Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Kucharska

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2017 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) W., D. M.

z udziałem PPHU (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L., T. F., Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lubartowie A. W.

o zezwolenie na złożenie przedmiotu do depozytu sądowego

postanawia:

oddalić wniosek.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 14 listopada 2016 r. (...) W. wniosło o zezwolenie na złożenie do depozytu kwoty 9 732,28 zł, dochodzonej od wnioskodawcy przez uczestników z tytułu umowy z dnia 06 czerwca 2016 r. nr (...)/V/1/27/R-71/271-33 (...) wraz z dwoma aneksami.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że umową z dnia 06 czerwca 2016 r. nr (...)/V/1/27/R-71/271-33 (...) wnioskodawca zlecił uczestnikowi ad 2 (T. F., prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) PHU z siedzibą w K.) wykonanie prac remontowych i z tego tytułu zobowiązał się zapłacić uczestnikowi kwotę 428 433,35 zł. Uczestnik ad 1 ( PPHU (...) Sp. z o.o.) aneksem nr (...) do umowy został wskazany jako podwykonawca części umowy w zakresie sprzedaży okuć okiennych do produkcji (...). Uczestnik ad 1 zakończył realizację umowy z dnia 06 czerwca 2016 r. i wystawił z tego tytułu 3 faktury. Uczestnik ad 1 nie otrzymał wynagrodzenia za tytułu podwykonawstwa od uczestnika ad 1 i w oparciu o treść art. 647 ¹ § 5 k.c. zażądał zapłaty od Inwestora (wnioskodawcy). Zgodnie z umową z dnia 06 czerwca 2016 r., w przypadku gdyby uczestnik ad 2 korzystał przy wykonywaniu umowy z pomocy podwykonawców, wypłata wynagrodzenia za wykonanie umowy nastąpi, o ile uczestnik ad 2 przedstawi dowód zapłaty należności podwykonawcom. W przypadku niewywiązania się z powyższego, wnioskodawca zatrzyma wynagrodzenie uczestnikowi ad 2 do wysokości należności podwykonawcy i zatrzymane wynagrodzenie wypłaci podwykonawcy. W dniu 15 lipca 2016 r. wierzytelność wynikająca z umowy z dnia 06 czerwca 2016 r. została zajęta przez administracyjne organy egzekucyjne oraz sądowe organy egzekucyjne jako przyszła wierzytelność przysługująca uczestnikowi ad 2. W związku z tym, zdaniem wnioskodawcy, sporne jest, czy wnioskodawca zobowiązany jest wobec uczestnika ad 2 i powinien wierzytelność uczestnika ad 2 wpłacić właściwemu organowi egzekucyjnemu prowadzącemu egzekucję przeciwko uczestnikowi ad 2 czy dokonać zapłaty na rzecz uczestnika ad 1 jako świadczenie zatrzymane przez wierzyciela z wynagrodzenia uczestnika ad 2 celem wypłacenia go na rzecz podwykonawcy na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. Nadto, wnioskodawca wskazał, że uczestnik ad 1 wezwał do zapłaty na swoją rzecz wynagrodzenia. Jako podstawę wniosku wskazano art. 467 § pkt 3 k.c. i art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie niniejszej, wierzytelność przysługująca T. F., prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) PHU z siedzibą w K. od (...) W. z tytułu wykonania umowy z dnia 06 czerwca 2016 r. nr (...)/V/1/27/R-71/271-33 (...) została zajęta przez administracyjny organ egzekucyjny – Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. oraz przez sądowy organy egzekucyjny Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lubartowie A. W.. Wobec powyższego, stosownie do treści art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c. (w brzemieniu od 01.01.2015 r.). wnioskodawca, jako poddłużnik powinien należne od niego świadczenie złożyć komornikowi lub na rachunek Ministra Finansów (w brzmieniu obowiązującym do 01.01.2015 r. – na rachunek depozytowy Sądu).

W tym miejscu, należy zaznaczyć, że w depozycie sądowym mogą znajdować się dwie grupy depozytów: składanych jako przedmiot świadczenia w celu zwolnienia się z wykonania zobowiązania (art. 467-470 k.c.) oraz składanych i pozostawianych wskutek potrzeb i dla celów postępowania egzekucyjnego. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że postępowanie unormowane w części pierwszej księgi drugiej kodeksu postępowania cywilnego miało zastosowanie tylko do depozytu pierwszego rodzaju (porównaj uchwałę składu 7 sędziów Sąd Najwyższego z dnia 17 stycznia 1997 r., III CZP 62/86). Ustawa wprowadziła do księgi drugiej kodeksu postępowania cywilnego określenie „rachunek depozytowy sądu”, które oznacza szczególną formę przechowania, mającego na celu umożliwienie zdeponowania sum w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym z pomięciem postępowania unormowanego w art. 692 i art. 693 ¹⁰ k.p.c.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z dnia 27 lutego 2008 r., III CZP 153/07, depozyty prawa procesowego składane są na potrzeby i cele postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego, wiążą się z zaspokojeniem wierzyciela zgodnie z tytułem wykonawczym. W tych wypadkach nie ma zastosowania art. 693 ² § 1 k.p.c., a zatem dokonuje się ich złożenia bez uzyskania w postępowaniu nieprocesowym zezwolenia Sądu. Odmienna wykładnia pozostawałaby w sprzeczności z funkcją postępowania egzekucyjnego, które powinno za pomocą prostych środków i możliwie najszybciej prowadzić do zaspokojenia wierzyciela. ( porównaj uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2008 r., III CZP 153/07, (...) Legalis nr 94051).

Nadto, w przytaczanej już uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1997 r., III CZP 62/86, w której Sąd stwierdził, że przepisy art. 692 i art. 693 KPC oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 1965 r. o zasadach i trybie postępowania w sprawach o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego (Dz.U. Nr 42, poz. 261) nie mają zastosowania do stanów faktycznych unormowanych przez art. 808, 852 § 1 i 2, art. 862 § 1, art. 888 § 1, art. 1024 § 1 pkt. 4, art. 1029 § 1, art. 1033 § 1 i art. 1042 k.p.c., Sąd stanął na stanowisku, że dyspozycja art. 808 k.p.c. pozostaje w związku z przepisami odnoszącymi się do poszczególnych sposobów egzekucji, w których czynności egzekucyjne komornika o charakterze wykonawczym sprowadzają się np. do pośredniczenia pomiędzy dłużnikiem wierzytelności a wierzycielem egzekwującym (np. art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c.). Nadto, że „oczywistym jest, że w we wspomnianych wypadkach nie chodzi o zwolnienie się dłużnika z wykonania zobowiązania”.

Odnośnie charakteru depozytu sądowego, składanego na podstawie art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c. wypowiedział się także Sąd Okręgowy w Lublinie. Zgodnie ze stanowiskiem tego Sądu, depozyt sądowy, o którym mowa w art. 896 §1 pkt 2 k.p.c. jest depozytem proceduralnym, będącym w istocie czynnością techniczną, polegającą wyłącznie na złożeniu świadczenia do depozytu sądowego, bez potrzeby, a nawet możliwości uzyskiwania zgody sądu na tę czynność. W każdym razie złożony do depozytu przedmiot pozostaje do wyłącznej dyspozycji komornika. Sąd przyjął także, że zajęcie wierzytelności przez organ egzekucyjny w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym wyklucza możliwość spełnienia świadczenia przez dłużnika tej wierzytelności w inny sposób niż określony w art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c. Nadto, zdaniem Sądu, przyjęcie, że w omawianym wypadku dłużnik zajętej wierzytelności mógłby wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, z powołaniem się na występowanie którejkolwiek podstaw materialnoprawnych, prowadziłoby w każdym wypadku do usunięcia przedmiotu świadczenia spod egzekucji toczącej się przeciwko wierzycielowi zajętej wierzytelności. Skoro w odniesieniu do depozytu materialnoprawnego, zgodnie z art. 470 k.c., ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia, to dłużnik zajętej wierzytelności nie może uzyskać zgody sądu, na dokonanie czynności, która pod względem skutków prawnych mogłaby być równoważna ze spełnieniem świadczenia, skoro nie wolno mu dokonać czynności polegającej na spełnieniu świadczenia. ( porównaj wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 24 kwietnia 2013 r., II Ca 969/13).

Przytoczone powyższej argumenty, Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela. Wprawdzie, w wersji od 01.01.2015 r., przepis art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c. mówi o rachunku depozytowym Ministra Finansów, nie zaś jak dotychczas rachunku depozytowym sądu, niemniej w istocie chodzi o tę samą instytucję prawa, co sprawia, że przytoczone stanowisko judykatury pozostaje aktualne i znajduje zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

W konsekwencji, Sąd doszedł do przekonania, że w świetle okoliczności rozpoznawanej sprawy, unormowanie z art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c. oraz z art. 692-693 k.p.c. wyłączają się, a co za tym idzie, nie jest potrzebne zezwolenie Sądu na złożenie przedmiotu świadczenia na rachunek Ministra Finansów. W ocenie Sądu, jest to czynność techniczna, niewymagająca interwencji Sądu. Skoro przepis mówi, „lecz złożył je komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów”, dłużnik zajętej wierzytelności jest zobowiązany by świadczyć do rąk komornika, chyba że zdecyduje się złożyć środki pieniężne na rachunek depozytowy Ministra Finansów. W przypadku wyboru drugiej możliwości, wpłata należności będzie czynnością o aspekcie czysto technicznym. Warto także zauważyć, że przepis art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c. nie zawiera żadnych przesłanek dla dokonania złożenia na rachunek depozytowy Ministra Finansów (wcześniej – do depozytu sądowego), poza informacją komornika sądowego o zajęciu wierzytelności. Trzeba także mieć na względzie, cel regulacji z art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c., która zmierza w istocie do zaspokojenia wierzyciela zgodnie z tytułem wykonawczym, za pomocą jak najprostszych środków. Ponadto, na co wskazuje Sąd Okręgowy w Lublinie w cytowanym orzeczeniu, przyjęcie możliwości wystąpienia z wnioskiem o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, z powołaniem się na występowanie którejkolwiek z podstaw materialnych, mogłoby doprowadzić w każdym wypadku do usunięcia przedmiotu świadczenia spod egzekucji toczącej się przeciwko wierzycielowi zajętej wierzytelności. Mając zaś na względzie, że ważne złożenie do depozytu sądowego (w znaczeniu materialnoprawnym) ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia, a dłużnikowi zajętej wierzytelności nie wolno dokonać czynności polegającej na spełnieniu świadczenia, wręcz niedopuszczalnym byłoby wyrażenie zgody przez Sąd na tę czynność.

Z powyższych względów, wniosek podlegał oddaleniu.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis postanowienia proszę doręczyć: pełnomocnikowi wnioskodawcy (bez pouczenia) oraz uczestnikom (z pouczeniem o apelacji) doręczając im odpis wniosku z załącznikami;

2.  Zakreślić sprawę w Repertorium Ns, jako zakończoną.