rozwiązania problemu i był to jedyny motyw działania pozwanej. Brak dowodów, aby przyświecały jej inne cele. Nie działała ze złośliwości, chęci zaszkodzenia komukolwiek. Analiza składanych przez pozwaną skarg nie wskazuje, aby charakter działań pozwanej, użytych sformułowań skierowany był przeciwko pracodawcy w celu zaszkodzenia mu. Pozwana przedstawiała swoją sytuację, nie ulega wątpliwości, że w sposób subiektywny, interpretując działania i zdarzenia jej dotyczące przez pryzmat nierównego oraz niesprawiedliwego traktowania i wybrała do tego drogę służbową przewidzianą prawnie. W treści pism nie używała inwektyw czy słów obraźliwych. Wartym podkreślenia pozostaje, że pozwana nie informowała o swoich zarzutach osób postronnych, lecz organy, które mogły wpłynąć na jej sytuację zawodową. Pismo wysłane do programu TV E. J. (2) pozostało bez odzewu i nie wywołało żadnego skutku.

Podnieść także należy, że powód pełniąc funkcję dyrektora szkoły jest osobą publiczną. Pojęcia osoby publicznej, osoby pełniącej funkcje publiczne, uczestniczącej w życiu publicznym, prowadzącej działalność publiczną, powszechnie znanej nie są tożsame i brak ich normatywnej definicji. Ich wykładnia ukształtowała się w orzecznictwie sądów (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2001 r. V CKN 440/2000 OSNC 2002, nr 5, poz. 68,z dnia 24 stycznia 2008 r. I CSK 341/2007 OSNC 2009, nr 3, poz. 45, z dnia 19 maja 2011 r. I CSK 497/2010 nie publ., z dnia 14 grudnia 2011 r. I CSK 111/2011 nie publ.) i Trybunału Konstytucyjnego (por. wyrok z dnia 20 marca 2006. K. 17/2005 OTK-A 2006, nr 3, poz. 30). W szczególności przyjmuje się, że pojęcie osoba publiczna jest szerokie i obejmuje, obok osób pełniących funkcje publiczne, również osoby zajmujące w życiu publicznym istotną pozycję z punktu widzenia kształtowania postaw i opinii ludzi, wywołujące powszechne zainteresowanie ze względu na swoje dokonania. Osoba taka powinna być świadoma, że jej życie oraz zachowanie będzie poddawane ocenie z tej przyczyny, że społeczeństwo ma prawo informacji o wszystkich przejawach życia publicznego. Z tej racji powód musiał się liczyć z tym, że jego praca zostanie poddana ocenie, oraz wykazać większy stopień tolerancji i odporności wobec niepochlebnych opinii. Podnieść należy, że ochrona godności i dobrego imienia osób publicznych ma zakres inny, słabszy, niż ma to miejsce w przypadku osób niezaangażowanych w działalność publiczną. Zasadnicze znaczenie ma jednak przy tym rodzaj podejmowanej działalności i sposób jej prowadzenia. Ocena bezprawności naruszenia musi uwzględniać zaś wskazany kontekst.

Ze zgromadzonych dokumentów oraz zeznań słuchanych świadków wynika, że skargi powódki potraktowane zostały jako rzeczowe zarzuty merytoryczne. Zawierały one przedstawienie stanowiska pozwanej, jej odczuć, z prośbą o sprawdzenie prawidłowości działania jednostki edukacyjnej. Przesłuchani w sprawie świadkowie, a także sama pozwana wskazywali także, iż nikogo nie chciała w nich obrazić, a jedynie rzeczowo wskazywała swoją sytuację. Fakt, iż stanowisko pozwanej było rozbieżne ze stanowiskiem powoda nie może przesądzać o uznaniu niezasadności wnoszących pism, o której miały przesądzić instytucje do których zwracała się pozwana. Nie można bowiem umożliwić obywatelom wnoszenia skarg jedynie wówczas, kiedy mają one jakiekolwiek obiektywne podstawy. Pozwana działała bowiem w przekonaniu zasadności i miała ku temu powody. Była bowiem cenionym nauczycielem dyplomowanym z wieloletnim stażem, mocno zaangażowanym w pracę na rzecz szkoły, w projekty unijne, odznaczonym, który w swoim własnym odczuciu był szykanowany i traktowany odmiennie od innych nauczycieli. Działania przez nią podejmowane jako zgodne z porządkiem prawnym nie mogły doprowadzić do naruszenia jakichkolwiek dóbr osobistych powoda. Powód nie wykazał faktu naruszenia dóbr osobistych, w szczególności nie wykazał ujemnych konsekwencji w związku ze skargami pozwanej. Jako potwierdzenie powyższej tezy służyć może okoliczność przytoczona przez stronę pozwaną, a przyznana przez powoda, że po raz kolejny wygrał konkurs na stanowisko dyrektora i nadal kontynuuje pracę dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. K. J. w S.. Gdyby faktycznie działania pozwanej wpływały na postrzeganie powoda jako jednostki traktującej szkołę jako „prywatny folwark” z pewnością nie zostałby on wybrany na to stanowisko ponownie.

Reasumując należy stwierdzić, iż brak jest podstaw do uznania, iż działania pozwanej w jakikolwiek sposób naruszyły dobro osobiste powoda a nawet przy hipotetycznym założeniu, iż mogło mieć to miejsce pozwana zdołała obalić domniemanie bezprawności działania wskazując, iż korzystała z przysługujących jej uprawnień. Zwracając się z problemami zawodowymi wystąpiła do instytucji i organizacji kompetentnych do rozstrzygnięcia tego typu sporów. Nawet niepodzielenie przez przedmiotowe instytucje punktu widzenia pozwanej nie przemawiał za niewłaściwością podjętych przez pozwaną kroków. Mając na uwadze powyższe na mocy art. 23 k.c. w zw. z art. 43 k.c. orzeczono jak na wstępie.

Mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu o kosztach orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. i zasądzono od powoda G. P. (1) na rzecz pozwanej I. L. (1) 1.080 zł tytułem zwrotu kosztów procesu stanowiących koszty zastępstwa prawnego wyliczone w oparciu o przepisy obowiązujące w dacie złożenia pozwu.