Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

orzeka:

1.  uchyla wyrok zaoczny z dnia 16 stycznia 2013 roku,

2.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 30 marca 2010 roku w sprawie XX GNc 46/10, w części, tj. co do kwoty 23 896,20 zł (dwadzieścia trzy tysiące osiemset dziewięćdziesiąt sześć 20/100 złotych),

3.  w pozostałej części powództwo oddala,

4.  zasądza od powoda J. K. na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. w W. kwotę 936 zł (dziewięćset trzydzieści sześć złotych) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu,

5.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 1 186,90 zł (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt sześć 90/100 złotych) tytułem części opłaty od pozwu, od której uiszczenia powód został zwolniony.

SSO Agnieszka Baran

Sygn. akt XX GC 229/12

UZASADNIENIE

Powód J. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w dniu 21 marca 2012 r. złożył pozew przeciwko pozwanemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (dalej jako: R.) o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego, nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy dnia 30 marca 2010 r. w sprawie o sygnaturze akt XX GNc 46/10, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności tegoż Sądu dnia 11 maja 2010 r. oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu J. K. wskazał, że w dniu 19 stycznia 2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gdyni zawiadomił go o wszczęciu wobec niego egzekucji sądowej na podstawie tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie o sygnaturze XX GNc 46/10. Komornik ten poinformował go również o zajęciu wierzytelności służącej powodowi wobec Gminy M. M., wobec (...) w L. oraz rachunku bankowego prowadzonego przez Bank Spółdzielczy w L.. W marcu 2012 r. dokonał również zajęcia maszyn i urządzeń dzierżawionych przez powoda, mimo to do chwili wniesienia pozwu nie otrzymał zawiadomienia o tym zajęciu. Komornik wskazał J. K., iż egzekwowana należność wynosi 107.884,64 zł. Powód podniósł, że należność objęta wskazanym tytułem została przez niego spłacona poprzez wpłaty gotówkowe, egzekucję sądową prowadzoną przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wysokim Mazowieckim, sygn. akt KM 1013/10, częściowo pokryta z ubezpieczenia transakcji, na podstawie polisy wystawionej przez E. H.. Powód wniósł o zobowiązanie pozwanego do złożenia raportów kasowych, albowiem posiadane przez niego dowody wpłat, zostały mu skradzione w wyniku włamania do jego przedsiębiorstwa. Powód podniósł, że nie dokonywał zawiadomienia o tym przestępstwie bowiem włamanie to zostało dokonane przez jego żonę (z którą jest w trakcie rozwodu) oraz syna i zięcia (pozew k. 3 – 22).

W dniu 16 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy XX Wydział Gospodarczy na posiedzeniu niejawnym wydał wyrok zaoczny w przedmiotowej sprawie i orzekł w punkcie I o pozbawieniu wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym przez Sąd Okręgowym w Warszawie w dniu 30 marca 2010 r. w sprawie XX GNc 46/10 w całości, w punkcie II zasądził od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz powoda J. K. kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w punkcie III nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 5.395 zł tytułem nieziszczonej opłaty od pozwu (wyrok zaoczny k. 64).

Pozwany w dniu 31 stycznia 2013 r. złożył sprzeciw od wyroku zaocznego. Orzeczenie to zaskarżył w całości i wniósł o jego uchylenie, oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego jako czterokrotność stawki podstawowej uwzględniając nakład pracy pełnomocnika związany z prowadzeniem niniejszego postępowania. Pozwany wniósł również o wstrzymanie wykonalności wyroku zaocznego.

W uzasadnieniu wskazał, że w toku egzekucji komorniczej w sprawie KM 1013/10 zawarł z powodem umowę ustną, na mocy której zobowiązał się umorzyć prowadzoną przeciwko powodowi egzekucję w zamian za zapłatę ciążącego na powodzie długu. Powód uzgodnienia te zaakceptował, mimo to zamiast zapłacić dług uiścił należność za nowo powstałe zobowiązanie w wynikające z zakupu kontenerowej pompowni wody. Zapłata ta dotyczyła przelewu na kwotę 92.720 zł dokonanego w dniu 12.08.2010 r. Wobec faktu nie uiszczenia poprzednich zobowiązań przez J. K., spółka (...) w postępowaniu w sprawie XX GNc 790/11 wystąpiła o wydanie nakazu zapłaty. W tamtej sprawie J. K. twierdził, że zobowiązanie to uiścił. Spółka (...) podniosła, że w zakresie przedmiotowej sprawy powód nie przedstawił żadnych dowodów. Nadto zaprzeczył, aby J. K. dokonywał wpłat gotówkowych i aby doszło do zapłaty długu wynikającego ze spornego tytułu wykonawczego. Pozwany wniósł o dopuszczenie dowodu z akt sprawy XX GNc 790/11 w zakresie znajdujących się w tych aktach dokumentów: treści pozwu, sprzeciwu i dołączonego dowodu wpłaty oraz dopuszczenie dowodu z zeznań świadka B. C. na okoliczność ustnych uzgodnień rozliczenia długu, wstępnego ich rozliczenia przez pozwanego, zmiany rozliczenia w kontekście twierdzeń sprzeciwu. Pozwany do sprzeciwu dołączył wydruk salda J. K., gdzie jak twierdzi wskazano daty faktur i wpłat ( sprzeciw od wyroku zaocznego k. 96).

W piśmie z dnia 30 sierpnia 2013 roku pozwana wskazała, że z dokonaną przez powoda wpłatę w kwocie 19 000 zł zaliczyła na poczet kosztów procesu (4 966 zł), odsetek (87,72 zł i 2 399) oraz należności głównej (4 246,27 zł). Pozwana wskazała również, że z wpłaconej kwoty 5 000 zł zaliczyła kwotę (...) na poczet odsetek. Pozwana podniosła również, że ustawowe odsetki od kwoty długu 92 720 zł wynoszą 4 016,40 zł. Dodatkowo pozwana wskazał, że co do kwoty 14 840,64 zł, części odsetek ustawowych i kosztów procesu, pozwana cofnęła wniosek egzekucyjny (pismo pozwanej z 30 sierpnia 2013 roku k. 129).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. w W. wystąpiła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wysokiem Mazowieckiem M. O. z wnioskiem o wszczęcie egzekucji z nakazu zapłaty wydanego w dniu 30 marca 2010 r. w sprawie XX GNc 46/10. (akta komornicze Km 1013/10) Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2010 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wysokiem Mazowieckiem M. O. umorzył postępowanie egzekucyjne na mocy art. 825 punkt 1 k.p.c. Postępowanie to dotyczyło należności spółki (...) przysługującej od J. K. wynikającego z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla wydanemu w dniu 30 marca 2010 r. przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. akt XX GNc 46/10. (postanowienie k. 14 – akta komornicze Km 1013/10) .

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. wszczęła na wniosek wierzyciela spółki (...) postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 161/12 na podstawie tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty z dnia 30 marca 2010 r. wydanego w postępowaniu nakazowym z weksla przez Sąd Okręgowy w Warszawie, należność główna dotyczyła kwoty 107.886,64 zł oraz odsetki w kwocie 28.538,94 zł. (zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 9) W toku postępowania egzekucyjnego komornik dokonał zajęcia rachunku bankowego J. K. oraz zajęcia wierzytelności należnego mu od Gminy M.. (zawiadomienia o zajęciu k. 10 – 12)

Postępowanie sądowe w sprawie XX GNc 46/10 wszczęte z powództwa (...) sp. z o.o. w W. przeciwko J. K. dotyczyło roszczenia o zapłatę w kwocie 107.884,64 zł wynikające z weksla. (akta sprawy XX GNc 46/10). Roszczenie to obejmowało należności za sprzedany pozwanemu towar to jest z faktur wystawionych w okresie począwszy od 29 sierpnia 2009 do 29 listopada 2009 r. W dniu 30 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, w którym zobowiązał J. K. do uiszczenia na rzecz Spółki (...) kwoty 107.884,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. (akta sprawy XX GNc 46/10)

Z kolei w sprawie XX GC 896/11 (poprzednio XX GNc 790/11) spółka (...) wystąpiła z pozwem przeciwko J. K. o zapłatę kwoty 101.145 zł z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Przedmiotowe roszczenie dotyczyło umowy sprzedaży pompowni wody. Do pozwu dołączono fakturę VAT o nr (...) na kwotę 99.327 zł wystawioną przez spółkę (...) na rzecz J. K. w dniu 20 października 2010 r. W przedmiotowej sprawie został wydany nakaz zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu. Z dowodu wpłaty przedstawionego wraz z sprzeciwem wniesionym do tej sprawy wynika, iż w dniu 12 sierpnia 2010 r. J. K. na rzecz spółki (...) dokonał wpłaty kwoty 92.720 zł – tytułem :”PRO – (...) z dnia 09.08.2010 r.: pompownia wody (...)”. Postanowieniem z dnia 10 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie umorzył postępowanie w sprawie na skutek cofnięcia pozwu przez powoda. (akta sprawy XX GC 869/11)

W dniu 12 marca 2010 r. J. K. dokonał wpłaty gotówkowej na rzecz spółki (...) w kwocie 19.000 zł na poczet faktury (...) wystawionej w dniu 30 czerwca 2009 r. (k. 13, 135) Zapłata dokonana została na poczet należności wynikającej z zakupu towarów od spółki (...) objętej nakazem zapłaty wydanym w dniu 30 marca 2010 r. w sprawie XX GNc 46/10.

Następnie w dniu 13 lipca 2010 r. powód dokonał kolejnej wpłaty gotówkowej na rzecz pozwanego w kwocie 5.000 zł. (dowód wpłaty k. 136)

W dniu 09 sierpnia 2010 r. spółka (...) wystawiła na rzecz J. K. fakturę (...) (...) (...) na kwotę 115.900 zł (k. 177)

Z kolei faktura VAT o nr (...) wystawiona w dniu 22 października 2010 r. na kwotę 89.327,80 zł dotyczyła należności za sprzedaną J. K. przez spółkę (...) pompownię wody. Wskazana kwota była kwotą, która pozostała do zapłaty przez powoda (po uwzględnieniu uiszczonej przez niego zaliczki na poczet przepompowni). (faktura k. 9 akt XX GC 896/11)

Należności odsetkowe wynikające z zobowiązań powoda wobec spółki (...) od kwoty 19.000 zł dotyczyły kwoty 2.399 zł, zaś od wpłaty 5.000 zł w wysokości 1097 zł. (pismo pozwanego z dnia 30 sierpnia 2013 r. k. 129)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo w przedmiotowej sprawie jedynie w zakresie kwoty 23.896,20 zł podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z treścią art. 840 § 1 pkt 2) k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Podstawę sporu w niniejszej sprawie stanowiła spłata roszczenia przez J. K. na rzecz spółki (...) wynikającego z nakazu zapłaty z dnia 30 marca 2010 r. wydanego w sprawie XX GNc 46/10.

W toku przedmiotowego postępowania Sąd Okręgowy stwierdził wbrew twierdzeniom powoda J. K., że roszczenie z tego tytułu ponad kwotę 23.896,20 zł nie zostało przez niego uiszczone, jak również nie zostało ono ściągnięte w toku postępowania egzekucyjnego. Postępowania sądowe wytoczone przez spółkę (...) w sprawach o sygnaturach XX GC 896/11 i XX GNC 46/10 dotyczyły roszczeń o różnych podstawach. Sprawa XX GNc 46/10 dotyczyła należności za sprzedany towar, zaś sprawa XX GC 896/11 dotyczyła należności za dokonanie przez powoda zakupu pompowni wody. Jak słusznie wskazał powód J. K. kwota 92.720 zł (co również wynika z dowodu wpłaty znajdującego się w aktach XX GC 896/11) jaką uiścił na poczet faktury pro forma dotyczyło zapłaty za zakupioną w spółce (...) wymienioną pompę wodną.

Zgodnie z treścią art. 451 § 1 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne.

W dowodzie wpłaty na kwotę 92.720 zł wyraźnie wskazano, że należność ta dotyczy zapłaty za przepompownie wody ujętą w fakturze pro forma. Faktura VAT o nr (...) wystawiona z tego tytułu w dniu 22 października 2010 r. opiewała na kwotę 89.327,80 zł. Wobec powyższego dopiero nadwyżka w zapłacie mogła zostać zaliczona na poczet wcześniejszych długów. Bowiem zgodnie z treścią art. 451 § 3 k.c. w braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego. Zatem kwota stanowiąca nadwyżkę tego zobowiązania w wysokości 3.392,20 zł mogła być zaliczona przez wierzyciela na poczet wcześniejszych zobowiązań powstałych ze sprzedaży towarów. Z materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie wynika również, iż na poczet należności objętej nakazem zapłaty z dnia 30 marca 2010 r. powód w dniu 12 marca 2010 r. dokonał wpłaty 19.000. Z tej wpłaty wedle istniejących zobowiązań, wierzyciel po pierwsze mógł zaliczyć należność na kwotę należności odsetkowych w kwocie 2.399 zł (co wynika z oświadczenia pozwanego złożonego w piśmie z dnia 30 sierpnia 2013 r. k. 129). W związku z powyższym spłata zobowiązania głównego wynikająca z nakazu zapłaty z dnia 30 marca 2010 r. dotyczyła należności głównej w wysokości 16.601 zł. Ponadto gotówkowa wpłata dokonana przez J. K. w kwocie 5.000 zł powinna być zaliczona najpierw na poczet należności ubocznych w kwocie 1.097 zł (jak w piśmie z dnia 30 sierpnia 2013 r. wskazał powód), zaś pozostała część w kwocie 3.903 zł na spłatę należności głównej wynikającej z wymienionego nakazu zapłaty.

Reasumując do wpłat jakich powód J. K. dokonał na rzecz spółki (...) z tytułu zapłaty za zakupiony towar należy zaliczyć:

- po pierwsze kwotę 3.392 zł – stanowiącą nadwyżkę z wpłaty 92.720 zł za fakturę dotyczącą przepompowni wody w kwocie 89.327,80 (92.720 -89.327,80),

- po drugie kwotę 16.601 zł – stanowiącą różnicę pomiędzy wpłatą 19.000 zł w gotówce a należnymi odsetkami w kwocie 2.399 zł (19.000 – 2.399),

- po trzecie kwotę 3.903 zł – stanowiącą różnicę pomiędzy wpłatą 5.000 zł w gotówce a należnymi odsetkami w kwocie 1.097 zł (5.000 – 1.097)

Po zsumowaniu wymienionych wartości powstaje kwota w zakresie której powód dokonał spłaty należności głównej wynikającej z nakazu zapłaty z dnia 30 marca 2010 r. czyli kwota 23.896,20 zł .

Na mocy art. 347 k.p.c. Sąd Okręgowy w punkcie 1 wyroku orzekł o uchyleniu wyroku zaocznego z dnia 16 stycznia 2013 r.

Natomiast w punkcie 2 z uwagi na spłatę zobowiązania przez J. K. wobec spółki (...) kwoty należności głównej w wysokości 23.896,20 zł Sąd Okręgowy orzekł o pozbawieniu wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty z dnia 30 marca 2010 r. w wysokości 23.896,20 zł w trybie art. 492 § 2 zdanie drugie k.p.c.

W toku przedmiotowej sprawy powód J. K. nie wykazał skutecznie, iż dokonał spłaty zobowiązań wobec spółki (...) ponad kwotę 23.896,20 zł. Wskazać bowiem należy, iż w przedmiotowej sprawie po stronie powoda zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciążył obowiązek wykazania przesłanek pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w dniu 30 marca 2010 r. w sprawie XX GNc 46/10. Ponadto powód w przedmiotowej sprawie nie udowodnił również, że wpłaty jakich dokonywał w kwotach 19.000 zł i 5.000 zł dotyczyły należności powstałych z najwcześniej wymagalnych zobowiązań. Zebrany w sprawie materiał dowodowy przeczy argumentom powoda. Z dowodu wpłaty w kwocie 92.720 zł wynika niezbicie, że dotyczy ona należności za pompownię wody zakupioną od spółki (...). Wpłata ta stanowiła całość zobowiązania na poczet którego wystawiona została faktura w kwocie 89.327, 80 zł. Z tych względów kwoty uiszczone w pozostałym zakresie dotyczyły zapłaty za towar zakupiony uprzednio. Wobec powyższego Sąd Okręgowy w punkcie 3 wyroku orzekł o oddaleniu powództwa w pozostałym zakresie.

W tym miejscu wskazać należy, że rozpoznaniu żądania pozwu nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że postępowanie egzekucyjne prowadzone aktualnie na podstawie kwestionowanego tytułu wykonawczego zostało umorzone. Umorzenie było bowiem wynikiem bezskuteczności egzekucji, a nie na skutek wyegzekwowania należności stwierdzonej spornym tytułem wykonawczym. W dalszym ciągu zatem, po stronie powoda, jako dłużnika istnieje interes prawny w żądaniu pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego.

W punkcie 4 i 5 Sąd Okręgowy orzekł o kosztach procesu zgodnie z przepisem art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c.. W przedmiotowej sprawie wartość przedmiotu sporu dotyczyła kwoty 107.884,64 zł. Powództwo zostało uwzględnione w zakresie kwoty 23.896,20 zł. Zatem dokonując procentowego wyliczenia, Sąd Okręgowy stwierdził, iż powód wygrał sprawę w wysokości 22 % wartości roszczenia. W związku z powyższym na koszty procesu poniesione przez pozwanego zasądzone od powoda składa się kwota 936 zł tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz skarbu Państwa kwotę 1.186,90 zł tytułem części opłaty (22% z 5.395 zł kwoty opłaty od pozwu) od której uiszczenia powód został zwolniony – postanowieniem referendarza sądowego z dnia 20 kwietnia 2012 r. (k. 28).

SSO Agnieszka Baran