Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: SSR Tadeusz Kotuk
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 czerwca 2017 r. w G. sprawy z powództwa P. B. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. B. kwoty:

a.  19.800 zł (dziewiętnaście tysięcy osiemset złotych) wraz z: odsetkami ustawowymi za okres od dnia 28 sierpnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, przy czym odsetki od kwoty 19.800 zł podlegają pomniejszeniu o sumę 633,07 zł (sześćset trzydzieści trzy złote siedem groszy);

b.  26.987,68 zł (dwadzieścia sześć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt siedem złotych sześćdziesiąt osiem groszy).

II.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. B. kwotę 7.157 zł (siedem tysięcy sto pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 690/16

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

W dniu 19 kwietnia 2013 r. P. B. zawarł z (...) S.A. w W. umowę ubezpieczenia autocasco samochodu marki A. (...) nr rej. (...) nr nadwozia: (...), stanowiącego własność powoda. Integralną częścią umowy były Ogólne Warunki Ubezpieczeń Komunikacyjnych (...) (ustalone uchwałą z 31 stycznia 2012 r.). Umowa została zawarta w wariancie „stała wartość pojazdu oraz niepomniejszanie sumy ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia została wskazana na kwotę 119.400 zł.

Dowód: polisa, k. 12-14

OWU, k. 16-42

W dniu 26/27 lipca 2013 r. przedmiotowy pojazd został skradziony, o czym w dniu 27 lipca 2013 r. powód zawiadomił organy ścigania i ubezpieczyciela. W dniu 2 sierpnia 2013 r. ubepzieczyciel wezwał poszkodowanego do przedstawienie szeregu dokumentów oraz kluczyków, pilotów, polisy.

Dowód: pismo, k. 43

W dniu 7 sierpnia 2013 r. komplet kluczyków do skradzionego pojazdu został wydane na żądanie Policji prowadzącej postępowanie karne.

Dowód: odpis pokwitowania Policji, k. 47

W dniu 13 sierpnia 2013 r. powód złożył ubezpieczycielowi dodatkowe wyjaśnienia, złożył dowód rejestracyjny i kartę pojazdu, zawarł też z ubezpieczycielem umowę przeniesienia własności pojazdu.

Dowód: pismo, k. 44-46

akta szkodowe, str. 122-14

W piśmie z dnia 1 lutego 2014 r. pełnomocnik poszkodowanego wezwał ubezpieczyciela do zapłaty 119.400 zł, dołączając zaświadczenie z Prokuratury Rejonowej w Koszalinie.

Dowód: wezwanie, k. 49-50

pismo Prokuratury, k. 48

W piśmie z dnia 7 marca 2014 r. ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania stwierdzając, że poszkodowany nie wypełnił wszystkich warunków wypłaty odszkodowania.

Dowód: pismo, k. 51

W pismach z dnia 2 czerwca 2014 r. oraz 3 czerwca 2014 r. powód wyjaśniał ubezpieczycielowi, że kluczyk posiada Policja.

Dowód: pisma, k. 54-55

W piśmie z dnia 4 lipca 2014 r. ubezpieczyciel ponownie odmówił wypłaty odszkodowania.

Dowód: pismo, k. 57

We wrześniu 2014 r. powód domagał się zwrotu kluczyka od Sądu Rejonowego w Gdyni (prowadzącego proces sygn. II K 628/14), otrzymał odpowiedź, że w wyroku nakazano jego zwrot poszkodowanemu, ale wyrok nie jest prawomocny.

Dowód: pismo, k. 60

pismo SR w Gdyni, k. 61

W dniu 27 sierpnia 2015 r. ubezpieczyciel wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 99.600 zł.

Dowód: pismo, k. 62

W piśmie z dnia 17 października 2015 r. pełnomocnik powoda wezwał ubezpieczyciel do zapłaty ponadto kwoty 19.800 zł oraz odsetek ustawowych (skapitalizowanych) za zwłokę w wypłacie dotychczas zaspokojonej części roszczenia (26.987,68 zł – za okres od 28 sierpnia 2013 r. do dnia 27 sierpnia 2015 r.

Dowód: wezwanie, k. 63-67

W dniu 7 grudnia 2015 r. powód dodatkowo wypłacił 633,07 zł nie wskazując precyzyjnie, na jaką część długu następuje zapłata.

Dowód: pismo, k. 68

Ocena dowodów

Treść umowy ubezpieczenia, OWU oraz korespondencja pomiędzy stronami wynikają z niekwestionowanych dokumentów prywatnych i urzędowych.

Z rozważań prawnych będzie wynikać brak potrzeby dokonywania ustaleń faktycznych w przedmiocie wartości pojazdu w chwili kradzieży.

Kwalifikacja prawna

Sąd przyjął za słuszny pogląd powódki i uznał, że przyjęty przez strony wariant umowy ubezpieczenia wyklucza możliwość ustalania wartości pojazdu z chwili szkody kradzieżowej na poziomie innym, niż suma ubezpieczenia przyjęta w umowie (119.400 zł). Przyjęcie poglądu pozwanego oznaczałoby całkowite zignorowanie faktu, że powód zapłacił podwyższoną składkę w związku z przyjęciem w umowie wariantu ubezpieczenia ze „stałą wartością pojazdu”. Po drugie, oznaczałoby to zatarcie różnicy pomiędzy stałą a zmienną (podlegającą pomniejszeniu) wartością pojazdu, co byłoby wyraźnie sprzeczne z jednoznacznie wyrażoną w formie pisemnej wolą obu stron umowy. W OWU wyraźnie przewidziano, że zawarcie umowy w tym wariancie oznacza, że przyjęta w umowie wartość pojazdu nie ulega pomniejszeniu w okresie obowiązywania umowy (§ 9 ust. 1 pkt 1 lit. b OWU). W niniejszej sprawie nie mieliśmy do czynienia z zagadnieniem, czy zachodzi wypadek szkody całkowitej, gdyż szkoda była inną, wyraźnie zdefiniowaną w OWU kategorią szkody: szkodą kradzieżową (§ 3 pkt 58 OWU).

Powyższy pogląd nie stoi w żadnym stopniu w sprzeczności z art. 824 ¹ § 1 k.c., gdyż w umowie wyraźnie umówiono się, że odszkodowanie w przypadku np. szkody kradzieżowej w okresie całego czasu trwania ochrony ubezpieczeniowej nie będzie niższe, niż suma ubezpieczenia. Jeżeli pozwany zakład ubezpieczeń uważałby, że zawieranie umów w takim wariancie jest dla niego niekorzystne, nie wprowadziłby takiego produktu do swojej oferty. Zdaniem Sądu zakład ubezpieczeń zawierając umowę w danym wariancie, będąc zresztą autorem takiej możliwości, zdawał sobie doskonale sprawę z ewentualnych konsekwencji w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

W tym kontekście uznano, że roszczenie w zakresie żądania zapłaty kwoty 19.800 zł (różnica pomiędzy pierwotnie wypłaconym odszkodowaniem a sumą ubezpieczenia) wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 28 sierpnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty jest w pełni uzasadnione i orzeczono w tym zakresie jak w punkcie I. lit a) sentencji na mocy art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 lit. b OWU w zw. z art. 481 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. Ponadto w tej części wyroku – licząc się z treścią art. 321 § 1 k.c. – zawarto wynikające z powództwa zastrzeżenie, że odsetki od 19.800 zł podlegają pomniejszeniu o 633,07 zł. Faktycznie – wobec niesprecyzowania (nawet w niniejszym procesie) przez pozwanego, jaką część długu stanowi ta zapłata, powód nie mógł inaczej kwestii obniżenia podlegającego zasądzeniu roszczenia o odsetki przedstawić. Wyrok w takim kształcie jest bez problemu wykonalny na etapie egzekucji.

Za zasadne uznano także żądanie zapłaty odsetek ustawowych, skapitalizowanych za okres opóźnienia pozwanego w zapłacie całego należnego odszkodowania (tj. od sumy 119.400 zł) naliczonych za okres od dnia 28 sierpnia 2013 r. do dnia 27 sierpnia 2015 r. Podzielając pogląd powoda należy stwierdzić, że już do dnia 27 sierpnia 2013 r. powód wykonał wszystkie niezbędne czynności aktywujące obowiązek spełnienia świadczenia ubezpieczeniowego przez pozwanego. Kluczyk do pojazdu został zatrzymany przez Policję w dniu 7 sierpnia 2013 r., stąd pozwany nie mógł powoływać się na odmowę wypłaty odszkodowania z tego tytułu, gdyż wykonanie obowiązku przedłożenia kluczyka osobiście przez powoda było w danej sytuacji niemożliwe (łac. impossibilium nulla obligatio est), zaś pozwany w ramach swoich uprawnień ustawowych (art. 25 ust. 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej) miał bezpośrednią możliwość uzyskiwania materiałów zebranych przez Policję. Zatrzymanie dowodu rzeczowego przez Policję (kluczyki) w danym przypadku nie stanowiło więc podstawy do wstrzymywania się przez zakład ubezpieczeń z wypłatą odszkodowania. Kluczyk był zintegrowany z pilotem. Dokumenty pojazdu (dowód rejestracyjny, karta pojazdu, faktura zakupu) poszkodowany przedłożył ubezpieczycielowi wraz z pismem z dodatkowymi wyjaśnieniami z dnia 13 sierpnia 2013 r. (co wynika z kart 127-130 akt szkodowych: są tam udokumentowane skany, kserokopie tych dokumentów). W dniu 13 sierpnia 2013 r. doszło też do przeniesienia własności pojazdu na ubezpieczyciela, w tym kontekście domaganie się później dowodu wyrejestrowania pojazdu jawi się jako nielogiczne i niezrozumiałe (właścicielem pojazdu był ubezpieczyciel, zbywca nie mógł więc już go wyrejestrować). Sam fakt toczenia się postępowania karnego także nie stanowił w okolicznościach sprawy jakiegokolwiek usprawiedliwienia opóźnienia w wypłacie odszkodowania. Pozwany nie przedstawił konkretnych argumentów, które miałyby za tym stać. W tym kontekście należy stwierdzić, że sam fakt zaistnienia kradzieży nie był kwestionowany także w postępowaniu karnym. Nie absolutnie ma żadnego dowodu wskazującego na to, że kradzieży nie było, a powód złożył fałszywe zawiadomienie o przestępstwie. Reasumując, nic nie sprzeciwiało się wypłacie poszkodowanemu odszkodowania w terminie ustawowym, wynikającym z art. 817 § 1 k.c. Argumentem za usprawiedliwionym opóźnieniem nie mogła być też oczywiście kwestia wysokości szkody, gdyż w danym wariancie umowy i przy zaistniałym charakterze szkody (kradzieżowa) nie musiała być w ogóle przez pozwanego sprawdzana, bo wynikała wprost w polisy (rubryka: suma ubezpieczenia).

Zasądzono więc także sumę 26.987,68 zł, stanowiącą skapitalizowane odsetki ustawowe od przewidzianej z umowie sumy ubezpieczenia, za okres od 28 sierpnia 2013 r. do dnia 27 sierpnia 2015 r., na mocy art. 817 § 1 k.c. ( punkt I. lit. b) sentencji).

Koszty

O kosztach stron orzeczono na mocy art. 98 § 1 k.p.c. w punkcie II. sentencji. Na zasądzone od przegrywającego koszty składa się: opłata sądowa od pozwu (2.340 zł), opłata za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (4.800 zł, § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, w brzmieniu pierwotnym), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).