Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Renata Stańczak

Protokolant : Gabriela Jokiel

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 24sierpnia 2017 r. w Rybniku

sprawy z odwołania B. L. ( B. L. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania B. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 30 listopada 2016 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu B. L. prawo do emerytury począwszy od dnia 1 listopada 2016r.

Sędzia

  Sygn. akt IX U 20/17

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z 30 listopada 2016r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił ubezpieczonemu B. L. (L.) prawa do emerytury na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, gdyż zdaniem organu rentowego przedłożone do wniosku o emeryturę dodatkowe dokumenty nie mają wpływu na zmianę decyzji z 6 października 2016r.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji wskazał, że pracował w warunkach szczególnych w Zakładach (...) S.A. w B. od 23.12.1976r. do 31.07.1979r., a ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wynika jasno jakie prace wykonywał. Nadto ubezpieczony wskazał, że pracował w warunkach szczególnych także w okresie od 28.12.1979r. do 25.01.1985r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...), w której pracował jako ślusarz zmianowy.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn jak w zaskarżonej decyzji. Dodał, że nie zaliczył jako pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. od 23.12.1976r. do 31.07.1979r. na stanowisku „ślusarz remontowy” z uwagi na brak informacji, czy stanowisko to jest tożsame ze stanowiskiem wymienionym w załączniku do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z 7.07.1983r. w dziale IV, poz. 39, pkt 1 – czyściciel cystern i zbiorników, na które wskazuje podstawa prawna podana przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 5.12.2013r.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił, co następuje.

Ubezpieczony urodził się (...)

Ubezpieczony nie jest członkiem otartego funduszu emerytalnego.

Decyzją z 6 października 2016r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS w zw. z §4 rozporządzenia z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach… wskazując, iż do dnia 01.01.1999r. nie udokumentował 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony posiada, na dzień 01.01.1999r., łączny staż pracy okresów składkowych i nieskładkowych, uznany przez organ rentowy, w wymiarze 25 lat, 4 miesięcy i 2 dni, w tym 8 lat, 8 miesięcy i 11 dni pracy w warunkach szczególnych (z okresu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy wyłączył 1 rok, 1 miesiąc i 7 dni pobierania zasiłku chorobowego przez ubezpieczonego – L4). Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. od 23.12.1976t. do 31.07.1979r. z przyczyn wskazanych w odpowiedzi na odwołanie, opisanych powyżej.

Kolejny wniosek o świadczenie w postaci emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych ubezpieczony złożył w organie rentowym 18 listopada 2016r.

W rozpoznaniu wniosku organ rentowy postanowił jak w zaskarżonej decyzji z 30 listopada 2016r.

(dowód: akta organu rentowego).

W okresie spornym od 23.12.1976r. do 31.07.1979r. ubezpieczony zatrudniony był w Zakładach (...) S.A. w B. na stanowisku ślusarza i wykonywał prace przy oczyszczaniu albo naprawie aparatów lub pojemników po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych wymienione w wykazie A, dziale IV, poz. 39 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego, w tym świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z 1.08.2001r. i z 5.12.2013r.)

W kolejnym okresie spornym ubezpieczony od 28.12.1979r. do 25.01.1985r. zatrudniony był w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku ślusarza.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego).

Ubezpieczony posiada uprawnienia spawacza - 15 grudnia 1981r. skończył kurs, a 17 grudnia 1981r. z wynikiem pozytywnym zdał egzamin na P1E- spawanie elektryczne podstawowe.

(dowód: duplikat książki spawacza ubezpieczonego nr (...) wydanej 29 czerwca 1999r. przez Związek Zakładów (...) w O., okazany na rozprawie 24 sierpnia 2017r.)

Zakłady (...) w B. zatrudniały kilka tysięcy osób. Produkowano tam trotyl, pianki, fosgen, chlor. Znajdowały się w terenie leśnym. Składały się z większej ilości budynków i oddziałów.

Ubezpieczony w okresie spornym od 23.12.1976r. do 31.07.1979r. pracował na oddziale fosgenu, chloru i epichlorohydryny, który zajmował się produkcją tych substancji. Z hali produkcyjnej były odprowadzane instalacje i zbiorniki . Poszczególne wyprodukowane na tej hali czynniki były potrzebne np. do produkcji pianki, dlatego były przekazywane tymi instalacjami do miejsca, gdzie produkowane były pianki.

Ubezpieczony był członkiem brygady do usuwania awarii. Brygada była czteroosobowa, plus brygadzista. Pracę ubezpieczony wykonywał w systemie zmianowym. Do obowiązków brygady należało czyszczenie np. zbiorników, który miał kilka tysięcy litrów pojemności, około 10 metrów wysokości i średnicy 5 metrów. Zabrudzony zbiornik był otwierany i członkowie brygady ubezpieczonego, odpowiednio ubrani, wchodzili do tego zbiornika- środka i go czyścili. W zbiorniku była duża ilość szlamu, który trzeba go było zebrać i przez właz wyrzucić. Przy tej okazji pracownicy brygady wymieniali uszczelki na zaworach. Pracowali specjalnymi beziskrowymi kluczami, żeby nie doszło do wybuchu. Czyszczenie odbywało się za pomocą pary. Wyczyszczenie takiego zbiornika trwało kilka dni. Takich zbiorników było pięć. W niektórych był wybuchowy materiał i tam trzeba było zachować szczególną ostrożność. Oprócz zbiorników ubezpieczony pracował ze swoją brygadą przy czyszczeniu rur, którymi te substancje były transportowane. Rury były zawieszone na wysokości 3-4 metrów. Taki zbiornik i rury trzeba było czyścić średnio raz na 3-4 miesiące. To były wszystko prace planowane, bo na czas ich wykonywania trzeba było wyłączać poszczególne linie produkcyjne. Praca odbywała się w maskach. Często dochodziło do różnych awarii i trzeba było się ewakuować.

Taką pracę ubezpieczony wykonywał codziennie przez 8 godzin.

Ubezpieczony otrzymywał mleko i zupy regeneracyjne oraz dodatki tzw. „szkodliwe”.

(dowód: zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie 4.04.2017r. , protokół elektroniczny k. 31 a.s., czas nagrania 00:13:35-00:32:59).

W okresie spornym od 28.12.1979r. do 25.01.1985r. zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...), ubezpieczony faktycznie pracował jako spawacz.

Para i ciepło, które było wytwarzane przez Elektrociepłownię przekazywane było do zakładów mięsnych oraz dla części mieszkańców O..

Ubezpieczony pracował w systemie zmianowym. Praca ubezpieczonego polegała na usuwaniu wszelkiego rodzaju awarii, np. na wymianie na zaworach uszczelki. W tym celu ubezpieczony rozkręcał np. 24 śruby, rozsuwał, wkładał nową uszczelkę i skręcał. Ubezpieczony także zajmował się wymianą zgrzebła w piecu w czasie jego pracy. Praca, którą ubezpieczony wykonywał była pracą ręczną. Na zmianie około pięciu razy trzeba było takie zgrzebło wstawiać do pieca. Ubezpieczony przy usuwaniu awarii wykonywał prace spawalnicze, które zajmowały mu minimum 80% czasu pracy np. gdy blokował się lej zsypowy, wówczas palnikiem odcinał śruby, zrzucał lej i czyścił. Ponownie lej umieszczany był za pomocą zasuwy.

Jak nie było awarii, ubezpieczony zajmował się remontem łyżki zapasowej, która stała na placu przed Elektrociepłownią i służyła do ładowania miału do specjalnych pomieszczeń. Remont polegał na wypalaniu palnikiem, a następnie elektrycznym wspawywaniu nowych elementów. Remont takiej łyżki zajmował około 1 tygodnia. W tym czasie łyżka nie pracowała, pracowała druga - zapasowa. Do takiej pracy trwającej tydzień ubezpieczony był delegowany 1 raz na miesiąc.

Pozostałe 20% prac, tj prac poza spawaniem, dotyczyło np. remontu zaworu wysokiego ciśnienia. Polegało to na tym, że najpierw trzeba było upalać śruby, jeśli nie można było ich odkręcić, a następnie zmieniać sznur w silniku i uszczelki i całość zakręcić. Praca przy zaworze trwać około 2-3 godz. Codziennie ubezpieczony pracował przy takich zaworach, bo było ich na terenie zakładu kilka tysięcy. Dodatkową też pracą było wkładanie zgrzebła do rusztów w piecu. Tą pracę ubezpieczony wykonywał się za pomocą rąk, w specjalnych ubraniach ognioodpornych. Nadto ubezpieczony pracował na odżużlowaniu. To polegało na tym, że trzeba było najpierw upalać leje i potem brechami je przeczyszczać. Chodziło o to, żeby przebić w tych lejach materiał, który się tam wytworzył- twardy jak skała. Bez spawarki i palnika nie można było prac opisanych powyżej wykonywać.

Taką pracę ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy

Ubezpieczony dostawałem mleko, zupy regeneracyjne codziennie oraz deputat mięsny. Były wypłacane też dodatki szkodliwe z uwagi na hałas i duże zapylenie.

(dowód: zeznania świadka K. L. złożone w drodze pomocy sądowej przed Sądem Rejonowym w Opolu 13 lipca 2017r., protokół elektroniczny rozprawy k. 71 a.s. oraz zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie 4.04.2017r. , protokół elektroniczny k. 31 a.s., czas nagrania 00:32:59-00:48:38).

W okresie od 01.02.1985r. do 31.07.1987r. ubezpieczony zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w O. na stanowisku ślusarza –spawacza.

Ubezpieczony w Przedsiębiorstwie tym faktycznie pracował w charakterze spawacza. Praca polegała na wycinaniu parowników. Parowniki wisiały na ścianach w komorach chłodniczych. Najpierw trzeba było wejść na drabinę i upalić śruby, na których te parowniki wisiały. Po zdjęciu prawników ubezpieczony przepalał je palnikiem na mniejsze elementy. Parowniki służyły do przepływu płynu chłodzącego- amoniaku chłodzącego komory, w których były przechowywane różne produkty żywnościowe. W Przedsiębiorstwie jw. przechowywane były produkty, wydawane następnie sklepom.

W tym Przedsiębiorstwie pracowało kilka tysięcy osób.

Ubezpieczony pracował w brygadzie remontowej pięcioosobowej. Praca wykonywana była w stałych godzinach od 7:00 do 15:00.

Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony zajmował się wycinaniem parowników.

Ubezpieczony pracował cały czas jako spawacz.

(dowód: dokumentacja osobowa ubezpieczonego znajdująca się w aktach organu rentowego, zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie 4.04.2017r. , protokół elektroniczny k. 31 a.s., czas nagrania 00:48:38- 00:58:58).

Zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny, spójny i logiczny, przez co mogący stanowić podstawę rozstrzygnięcia.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, iż w niniejszej sprawie miał zastosowanie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2017r., poz. 1383 ze zm.), gdyż w sprawie zostały przedłożone nowe dowody z zeznań świadka oraz akt osobowych ubezpieczonego, zatem został spełniony warunek określony w pkt 1.

Jak wynika natomiast z treści art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. na dzień 31.12.1998r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat dla mężczyzn).

Ust. 2 „Emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Zgodnie z treścią §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w warunkach szczególnych, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Poza sporem pozostaje fakt, iż ubezpieczony nie przystąpił do OFE oraz, iż na dzień 01.01.1999r. udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 16 sierpnia 2016r. ukończył 60 lat.

Zadaniem Sądu w niniejszej sprawie było stwierdzenie, czy ubezpieczony, na dzień 01.01.1999r., legitymuje się okresem co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zdaniem Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że ubezpieczony spełnia ten warunek.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że organ rentowy niezasadnie odliczył ubezpieczonemu od okresu pracy w szczególnych warunkach okres 1 roku, 1 miesiąca i 7 dni pobierania zasiłku chorobowego– L4), gdyż okresy zasiłków chorobowych nie podlegają wyłączeniu z takich okresów pracy. Przepis art.32 ust.1a pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach…. wszedł w życie dopiero od dnia 01.07.2004r. będąc dodany ustawą z dnia 20.04.2004r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach … (Dz.U. z 2004r., Nr 121, poz.1264). Na jego tle ukształtował się pogląd orzeczniczy, który tut. Sąd w pełni podziela, że do 01.07.2004r. nie ulegają wyłączeniu z okresów składkowych i nieskładkowych podlegających zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych, okresy zasiłków chorobowych ( por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18.10.2011r. sygn. akt III UK 46/11 ).

Nadto w ocenie Sądu postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony w okresie od 23.12.1976r. do 31.07.1979r. zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. w B. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace przy oczyszczaniu albo naprawie aparatów lub pojemników po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych wymienione w wykazie A, dziale IV, poz. 39 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. Za takim przyjęciem przemawiają zeznania ubezpieczonego, którym Sąd w pełni dał wiarę, które były przekonujące, gdy ubezpieczony w sposób szczegółowy opisał charakter wykonywanej pracy, a zeznania te korelują z treścią dokumentacji osobowej ubezpieczonego, gdy pracodawca uznał wykonywaną przez ubezpieczonego pracę za pracę w szczególnych warunkach.

Postępowanie dowodowe wykazało także, że ubezpieczony w okresach zatrudnienia od 28.12.1979r. do 25.01.1985r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) i od 01.02.1985r. do 31.07.1987r. w Przedsiębiorstwie (...) w O., faktycznie wykonywał prace spawacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdaniem Sądu, ubezpieczony w okresach tych wykonywał prace wyłącznie spawacza, w sytuacji bezspornego posiadania umiejętności w zakresie spawania w okresie spornym i posiadania uprawnień spawalniczych od 1981r., gdy wykonywanie takiej pracy potwierdził słuchany w sprawie świadek, współpracownik ubezpieczonego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...), którego zeznania Sąd uznał za wiarygodne, korelujące z zeznaniami ubezpieczonego i powołaną dokumentacją.

W ocenie Sądu uznać należy, że ubezpieczony wykonywał prace spawacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż wskazywane przez ubezpieczonego 20% prac innych niż prace stricte spawalnicze były niewątpliwie pracami ściśle związanymi z tą pracą, czynnościami przygotowawczymi.

Także fakt zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie (...) w O. na stanowisku łączonym ślusarz-spawacz nie przeczy uznaniu Sądu, iż ubezpieczony wykonywał wyłącznie pracę spawacza, gdyż postępowanie dowodowe wykazało , w tym przekonujące zeznania ubezpieczonego, że nie wykonywał on innej pracy niż spawalniczą.

Niewątpliwie fakt formalnego zatrudnienia ubezpieczonego w okresie spornym na stanowisku łączonym, nie przesądza o charakterze wykonywanej przez niego pracy, gdyż jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy, rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009r., I PK 194/08, OSNP 2010/23-24/281).

Nie ulega zatem wątpliwości, iż praca wykonywana przez ubezpieczonego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) i Przedsiębiorstwie (...) w O., jest pracą w warunkach szczególnych, określoną w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wykazie A, dziale XIV, poz.12 - praca przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.

Reasumując ubezpieczony posiada, na dzień 01.01.1999r., wymagany 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym posiada 15 lat pracy w szczególnych warunkach przy uwzględnieniu, poza okresami uznanymi przez organ rentowy, okresu pracy od 23.12.1976r. do 31.07.1979r., od 28.12.1979r. do 25.01.1985r., od 01.02.1985r. do 31.07.1987r. oraz okresu 1 roku, 1 miesiąca i 7 dni okresu L4 jako pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią przepisu art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury począwszy od 1 listopada 2016r.

SSR del. Renata Stańczak