Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 90/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Zambrowie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – SSR Tomasz Makaruk

Protokolant – Jadwiga Styła

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 września 2017 r. w Zambrowie

sprawy z powództwa A. Ł.

przeciwko S. K.

o zapłatę 12.914,50 zł

I.  Zasądza od pozwanego S. K. na rzecz powódki A. Ł. kwotę 5.299,22 (pięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć i 22/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  nakazuje przeksięgować z niewykorzystanej części zaliczki kwotę 150 (sto pięćdziesiąt) złotych na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Zambrowie) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, a pozostałą niewykorzystaną część zaliczki w wysokości 226 (dwieście dwadzieścia sześć) złotych oraz nadpłaconą opłatę od pozwu w wysokości 5 (pięć) złotych zwrócić powódce A. Ł.;

IV.  zasądza od powódki A. Ł. na rzecz pozwanego S. K. kwotę 68,86 (sześćdziesiąt osiem i 86/100) złotych tytułem zwrotu części kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 90/17

UZASADNEINIE

Powódka A. Ł. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o zasądzenie od pozwanego S. K. na swoją rzecz kwoty 11.014,50 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że 30 września (...) r. nabyła ciągnik marki Z. (...) P. K.-z o numerze fabrycznym (...) za kwotę 105.000 zł, który na początku listopada 2013 r. użyczyła pozwanemu na okres zimowy. W związku z rozpoczęciem prac polowych powódka wezwała pozwanego do zwrotu ciągnika. Wobec braku reakcji na to wezwanie, w kwietniu 2014 r. powódka sama odebrała pojazd. Wyrokiem z dnia 2 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy w Wysokiem Mazowieckiem zobowiązał powódkę do zwrotu ciągnika pozwanemu. 13 marca 2015 r. pozwany odebrał powódce ciągnik wraz z znajdującym się na nim osprzętem w postaci ładowacza czołowego A. Ł. (...). Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Zambrowie nakazał wydanie ciągnika wraz ze znajdującym się na nim osprzętem. Powódka wyegzekwowała zwrot ciągnika w drodze egzekucji komorniczej Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wysokiem Mazowieckiem w dniu 12 sierpnia 2016 r. W związku z brakiem ciągnika zmuszona była do sprzedaży 8 sztuk bydła – likwidacji hodowli. Powódka wyjaśniła, że na kwotę dochodzonego pozwem składają się: należność w wysokości 369 zł wynikająca z faktury (...) wystawionej przez A. (...) D. L. z tytułu holowania ciągnika w dniu 12 sierpnia 2016 r., należność w wysokości 2.645,50 zł wynikająca z faktury (...) z dnia 22 sierpnia 2016 r. wystawiona przez E. (...), kwota 3.000 zł z tytułu bezumownego korzystania z ciągnika, kwota 5.000 zł z tytułu poniesionej szkody związanej z likwidacją hodowli bydła. Pismem z dnia 25 września 2017 r. powódka rozszerzyła powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanego S. K. kwoty 12.914,50 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 11.014,50 zł od dnia 16 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 1.900 zł od dnia doręczenia stronie pozwanej pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty. Rozszerzenie powództwa uzasadniła wysokością kwoty wyliczonej przez biegłego za bezumowne korzystanie z ciągnika.

Pozwany S. K. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania. Wskazał, iż strony zawarły ustną umowę kupna-sprzedaży ciągnika wraz z osprzętem za cenę 78.000 zł, przy czym w rozliczeniu umowy przekazał powódce 10.000 zł, ciągnik (...) o wartości 13.000 zł i miał spłacić nieuregulowane raty kredytu. W dobrej wierze przeprowadził też remont ciągnika – części i robocizna kosztowały go 12.000 zł. Pozwany podniósł także, iż nie ma żadnego związku między likwidacją gospodarstwa powódki, a brakiem przedmiotowego ciągnika. Z ostrożności procesowej S. K. podniósł zarzut potrącenia jego wierzytelności wobec powódki, wynikającej z nakładów poniesionych na ciągnik powódki w wysokości 12.000 zł, uiszczonej przez pozwanego na zakup tego ciągnika kwoty 10.000 zł oraz wartości ciągnika (...) – 13.000 zł przekazanego powódce na poczet rozliczenia umowy kupna-sprzedaży.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 30 września (...) r. W. i A. małżonkowie Ł. nabyli w firmie „E. (...) w W. M. ciągnik (...) P. K.-z nr fabryczny (...) rok produkcji (...).

W dniu 25 października (...) r. małżonkowie Ł. zakupili do ciągnika osprzęt w postaci ładowacza czołowego (...)za 24.400 zł.

Jesienią 2013 roku małżonkowie W. i A. Ł. użyczyli bratu A.S. K., ciągnik Z. P. na okres do czasu rozpoczęcia wiosennych prac polowych w gospodarstwie w 2014 r..

Ponieważ w trakcie korzystania z użyczonego ciągnika pojawiły się problemy ze sprzęgłem, S. K. na prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą nabył w dniu 31 stycznia 2014 r.: tarczę dociskową, sprężynę talerzową, tarczę (...), tarczę W.. Koszt nabycia tych części wyniósł 900 zł brutto (731,71 zł netto). Dzień później S. K. nabył teleskop do drzwi za kwotę 60 zł brutto (48,78 zł netto). Części te wymienił w przedmiotowym ciągniku znajomy S. K., K. P., który za swoją pracę nie wziął żadnych pieniędzy.

Po bezskutecznych prośbach o zwrot ciągnika, w dniu 25 kwietnia 2014 r. A. Ł. wraz ze swoim synem M. Ł. (1) zabrali traktor z placu spod masarni będącej własnością S. K. bez jego wiedzy i zgody.

W związku z powyższym 4 czerwca 2014 r. S. K. wniósł pozew o przywrócenie posiadania przedmiotowego ciągnika przez zobowiązanie pozwanych do zwrotu tego ciągnika powodowi. Wyrokiem z dnia 2 lutego 2015 r. w sprawie I C 85/15 Sąd Rejonowy w Wysokiem Mazowieckiem przywrócił powodowi S. K. utracone przez niego wskutek naruszenia pozwanych W. Ł. i A. Ł. posiadanie ciągnika marki Z. (...) nr rej. (...), rok produkcji (...) – przez nakazanie pozwanym W. Ł. i A. Ł. oddanie tego ciągnika z powrotem w posiadanie powoda S. K.. W ramach prowadzonego postępowania dowodowego Sąd Rejonowy w Wysokiem Mazowieckiem przesłuchał szereg świadków zawnioskowanych przez S. K. na okoliczność, iż zawarł on umowę kupna przedmiotowego ciągnika. W uzasadnieniu wyroku w sprawie I C 85/15 Sąd ten zajął stanowcze stanowisko, szeroko uzasadnione, iż między stronami nie doszło do zawarcia umowy kupna-sprzedaży ciągnika Z..

Na podstawie wniosku S. K. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. M. K. Ł. wszczął postepowanie egzekucyjne w oparciu o wyrok Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem z dnia 2 lutego 2015 r. sygn. akt I C 85/15 zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 6 lutego 2015 r.

W trakcie czynności egzekucyjnych przeprowadzanych w dniu 13 marca 2015 r. przez komornika w miejscu zamieszkania małżonków Ł., S. K. odjechał przedmiotowym ciągnikiem Z. wraz z zamontowanym ładowaczem marki A. (...) z miejsca czynności przed ich ukończeniem. Wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji postępowanie egzekucyjne zostało umorzone.

W dniu 13 marca 2015 r. A. Ł. i W. Ł. wystąpili do Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem z pozwem przeciwko S. K. o wydanie ciągnika wraz z osprzętem w postaci ładowacza czołowego, powołując się na przysługujące im prawo własności tych ruchomości. Sprawa została przekazana do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zambrowie. Ponieważ w toku postępowania zmarł powód W. Ł., sprawa w dalszym ciągu toczyła się z udziałem jego następców prawnych M. Ł. (2) i M. Ł. (1), którzy poparli pozew. Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Zambrowie w sprawie I C 359/16 nakazał S. K., aby wydał A. Ł., M. Ł. (2) i M. Ł. (1) ciągnik marki Z. (...) P. K. – z o numerze fabrycznym (...), rok produkcji (...) r. wraz z pozostałą częścią, poza zwróconą ramą od tura, osprzętu w postaci ładowacza czołowego A. Ł. (...). W uzasadnieniu wyroku Sąd stanowczo stwierdził, iż ciągnik wraz z osprzętem stanowił własność małżonków W. i A. Ł., a S. K. nie tylko, że nie udowodnił, ale nawet nie uprawdopodobnił, iż jest właścicielem ciągnika. Wyrok ten uprawomocnił się 6 lipca 2016 r..

A. Ł. wyegzekwowała zwrot ciągnika w drodze egzekucji komorniczej prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wysokiem Mazowieckiem w sprawie Km 1270/16 w dniu 12 sierpnia 2016 r. Ponieważ w trakcie odbioru ciągnika w jego kole brakowało powietrza, a nadto A. Ł. obawiała się czy skonfliktowany z nią brat nie podjął działań, które w przypadku uruchomienia ciągnika mogłyby spowodować trwałe jego uszkodzenie, zamówiła lawetę w firmie (...) w W. M.. Za usługę holowania A. Ł. zapłaciła 369 zł gotówką zgodnie z fakturą (...) wystawioną 12 sierpnia 2017 r. Po przeprowadzeniu kontroli ciągnika w firmie (...)w W. M.w dniu 22 sierpnia 2016 r. została wystawiona faktura VAT (...) na kwotę 2.645,50 zł, na którą składały się następujące pozycje: robocizna 700 zł, filtr oleju 26 zł, filtr paliwa 13 zł, wkład filtra ukł. kier. 22 zł, olej B. 26 28 zł, kluczyk stacyjki 12 zł, sito odstojnika 4 zł, olej A. S. (...) 1.080 zł, filtr hydraul. skrzyni 125 zł, (...)154 zł, końcówka przewodu elektrycznego 5 zł, bezpiecznik płytkowy 1,50 zł, akumulator 475 zł. W toku postępowania nie zostało wykazane, iż zachodziła potrzeba wymiany: kluczyka, sita odstojnika, końcówki przewodu, bezpiecznika, akumulatora. Wartość faktury bez powyższych pozycji wynosi 2.148 zł.

S. K. użytkował bezumownie ciągnik od 13 marca 2015 r. do 12 sierpnia 2016 r., to jest przez 17 miesięcy. W tym czasie ciągnik służył S. K. głównie do transportu nawozów naturalnych – płynnych, które wywoził 2-3 razy w miesiącu z masarni na swoje pole oddalone około 500 metrów od masarni i około 2,5 kilometra od domu. S. K. jeździł tym ciągnikiem także po drzewo. Średnio w miesiącu S. K. użytkował traktor przez siedem godzin. Koszty za godzinę użytkowania ciągnika, bez kosztów paliwa, wyniosły 23,38 zł.

Po zwrocie ciągnika A. Ł. sprzedała go za kwotę 66.000 zł.

W czasie bezumownego użytkowania ciągnika przez S. K., jak również i później, A. Ł. prowadziła hodowlę byków. Stado zostało wyrejestrowane 2 lutego 2017 r.

Profesjonalny pełnomocnik reprezentujący A. Ł. wezwał S. K. do zapłaty kwoty 11.014,50 zł wyznaczając termin na uregulowanie ww. należności do 16 grudnia 2016 r. S. K. nie uiścił żądanej kwoty.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o: częściowo zeznania w charakterze strony powódki A. Ł. (k. 110, k. 71 w zw. z k.43v-44v, 59v), i pozwanego S. K. (k. 110-110v, k. 71v w zw. z k. 44v), częściowo zeznania świadków: K. P. (k.58v), K. W. (k.59), opinię biegłego z zakresu rolnictwa A. N. (k.75-78, 89-91, 109v), a także: protokół z czynności Komornika (k. 6), faktury (k. 7, 8, 9, 37, 38, 39), informacje o stanie stada (k. 10, 49, 61), wezwanie do zapłaty z dowodem nadania (k. 11-12), dokumenty znajdujące się na k. 32, harmonogram spłat (k. 33), umowy zlecenia ( k. 56, 57), wyroki z uzasadnieniami w sprawach I C 85/15 Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem i I C 359/16 Sądu Rejonowego w Zambrowie, postanowienia z k. 17-18 akt I Ns 251/16 tut. Sądu, akt Km 111/15 i Km 1270/16 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wysokiem Mazowieckiem K. Ł..

Powództwo A. Ł., oparte na art. 225 kc, zasługiwało na uwzględnienie, ale jedynie w części.

Przede wszystkim wskazać należy, iż Sąd rozstrzygający niniejszą sprawę był związany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zambrowie wydanym w dniu 28 kwietnia 2016 r. w sprawie sygn. akt I C 359/16. Zgodnie bowiem z treścią art. 365 § 1 k.p.c. prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. W świetle powyższego przepisu tutejszy Sąd był związany w szczególności ustaleniami, że powódka była współwłaścicielką ciągnika Z. (...) P. K.-z wraz z osprzętem, a między stronami nie doszło do zawarcia umowy kupna sprzedaży tego ciągnika, a jedynie małżonkowie Ł. użyczyli S. K. przedmiotowy ciągnik na okres od jesieni 2013 r do czasu rozpoczęcia wiosennych prac polowych w 2014 r. W wyroku z dnia 12 lipca 2002 r. (sygn. akt V CKN 1110/00 – LEX nr 74492) Sąd Najwyższy stwierdził, że skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku jest to, że przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w procesie późniejszym ta kwestia nie może być już w ogóle badana. Zachodzi tu zatem ograniczenie dowodzenia faktów, objętych prejudycjalnym orzeczeniem, a nie tylko ograniczenie poszczególnego środka dowodowego. Ponieważ świadek B. K., żona pozwanego, w swoich zeznaniach (k.59-59v) koncentrowała się na charakterze umowy zawartej pomiędzy stronami, jej zeznania nie mają znaczenia w niniejszej sprawie.

Powódka A. Ł. ostatecznie, po rozszerzeniu powództwa, domagała się zapłaty od S. K. na swoją rzecz kwoty 12.914,50 zł. Na dochodzoną przez powódkę kwotę składało się: 9.900 zł z tytułu należności za bezumowne korzystanie z ciągnika zgodnie z wyliczeniem biegłego A. N. zawartym w opinii sporządzonej w sprawie, kwota 369 zł wynikająca z faktury (...) wystawionej przez A. (...)z tytułu holowania ciągnika w dniu 12 sierpnia 2016 r. oraz kwota 2.645,50 zł wynikająca z faktury (...) z dnia 22 sierpnia 2016 r. wystawiona przez E. (...)

Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie powódka domagała się od pozwanego odszkodowania za bezumowne korzystanie z ciągnika, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rolnictwa A. N. m. in. na okoliczność ustalenia wartości tej należności. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało, że przedmiotowy ciągnik był użytkowany przez pozwanego bez zgody A. Ł. od 13 marca 2015 r. do 12 sierpnia 2016 r., tj. przez okres 17 miesięcy. W tym czasie służył S. K. głównie do transportu nawozów naturalnych – płynnych z masarni oraz do wożenia drzewa. Powyższe znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadka R. D. w sprawie I C 85/15 Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem (k. 15v), które w prawdzie odnosiły się do okresu wcześniejszego, ale nie ma żadnych podstaw do uznania, iż w późniejszym okresie ciągnik nie był użytkowany w ten sam sposób. Biegły A. N. w swojej opinii na podstawie kalkulacji W. (...) ustalił koszty za godzinę użytkowania ciągnika, uwzględniając klasę i stan przedmiotowego ciągnika oraz fakt, że pozwany ponosił koszt zakupu paliwa na 23,38 zł za godzinę użytkowania. Wysokość odszkodowania za korzystanie z ciągnika przez S. K. Sąd ustalił mając na uwadze treść art. 322 kpc w myśl którego „jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy”. Sąd wziął przede wszystkim pod uwagę okoliczność, że S. K. nie prowadzi gospodarstwa rolnego, stąd też nie sposób podzielić opinii biegłego w tej części, w której wskazywał, iż w sprawie należy przyjąć wyliczenie dokonane przy założeniu, że pozwany prowadzi małe gospodarstwo rolne, a więc użytkował ciągnik przez 300 godzin w roku, co daje średnio 25 godzin miesięcznie. Oczywistym jest bowiem, że przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego występuje szereg prac polowych, do których niewątpliwie pozwany nie wykorzystywał ciągnika. Traktor służył pozwanemu głównie do wywozu szamba, jeżdżenia po drzewo oraz jednorazowych przejażdżek, aby ciągnik się „nie zastał”. Biorąc pod uwagę trasę, jaką musiał pokonać ciągnik przy wywożeniu szamba – około 2 kilometrów z domu do masarni, potem około 0,5 kilometra z masarni na pole, a następnie czas przeznaczony na wypuszczanie szamba podczas jazdy po polu i powrót – a także częstotliwość tych wyjazdów 2-3 razy w miesiącu, należy przyjąć, że pozwany około 6 godzin miesięcznie użytkował ciągnik w celu wywozu szamba oraz dodatkowo jedną godzinę w miesiącu jazdy po drzewo oraz żeby ciągnik się „nie zastał”, tj. łącznie 7 godzin miesięcznie. Przyjmując zatem, że pozwany użytkował ciągnik przez 17 miesięcy i uśredniając, że w miesiącu ciągnik był mu potrzebny przez około 7 godzin, przy zastosowaniu stawki za godzinę użytkowania wskazanej przez biegłego należne odszkodowanie za bezumowne korzystanie powinno wynieść 2.782,22 zł. Kwota ta jest zbliżona do żądanej początkowo przez sama powódkę (3.000 zł), która niewątpliwie jako doświadczona rolniczka wie, ile mniej więcej powinna wynosić należność z tego tytułu – „W pozwie określiłam należność za bezumowne korzystanie z ciągnika na kwotę 3.000 zł, bo uważałam, że tyle mi się należy.” (k.110)

Nie znalazło potwierdzenia w materiale dowodowym roszczenie powódki o zapłatę kwoty 5.000 zł z tytułu poniesionej szkody związanej z likwidacją hodowli bydła. Potwierdzeniem faktu, że powódka w czasie kiedy ciągnik znajdował się poza jej gospodarstwem prowadziła hodowlę bydła stanowią zeznania jej syna M. Ł. (1), który na rozprawie przed tutejszym Sądem w sprawie I C 359/16 w dniu 28 kwietnia 2016 r. (k. 81) oświadczył, że nadal hodują byki. Na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2017 r. powódka przyznała, że skoro jej syn zeznał, że prowadzili hodowlę byków, to ją prowadzili. Nadmienić dodatkowo należy, iż stado zostało wyrejestrowane dopiero 2 lutego 2017 r., co wynika z informacji A. (...) (k.61).

W okolicznościach fatycznych sprawy, wobec silnego konfliktu stron, wątpliwości Sądu nie budziło, że powódce należy się od pozwanego kwota 369 zł za holowanie ciągnika z miejsca zamieszkania pozwanego do stacji kontroli pojazdów w W. M., potwierdzona fakturą nr (...) wystawioną przez A. (...). Ciągnik nie miał powietrza w jednym kole, a nadto uzasadnione były obawy powódki, iż pozwany mógł dopuścić się działań, które w razie uruchomienia ciągnika mogły doprowadzić do jego uszkodzenia.

Powódka domagała się także zapłaty kwoty 2.645,50 zł związanej z naprawami jakie zostały przeprowadzone w ciągniku po jego odebraniu od S. K. w stacji kontroli pojazdów u E. N. w W. M.. Biegły A. N. wskazał, iż większość pozycji z faktury z k. 7-8 winna być wymieniona po okresie 17 miesięcy eksploatacji, której warunków powódka nie znała. W odniesieniu do kluczyka stacyjki, sita odstojnika, końcówki przewodu, bezpiecznika i akumulatora, wskazał, iż ich wymiana byłaby zasadna, gdyby były uszkodzone. Ponieważ powódka, reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, nie udowodniła w żaden sposób, że zachodziła potrzeba wymiany tych elementów, należność powódki wynikająca z faktury powinna być zmniejszona z kwoty 2.645,50 zł do kwoty 2.148 zł. Sama faktura jest tylko dowodem zakupu tych elementów, ale nie przesądza o tym, że np. akumulator nie nadawał się do dalszej eksploatacji.

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, iż powódce przysługuje łącznie kwota 5.299,22 zł, która wobec bezzasadności zgłoszonego przez pozwanego S. K. zarzutu potrącenia nie ulega zmniejszeniu.

W świetle art. 498 § 1 kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 kc).

Pozwany podnosił, że na jego wierzytelność względem powódki składają się nakłady na ciągnik powódki zwiększające jego wartość w wysokości 12.000 zł (części i robocizna) oraz uiszczona przez pozwanego na zakup ciągnika kwota 10.000 zł oraz wartość ciągnika (...)– 13.000 zł danego przez pozwanego na poczet rozliczenia ceny nabycia ciągnika powódki.

Pozwany podnosił, że na naprawę ciągnika przeznaczył 12.000 zł, ale co niezwykle istotne sam zeznał (k.71v w zw. z k.44v), iż na wszystkie części, które kupował, brał faktury. Oznacza to, iż skoro brak jest faktur na zakup szyb, elektryki, lamp, to nie zostały one wymienione. Pozwany przedłożył jedynie trzy faktury: nr (...) z 16 grudnia 2014 r. na kwotę 3.349,99 zł, nr (...) z 1 lutego 2014 r. na 60 zł oraz nr (...) z 31 stycznia 2014 r. na 900 zł – wszystkie wystawione na działalność gospodarczą pozwanego – Wyrób wędlin S. K..

Według opinii biegłego A. N. faktura z k. 37 z 16 grudnia 2014 r. (w tym czasie ciągnik Z. był w posiadaniu A. Ł.) na kwotę 3.349,99 zł dotyczy innego ciągnika, marki R., a nie Z.. Potwierdzeniem prawidłowości opinii biegłego w tym zakresie są zeznania świadka zawnioskowanego przez pozwanego – K. P., który zeznał, iż ciągnik Z. naprawiał na pewno przed 20 października 2014 r., a więc przeszło dwa miesiące przed zakupem wskazanym na przedmiotowej fakturze. Natomiast analiza faktury z k. 39 w zestawieniu z danymi wskazanymi przez biegłego pozwala uznać, że części wymienione na tej fakturze mogły być zainstalowane w Z., podobnie jak teleskop z faktury z dnia 1 lutego 2014 r.. Zdaniem Sądu naprawa ciągnika w zakresie wynikającym z faktur z k. 38 i 39 stanowi zwykłe koszty utrzymania użyczonego ciągnika – naprawy przy użyciu tych części zostały wykonane w czasie, gdy ciągnik był użyczony pozwanemu. Zgodnie z art. 713 kc biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy i prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. Zwykłymi kosztami utrzymania rzeczy użyczonej są koszty służące utrzymaniu rzeczy w stanie niepogorszonym, zwykłe koszty jej eksploatacji, konserwacji, wymaganych przez przepisy prawa lub zasady eksploatacji przeglądów technicznych, bieżących napraw itp. Komodatariusz (biorący cudzą rzecz w używanie) zobowiązany jest do ponoszenia zwykłych kosztów utrzymania rzeczy użyczonej, jeśli potrzeba ich poniesienia powstała w czasie trwania stosunku prawnego użyczenia. Nie może on żądać zwrotu poniesionych kosztów od komodanta (użyczającego) (por. komentarz do art. 713 kpc red. Gutowski 2016, wydanie 1; Legalis). Jak słusznie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 stycznia 1996 r. w sprawie SA/Sz 1172/95 „Wydatki poniesione na eksploatację samochodu stanowią koszt uzyskania przychodu. Koszty naprawy rzeczy użyczonej stanowią zwykłe koszty utrzymania tej rzeczy, a tym samym stanowią koszt uzyskania przychodu”. Zauważyć też należy, iż przedmiotowy ciągnik został użyczony pozwanemu w listopadzie, a naprawa sprzęgła jak zeznał w niniejszej sprawie świadek K. P. miała miejsce wiosną kolejnego roku (faktura z 31 stycznia 2014 r.), tak więc pozwany kilka miesięcy korzystał z ciągnika bezawaryjnie.

Nawet gdyby jednak uznać, że są to inne nakłady z art. 713 kc, to nie można żądać zwrotu ich nominalnej wartości, ale tylko w takiej wysokości, w jakiej zwiększyły wartość ciągnika, stąd też spóźniony zresztą wniosek pełnomocnika pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wyceny kosztów naprawy ciągnika został oddalony na rozprawie w dniu 28 września 2017 r.. W tej kwestii wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 13 września 2013 r. sygn. akt I ACa 603/11 w sprawie dotyczącej zwrotu nakładów z tytułu umowy użyczenia, gdzie wskazał, że umowa użyczenia jest umową jednostronnie zobowiązującą, „w której biorący korzysta z cudzej rzeczy w sposób określony przez użyczającego, a jeżeli dokonuje nakładów na rzecz, to zgodnie z art. 752 kc w zw. z art. 713 kc, czyni to nie dla siebie, lecz dla użyczającego, dla jego korzyści i tylko wtedy może żądać zwrotu uzasadnionych nakładów jako osoba prowadząca cudze sprawy bez zlecenia. Zgodnie z treścią art. 753 § 1 zd. 2 kc stronie służy przede wszystkim uprawnienie do domagania się zwrotu nakładów przynoszących korzyść drugiej stronie. W tym zakresie zwrot powinien obejmować takie nakłady, które zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Oznacza to, że można domagać się zwrotu nakładów, ale nie w wysokości rzeczywiście poniesionej na ulepszenie domu i zagospodarowanie całej nieruchomości, ale w takiej w jakiej zwiększyły jej wartość”. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela ten pogląd.

Kończąc rozważania na temat remontu ciągnika wskazać dodatkowo należy, iż już w sprawie I C 85/15 Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem pozwany (wówczas powód) oświadczył, że w remont ciągnika włożył 5.000 zł (k. 14 v), co pozostaje w oczywistej sprzeczności z aktualnymi jego twierdzeniami.

Pozwany domagał się także potrącenia kwoty 10.000 zł – pieniędzy rzekomo przekazanych powódce za ciągnik Z.. Na okoliczność, że pozwany przekazał powódce tę kwotą, którą pożyczył od świadka, wniósł o przesłuchanie M. D.. Następnie na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2017 r. cofnął wniosek o przesłuchanie tegoż świadka. W niniejszej sprawie nie zostały przedstawione żadne nowe dowody, które dawałyby podstawy do odmiennej oceny twierdzeń pozwanego w tym zakresie, niż dokonane w sprawie I C 85/15 Sądu Rejonowego w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie zeznania świadka M. D. słusznie zostały uznane za niewiarygodne.

Nie ma racji bytu również żądanie potracenia kwoty 13.000 zł, jako wartości ciągnika (...) przekazanego powódce na poczet rozliczenia. Ciągnik ten został zabrany przez pozwanego z gospodarstwa (...) jeszcze w 2015 r. - zeznania S. K. w sprawie I C 359/16 (k. 81 akt).

W tym miejscu wyjaśnić jeszcze należy, iż Sąd w niniejszym postępowaniu nie zajmował się kwestią ewentualnie spłaconych przez pozwanego rat za ciągnik, albowiem w tym zakresie nie został zgłoszony w sposób prawem przewidziany zarzut potrącenia (vide odpowiedź na pozew k.26).

Podsumowując powyższe Sąd zasądził od pozwanego S. K. na rzecz powódki A. Ł. kwotę 5.299,22 zł, na którą to kwotę składała się należność za bezumowne korzystanie z ciągnika w wysokości 2.782,22 zł, 369 zł za holowanie ciągnika i 2.148 zł tytułem częściowej należności z faktury wystawionej przez E. N.. Od tej kwoty przysługują powódce od dnia 16 grudnia 2016 r. odsetki ustawowe za opóźnienie albowiem w tym dniu upłynął termin do uiszczenia kwoty wskazanej w wezwaniu do zapłaty. Dalej idące żądanie zostało oddalone w punkcie II wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, mając na uwadze procent uwzględnionego powództwa (41). Na koszty postępowania w sprawie, w łącznej wysokości 8.654 zł składa się: wynagrodzenie pełnomocników, opłata od pozwu wraz z rozszerzeniem 646 zł, opinie – 624 zł, koszt mediacji – 150 zł.