Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 XII 2015r.

Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Waldemar Jędrzejewski

Protokolant Adriana Ryż – Jędrzejek

w obecności Prokuratora Tomasza Kowalczyka

po rozpoznaniu w dniach 21.03., 16.06., 08.10.2014r., 09.01., 13.03., 09.06., 18.09., 19.10. i 27.11.2015r. sprawy K. S. (1) c. T. i Z., ur. (...) w M.,

oskarżonej o to, że:

w dniu 25.07.2008r. w S. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu - jako rzeczoznawca majątkowy, działając na zlecenie innej osoby sporządziła operat szacunkowy dotyczący wyceny nieruchomości zabudowanej na dzień szacowania, tj. 18.07.2008r., a stanowiącej działkę nr (...) położoną w T. w gminie P., dla której urządzona jest księga wieczysta nr (...), w którym to operacie poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, a mianowicie stwierdziła, że wartość przedmiotowej nieruchomości mającej stanowić zabezpieczenie na kredycie hipotecznym, o który ubiegał się T. K. (1) wynosi 1.553.030,00 zł, podczas gdy rzeczywista wartość nieruchomości nie była większa aniżeli 594.000,00 zł,

tj. o czyn z art. 271 §3 kk

1.  oskarżoną K. S. (1) uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej przestępstwa i na podstawie art. 271 §3 kk wymierza karę 1 (jeden) rok pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 §2 kk wymierza karę grzywny 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki w kwocie 50,00 złotych;

2.  na podstawie art. 69 §1 i 2 kk, art. 70 §1 pkt 1 kk w zw. z art. 4 §1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonej na okres próby 3 lat;

3.  na podstawie art. 41 §1 i 2 kk orzeka wobec oskarżonej zakaz wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego oraz prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wyceny nieruchomości przez okres 3 (trzech) lat;

4.  na podstawie art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz.223 z zm.) wymierza oskarżonej opłatę 1180,00 złotych, a na podstawie art. 627 kpk zasądza na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu.

Sygn. akt IV K 688/13

UZASADNIENIE

W dniu 13.12.2006r. T. K. (1) nabył od J. S. i Z. I. nieruchomość zabudową położoną w T. przy ul. (...) - działka nr (...) księga wieczysta (...) - za cenę 330.000,00 złotych. W akcie notarialnym zapisano, że T. K. (1) na zakup nieruchomości zaciągnął kredyt mieszkaniowy Własny Kąt hipoteczny w wysokości 462.000,00 zł w banku (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 08.12.2006r.

Dowód:

-zeznania świadka J. S. k. 1201, k. 873

-odpis aktu notarialnego k. 700-702

-odpis KW k. 109-115

Następnie w dniu 19.08.2008r. T. K. zawarł kolejną hipoteczną umowę kredytową z (...) S.A. z siedzibą w W. na kwotę 494.600,00 franków szwajcarskich. Kredyt został mu udzielony na spłatę poprzedniego oraz prace wykończeniowe na terenie nieruchomości w T.. Czynnościami formalno – prawnymi dla T. K. zajmował się pośrednik finansowy G. M.. Bank zażądał m.in. operatu szacunkowego przedmiotowej nieruchomości. Został on wykonany na zlecenie T. K. (1) przez rzeczoznawcę K. S. (1) w dniu 25.07.2008r. Miała on odpowiednie uprawienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości nr (...) i od 31.12.1996r. jako rzeczoznawca majątkowy figurowała w Centralnym Rejestrze Rzeczoznawców Majątkowych.

K. S. (1) umyślnie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wykonała operat szacunkowy zawyżając w sposób nieuprawniony wartość nieruchomości. Wskazała, że jej wartość wynosi 1.553.030,00 zł, a po zakończeniu robót budowlanych przy średnim standardzie wykończenia budynku 1.884.520,00 zł.

(...) M. przedłożył dokumenty wraz z operatem szacunkowym dostarczonym mu przez T. K. do banku. Zarówno pośrednik, jak i pracownicy banku nie wnikali w rzetelność wyceny, gdyż nie mieli takich kompetencji.

W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika J. W. i asesora G. R. w związku z zadłużeniem T. K. ustalono, że zachodzi podejrzenie zawyżenia wyceny nieruchomości.

Dowód:

-zeznania świadka A. R. k. 1159-1160, k. 866-867

-zeznania świadka M. P. k. 1160, k. 868-869

-zeznania świadka G. D. k. 1160-1161, k. 930-931

-zeznania świadka G. M. k. 1202, k. 991

-zeznania świadka M. R. k. 1202-k. 672

-zeznania świadka G. G. k. 1202-k. 977

-zeznania świadka G. R. k. 1203 – k. 616, k. 865

-pismo z 11.02.2013r. Ministerstwo Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej Departament Gospodarki Nieruchomościami k. 924

-operat szacunkowy K. S. k. 1074

-umowa kredytowa z 19.08.2008r. k. 674-682

Biegły sądowy E. G. (1) wykonał operat szacunkowy na potrzeby niniejszego procesu i wskazał, że w podejściu dochodowym wartość nieruchomości w T. na dzień 25.07.2008r. wynosiła 594.000,00 zł, zaś w podejściu porównawczym 573.000,00 zł. Dopuszczalne odchylenia w oszacowaniu nieruchomości między poszczególnymi rzeczoznawcami wynoszą do 20%.

Dowód:

-zeznania biegłego E. G. k. 1216-1218, k. 1253-1254

-opinia biegłego E. G. k. 1225-1247, k. 1220-1224

K. S. została poddana jednorazowemu badaniu sądowo-psychiatrycznemu. Biegli psychiatrzy nie stwierdzili u niej choroby psychicznej, ani upośledzenia umysłowego, które mogłoby wyłączyć lub znacznie ograniczyć jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu, bądź pokierowania swoim postępowaniem.

K. S. nie była uprzednio karna.

Dowód:

-opinia sądowo-psychiatryczna k. 1079-1081

-karta karna k. 1199

Oskarżona K. S. (1) nie przyznała się do popełniania zarzucanego jej przestępstwa i skorzystała z prawa do odmowy składania wyjaśnień (k. 1149, k. 985-986, k. 1099).

Sąd po analizie zebranego i ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego stwierdził, że oskarżona popełniła zarzucane jej przestępstwo.

Zeznania świadków – pracowników banku: A. R., M. P., G. D., M. R. i G. G. są wiarygodne. Nie miały one żadnych powodów do zeznawania niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy. Nie znają oskarżonej i nie mają z nią żadnego konfliktu. Logicznie i spójnie przedstawiły one proces uzyskania kredytu oraz warunki jakie były stawiane kredytobiorcom przez system bankowy odnośnie przedłożenia stosownej dokumentacji. Jednakże sam operat szacunkowy został stworzony poza bankiem, gdyż zlecał go samodzielnie kredytobiorca. Bank nie miał na to wpływu. Przyjęto wycenę dokonaną przez biegłą K. S., aczkolwiek nikt nie wnikał w szczegóły wyceny rzeczoznawcy. Bankowy system komputerowy (...) zbadał zdolność kredytową T. K.. Pracownicy (...) S.A. nie mają kompetencji do podważana opinii biegłych rzeczoznawców. Podobnie jest w przypadku świadka G. M.. Jako pośrednik finansowy nie uczestniczył w wyborze rzeczoznawcy. Otrzymał już gotowy operat szacunkowy wykonany przez oskarżoną na zlecenie T. K., a następnie złożył go w banku. Nie miał uprawnień, aby samodzielnie oceniać wartości operatu szacunkowego. W tej sytuacji nie ma podstaw do odrzucenia relacji w/w świadków.

Zeznania J. S. pozostają zborne i sensowne. Opisała obiektywnie okoliczności sprzedaży nieruchomości dla T. K., aczkolwiek na temat oskarżonej oraz dokonanej przez nią wyceny, nic nie może powiedzieć, bowiem ta kwestia jej nie dotyczyła. Uzgodniono bez biegłego z T. K. ostatecznie cenę 330.000,00 zł, gdyż wzięto pod uwagę ceny rynkowe w 2006r. oraz stan nieruchomości, który nie był dobry - zabudowania wymagały remontu. Nie ma powodów do odrzucenia jej zeznań.

Sąd dał wiarę zeznaniom G. R., albowiem nie miał on powodów do składania fałszywych zeznań. Wykonywał on jedynie czynności egzekucyjne powierzone mu przez komornika. Przedstawił w sposób klarowny i spójny w jaki sposób przebiegała egzekucja z przedmiotowej nieruchomości oraz fakt, iż komornik zdecydował się na powołanie biegłych z uwagi na wątpliwości, co do wyceny.

Zeznania T. K. (1) i K. K. (W.) potwierdzają nabycie nieruchomości przy ul. (...) w T.. T. K. zlecił również wykonanie operatu szacunkowego przez oskarżoną, ale nie pamięta okoliczności, które temu towarzyszyły i nie pamięta jak wybrał rzeczoznawcę. Ich zeznania znajdują odzwierciedlenie w dowodach z dokumentów.

Opinia biegłego sądowego E. G. (1) jest wiarygodna. Obiektywnie i szczegółowo ustalił jaka była rzeczywista wartość nieruchomości w T. na dzień 25.07.2015r. w oparciu o metodę - podejścia dochodowego 594.000,00 zł i porównawczego 573.000,00 zł. Wprawdzie w pierwotnej pisemnej opinii (k. 1008-1030) pomylił się w zakresie nieruchomość „zabudowana” - „niezabudowana” oraz nieruchomości przyjętych do porównania, ale wynikało to z jego oczywistej omyłki (błąd edytorski), a nie z próby umyślnego zafałszowania opinii. Wyjaśnił to rzetelnie podczas składania zeznań na rozprawie w dniu 18.09.2015r. i 19.10.2015r. Również na piśmie skorygował opinię pierwotną, przyjmując prawidłowe parametry dla wyceny nieruchomości w T. (k.1225-1248). Należy podkreślić, że rzeczoznawca zawsze sam dokonuje doboru nieruchomości do porównania. Przyjmuje się powszechnie wśród rzeczoznawców, iż różnice w oszacowaniu mogą występować w granicach do 20%. Sąd nie miał powodów odmówić prawdziwości biegłemu, gdyż pozostaje osobą w pełni postronną i nie mającą związków rodzinnych czy towarzyskich z oskarżoną. Udzielił też jasnych i logicznych odpowiedzi na pytania pisemne obrońcy (k.1204-1205, k. 1220-1224), które w żaden sposób nie dyskwalifikują jego poprawionej opinii pisemnej.

A zatem, w przedmiotowej sytuacji nie ma mowy o prawidłowym podejściu oskarżonej do oszacowania przedmiotowej nieruchomości, skoro dotyczy to wartości przekraczającej jakiekolwiek dopuszczalne odchylenia. K. S. wskazał bowiem wartość 1.553.030,00 zł, czyli w sposób nieuprawniony zawyżyła wartość nieruchomości o 959.030,00 zł - biegły E. G. – 594.000,00 zł przy podejściu dochodowym, a przy podejściu porównawczym – 573.000,00 zł. Oczywiście pewne odchylania w oszacowaniu w ocenie biegłego są dopuszczalne i możliwie, ale nie mogą być tak drastyczne, jak w niniejszym przypadku. K. S. z pełną premedytacją zawyżyła wartość rynkową - w tym przyjmują nieracjonalną stawkę najmu na 60,00 zł i prognozy wykorzystania 100%, co dało czynsz miesięczny na poziomie 19.237,80 zł (str. 10 opinii), w sytuacji, gdy nieruchomość nie była jeszcze ukończona, ani wykorzystywana jako całość. Biegły natomiast obiektywnie wyliczył stawkę na poziomie 19,57 zł - przy jasno sformułowanych i szczegółowo przyjętych kryteriach wyceny (k. 1239, k. 1241).

Niewątpliwie tego rodzaju działania oskarżonej były zgodne z wolą zleceniodawcy, który starał się o kredyt 494.660,00 franków szwajcarski, czyli ponad 1 milion złotych (kurs średni wg NBP na dzień 19.08.2005r. 1CHF = 2,0699). Korelacja tych okoliczności pozostaje w realiach sprawy oczywista. Trzeba też podkreślić, że K. S. analizę rynku wykonała ogólnikowo i nie przedstawiła rzetelnego porównania poszczególnych nieruchomości (k. 1074 str. 7-8), jak to zrobił biegły (k.1234-1235). Ponadto, wykazano jasno, że metoda porównawcza pozostaje jedną z zasadniczych metod wyceny nieruchomości. Zdaniem Sądu tego rodzaju metoda pozwala na odpowiednio racjonalne oszacowanie.

Pozostałe dowody z dokumentów w tym opinie biegłych psychiatrów, Sąd uznał za wiarygodne, albowiem w toku procesu nie ujawniły się okoliczności mogące wywołać wątpliwości co do ich rzetelności. Zostały one sporządzone przez osoby uprawnione w przewidzianej prawem formie i zawierają zapisy logiczne oraz zrozumiałe w zakresie odpowiadającym meritum przedmiotowej sprawy. Oczywiście w przypadku operatu szacunkowego sporządzonego przez K. S., to jest on nierzetelny, aczkolwiek stanowi jednocześnie dowód popełnienia przestępstwa.

Należy tutaj również zauważyć, że opinia innych rzeczoznawców A. C. i T. R. (k. 893-904) wskazuje, iż wartość rynkowa nieruchomości na dzień 04.08.2011r. nie przekracza 483.000,00 zł. Nie ma żadnych powodów, aby odmówić im wiary, są to bowiem niezależni biegli sądowi nie mający de facto ścisłego związku z przedmiotową sprawą, gdyż opinia był sporządzona dla innego komorniczego postępowania na dzień 04.08.2011r. Wskazuje ona jednak, że nawet po kilku latach cena nieruchomość w T. nie zbliżyła się w żaden sposób do drastycznie zawyżonej wyceny dokonanej przez K. S. w 2008r. Podobnie jest w przypadku rzetelnej wyceny dokonanej przez E. G. do innego postępowania, ale na dzień 10.11.2010r., gdzie cena oscyluje w granicach 516.000,00 zł (k. 796-807).

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że oskarżona wyczerpała swoim zachowaniem znamiona ustawowe czynu z art. 271 § 3 kk. Umyślnie w dniu 25.07.2008r. w S. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu – jako rzeczoznawca majątkowy – działając na zlecenie innej osoby, sporządziła operat szacunkowy dotyczący wyceny nieruchomości zabudowanej na dzień szacowania, tj. 18.07.2008r., a stanowiącej działkę nr (...) położoną w T. gm. P., dla której urządzono księgę wieczystą nr (...), w którym to operacie poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, a mianowicie stwierdziła, że wartość przedmiotowej nieruchomości mającej stanowić zabezpieczenie na kredycie hipotecznym, o który ubiegał się T. K. (1) wynosi 1.553.030,00 zł, podczas gdy rzeczywista wartość nieruchomości nie była większa aniżeli 594.000,00 zł.

Przystępując do wymierzenia kary pozbawienia wolności i grzywny Sąd miał na uwadze dyrektywny wymiaru kary wynikające z art. 53 §1 i 2 kk - uwzględniając zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące dla oskarżonej. Do tych pierwszych zaliczył:



rodzaj i charakter chronionego dobra prawnego – naruszyła wiarygodność dokumentów w ich aspekcie dowodnym;



sposób i okoliczności popełnienia czynu – z pełną premedytacją poświadczyła nieprawdę, gdyż nie ulega wątpliwości, iż wykonała uprzednio szereg czynności myślowych, dokonała osobistych oględzin nieruchomości, a więc przestępstwo nie był jakimś impulsem chwili, ale w pełni świadomą przemyślaną zuchwałą decyzją o zawyżeniu wyceny nieruchomości;



wagę naruszonych obowiązków – jako rzeczoznawca pozostawał osobą zaufania publicznego i wysokim stopniu nadużyła tego zaufania tworząc nierzetelny operat, który posłużył do uzyskania kredytu bankowego.

Do okoliczności łagodzących zaliczono: niekaralność, warunki i właściwości osobiste (osoba z wyższym wykształceniem, pracująca, matka dwójki dorosłych dzieci na utrzymaniu jedno dziecko, prowadzi ustabilizowany tryb życia).

Sąd stosując instytucję warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności uznał, że zachodzi dodatnia prognoza co do postępowania oskarżonej w przyszłości tj. że będzie przestrzegała porządku prawnego, a zwłaszcza nie popełni ponownie przestępstwa. Oskarżona nie była dotychczas karana i prowadzi ustabilizowany tryb życia. Nie ma zatem potrzeby od razu stosowania kary bezwzględnej pozbawienia wolności. Sama groźba jej wykonania należycie wzmocni i umotywuje oskarżoną do przestrzegania w przyszłości obwiązujących norm prawnych. Wymiernym zaś odczuciem dolegliwości, która powinna towarzyszyć udowodnionemu czynowi zabronionemu pozostaje sankcja o charakterze ekonomicznym tj. kara grzywny 5000,00 zł (100 stawek x 50,00 zł każda stawka). Jej uiszczenie pozostaje w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych K. S. (łączne dochody ok. 3860,00 zł miesięcznie i posiadany majątek k. 1113, 1144). Wymierzona grzywna jest odpowiednio ukształtowana do wagi pełnionego występku przez osobą, która powinna był obiektywna i rzetelna przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego. W tym też kontekście Sąd zdecydował się na orzeczenie zakazu wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego oraz prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wyceny nieruchomości przez okres 3 lat, gdyż ewidentnie nadużyła ona swoich uprawnień w stopniu znacznym i nie daje gwarancji rzetelnego wykonywania czynności rzeczoznawcy.

Zdaniem Sądu zastosowane sankcje spełnią swoje zadania w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej w znaczeniu pozytywnym. Odniosą pożądany skutek wychowawczy, powstrzymując oskarżoną od podobnych zachowań w przyszłości. Wykażą nieopłacalność tego rodzaju zachowań przestępnych. Wpłyną także na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa, w tym budowania zaufania społecznego do działalności wymiaru sprawiedliwości.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie aktów normatywnych przywołanych w wyroku.