Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 sierpnia 2017 r. w Warszawie

sprawy B. B. następcy prawnego zmarłego A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania A. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 15 grudnia 2016 r., znak:(...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 grudnia 2016 r., znak: (...) , Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił A. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozstrzygnięcie decyzji organ rentowy oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (decyzja organu rentowego z dnia 15 grudnia 2016 r., k. 12 a.r., tom IV).

Ubezpieczony A. B. w dniu 10 stycznia 2017 r. złożył odwołanie od powyższej decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskazał, że stan zdrowia uniemożliwia mu podjęcie jakiejkolwiek pracy. W związku z powyższym wniósł o zmianę decyzji poprzez przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odwołanie z dnia 10 stycznia 2017 r., k. 2 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 marca 2017 r., wniósł o jego odrzucenie na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ k.p.c., ewentualnie o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony został skierowany na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 16 listopada 2016 r. uznał go za całkowicie niezdolnego do pracy od 1 grudnia 2013 r. do 30 listopada 2017 r. Jednak w ocenie organu rentowego ubezpieczony nie spełnił innej przesłanki wynikającej z art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bowiem w dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę udowodnił staż pracy jedynie w wysokości 1 roku, 10 miesięcy i 3 dni, a przed dniem powstania niezdolności do pracy udowodnił staż pracy w wysokości 11 miesięcy i 11 dni, zamiast wymaganych 5 lata (odpowiedź na odwołanie z dnia 21 marca 2017 r., k. 10 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. B., ur. (...), w dniu 8 września 2016 r. złożył ponowny wniosek o rentą z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę wraz z załącznikami, k. 1-7 a.r., tom IV).

W toku postępowania wyjaśniającego, ubezpieczony został skierowany na badanie lekarskie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem wydanym w dniu 16 listopada 2016 r. uznał go za całkowicie niezdolnego do pracy do 30 listopada 2017 r. Ponadto wskazał, że orzeczona niezdolność do pracy powstała 1 grudnia 2013 r. (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 16 listopada 2016 r., k. 12a.r., tom IV).

W oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS organ rentowy w dniu 15 grudnia 2016 r. wydał decyzję odmawiającą A. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że zamiast wymaganych 5 lat, ubezpieczony w dziesięcioleciu ustalonym na dzień przed zgłoszeniem wniosku, tj. od 8 września 2006 r. do 7 września 2016 r. udokumentował okres ubezpieczenia w wymiarze 1 roku, 10 miesięcy i 3 dni, a w dziesięcioleciu ustalonym na dzień powstania niezdolności, tj. od 1 grudnia 2003 r. do 30 listopada 2013 r. w wymiarze 11 miesięcy i 11 dni. Wydając niniejszą decyzję organ rentowy przyjął za udowodniony okres składkowy ubezpieczonego w wymiarze 25 lat 3 miesięcy i 3 dni (decyzja organu rentowego z dnia 15 grudnia 2016 r., k. 12 a.r., tom IV).

Od powyższej decyzji A. B. złożył odwołanie do Sądu Okręgowego inicjując postępowanie o sygn. akt. VII U 525/17.

Z uwagi na fakt, że ubezpieczony A. B. zmarł 31 marca 2017 r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie (akt zgonu, k. 25 a.s, postanowienie o zawieszeniu postępowania, k. 27 a.s.).

Postanowieniem z dnia 12 lipca 2017 r. Sąd Okręgowy podjął zawieszone postępowanie z udziałem B. B., żony zmarłego A. B. (postanowienie z dnia 12 lipca 2017 r., k. 31 a.s.).

B. B. w piśmie procesowym z dnia 4 sierpnia 2017 r. podtrzymała stanowisko wyrażone przez A. B. w odwołaniu z dnia 10 stycznia 2017 r. (pismo procesowe odwołującej, k. 34 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych ubezpieczonego. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie B. B. od decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 15 grudnia 2016 r., znak: (...) jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Na wstępie należy zważyć, iż zgodnie z art. 148 ¹ § 1 kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1822, dalej: k.p.c.) sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Analizując treść złożonych przez strony dokumentów Sąd uznał, że okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne. Spór nie dotyczył faktów lecz prawa, wobec czego Sąd na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Na marginesie tylko należy podnieść, że w realiach rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do uwzględnienia wniosku organu rentowego o odrzucenie odwołania na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ k.p.c., który stanowi, że sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS, jeżeli osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do Komisji Lekarskiej ZUS i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia. Biorąc pod uwagę fakt, że zakres złożonego przez ubezpieczonego odwołania wykracza poza samo kwestionowanie orzeczenia Lekarza Orzecznika Sąd uznał, że niezasadnym jest jego odrzucanie i przeszedł do merytorycznej rozpoznania odwołania.

Zgodnie z art. 57 w zw. z art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1383, dalej: ustawa emerytalna) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący łącznie co najmniej:

1)·1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)·5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, a ponadto okres ten przypada w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów, chyba że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy i udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny.

Konieczność posiadania przez ubezpieczonego odpowiedniej ilości okresów składkowych i nieskładkowych wynika z tego, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest świadczeniem o charakterze socjalnym na rzecz osób niezdolnych do pracy, pozostających bez związku z tytułem ubezpieczenia rentowego, ale jedną z form zabezpieczenia społecznego powiązaną z wymaganym okresem płacenia składek (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2016 r., I UK 424/15, Legalis).

Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 ustawy emerytalnej.

W niniejszej sprawie na gruncie spornej decyzji z dnia 15 grudnia 2016 r. organ rentowy nie kwestionował okoliczności występowania u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy. Organ rentowy stwierdził natomiast, że ubezpieczony nie spełnia przesłanki wynikającej z art. 57 ust.1 pkt.2 ustawy emerytalnej, tj. nie legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym zarówno w dziesięcioleciu poprzedzającym złożenie wniosku, jak też w dziesięcioleciu poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy.

Z akt organu rentowego wynika, że w ostatnim 10-leciu przed datą powstania całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczony udowodnił wyłącznie 11 miesięcy i 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych, zamiast wymaganych ustawą 5 lat, a w ostatnim 10-leciu przed datą złożenia wniosku o rentę udowodnił jedynie 1 rok, 10 miesięcy i 3 dni ogólnego stażu pracy, zamiast wymaganych ustawą 5 lat. To wszystko powoduje, że odwołujący nie spełnia przesłanek do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Z tych względów Sąd w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy stwierdza, że decyzja organu rentowego jest zasadna i odpowiada prawu.

W toku postępowania ani ubezpieczony ani jego następca prawny nie przedstawili żadnej dodatkowej dokumentacji, która spowodowałaby wydłużenie jego okresów składkowych i nieskładkowych. Nie jest zaś rzeczą Sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 2 1997r., z.6-7, poz.76; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 6621).

Wobec śmierci odwołującego w toku postępowania i zgłoszeniu swojego udziału w procesie jego żony niewątpliwie zastosowanie znajdzie w niniejszej sprawie art. 136 ustawy 1 ustawy emerytalnej. Zgodnie z jego treścią w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba. Osoby wymienione w ust. 1 mają prawo do udziału w dalszym prowadzeniu postępowania o świadczenia, nieukończonego wskutek śmierci osoby, która o te świadczenia wystąpiła.

Powołany przepis reguluje sytuację prawną bliskich ubezpieczonego, który zmarł po złożeniu wniosku o świadczenie przewidziane ustawą emerytalną tzw. niezrealizowane świadczenie, które to świadczenie, jako prawo majątkowe ściśle związane z osobą zmarłego, w myśl art. 922 k.c. nie wchodzi w skład spadku i nie podlega dziedziczeniu.

Wynika z tego, że w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenie określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się wymienionym w tym przepisie osobom.

W świetle jednakże powyższych ustaleń skoro zmarły A. B. nie spełniał przesłanek koniecznych do przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy zakreślonych wskazanym w art. 57 ustawy emerytalnej, tym bardziej brak jest podstaw do przyznania B. B. prawa do niezrealizowanego świadczenia.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w sentencji wyroku.

SSO Renata Gąsior

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)