Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwo Usług (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S.

przeciwko Gminie M. S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej Gminy M. S. na rzecz powódki Przedsiębiorstwo Usług (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwotę
48.790 zł (czterdzieści osiem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 maja 2017 roku,

II.  oddala powództwo o odsetki w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 6 057 zł (sześć tysięcy pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 1089/17

UZASADNIENIE

W dniu 17 maja 2017 roku powódka Przedsiębiorstwo Usług (...) Spółka akcyjna z siedzibą w S. wniosła pozew przeciwko Gminie M. S. o zapłatę kwoty 48.790,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16 września 2016 roku wraz z kosztami postepowania. W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 7 września 2015 roku strony zawarły umowę nr (...), na podstawie której pozwana zleciła powódce sprawowanie kompleksowego, wielobranżowego nadzoru inwestorskiego przy realizacji zadania pn. "Budowa układu dróg publicznych stanowiących dojazd do pętli tramwajowej przy ul. (...) w S.." Termin wykonania umowy został określony na 11 miesięcy od dnia podpisania umowy, tj. do dnia 7 sierpnia 2016 roku zaś wynagrodzenie powoda za wykonane usługi ustalono ryczałtowo na kwotę 94.710,00 zł brutto. W związku z realizacją umowy powódka w dniu 15 lutego 2016 r. wystawiła pozwanej fakturę przejściową nr GK/06/02/2016 na kwotę 8.610,00 zł. Podstawą wystawienia niniejszej faktury był protokół sprawdzenia dokumentacji projektowej z dnia 05 stycznia 2016 r. zaakceptowany przez pozwaną w dniu 27 stycznia 2016 r. Przedmiotowa należność została przez Gminę M. S. uregulowana. Powódka nie otrzymała jednak od pozwanej żadnego wynagrodzenia pomimo, iż świadczyła usługi do dnia 07 sierpnia 2016 r. Wyjaśniając swoje stanowisko pozwana wskazywała, że nie widzi podstaw do dokonywania kolejnych płatności z uwagi na fakt, iż nie przystąpiono do realizacji prac budowlanych. Zdaniem powódki stanowisko to jest nieuzasadnione. Powódka wyjaśniła, że przez 11 miesięcy pełniła funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego (wykonując przewidziane umową obowiązki). Wprawdzie nie doszło do nadzoru nad robotami budowlanymi, jednak nie z winy powoda, nadto powód przez cały okres umowy pozostawał w gotowości do pełnienia nadzoru inwestorskiego nad robotami budowlanymi. Wyjaśniając wysokość żądania pozwu powódka wskazała, że wyliczenie uwzględnia to co powód zaoszczędził nie pełniąc nadzoru nad robotami budowlanymi.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że zgodnie z umową podstawą do wystawienia pierwszej faktury miał być protokół sprawdzenia dokumentacji projektowej przed złożeniem jej do organu, w celu uzyskania decyzji umożliwiającej prowadzenie robót. Podstawą do wystawienia faktur przejściowych miało być sprawozdanie z czynności wykonanych w danym miesiącu, zaś podstawą do wystawienia faktury końcowej będzie protokół sprawdzenia dokumentacji podwykonawczej oraz przekazanie dokumentów PT, OT i danych do książki obiektu. Zdaniem pozwanej brak jest podstaw do domagania się pozostałej części zapłaty wynagrodzenia, bowiem zgodnie z harmonogramem płatności, przedstawionym zresztą przez powódkę, było ono przewidziane za wykonanie przedmiotu umowy, w trakcie robót budowlanych, do których rozpoczęcia nie doszło. Powódka otrzymała bowiem wynagrodzenie za usługi, które już świadczyła na rzecz pozwanej, zgodnie z ustaleniami stron. Dodatkowo pozwana wskazała, że skoro powódka nie wykonała umowy – nie świadczyła nadzoru, albowiem prace budowlane nie zostały rozpoczęte - brak jest podstaw do zapłaty wynagrodzenia.

W replice powódka podtrzymała swoje twierdzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 września 2014 roku pozwana Gmina M. S., po przeprowadzeniu postępowania przetargowego, zawarła z A. D. umowę nr (...), na wykonanie robót budowlanych w ramach zadania „S.: Budowa układu dróg publicznych stanowiących dojazd do pętli tramwajowej przy ul. (...) w S. - realizowane w trybie zaprojektuj i wybuduj." Inwestycja miała zostać zrealizowania w okresie 16 miesięcy od dnia podpisania umowy z wykonawcą robót budowlanych

Dowód:

–

ogłoszenie nr (...)-2014, k. 18-21,

–

informacja o wyborze oferty, k. 21,

–

zeznania świadka A. B., k. 118-120,

W dniu 7 września 2015 roku powódka Przedsiębiorstwo Usług (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. zawarła z pozwaną Gminą M. S., na podstawie art. 4 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych w związku z ofertą złożoną przez powódkę, umowę nr (...), na podstawie której pozwana zleciła powódce sprawowanie kompleksowego, wielobranżowego nadzoru inwestorskiego przy realizacji zadania pn. "Budowa układu dróg publicznych stanowiących dojazd do pętli tramwajowej przy ul. (...) w S." realizowanego w trybie „zaprojektuj i wybuduj". Umowa przewidywała wykonywanie nadzoru zarówno na etapie prac projektowych, jak i prowadzenia robót budowlanych i po ich zakończeniu, szczegółowo określając uprawnienia i obowiązki Koordynatora Zespołu (...). Termin wykonania umowy ustalono na okres 11 miesięcy od dnia podpisania umowy. Za wykonanie umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 94 710,00 zł brutto (§5 ust. 1). Zgodnie z ust. 3 podstawą zapłaty miały być faktury przejściowe i końcowa wystawione przez Inspektora dla Zamawiającego, przy czym podstawą do wystawienia pierwszej faktury miał być protokół sprawdzenia dokumentacji projektowej, przed złożeniem jej do organu, w celu uzyskania decyzji umożliwiającej prowadzenie robót. Natomiast podstawą do wystawienia faktur przejściowych miało być sprawozdanie z czynności wykonanych w danym miesiącu, zaś w przypadku faktury końcowej protokół sprawdzenia dokumentacji powykonawczej oraz przekazanie dokumentów PT, OT i danych do książki obiektu. Termin płatności faktur ustalono na 14 dni, licząc od daty przyjęcia faktury przez Zamawiającego.

W toku postępowania ofertowego powódka przedstawiła pozwanej, na jej życzenie, harmonogram płatności za sprawowanie nadzoru inwestorskiego na zadaniu inwestycyjnym. Wg harmonogramu pierwsza płatność przejściowa miała nastąpić za okres od podpisania umowy do podpisania protokołu sprawdzenia dokumentacji projektowej w kwocie 8 610 zł. Kolejne 10 płatności przejściowych zostało przewidziane za okres realizacji robot budowlanych w kwocie 7 749 zł każda, zaś płatność końcowa miała nastąpić po podpisaniu protokołu sprawdzenia dokumentacji powykonawczej oraz po przekazaniu dokumentów PT, OT i danych do książki odbioru, a wysokość tej płatności została ustalona na kwotę 8 610 zł. Harmonogram nie był integralną częścią zawartej umowy.

Dowód:

–

zaproszenia do złożenia oferty, k. 10-12,

–

pismo z dn. 6.07.2015r., k. 13

–

umowa nr (...) z dn.7.09.2015r. z aneksem, k. 14-17, 59-62a, 66

–

pismo z dn. 19.08.2015r., k. 63,

–

pismo z dn. 21.08.2015r., k. 64,

–

harmonogram płatności, k. 65,

–

zeznania świadka A. B., k. 118-120,

–

zeznania świadka I. L., k. 121-122,

–

przesłuchanie reprezentanta powódki Z. M. , k. 123-125

Protokołem z dnia 5 stycznia 2016 roku, stwierdzono, że powódka dokonała sprawdzenia dokumentacji projektowej (projekt budowlany) złożonej przez A. D., niezbędnej do uzyskania ostatecznej decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji. W związku z powyższym powódka w dniu 15 lutego 2016 roku wystawiła fakturę VAT na kwotę 8 610 zł. Należność została uregulowana.

Bezsporne, a nadto dowód:

–

protokół z dn.05.01.2016 r., k. 22,

–

pismo z dn. 27.01.2016r., k. 23,

–

pismo z dn. 15.02.2016r, k. 24,

–

faktura VAT, k. 25,

–

zeznania świadka Z. N., k. 115-117,

–

zeznania świadka A. B., k. 118-120,

–

zeznania świadka E. G., k. 120-121,

–

zeznania świadka I. L., k. 121-122,

–

przesłuchanie reprezentanta powódki Z. M. , k. 123-125

A. D. od początku opóźniał się w realizacji umowy. Doszło do znacznego przekroczenia terminu przewidzianego na realizację I Etapu. Pozwana miała świadomość istniejących po stronie A. D. opóźnień już w dacie zawierania umowy z powódką. Powódka wielokrotnie informowała pozwaną (zamawiającego) o istniejących opóźnieniach w realizacji umowy przez A. D., zwracając uwagę, że istnieje ryzyko, że wykonawca nie wywiąże się z powierzonego mu zdania w terminie. Powódka domagała się podjęcia przez pozwaną działań umożliwiających wykonywanie powierzonych jej obowiązków, w tym poddawała pod rozwagę rozważenie możliwości obciążenia wykonawcy karą umowną.

Dowód:

–

zeznania świadka Z. Ś., k. 111-113,

–

zeznania świadka K. Ś. , k. 113-114

–

zeznania świadka Z. N., k. 115-117,

–

zeznania świadka A. B., k. 118-120

–

przesłuchanie reprezentanta powódki Z. M. , k. 123-125

W związku z opóźnieniem w realizacji umowy pozwana w dniu 24 czerwca 2016 roku odstąpiła od zawartej z A. D. umowy nr (...) z przyczyn leżących pod stronie wykonawcy. Do dnia odstąpienia prace budowlane nie zostały rozpoczęte. W dniu 13 lipca 2016 roku wykonano inwentaryzacje robót. Przy inwentaryzacji obecni byli przedstawiciele wykonawcy, pozwanej oraz przedstawiciele powódki, pełniący nadzór inwestorski.

Bezsporne, a nadto dowód:

–

Pismo z dn. 24.06.2016r. z potwierdzeniem nadania i odbioru, k. 75-77,

–

Protokół z inwentaryzacji robót, k. 78,

–

Dziennik budowy, k. 79-85,

–

zeznania świadka K. Ś. , k. 113-115,

–

zeznania świadka A. B., k. 118-120,

–

zeznania świadka E. G., k. 120-121,

–

zeznania świadka I. L., k. 121-122,

Powódka, pomimo opóźnień wykonawcy w rozpoczęciu prac i ostatecznym niepodjęciem przez niego robót budowlanych w okresie obowiązywania zawartej z pozwana umowy, także po dniu odstąpienia przez pozwaną od umowy z A. D. pełniła nadzór nad etapem projektowym. Organizowała i uczestniczyła w naradach koordynacyjnych, spotkaniach z wykonawcą, sprawdzała dokumentację dotyczącą wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, sporządzała raporty i kontrolowała stan dokumentacji i placu budowy. Inspektorzy na bieżąco zgłaszali uwagi do przedkładanej im dokumentacji i rozwiązań projektowych w projektach wykonawczych.

Inspektorzy powódki po zakończeniu współpracy pomiędzy pozwaną a A. D. kontaktowali się z przedstawicielami właściwych podmiotów w celu weryfikacji dostarczonych im projektów wykonawczych, w tym m.in. inspektor zajmujący się branżą ciepłowniczą P. P. na koniec lipca 2016 roku, kontaktowała się z przedstawicielami (...)u, w celu omówienia uwag do projektów. Inspektorzy powódki pozostawili także w bieżącym kontakcie z pozwaną, udzielając jej odpowiednich opinii i wyjaśnień.

Pozwana miała świadomość o prowadzonych przez powódkę pracach.

Inspektorzy udzielali również stosownych wyjaśnień grzecznościowo po zakończeniu zawartej z pozwaną umowy.

Bezsporne, a nadto dowód:

–

harmonogram, k. 31,

–

zeznania świadka P. P., k. 110-111,

–

zeznania świadka Z. Ś., k. 111-113,

–

zeznania świadka K. Ś. , k. 113-115,

–

zeznania świadka Z. N., k. 115-117,

–

przesłuchanie reprezentanta powódki Z. M. , k. 123-125

Pismem z dnia 17 sierpnia 2016 roku pozwana poinformowała powoda o upływie terminu wykonywania umowy na sprawowanie nadzoru inwestorskiego, wyjaśniając, że z uwagi na odstąpienie przez Gminę od umowy z wykonawcą robót, umowa nie będzie aneksowana. Jednocześnie pozwana poinformowała, że dokonała pierwszej płatności przejściowej wynagrodzenia i nie widzi podstaw do dokonywania kolejnych płatności z uwagi na fakt, iż nie przystąpiono do realizacji prac budowlanych.

Dowód:

–

pismo z dn. 17.08.2016r., k. 26, 67

–

zeznania świadka K. Ś. , k. 113-115,

–

zeznania świadka A. B., k. 118-120,

–

zeznania świadka E. G., k. 120-121,

W odpowiedzi powódka zakwestionowała stanowisko pozwanej, co do braku obowiązku zapłaty pozostałej części wynagrodzenia przewidzianego umowy i podkreślała, że zapewniła gotowość do pracy całego zespołu i świadczyła usługi objęte umowa w tym m.in. ciągła (bieżąca) kontrola dokumentacji i placu budowy. Do pisma powódka załączyła wystawioną w dniu 29 sierpnia 2016 roku fakturę pro-forma nr PRO/01/08/2016 na łączną kwotę 86.100,00 zł, wnosząc o jej uregulowanie w terminie 14 dni od daty otrzymania. Pismo wraz z fakturą zostało doręczone Gminie w dniu 1 września 2016 r.

Dowód:

–

pismo z dn. 29.08.2016r, k. 27, 68-69

–

dowód nadania, k. 28,

–

faktura proforma, k. 29, 70,

–

kopia koperty, k. 71

Pismem z dnia 15 września 2016 roku Gmina M. S. odmówiła zapłaty należności, a wystawioną fakturę odesłała, uznając, ja za nieuzasadnioną.

Dowód:

–

Pismo z dn. 15.09.2016r., k. 30, 71a-73

Koszt związany z nadzorem na projektowaniem, pomniejszony o nieponiesione koszty związane z niewykonanym etapem – nadzoru nad robotami, przy uwzględnieniu braku kosztów dla okresu rękojmi wynosi 48 860,30 zł

Dowód:

–

Wyjaśnienia z załącznikami, k. 32-39

–

przesłuchanie reprezentanta powódki Z. M. , k. 123-125

Powódka w dniu 15 listopada 2016 roku złożyła do Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, wniosek o zawezwanie Gminy M. S. do próby ugodowej w sprawie zapłaty brakującej części wynagrodzenia, wyrażając przy tym gotowość do obniżenia należnego wynagrodzenia do kwoty 57.400,00 zł. Pozwana nie udzieliła odpowiedzi na przedmiotowy wniosek i nie stawiła się na termin posiedzenia pojednawczego.

Dowód :

–

Wniosek, k. 40-41,73-74

–

Protokół, k, 42.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Niniejszym pozwem powódka domagała się zapłaty części wynagrodzenia wynikającego z zawartej z pozwaną w dniu 7 września 2015 roku umowy, na podstawie której zobowiązała się do świadczenia nadzoru inwestorskiego podczas realizacji zadania pn. "Budowa układu dróg publicznych stanowiących dojazd do pętli tramwajowej przy ul. (...) w S." realizowanego w trybie zaprojektuj i wybuduj na etapie prac projektowych, jak i prowadzenia robót budowlanych i po ich zakończeniu, szczegółowo określając uprawnienia i obowiązki Koordynatora Zespołu (...).

Dokonując kwalifikacji prawnej zawartej pomiędzy stronami umowy Sąd zwrócił uwagę, że umowa o nadzór inwestorski nie została stypizowana w Kodeksie cywilnym. Stosunek zobowiązaniowy łączący strony postępowania, jako noszący znamiona umowy o świadczenie usługi i umowy o dzieło, należało zaliczyć do kategorii umów mieszanych. Odnosząc się pokrótce do charakteru prawnego umów mieszanych, zwrócić należało uwagę, że w doktrynie i orzecznictwie umową mieszaną określa się umowę łączącą elementy treści różnych typów umów. W drodze takiej umowy strony kreują zatem jeden stosunek zobowiązaniowy obejmujący kilka, a nawet wiele obowiązków świadczeń (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 25 lutego 1986 r., III CZP 2/86, OSNC 1987/1/10). Jeżeli w umowie mieszanej wyraźnie przeważa pewien rodzaj świadczenia, a jedynie świadczenia uboczne mają inny charakter, wówczas za trafne uznaje się zastosowanie przepisów dotyczących umowy nazwanej głównego typu (por. wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., IV CSK 319/09, Lex nr 584772; z 15 czerwca 2000 r., II CKN 287/10, niepubl.; z 19 stycznia 2012 r., IV CSK, 201/11, Lex nr 1169148 oraz uchwała Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2010 r., III CZP 104/10, OSNC 2011/7-8/79).

W ocenie Sądu zawarta pomiędzy stronami umowa pozostaje bliższa umowie o świadczenie usług. Należy zwrócić uwagę, że działania powódki w ramach zawartej z pozwaną umowy nie zmierzały do osiągnięcia ustalonego umową konkretnego rezultatu, choć niewątpliwie etapy tych prac mogły takowy wywoływać, w tym w szczególności etap pierwszy polegający na sprawdzeniu dokumentacji niezbędnej do uzyskania pozwolenia na budowę, czy etap ostatni po przekazaniu dokumentów PT, OT i danych do książki odbioru. Powyższe okoliczności nie mają wpływu na zasadniczą kwalifikację zawartej pomiędzy stronami umowy. Co więcej zaznaczyć należy, że także treść umowy łączącej strony nie przewiduje w istocie osiągnięcia konkretnych celów, ale jedynie dokładanie starań w celu ich osiągnięcia i podjęcia w tym zakresie konkretnych działań. Ryzyko gospodarcze związane z rezultatem podjętych przez przyjmującego zlecenie czynności obciąża dającego zlecenie, a obowiązek zapłaty wynagrodzenia nie jest ściśle powiązany z faktem spełnienia świadczenia.

Za taką kwalifikacją umowy o nadzór inwestorski, przemawia także treść art. art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r Prawo Budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 t.j.), zgodnie z którym sprawowanie nadzoru obejmuje stwierdzanie w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, a także uzgadnianie możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego. Głównym przedmiotem tej umowy jest więc zobowiązanie zleceniobiorcy do wykonania szczególnego rodzaju usługi, jakim jest przeprowadzenie czynności kontrolnych i nadzór w ramach procesu budowlanego. Zobowiązanie zleceniobiorcy inwestora należy potraktować zatem jako zobowiązanie starannego działania, gdyż w zasadzie nie prowadzi ono do powstania określonego rezultatu. Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Rzeszowie (III Aur 357/63 OSA nr 6/1994, poz. 49), starania w celu osiągnięcia określonego wyniku są elementem wyróżniającym (przedmiotowo istotnym) umowy zlecenia, a nie wynik – jak w umowie o dzieło. W ramach bowiem procesu budowlanego osiągnięcie rezultatu w postaci wykonania określonych robót, w szczególności oddania obiektu, stanowi przede wszystkim zobowiązanie projektanta i wykonawcy, natomiast inspektor nadzoru inwestorskiego czuwa tylko nad prawidłowym wykonaniem tych robót. Przedstawione cechy umowy o nadzór inwestorski wskazują, iż na podstawie art. 750 k.c. znajdują do niej odpowiednie zastosowanie przepisy o zleceniu ( vide Janusz Strzępka, Beata Sagan , Ewa Zielińska Prawo umów budowlanych 2.wydanie drugie Wydawnictwo CH Beck Warszawa 2001 strona 457) (zob. uzasadnienie do wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dn. 16 czerwca 2016 r., Sygn. akt VI Ga 98/16).

Reasumując, Sąd stwierdził, że do opisanej wyżej umowy, jako umowy o świadczenie usług - na podstawie odesłania zawartego w art. 750 k.c. - stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Zgodnie zatem z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy (art. 735 k.c.).

Stan faktyczny sprawy w przeważającym zakresie nie był sporny. Pozwana w toku postępowania nie kwestionowała, że zawarła z powódką opisaną pozwem umowę. Poza sporem pozostał także fakt, że przed rozpoczęciem przez wykonawcę prac budowlanych, pozwana odstąpiła od zawartej z nim umowy i przez czas obowiązywania umowy łączącej strony postępowania na zadaniu nie były prowadzone żadne prace budowlane, które mogłyby zostać objęte nadzorem inwestorskim. Spór natomiast dotyczył wyłącznie kwestii związanych z zasadnością żądania powódki w zakresie zapłaty wynagrodzenia. Powódka bowiem w toku postępowania podnosiła, że pomimo iż w czasie trwania umowy nie zostały podjęte prace budowlane, które mogłyby być przedmiotem nadzoru inwestorskiego, wykonywała umowę w zakresie nadzoru nad dokumentacją wykonawczą. Poza tym powódka podnosiła, że przez cały okres obowiązywania umowy pozostawała w gotowości do świadczenia pracy. Pozwana natomiast, kwestionując zasadność żądania o zapłatę wynagrodzenia wskazywała, że należne powódce wynagrodzenie za pierwszy etap dotyczący sprawdzenia dokumentacji projektowe uregulowała i wobec niepodjęcia prac budowlanych, za nadzór nad którymi – zgodnie ze złożonym przez powódkę harmonogramem - zobowiązana była uiszczać wynagrodzenie - zapłata dalszego wynagrodzenia pozostaje nieuzasadniona.

Twierdzenia pozwanej nie mogły jednak doprowadzić do skutecznego zakwestionowania roszczenia. Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd zwrócił uwagę, że choć istotnie prace budowlane, które powódka miała objąć nadzorem, nie zostały podjęte, to jednak nie sposób stwierdzić, że stanowi to samodzielną podstawę do uznania, że powódka w związku z tym umowy nie wykonywała. Przeciwnie, jak wynika ze spójnych zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, powódka wykonywała powierzone jej umową zadania, choć zadania te dotyczyły jedynie I etapu (nadzór nad dokumentacją). Przesłuchani w sprawie świadkowie zgodnie bowiem wskazywali, że pomimo niepodjęcia prac organizowali narady, czynnie konsultowali składane im projekty dokumentacji wykonawczej i składali do przyjętych w nich rozwiązań zastrzeżenia, czy wymagali wprowadzenia poprawek. Co więcej świadkowie także zgodnie oświadczali, że prace polegające na kontroli dokumentacji wykonywali także po odstąpieniu przez pozwaną od umowy z A. D. (wykonawcą), w tym m.in. P. P. (inspektor branży ciepłowniczej) kontaktowała się z przedstawicielami SECu w celu wyjaśnienia założeń do projektu z tej branży i uzgodnienia poprawnych rozwiązań. Powyższe okoliczności jednoznacznie zatem wskazują, że brak jakichkolwiek działań na budowie, nie powodował automatycznie bezczynności ze strony powódki, albowiem, choć usługi, jakie powódka miała świadczyć na rzecz pozwanej niewątpliwie były powiązane z postępem procesu inwestycyjnego, to jednak nie były od niego całkowicie zależne. Dopóki bowiem istniała potrzeba powódka opiniowała, sprawdzała i prowadziła kontrolę poprawności rozwiązań przyjętych w stworzonych na potrzeby realizacji inwestycji projektach wykonawczych, a w konsekwencji stwierdzić należy, że powódka niewątpliwie przez okres obowiązywania umowy (a nawet po jej zakończeniu) nadzór świadczyła, choć nadzór ten dotyczył wyłącznie poprawności składanej dokumentacji projektowej, pierwotnie budowlanej, a następnie wykonawczej.

Pozwana zatem dla skutecznego zakwestionowania roszczenia winna była wykazać, że wykonawca do czasu upływu okresu obowiązywania umowy pozostawał całkowicie bierny, przy czym bierność ta nie powinna ograniczać się wyłącznie do prac budowlanych. Jak wskazuje bowiem zebrany w sprawie materiał dowodowy współpraca pomiędzy wykonawcą, a pozwaną miała polegać na kompleksowej realizacji zadnia, tzn. wykonawca- w ramach zawartej z pozwaną umowy miał zarówno dostarczyć stosowne projekty, a następnie na ich podstawie zrealizować inwestycję. Zadaniem powódki było natomiast sprawowanie kontroli zarówno nad poprawnością składanych projektów i przyjętych w nich rozwiązań i dalej kontrolą zgodności z ich treścią realizowanych prac. Niewątpliwie fakt sporządzenia jednego projektu budowlanego nie wyczerpuje w tym zakresie obowiązków z etapu projektowego spoczywających na powódce. Oczywistym jest bowiem, że projekt budowlany składany w celu uzyskania pozwolenia na budowę, jest dokumentem podstawowym, zaś do jego uszczegółowienia dochodzi na podstawie tworzonych na jego podstawie tzw. projektów branżowych, które to także podlegają kontroli podmiotu sprawującego nadzór inwestorski, zwykle, choć nie zawsze, równolegle z postępem prac, do którego w sprawie niniejszej nie doszło.

Reasumując, Sąd stwierdził, że pomimo iż do realizacji prac budowlanych, a co za tym idzie pełnienia podczas ich trwania nadzoru inwestorskiego nie doszło, powódka – wbrew twierdzeniom pozwanej, wykonywała powierzone jej umową obowiązki, choć sprowadzały się one jedynie do kontroli poprawności składanych projektów, a w konsekwencji po jej stronie zaktualizowało się uprawnienie do żądania wypłaty należnego jej, w związku z wykonanymi usługami, wynagrodzenia.

Mając zatem na uwadze powyższe ustalenia oraz treść art. 744 k.c., zgodnie z którym w razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych, Sąd stwierdził, że skoro powódka powierzone jej umową obowiązki, choć ograniczone do nadzoru nad dokumentacją projektową (budowalna i wykonawczą) wykonywała przez okres obowiązywania umowy, brak było podstaw do odmowy wypłaty wynagrodzenia za już wykonane usługi.

Bez znaczenia dla wymagalności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia pozostaje zarówno treść harmonogramu płatności i niewystawienia przez powódkę ustalonych umową przejściowych faktur VAT. Podkreślenia wymaga, że harmonogram płac i prac nie był integralną częścią umowy i nie miał charakteru wiążącego. Był to jedynie dokument poglądowy, precyzujący przewidywaną wysokość należnego w związku z realizacją umowy wynagrodzenia - niebędącego od niego jednak uzależnionym - które pozwana miesięcznie będzie obowiązana powódce uiszczać. Innymi słowy stwierdzić należy, że harmonogram ten powstał dla potrzeb pozwanej, która na jego podstawie mogła obliczyć wysokość miesięcznych kosztów, jakie poniesie w związku z realizacją umowy. Harmonogram zakładał określony postęp prac wykonawcy, a równolegle zadania powódki integralnie z tym postępem związane. Przez sam fakt niewystąpienia zakładanego postępu prac, a w konsekwencji zadań powódki, przy jednoczesnym wystąpieniu innych zadań, nie może stanowić o zasadności odmowy wypłaty wynagrodzenia na rzecz powódki. Stanowisko pozwanej zakłada bowiem, iż powódka począwszy od lutego 2016 r. czynności swoje wykonywała nieodpłatnie, z uwagi na opóźnienie wykonawcy, które nie wynikało z przyczyn lezących po stronie powódki. Wynagrodzenie należne powódce należało jednak „oszacować na nowo” w stosunku do wykonanych faktycznie zadań, a nie zakładanych w harmonogramie, o czym niżej.

Co więcej należy zwrócić uwagę, że pozwana, mając świadomość opóźnień w realizacji zadania przez wykonawcę, o których istnieniu informowała ją zresztą sama powódka, winna była zadbać o modyfikację zawartej z powódką umowy w sposób odpowiednio zabezpieczający jej interesy, czego jednak nie uczyniła. Słusznie przy tym wywodziła powódka, że na czas zawartej umowy zorganizowała zespół osób, które przez świadczenie nadzoru umowę miały realizować, a osoby te pozostawały w ciągłej gotowości do świadczenia pracy (i częściowo pracę tą świadczyły) i nie mogły zostać oddelegowane w pełnym zakresie do wykonywania pracy np. na innym obiekcie z uwagi na fakt, że w istocie roboty budowlane, które pracownicy powódki mieli nadzorować do czasu odstąpienia od umowy zawartej z powódka mogły zostać w każdej chwili podjęte (na co jak wskazuje osobowy materiał dowodowy pozwana liczyła) i w związku z tym zmuszeni byli do pozostawania w ciągłej dyspozycji do świadczenia nadzoru na rzecz pozwanej. W istocie wynagrodzeniu podlegać powinna w tym wypadku także sama gotowość do świadczenia pracy. Podkreślenia bowiem wymaga, że w zobowiązaniach starannego działania przyjmuje się, iż podjęcie przez dłużnika wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności oznacza, że dłużnik wykonał zobowiązanie, pomimo iż nie osiągnięto celu umowy.

Sąd nie miał wątpliwości także co do wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. W ocenie Sądu przedstawione przez powódkę wyliczenie wsparte przesłuchaniem reprezentanta powódki daje pełny obraz poniesionych przez powódkę kosztów, a w konsekwencji obrazuje wysokość należnego powódce wynagrodzenia.

Rozstrzygając w przedmiocie wysokości roszczenia Sąd zwrócił również uwagę, że pozwana przeciwko dokonanemu przez powódkę wyliczeniu nie podniosła żadnych zarzutów, które mogły by mieć jakikolwiek wpływ uznanie ich poprawności. Wyliczenia powódki uwzględniają okoliczności związane z niepodjęciem przez wykonawcę prac budowlanych i dotyczą w zasadzie wyłącznie kosztów poniesionych w związku z wydłużeniem nadzoru nad projektowaniem. Powódka zasadnie nie uwzględniła także kosztów związanych z okresem rękojmi po zakończeniu zadania, których nie poniosła, a które zaliczyła w poczet należnego jej pierwotnie umową wynagrodzenia. Przy braku skonkretyzowanych zarzutów ze strony pozwanej Sąd uznał wyliczenie powódki za rzetelne i dokumentujące ponad wszelką wątpliwość koszt związany ze świadczeniem przez powódkę usług w czasie trwania umowy.

O odsetkach Sad orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanej odpisu pozwu. W ocenie Sądu dopiero w dniu doręczenia pozwu pozwana obiektywnie dowiedziała się o wysokości roszczenia powódki. Sąd zwrócił uwagę, że pomimo iż powódka przed wszczęciem postępowania kierowała do pozwanej wezwania do zapłaty opiewały one na inną kwotę, niż ostatecznie skonkretyzowana w pozwie.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie przedstawionych do akt postępowania dokumentów oraz zeznań słuchanych w sprawie świadków, w takim zakresie, w jakim były spójne i przystawały do pozostałego zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje podstawę prawną w treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty powódki złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 2 440 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak na wstępie.