Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Dominika Chruścielewska

Protokolant: st. sekr. sąd. Michał Zimnowodzki

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) Ł.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powódki kosztami postępowania;

3.  przyznaje adw. P. K. z Kancelarii Adwokackiej w Ł. przy ul. (...) wynagrodzenie w kwocie 1.476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu i nakazuje wypłacić je ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 lutego 2016 r. powódka K. W. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) Ł. kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia za cierpienia psychiczne powstałe na skutek zdarzenia z dnia 20 listopada 2014 r. wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. (pozew k. 2)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.(odpowiedź na pozew – k. 40)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 listopada 2014 r. powódka wyjeżdżała swoim samochodem marki A. (...) nr rej. (...) z parkingu przy ul. (...) w Ł.. W chwili, gdy przednie koła jej pojazdu znajdowały się na jezdni, zauważyła nadjeżdżający z jej prawej strony samochód marki V. (...). Widząc ten pojazd powódka zatrzymała się. Kierująca samochodem marki V. (...) M. Ś. od wyjazdu z łuku drogi, poruszała się przy lewej krawędzi jezdni. Do zderzenia doszło lewym przednim narożnikiem samochodu powódki z lewym narożnikiem samochodu V.. W czasie zderzenia samochód powódki znajdował się przednimi kołami na jezdni ulicy (...), ustawiony pod pewnym kątem i nie poruszał się.

Dowód: wyjaśnienia informacyjne powódki – k. 66 w zw. z jej zeznaniami – k. 86

ustalenia dokonane w sprawie karnej k. 77 – w tym uzasadnienie wyroku k. 107 i opinia biegłego inż. Z. G. k. 74-85

Na miejsce kolizji wezwani zostali funkcjonariusze Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Ł.: st. post. P. J. oraz asp. A. T.. Dokonali przebiegu analizy wypadku, sporządzili oni notatkę urzędową, protokoły badania trzeźwości, protokoły oględzin pojazdów i orientacyjny szkic miejsca wypadku. Funkcjonariusze doszli do przekonania, że odpowiedzialność za zdarzenie ponosi powódka – K. W., bowiem to ona włączała się do ruchu, a wykonując manewr włączania się do ruchu nie zachowała szczególnej ostrożności, nie ustąpiła pierwszeństwa i tym samym doprowadziła do zderzenia z pojazdem marki V. (...) . Funkcjonariusze pouczyli powódkę o możliwości odmowy przyjęcia mandatu, z czego powódka skorzystała.

Dowód: ustalenia dokonane w sprawie karnej k. 77 – w tym uzasadnienie wyroku k. 107

Zeznania świadka P. J. – k. 67

Kopia notatki urzędowej – k. 48

Zeznania świadka S. W. – k. 67

W związku z nieprzyjęciem przez powódkę mandatu sprawa została skierowana do postępowania sądowego. Wyrokiem nakazowym z dnia 9 stycznia 2015 r. sąd uznał K. W. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i wymierzył jej karę grzywny. Na skutek odwołania się powódki dopuszczony został przez sąd dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, analizy i rekonstrukcji wypadków drogowych. Biegły sądowy inż. Z. G. dokonując analizy rzeczonego wypadku stwierdził, że winę za spowodowanie kolizji ponosi nie powódka, lecz kierująca drugim pojazdem M. Ś.. Pojazd powódki w momencie wypadku był bowiem w pozycji zatrzymanej, natomiast M. Ś., poruszając się przy lewej krawędzi jezdni niedostatecznie obserwowała odbywający się ruch, popełniła błąd w taktyce i technice jazdy, czym doprowadziła do kolizji z pojazdem powódki. Biegły wydając opinię przeanalizował zeznania obydwu uczestniczek zdarzenia, które to zeznania były ze sobą sprzeczne oraz dokonał symulacji ruchu w programie komputerowym.

Wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia XVII Wydział Karny, sygn. akt XVII W 6397/14 uniewinnił powódkę od zarzucanego jej czynu.

Dowód: wyrok nakazowy, wyrok, opinia biegłego – w aktach sprawy karnej k. 77, k. 5

Sąd pominął zeznania powódki w zakresie w jakim wykraczają one ponad okoliczności bezsporne w sprawie. Powódka twierdzi, iż w wyniku wszczęcia postępowania jej stan psychiczny uległ znacznemu pogorszeniu, do czego przyczyniły się wezwania na policję, trzy rozprawy w sądzie oraz spotkania z adwokatem. Ponadto zdaniem powódki pojawiły się u niej problemy z koncentracją, koszmary senne związane z wypadkiem, ukaraniem mandatem i postępowaniem karnym. Po pierwsze podawane przez powódkę symptomy są w ocenie sądu wyolbrzymiane, co oznacza, że nie są normalnym następstwem zdarzenia. Przy czym za zdarzenie szkodzące według powódki w tej sprawie należy uznać zachowanie funkcjonariuszy Policji. Sąd nie neguje, iż sama kolizja drogowa mogła być dla powódki traumatycznym zdarzeniem, jednakże przedmiotowa sprawa wytoczona została przeciwko (...) Ł..

Po drugie okoliczności podane przez powódkę pozostają bez znaczenia dla sprawy w związku z brakiem podstawy prawnej samego powództwa.

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa, sformułowany w pozwie, z uwagi na fakt, iż teza dowodowa była niewłaściwa dla biegłego tej specjalizacji (np. biegły psycholog nie może wypowiadać się na temat stopnia uszczerbku na zdrowiu powódki, gdyż nie jest lekarzem), zaś pozostałe okoliczności (takie jak np. zakres cierpień psychicznych powódki) mógł być samodzielnie ustalony przez sąd w ramach przesłuchania.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. T., gdyż okoliczności na które świadek miałby zeznawać zostały już wyjaśnione, nadto wobec niestawiania się świadka na rozprawy, uwzględnienie wniosku doprowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużania postępowania.

Sąd rejonowy zważył co następuje:

Powództwo jest w sposób oczywisty niezasadne.

W przedmiotowym stanie faktycznym można rozważać dwie podstawy prawne dochodzonego roszczenia. Sama powódka bowiem takiej podstawy w pozwie nie wskazała.

Po pierwsze teoretycznie powódka mogła oprzeć swoje roszczenie na art. 448 k.c. podnosząc, że na skutek niedochowania należytej staranności przez funkcjonariuszy K. zostały naruszone jej dobra osobiste. Przy czym powódka nie wskazała, jakie o jakie dobra chodzi. W toku przesłuchania podnosiła ona, że na skutek działań Policji zostały naruszone jej dobra osobiste w postaci zdrowia psychicznego i zaufania do Policji.

Z treści art. 23 kc jednoznacznie wynika, że istnieje wiele dóbr osobistych, które korzystają z ochrony i praw osobistych chroniących te dobra. W polskim systemie prawa nie jest znany wyczerpujący katalog dóbr osobistych, co skutkuje wnioskiem, iż mogą one powstawać i zanikać wraz z rozwojem stosunków społecznych. Nie budzi wątpliwości, iż pewne dobra osobiste takie jak pamięć po zmarłych, intymność, prywatność życia czy płeć nie są wymienione w art. 23 k.c., a jednak również podlegają ochronie. Można natomiast wątpić, czy istnieje dobro osobiste określone jako prawo do zaufania do Policji – jak określiła to powódka. Bez wątpienia każdy funkcjonariusz publiczny powinien działać zgodnie z prawem i swoimi kompetencjami, zaś obywatel ma prawo oczekiwać od niego takiego zachowania. Nie stanowi to jednak o powstaniu dobra osobistego o jakim mówiła powódka. Przeciętny obywatel zdaje sobie sprawę z tego, że instytucje takie jak sąd, prokuratura, urzędy, Policja nie są instytucjami nieomylnymi oraz, że istnieje możliwość zakwestionowania decyzji danego podmiotu poprzez złożenie stosowanego odwołania, sprzeciwu czy skargi. Na pewno także na skutek kolizji drogowej mogą zostać naruszone dobra osobiste człowieka, takie jak zdrowie, życie. To nie pozwany jednak był sprawcą kolizji. W ustalonym stanie faktycznym sąd nie mógł dopatrzeć się jakie dobra osobiste powódki mogły zostać naruszone działaniami pozwanego. Funkcjonariusze Policji nie wykroczyli poza zakres swoich kompetencji, nie obrażali powódki, nie naruszyli jej nietykalności cielesnej, poinformowali ją o możliwości odmowy przyjęcia mandatu, z czego powódka skorzystała.

W niniejszej sprawie można także rozważać zastosowanie art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 kc. Zgodnie z art. 445 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody niemajątkowej - krzywdy - rozumianej jako cierpienia fizyczne i psychiczne. Do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości, natomiast cierpieniami psychicznymi są ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia, odczuwanego dyskomfortu w wyglądzie, mobilności, poczucia osamotnienia, nieprzydatności społecznej etc (wyrok SN z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, Lex nr 50824).

Powódka jednakże nie doznała w wyniku działań Policji uszkodzenia ciała ani rozstroju zdrowia. Zachowanie funkcjonariuszy nie spowodowało podjęcia przez powódkę leczenia psychiatrycznego. Powódka nie wykazała aby działania funkcjonariuszy spowodowały u niej jakiś uszczerbek na zdrowiu, powódka jest osobą młodą, zdrową, w sposób poprawny funkcjonuje w społeczeństwie. Jeżeli po zdarzeniu powódka odczuwa jakiś lęk i traumę, to należy to przypisać raczej samej kolizji, co w świetle logicznego rozumowania może rzeczywiście powodować takie skutki w psychice osoby. Pozwany jednak nie odpowiada za spowodowanie kolizji, co jest w sprawie niesporne.

Aby przypisać pozwanemu odpowiedzialność za ewentualne skutki działań funkcjonariuszy Policji powódka musiałaby udowodnić przesłanki odpowiedzialności deliktowej przewidziane w art. 417 kc. Przepis ten stanowi, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Kolejną przesłanką, którą powódka musiałaby udowodnić jest bezprawność działania lub zaniechania, szkodę, a także związek przyczynowy pomiędzy szkodą a bezprawnym zachowaniem. Jak wynika z rozważań przedstawionych powyżej powódka nie wykazała w ogóle powstania szkody.

Pozwany podnosił, że działania funkcjonariuszy K. nie cechowały się bezprawnością, ponadto wykazywał brak adekwatnego związku przyczynowego między ewentualną krzywdą powódki a działaniami funkcjonariuszy.

Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie ze stanowiskiem przyjętym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w przypadku odpowiedzialności za naruszenie dobra osobistego związanej z wykonywaniem władzy publicznej, odpowiedzialność ta oparta jest na przesłance bezprawności, a nie zawinionego działania sprawcy (Uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011 r., sygn. akt III CZP 25/11).

W ocenie sądu działalności funkcjonariuszy K. nie można przypisać bezprawności. Bezprawność jest to sprzeczność określonego zachowania z całokształtem porządku prawnego obowiązującego w danym państwie. Funkcjonariusze w rzeczonej sprawie przybyli na miejsce wypadku, dokonali analizy zaistniałego stanu faktycznego, a następnie zgodnie z dokonanymi ustaleniami, w oparciu o art. 97 k.w. nałożyli na powódkę mandat karny, którego ta nie przyjęła. Wykazany w opinii biegłego sądowego fakt dokonania przez nich błędnej analizy wypadku, nie sprawia, iż działali oni sprzecznie z porządkiem prawnym obowiązującym w Rzeczpospolitej Polskiej. Nie można zatem ich działaniom przypisać przesłanki bezprawności. Powódka twierdziła, iż ocena funkcjonariuszy co do przebiegu zdarzenia była „oczywiście błędna”. Z tym twierdzeniem nie można się zgodzić. Policjanci na miejscu zdarzenia nie dysponują specjalistycznym sprzętem pozwalającym im na dokonanie precyzyjnych i ostatecznych ustaleń. Obie uczestniczki zdarzenia przedstawiły im odmienną wersję tego zdarzenia. Słusznie zatem funkcjonariusze nałożyli mandat na tę uczestniczkę, która włączała się do ruchu, pouczając ją o możliwości nieprzyjęcia mandatu.

Gdyby ocena przebiegu zdarzenia była taka oczywista, jak twierdzi powódka, można zadać pytanie, dlaczego sąd w postępowaniu karnym dopuścił dowód z opinii biegłego do spraw analizy wypadków drogowych, oraz czemu biegły, aby dokonać stosownych ustaleń, musiał dokładnie przeanalizować zeznania obu uczestniczek, posłużyć się specjalistycznym programem komputerowym i rozważyć obie wersje zdarzenia.

Nie sposób się również doszukać się adekwatnego związku przyczynowego między czynnościami funkcjonariuszy, a krzywdą po stronie powódki. Zasada adekwatnego związku przyczynowego wynika z treści art. 361 § 1 k.c.: „Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.” Wynika zatem z tego, że aby powstała odpowiedzialność deliktowa powstała szkoda musi być normalnym następstwem bezprawnego działania sprawcy. Kierując się logiką oraz doświadczeniem życiowym nie sposób jest uznać, że normalnym następstwem otrzymania mandatu, cofniętego w wyniku postępowania sądowego, są problemy ze snem oraz rozmaite stany lękowe. Tym bardziej, że powódka na etapie postępowania poza zeznaniami swoimi oraz swojego ojca, a także wnoszeniem o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa, w żaden sposób nie udowodniła wystąpienia wspomnianych objawów.

Z powyższych względów sąd oddalił powództwo.

Biorąc pod uwagę sytuację majątkową powódki opisaną w oświadczeniu o stanie majątkowym i dochodach sąd, na podstawie art. 102 kpc nie obciążył jej kosztami postępowania.

Jednocześnie na podstawie §8 pkt.3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U.z 5.11.2015 poz. 1801) w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, sąd przyznał pełnomocnikowi powódki z urzędu wynagrodzenie w kwocie 1.476 zł i nakazał wypłacić je ze Skarbu Państwa.

Sygn. akt III Ca 1008/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Łodzi III Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Kacprzak

Sędziowie: SO Bogdan Jachowicz

SR Wioletta Sychniak

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Paradowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 listopada 2017 roku w Ł.

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi

z dnia 14 lutego 2017 roku, sygn. akt III C 138/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od K. W. na rzecz (...)w Ł. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje i nakazuje wypłacić adw. P. K. ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 369 (trzysta sześćdziesiąt dziewięć) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu
w postępowaniu apelacyjnym.