Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Ewelina Wolny

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Mierzejewska

Przy udziale Asesora Prokuratury Rejonowej w Szczytnie Anny Szelugi – Skłodowskiej

i oskarżyciela posiłkowego R. R. (1)

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 12 czerwca, 29 czerwca, 04 września, 10 października, 13 listopada i 20 listopada 2017 r.

sprawy B. R.

syna W. i J. z domu P., ur. (...) w W.

oskarżonego o to, że:

I. w okresie od 19 października 2015 roku do 30 września 2016 roku, w msc. L., gm, D. woj. (...) oraz w msc. S., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu oraz w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczył sobie powierzone mu na mocy aktu notarialnego z dnia 24 listopada 2003 roku Rep. A (...)w celach hodowlanych mienie w postaci bydła w ilości 32 sztuk o łącznej wartości 48000 zł w ten sposób, że podrobił w celu użycia za autentyczne dziewięć egzemplarzy dokumentów zatytułowanych „Zgłoszenia przemieszczenia bydła” datowanych na 24 listopada 2015r. o numerze (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach (...), (...), (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), PL (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), (...), (...) w ten sposób, że w rubrykach przeznaczonych na czytelny podpis zbywającego własnoręcznie nakreślił czytelne podpisy (...), a następnie przedmiotowe dokumenty w dniu 25 listopada 2015r. przedłożył jako autentyczne w biurze Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. przy ul. (...), podczas gdy złożone przez niego podpisy we wskazanych rubrykach nie były podpisami osoby uprawnionej do ich złożenia jako właściciela bydła, tj. R. R. (1), w celu doprowadzenia na podstawie przedłożonych dokumentów do zalegalizowania posiadania uprzednio przywłaszczonych w/w zwierząt w sytuacji, gdy były one powierzone w celach hodowlanych przez R. R. (1), który nie wyraził zgody na przeniesienie jego stada do stada B. R.

tj. o czyn z art. 284 § 2 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

II. od dnia 26 stycznia 2016 roku do dnia 30 września 2016 roku, w miejscowości L., gm, D. woj. (...) ukrył dokumenty w postaci paszportów bydła o numerach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz paszportu o nieustalonym numerze przypisanym do sztuki bydła o numerze (...) stanowiących własność R. R. (1)

tj. o czyn z art. 276 kk

I.  oskarżonego B. R. w ramach czynu zarzuconego mu w punkcie I uznaje za winnego tego, że w okresie od dnia 24 listopada 2015 roku do dnia 02 lutego 2016 roku, w msc. L., gm, D. woj. (...) oraz w msc. S., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał przywłaszczenia mienia powierzonego mu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego w formie aktu notarialnego z dnia 24 listopada 2003 roku Rep. A (...), w postaci bydła w ilości 32 sztuk o łącznej wartości 48000 zł, w ten sposób, że podrobił w celu użycia za autentyczne dziewięć egzemplarzy dokumentów zatytułowanych „Zgłoszenia przemieszczenia bydła” datowanych na 24 listopada 2015r. o numerze (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach (...), (...), (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), PL (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), (...), (...) w ten sposób, że w rubrykach przeznaczonych na czytelny podpis zbywającego własnoręcznie nakreślił czytelne podpisy (...), zaś jako datę przemieszczenia zwierząt wskazał dzień 18 listopada 2015r., a następnie przedmiotowe dokumenty w dniu 25 listopada 2015r. przedłożył jako autentyczne w biurze Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. przy ul. (...), podczas gdy złożone przez niego podpisy we wskazanych rubrykach zbywającego nie były podpisami osoby uprawnionej do ich złożenia jako właściciela bydła, tj. R. R. (1), który nie dokonał przemieszczeń bydła w dniu 18 listopada 2015r., w celu doprowadzenia na podstawie przedłożonych dokumentów do zalegalizowania posiadania powierzonego w celach hodowlanych bydła , nie wydając zwierząt w zakreślonym terminie ich właścicielowi, to jest popełnienia przestępstwa z art. 284 § 2 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to z mocy art. 284 § 2 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, opierając wymiar kary o art. 284 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, skazuje go na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  oskarżonego B. R. w ramach zarzucanego mu w punkcie II czynu uznaje za winnego tego, że w dniu 02 lutego 2016r. w miejscowości L., gm, D. woj. (...) dokonał przywłaszczenia dokumentów w postaci paszportów bydła o numerach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz paszportu o nieustalonym numerze przypisanym do sztuki bydła o numerze (...) stanowiących własność R. R. (1), to jest popełnienia przestępstwa z art. 275 § 1 kk i za to z mocy art. 275 § 1 kk skazuje go na karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

III.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk w miejsce orzeczonych kar jednostkowych wymierza oskarżonemu karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

IV.  na podstawie art. 69 § 1 i2 kk i art. 70 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 2 (dwóch) lat tytułem próby,

V.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 2 kk zobowiązuje oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonego R. R. (1) na piśmie w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia,

VI.  na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 126,70 (sto dwadzieścia sześć 70/100) i na rzecz oskarżyciela posiłkowego R. R. (1) poniesione przez niego wydatki postępowania w kwocie 1830 (jeden tysiąc osiemset trzydzieści ) zł, zwalniając go od ponoszenia opłaty.

UZASADNIENIE

B. R. został oskarżony o to, że:

I. w okresie od 19 października 2015 roku do 30 września 2016 roku, w msc. L., gm, D. woj. (...) oraz w msc. S., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu oraz w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczył sobie powierzone mu na mocy aktu notarialnego z dnia 24 listopada 2003 roku Rep. A (...)w celach hodowlanych mienie w postaci bydła w ilości 32 sztuk o łącznej wartości 48000 zł w ten sposób, że podrobił w celu użycia za autentyczne dziewięć egzemplarzy dokumentów zatytułowanych „Zgłoszenia przemieszczenia bydła” datowanych na 24 listopada 2015r. o numerze (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach (...), (...), (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), PL (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), (...), (...) w ten sposób, że w rubrykach przeznaczonych na czytelny podpis zbywającego własnoręcznie nakreślił czytelne podpisy (...), a następnie przedmiotowe dokumenty w dniu 25 listopada 2015r. przedłożył jako autentyczne w biurze Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. przy ul. (...), podczas gdy złożone przez niego podpisy we wskazanych rubrykach nie były podpisami osoby uprawnionej do ich złożenia jako właściciela bydła, tj. R. R. (1), w celu doprowadzenia na podstawie przedłożonych dokumentów do zalegalizowania posiadania uprzednio przywłaszczonych w/w zwierząt w sytuacji, gdy były one powierzone w celach hodowlanych przez R. R. (1), który nie wyraził zgody na przeniesienie jego stada do stada B. R.

tj. o czyn z art. 284 § 2 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

II. od dnia 26 stycznia 2016 roku do dnia 30 września 2016 roku, w miejscowości L., gm, D. woj. (...) ukrył dokumenty w postaci paszportów bydła o numerach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz paszportu o nieustalonym numerze przypisanym do sztuki bydła o numerze (...) stanowiących własność R. R. (1)

tj. o czyn z art. 276 kk

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżony B. R. i jego żona H. R. (1) zamieszkują w L., gmina D., mają siedmioro dzieci, od zawarcia związku małżeńskiego zajmowali się prowadzeniem gospodarstwa rolnego, w tym hodowlą krów, dokonując między innymi zakupu zwierząt w 1984r. i 1986r. Około 1990 – 1991r. prowadzili dodatkową działalność, otwierając w L. sklep, zrezygnowali wówczas z hodowli krów mlecznych, zaś około 1993r. – 1994r. – z dalszego prowadzenia sklepu, skupiając się na prowadzeniu gospodarstwa rolnego.

W 1993r., w celu zapewnienia uzyskania przez B. R. renty strukturalnej i uniknięcia służby wojskowej przez jego najstarszego syna R. R. (1), urodzonego w (...)r., oskarżony i jego żona podjęli decyzję o przekazaniu na jego rzecz całego gospodarstwa, obejmującego łącznie ponad 16 ha ziemi rolnej w T., za wyjątkiem działki siedliskowej zabudowanej domem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi, umowami darowizny zawartymi w formie aktu notarialnego w dniach 07 maja 1993r. i 21 grudnia 1994r. Zgodnie z poczynionymi między stronami ustaleniami, małżonkowie R. mieli nadal prowadzić gospodarstwo rolne w oparciu o darowane synowi nieruchomości, czerpać zeń korzyści i przeznaczać je na potrzeby związane z jego funkcjonowaniem oraz na utrzymanie własne i młodszego rodzeństwa R. R. (1).

Pokrzywdzony od 1995r. podjął zatrudnienie na terenie W., tam na stałe zamieszkał, do domu rodzinnego przyjeżdżał na ogół na soboty i niedziele.

W 1997r. R. R. (1) zakupił od A. K. trzy cielne jałówki, jego rodzice posiadali w tym czasie jedną krowę. Wspomniane zwierzęta, tworzące rozrastające się stado, o zmiennym składzie, na skutek narodzin cieląt oraz transakcji sprzedaży starych i zakupu nowych sztuk, do 2002r. przebywało w budynku gospodarczym na sąsiadującej z posesją H. i B. R. działką ich córki M. B.. Zwierzętami zajmowali się oskarżony i jego żona, dysponując środkami pozyskiwanymi ze sprzedaży mleka, wpływającymi na rachunek bankowy syna nr (...) w Banku Spółdzielczym w S., założony 30 września 2000r., na podstawie pełnomocnictwa ogólnego udzielonego H. R. (1), od 09 czerwca 2006r. pełnomocnictwo szczególne uzyskał B. R.. Poza dochodami ze sprzedaży mleka od 2004r., zgodnie z obowiązującymi procedurami Unii Europejskiej, na wspomniane konto bankowe wpływały także kwoty przysługujące R. R. (1) jako właścicielowi gruntów rolnych z tytułu dopłat bezpośrednich. Opisane środki H. i B. R. przeznaczali na bieżące potrzeby gospodarstwa, w szczególności utrzymanie i powiększanie stada bydła, a także na utrzymanie rodziny, w tym młodszego rodzeństwa pokrzywdzonego, A., S. i urodzonego w (...)r. A.. Saldo obrotów na wskazanym rachunku, utrzymujące się początkowo na poziomie do kilkunastu tysięcy, zwiększyło się po uzyskaniu dodatkowych środków z tytułu dopłat, sięgając ponad 100.000 zł w 2014r., przy czym relacja pomiędzy wpływami a wydatkami wykazywała cechy równowagi. Małżonkowie R. posiadali nadto dodatkowe źródła dochodu z tytułu renty, przyznanej oskarżonemu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych od 01 października 2005 roku, wynoszącej w 2016r. 904,23 zł brutto, a także z tytułu jego zatrudnienia w Zakładzie (...) w Szczytne na stanowisku dozorcy, w okresie od 01 grudnia 1999r. do 30 czerwca 2013r., z wynagrodzeniem od 12.678,84 zł rocznie w roku 2000 do 26.621,51 zł rocznie w roku 2013r. Jego żona H. nie miała żadnego własnego źródła dochodu.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego B. R. na k.580 od słów „jak córka kupiła” do słów „cielaki”, zeznania świadków: R. R. (1) na k. 13v od słów „chcę dodać” do słów „tym gospodarstwem” i na k. 505 do słów „najmłodszego rodzeństwa”, na k. 505 od słów „między zakupem” do słów „z obory”, od słów „przez ten czas” do słów „do czasu cofnięcia pełnomocnictwa” na k. 505v, na k. 505v od słów „część bydła” do słów „wszystko było uzgadniane”, na k. 506, i na k. 580 do słów „chlew dla zwierząt”, H. R. (1) do słów „tam pracował” na k. 45v i do słów „nadmieniam” do słów „prąd, wodę”, na k. 538v do słów „ze sklepu”, od słów „nie byliśmy w stanie” do słów „żeby nam pomóc”, od słów „my prowadziliśmy gospodarstwo” do słów „my utrzymywaliśmy się” do słów „rozliczaliśmy”, od słów „opłacaliśmy podatki” do słów „używam telefonu” na k. 539, K. R. (1) na k. 99v do słów „jego ojciec” i od słów „ istniała między nami umowa” do słów „ma rentę”, na k. 539 do słów „były dwie takie przyczyny”, od słów „my w tym czasie” do słów „w zeszłym roku”, na k. 539v od słów „do 2006 roku” do słów „przekażą”, od słów „nie przypominam sobie” do słów „w 1999 roku”, E. Z. na k. 109v i na k. 568, J. K. na k. 189v, A. R. na k. 539v do słów „tak będzie”, na k. 540 od słów „ja pamiętam od małego” do słów „z gospodarstwem”, A. K. na k. 568v, M. B. na k. 578v od słów „pamiętam od dziecka” do słów „mogło być tam trzymanych” na k. 579, Z. Z. na k. 579v – 580, zaświadczenie Banku Spółdzielczego w S. na k. 17 i k. 22, historia rachunku na k. 23, kserokopia umowy darowizny z dnia 07 maja 1993r. na k. 52 – 52v, kserokopia umowy darowizny z 21 grudnia 1993r. na k. 53 – 53v, świadectwo pracy na k. 59 – 59v, pismo z Oddziału (...) KRUS w O. na k. 200, dokumentacja zatrudnienia i wynagrodzenia oskarżonego na k. 249 – 265, zaświadczenie z ZUS na k. 289, wydruk z (...) Ośrodka (...) z 1997r. na k. 575, kserokopie dowodów zapłaty na k. 576 – 577 i k. 621 - 622, kserokopie zdjęć gospodarstwa na k. 596 – 599, kserokopie faktur na k. 611)

W 2002 roku, w wyniku konfliktu pomiędzy B. R. a M. B., która nie wyraziła zgody na dalsze trzymanie krów na swojej nieruchomości, oskarżony rozpoczął budowę obory, finansowaną także ze środków pochodzących z rachunku R. R. (1).

(dowód: wyjaśnienia B. R. na k. 580 od słów „później jak córka” do słów „dobudowałem stodołę”, zeznania świadków: R. R. (1) na k. 505 od słów „dopiero po konflikcie” do słów „ubezpieczenia KRUS” i na k. 579, K. R. (1) na k. 539v od słów „jak teść skonfliktował się” do słów „na oborę”, M. B. na k. 579 od słów „trudno mi powiedzieć” do słów „w moich budynkach”,

W 2003r. zgodnie z obowiązkiem zarejestrowania posiadanego stada bydła i jego siedziby, hodowane w gospodarstwie należącym do oskarżyciela posiłkowego krowy zostały zarejestrowane na R. R. (1), a jako siedziba stada – jego gospodarstwo, za numerem (...)-001.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego B. R. na k., zeznania świadków: H. R. (1) na k. 45 od słów „w momencie kiedy weszły przepisy o rejestracji” do słów „numeru gospodarstwa”, R. R. (1) na k. 505 od słow „krowy zgodnie ze stanem faktycznym” do słów „na mnie”, K. R. (1) na k. 539 od słów „w 2003 roku” do słów „2-3 ostatnich lat” i od słów „w 2003r roku teść” do słów „na męża”, zaświadczenie o rejestracji na k. 116, wykaz zwierząt na k. 117 – 128).

W dniu 24 listopada 2003r. R. R. (1) wraz z poślubioną w 2000 roku żoną K. nabyli nieruchomość rolną położoną w obrębie L., gmina D., o powierzchni 3,53 ha, oznaczoną numerem ewidencyjnym (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Szczytnie prowadzona była księga wieczysta KW Nr (...), uprzednio dzierżawioną przez oskarżonego. Tego samego dnia B. R. udzielili w formie aktu notarialnego pełnomocnictwa do zakupu za fundusze stanowiące ich majątek dorobkowy jakiejkolwiek nieruchomości na terenie powiatu (...) od osób, za cenę i na warunkach według jego uznania, nadto do zapłaty ceny sprzedaży, do zarządu i administrowania ich gospodarstwem rolnym położonym w T. i L., w tym zaciągania kredytów na bieżącą działalność gospodarstwa, podpisywania umów, ponoszenia opłat bieżących działalności gospodarstwa rolnego, odbioru dokumentów dotyczących gospodarstwa ( w tym kart na paliwo), składania wszelkich oświadczeń wiedzy i woli przed władzami, urzędami samorządowymi, bankami i sądami, jakie okażą się konieczne celem realizacji pełnomocnictwa.

(dowód: zeznania świadków: R. R. (1) na k. 14 od słów „w 2003r.” do słów „moi rodzice”, na k. 505 od słów „w tym celu” do słów „tym gospodarstwem”, na k. 505v od słów „w 2003 roku” do słów „spraw urzędowych”, K. R. (1) od słów „ja w 2003r.” do słów „prowadzić gospodarstwa”, kserokopia umowy sprzedaży na k. 54 – 57, kserokopia pełnomocnictwa na k. 16 – 16v i k. 58 – 58v)

Na wniosek R. R. (1) z dnia 23 marca 2004r. wpisano go do ewidencji producentów, nadając numer identyfikacyjny (...). Od stycznia 2014r. był stałym dostawcą mleka do (...) Spółdzielni (...) w G..

(dowód: pismo OSM w G. na k. 145, zaświadczenie o nadaniu numeru identyfikacyjnego na k. 594)

W 2010r., 2012r., 2013r., 2013r. i 2014r. B. R. czterokrotnie zawierał umowy pożyczki z Bankiem (...), na kwoty odpowiednio 5.348,09 zł, 2787,20 zł, 1631,70 zł, 3567,97 zł, pożyczki te zostały przez oskarżonego spłacone w całości.

(dowód: zaświadczenie Banku (...) na k. 65 – 66)

Latem 2014r. R. R. (1) wraz z żoną K. i dwiema córkami wyprowadził się z W. i zamieszkał w domu rodzinnym w L., rozbudowywanym w tym celu od 2012r. Początkowo relacje pomiędzy oskarżycielem posiłkowym i jego żoną a jego rodzicami były poprawne, wymienieni prowadzili rozmowy dotyczące przyszłości gospodarstwa, pod uwagę brano między innymi przekazanie R. i K. R. (1) części ziemi z zabudowaniami gospodarczymi, pozostającej dotychczas własnością rodziców pokrzywdzonego, w zamian za darowanie przez niego części jego nieruchomości na rzecz młodszych braci, pokrzywdzony i jego żona planowali również budowę własnego domu, do żadnych konkretnych i wiążących ustaleń jednakże nie doszło. Od czerwca 2015r. konflikt pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym uległ nasileniu, B. R. miał za złe synowi próby wywierania wpływu na jego decyzje dotyczące gospodarowania oraz forsowanie własnych propozycji, od września 2015r. domagał się od syna i synowej zwrotu kosztów związanych z mieszkaniem w jego domu, ostatecznie żądając opuszczenia przez nich zajmowanych pomieszczeń.

W dniu 19 listopada 2015r. R. i K. R. (2) odwołali przed notariuszem udzielone uprzednio w dniu 24 listopada 2003r. B. stanisławowi R. pełnomocnictwo.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego B. R. na k. 504v od słów „w 2003 roku” do słów „innych pomysłów”, zeznania świadków: R. R. (1) na k. 14 od słów „w 2014r.” do słów „aktem notarialnym”, na k. 140v od słów „nadto ojciec” do słów „miejsce w S.”, na k. 505v od słów „w 2014r.” do słów „rodzice się nie zgodzili”, od słów „jestem przekonany” do słów „decyzje ojca”, H. R. (1) na k. 45v od słów „ w lipcu 2014r.” do słów „chce wszystkie”, K. R. (1) na k. 100 od słów „nadmieniam” do słów „sobie nie poradzimy”, na k. 539 od słów „sprowadziliśmy się” do słów „było cofnięte pełnomocnictwo”, A. R. na k. 539v od słów „wychodzi na to” do słów „dobytek życiowy rodziców”, M. B. na k. 579 od słów „wiem od rodziców” do słów „od mamy”, kserokopia odwołania pełnomocnictwa na k. 4 – 4v)

O odwołaniu oskarżony został zawiadomiony w dniu 20 listopada 2015r., w dniu potem zarejestrował swoje gospodarstwo za numerem PL (...), zaś w dniu 24 listopada 2015r., bez wiedzy i zgody R. R. (1), zgłosił w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. przemieszczenie 32 sztuk bydła, zarejestrowanych uprzednio na syna, do swojego gospodarstwa. W tym celu na dziewięciu egzemplarzach dokumentów zatytułowanych „Zgłoszenia przemieszczenia bydła” datowanych na 24 listopada 2015r.: o numerze (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach (...), (...), (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), PL (...), (...); (...)- (...)- (...), gdzie wskazał do przeniesienia zwierzęta o numerach: (...), (...), (...), (...), (...); w rubrykach przeznaczonych na czytelny podpis zbywającego własnoręcznie nakreślił czytelne podpisy (...), zaś jako datę przemieszczenia zwierząt wskazał dzień 18 listopada 2015r.

Następnego dnia, 25 listopada 2015r. pracownica Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. M. K. skontaktowała się telefonicznie z R. R. (1) informując o nieprawidłowym wskazaniu daty na formularzu zgłoszenia przemieszczenia bydła, a następnie okazując zaskoczonemu i zaniepokojonemu pokrzywdzonemu w siedzibie biura formularze opatrzone podpisami naniesionymi przez jego ojca.

Pismem z dnia 02 grudnia 2015r. kierownik Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. zwrócił się do R. R. (1) celem wyjaśnienia wskazanych w zgłoszeniach przemieszczenia zwierząt dat sprzedaży jako poprzedzających datę rejestracji stada, do którego miały one zostać przemieszczone. W dniu 03 grudnia 2015r. pokrzywdzony złożył oświadczenie, iż nie sprzedawał ani nie przemieszczał należącego do niego bydła, zaś figurujący na formularzach zgłoszenia podpis nie został złożony przez niego.

W dniu 04 grudnia 2015r. oskarżony wycofał złożone zgłoszenia przemieszczenia 32 sztuk bydła, jako zgłoszonych omyłkowo, gdyż transakcja nie zaistniała.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego B. R. na k.144, k. 203, k. 206, k. 330, k. 338 i k. 504v w części potwierdzającej podrobienie podpisu syna zeznania świadków: R. R. (1) na k. 14 do słów „do swojego gospodarstwa” i od słów „dodaję, że ojciec” do słów „ojca B.”, na k. 32v, na k. 505v od słów „klika dni po cofnięciu” do słów „24 listopada”, H. R. (1) na k. 45v od słów „z uwagi na to” do słów „odwołanie pełnomocnictwa”, na k. 538v od słów „mąż mówił” do słów „czy w agencji”, M. K. na k. 106v i na k. 567v, K. R. (1) na k. 539 od słów „jak teść dokonał przemieszczenia” do słów „w domu”, na k. 539v od słów „dopiero po cofnięciu pełnomocnictwa” do słów „tego przemieszczenia”, A. R. na k. 540 od słów „jeszcze kilka tygodni wcześniej” do słów „po odwołaniu”, kserokopia formularzy zgłoszenia przemieszczenia bydła na k. 6 – 10 i k. 156 – 162v, wezwanie na k. 73 – 74, oświadczenie R. R. (1) na k. 5 i 76, oświadczenie B. R. na k. 77, wykaz zwierząt na k. 163 – 174, protokół oględzin dokumentów na k. 208 – 209v i k. 293 – 293v, decyzja o wpisaniu oskarżonego do ewidencji producentów na k. 607)

W dniu 03 grudnia 2015r. H. i B. R. wezwali K. i R. R. (1) do opuszczenia domu, a następnie w dniu 07 stycznia 2016r. do przemieszczenia bydła. W odpowiedzi pismem z dnia 24 stycznia 2016r, odebranym przez oskarżonego w dniu 26 stycznia 2016r., oskarżyciel posiłkowy przedstawił rodzicom propozycję zasad regulujących sprawnego gospodarowania w przyszłości, deklarując przekazanie połowy stada do korzystania i pobierania pożytków, bez przeniesienia własności, z ponoszeniem przez każdą ze stron kosztów utrzymania zwierząt, obiecał także dokupienie 10 krów dojnych, żądając jednocześnie wydania w terminie 7 dni paszportów zwierząt. Po upływie zakreślonego terminu B. R. wbrew żądaniu syna nie wydał mu wspomnianych paszportów krów, o numerach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz paszportu o nieustalonym numerze przypisanym do sztuki bydła o numerze (...), przekazując je następnie swojemu pełnomocnikowi M. M., nie odpowiedział także na zawartą w piśmie propozycję ugody.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego B. R. na k. 203, 206, 330 i 338, zeznania R. R. (1) na k. 176v i k. 505v, H. R. (1) na k. 538v od słów „paszporty były” do słów „do prawnika”, K. R. (1) na k. 539v od słów „ojciec nie chciał” do słów „odpisywał”, wezwanie do opuszczenia pomieszczeń na k. 608 – 609, wezwanie do przemieszczenia bydła na k. 62 – 63 i k. 610 - 611, pismo na k. 178, potwierdzenie odbioru na k. 179, wykaz zwierząt na k. 180 – 180v, wykaz numerów paszportów na k. 184 – 184v i na k. 197, pismo pełnomocnika oskarżonego na k. 233 – 234, kserokopia pozwu na k. 407 – 414v, kserokopie paszportów na k. 416 – 447v)

W dniu 19 września 2016r. B. S. i H. R. (2) złożyli oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli o zarejestrowaniu stada bydła na syna R..

(dowód: kserokopia oświadczenia na k. 236).

Sześć sztuk bydła urodzonego po zarejestrowaniu siedziby stada przez B. R. - (...) ur. (...), (...) ur. (...), (...) ur. (...), (...) ur. (...), (...) ur. (...) ur. (...), (...) ur. (...), wpisano do księgi rejestracji stada bydła o siedzibie (...), należącego do R. R. (1). Kolczyki z numerami identyfikacyjnymi zakładał zwierzętom oskarżony, uniemożliwiający synowi wstępu do obory.

(dowód: zeznania R. R. (1) na k. 505v od słów „mimo że ojciec” do słów „zakaz wstępu do obory”, księga rejestracji stada bydła na k. 623 – 644)

Pismem z dnia 12 kwietnia 2017r. Biuro Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. poinformowało R. R. (1), iż 32 sztuk bydła o numerach kolczyków (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...); figurują na stanie jego gospodarstwa jako sztuki niespójne, ze względu zgłoszenie ich przemieszczenia do stada przez innego posiadacza, o numerze siedziby (...)-001, to jest B. R., są wykazane w rejestrze jego stada, jako 32 spośród 57 sztuk.

(dowód: pisma z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na k. 496-497, informacja o stanie stada (...)na k. 492 – 493)

W dniu 20 września 2016r. R. i K. R. (2) złożyli pozew przeciwko rodzicom pokrzywdzonego, domagając się wydania między innymi stada bydła w ilości 32 sztuk o numerach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) i dokumentacji dotyczącej tego stada, w postaci paszportów krów, księgi rejestracji bydła i dokumentacji z badań lekarskich. W dniu 30 września 2016r. H. i B. R. skierowali powództwo przeciwko synowi i synowej z żądaniem między innymi ustalenia, że przedmiotowe sztuki bydła stanowią ich własność, załączając do pozwu między innymi 32 paszporty bydła o numerach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz paszportu o nieustalonym numerze przypisanym do sztuki bydła o numerze (...). Wyrokiem z dnia 05 czerwca 2017r. w sprawie I C 558/16 Sąd Okręgowy w Olsztynie nakazał oskarżonemu i jego żonie wydanie R. i K. R. (1) 32 sztuk bydła o numerach oraz dokumentacji bydła w postaci paszportów, księgi rejestracji oraz dokumentacji z badań lekarskich, oddalając powództwo B. S. i H. R. (1) o ustalenie prawa ich własności przedmiotowego stada. Wyrok ten, zaskarżony przez pełnomocnika oskarżonego i jego żony, nie jest prawomocny.

(kserokopia pozwu R. i K. R. (1) na k. 346 – 356, kserokopia odpowiedzi na pozew na k. 357 – 363, kserokopia pozwu H. i B. R. na k. 267 – 284, kserokopie protokołów rozpraw w sprawie I C 558/16 na k. 402 – 406 i k. 601 - 606, odpis wyroku z uzasadnieniem na k. 542 – 552).

Oskarżony B. R. początkowo przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, podając, iż podrobił podpis syna R. R. (1) na zgłoszeniu przemieszczenia bydła, gdyż ma na utrzymaniu żonę i syna S., pobiera jedyni rentę w kwocie 800 zł, chciał zapewnić rodzinie środki utrzymania, nie myśląc o konsekwencjach prawnych. Dodał, że nadal wraz z żoną zajmuje się bydłem, zaś pokrzywdzony w niczym im nie pomaga. Wniósł o warunkowe umorzenie postępowania (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 144). Składając kolejne wyjaśnienia, zanegował zasadność stawianych mu zarzutów, oświadczając, że nie mógł przywłaszczyć bydła, gdyż należy ono do niego, jako przez niego wyhodowane, potwierdził także posiadanie paszportów krów, oświadczając, że przekazał je swojemu prawnikowi, jako dokumenty zwierząt stanowiących jego własność, w związku ze skierowaniem pozwu przeciwko synowi., zaprzeczając, by przywłaszczył lub ukrywał przedmiotowe dokumenty. Potwierdzając złożenie podpisu za R. R. (1), zaznaczył, że uczynił to w swojej sprawie. (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 203, k. 206, k. 330 i k. 338).

Podtrzymując powyższe stanowisko na rozprawie głównej, oskarżony wyjaśnił, iż hoduje krowy od 1978r., trzy krowy zakupione w 1998r. przez syna zostały włączone do już istniejącego stada, liczącego około 17 sztuk, zaznaczając, że jedna z nich poroniła trzy miesiące po zakupie, drugą sprzedał rok później z powodu zapalenia wymion, a trzecią w kolejnym roku jako bezpłodną, nie mogą zatem być traktowane jako zaczątek obecnego stada. Podał, iż po wejściu w 2004 roku obowiązku rejestrowania bydła, został pouczony przez pracownice Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, odwiedzające rolników, aby krowy zostały zarejestrowane na R. R. (1), skoro na niego jest zarejestrowana ziemia. Nadmienił, iż okazało się to nieprawdziwe i niepotrzebne, o czym dowiedział się w 2015r., wówczas postanowił zarejestrować własne gospodarstwo i przemieścić doń swoje bydło, figurujące uprzednio na syna, wyhodowane wszakże przez oskarżonego i stanowiące jego własność. Podkreślił również, iż pełnomocnictwo udzielone mu w 1993r. przez R. R. (1) dotyczyło zarządzania ziemią, a nie krowami. Odnosząc się do aktualnego konfliktu wskazał, iż rozpoczął się on z chwilą powrotu syna do Linowa i narzucania przez niego warunków gospodarowania, na co nie mógł się zgodzić, nie mógł także dopuścić do pokrzywdzenia młodszych dzieci, zaznaczając, że R. R. (1) otrzymał wprawdzie całą ziemię, ale miał się nią podzielić z rodzeństwem, on sam zaś i jego żona H. mieli pracować na gospodarstwie do emerytury. Nadmienił, iż pokrzywdzony odrzucił jego kolejne propozycje odebrania trzech krów, które zostały przez niego zakupione, a następnie zwrotu 3,5 ha z darowanych mu działek na rzecz matki, nie posiadającej własnego źródła dochodu, w zamian za 10 stuk bydła. Podał, że on sam poza pracą na gospodarstwie dorabiał jako dozorca, rozbudowywał stado głównie poprzez zakup młodych sztuk za środki ze sprzedaży mleka. Podkreślił brak zainteresowania gospodarstwem ze strony syna, przyjeżdżającego po odbiór ziemniaków lub w celu pokazania się przed urlopem. (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 504v – 505).

W dalszej części wyjaśnień B. R. ustosunkował się do kwestii warunków, w jakich hodował zwierzęta, podając, że 6 sztuk krów przebywało w budynku gospodarczym usytuowanym równolegle do drogi, w stojącym obok drewnianym chlewiku trzymał początkowo 4 krowy i 2 konie, następnie zwierzęta przebywały w dwóch chlewikach na sąsiedniej działce, zakupionej przez jego córkę M. B. – w jednym budynku (...) krowy i 2 cielaki, w drugim 6 krów i 3 cielaki, do czasu wybudowania nowej obory i stodoły, dokąd przeniósł zwierzęta. (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 580).

Sąd zważył, co następuje:

Powyższe wyjaśnienia B. R. uznać należy za wiarygodne w części przyznającej fakt naniesienia przez niego podpisów zawierającego nazwisko noszone przez niego i oskarżyciela posiłkowego na dziewięciu zakwestionowanych dokumentach zgłoszenia przemieszczenia krów ze stada (...) do stada (...)-001 w rubryce przeznaczonej na podpis zbywającego zwierzęta, to jest R. R. (1). Podniesione przez oskarżonego okoliczności, dotyczące wzajemnych stosunków między stronami po przekazaniu ziemi na rzecz syna, związanych z bieżącym prowadzeniem gospodarstwa i przeznaczeniem uzyskiwanych zeń pożytków, w okresie zamieszkiwania pokrzywdzonego w W., jako znajdujące potwierdzenie zarówno w zeznaniach żony, synów i synowej B. R., jak również w załączonej dokumentacji (vide zeznania świadków: R. R. (1) na k. 13v od słów „chcę dodać” do słów „tym gospodarstwem” i na k. 505 do słów „najmłodszego rodzeństwa”, na k. 505 od słów „między zakupem” do słów „z obory”, od słów „przez ten czas” do słów „do czasu cofnięcia pełnomocnictwa” na k. 505v, na k. 505v od słów „część bydła” do słów „wszystko było uzgadniane”, na k. 506, i na k. 580 do słów „chlew dla zwierząt”, H. R. (1) do słów „tam pracował” na k. 45v i do słów „nadmieniam” do słów „prąd, wodę”, na k. 538v do słów „ze sklepu”, od słów „nie byliśmy w stanie” do słów „żeby nam pomóc”, od słów „my prowadziliśmy gospodarstwo” do słów „my utrzymywaliśmy się” do słów „rozliczaliśmy”, od słów „opłacaliśmy podatki” do słów „używam telefonu” na k. 539, K. R. (1) na k. 99v do słów „jego ojciec” i od słów „ istniała między nami umowa” do słów „ma rentę”, na k. 539 do słów „były dwie takie przyczyny”, od słów „my w tym czasie” do słów „w zeszłym roku”, na k. 539v od słów „do 2006 roku” do słów „przekażą”, od słów „nie przypominam sobie” do słów „w 1999 roku”, zaświadczenie Banku Spółdzielczego w S. na k. 17 i k. 22, historia rachunku na k. 23, kserokopia umowy darowizny z dnia 07 maja 1993r. na k. 52 – 52v, kserokopia umowy darowizny z 21 grudnia 1993r. na k. 53 – 53v, świadectwo pracy na k. 59 – 59v, pismo z Oddziału (...) KRUS w O. na k. 200, dokumentacja zatrudnienia i wynagrodzenia oskarżonego na k. 249 – 265, zaświadczenie z ZUS na k. 289, wydruk z (...) Ośrodka (...) z 1997r. na k. 575, kserokopie dowodów zapłaty na k. 576 – 577 i k. 621 - 622, kserokopie zdjęć gospodarstwa na k. 596 – 599, kserokopie faktur na k. 611), także zasługują na podzielenie. W świetle przytoczonych dowodów nie ulega wątpliwości, iż po darowaniu nieruchomości rolnych R. R. (1) jego rodzice nadal zajmowali się gospodarstwem, przeznaczając środki pozyskiwane ze sprzedaży mleka i cieląt, zaś po akcesji Polski do Unii Europejskiej – także z dopłat bezpośrednich, na bieżące funkcjonowanie gospodarstwa i utrzymanie własne oraz najmłodszych dzieci, mając upoważnienie do dysponowania pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku bankowym pokrzywdzonego, zaś od roku 2003r. – także formalne pełnomocnictwo do szeroko pojętego administrowania gospodarstwem rolnym wymienionego.

Jak wynika ponadto ze zgodnych relacji stron, ich wzajemne stosunki uległy pogorszeniu po przeprowadzeniu się R. R. (1) wraz z żoną i dziećmi do domu rodzinnego w L., w związku z próbami wywierania przez wymienionego wpływu na bieżące funkcjonowanie gospodarstwa, napotykającymi na sprzeciw jego ojca, a także z kwestią zaspokojenia przez pokrzywdzonego roszczeń jego młodszego rodzeństwa. (vide wyjaśnienia oskarżonego B. R. na k. 504v od słów „w 2003 roku” do słów „innych pomysłów”, zeznania świadków: R. R. (1) na k. 14 od słów „w 2014r.” do słów „aktem notarialnym”, na k. 140v od słów „nadto ojciec” do słów „miejsce w S.”, na k. 505v od słów „w 2014r.” do słów „rodzice się nie zgodzili”, od słów „jestem przekonany” do słów „decyzje ojca”, H. R. (1) na k. 45v od słów „ w lipcu 2014r.” do słów „chce wszystkie”, K. R. (1) na k. 100 od słów „nadmieniam” do słów „sobie nie poradzimy”, na k. 539 od słów „sprowadziliśmy się” do słów „było cofnięte pełnomocnictwo”, A. R. na k. 539v od słów „wychodzi na to” do słów „dobytek życiowy rodziców”, M. B. na k. 579 od słów „wiem od rodziców” do słów „od mamy”). Bezspornym pozostaje, iż eskalacja niniejszego konfliktu doprowadziła do odwołania w dniu 19 listopada 2015r. przez K. i R. R. (1) udzielonego uprzednio oskarżonemu pełnomocnictwa (vide kserokopia aktu notarialnego na k. 4 – 4), natomiast cztery dni po odebraniu przedmiotowego pisma, w dniu 24 listopada 2015r. B. R. zarejestrował własne gospodarstwo i tego samego dnia na dziewięciu formularzach zgłoszenia przemieszczenia bydła zawiadomił o przekazaniu łącznie 32 sztuk bydła ze stada zarejestrowanego na R. R. (1) do własnego stada, przy czym czynność ta miała nastąpić w dniu 18 listopada 2015r., na dzień przed odwołaniem pełnomocnictwa (vide kserokopia formularzy zgłoszenia przemieszczenia bydła na k. 6 – 10 i k. 156 – 162v, wykaz zwierząt na k. 163 – 174, protokół oględzin dokumentów na k. 208 – 209v i k. 293 – 293v, decyzja o wpisaniu oskarżonego do ewidencji producentów na k. 607)

Nie sposób natomiast zgodzić się z argumentacją oskarżonego, jakoby wymienione w przedmiotowych zgłoszeniach zwierzęta należały do niego, nie stanowiąc własności R. R. (1), zatem był on uprawniony do rozporządzenia nimi i nie mógł dopuścić się przywłaszczenia własnego mienia.

Poczynić w tym miejscu należy zastrzeżenie, iż istotnie obecny stan stada nie może być utożsamiany z jego składem tak w dacie zawarcia umów darowizny między oskarżonym i jego żoną a pokrzywdzonym, jak i po zakupieniu trzech krów przez R. R. (1) od A. K. w 1998r., a przed rejestracją bydła w roku 2004r., zgodnie z wymogami stanowiącymi następstwo wprowadzenia regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej, także w kontekście wieku najstarszego spośród wskazanych z pierwszym z zarzutów zwierząt, liczącego ponad 12 lat (vide k. 180 – 180v), brak ponadto miarodajnych danych pozwalających na ustalenie, czy i które ze wspomnianych krów są potomstwem bydła hodowanego wcześniej przez oskarżonego i jego żonę w gospodarstwie syna. Twierdzenia B. R., jakoby trzy jałówki zakupione przez oskarżyciela posiłkowego jedynie powiększyły wcześniejsze stado oskarżonego, liczące około 20 sztuk, nie mogą być zdaniem Sądu uznane za wiarygodne.

Mieć bowiem na uwadze należy, iż oskarżony, jego żona H. R. (1), córka M. B., syn A. R., powołując się fakt uprzedniej hodowli bydła w przedmiotowym gospodarstwie, nie potrafili wskazać w sposób liczebności stada, zaś ich relacje zawierają zarówno wewnętrzne, jak i wzajemne sprzeczności. W ocenie Sądu, najniższą w tym zakresie wartość dowodową mają zeznania najmłodszego spośród dzieci oskarżonego, liczącego w dacie nabycia krów przez R. R. (1) siedem lat, przywołującego jedynie pamięć posiadania przez rodziców krów „od zawsze” (vide zeznania A. R. na k. 539v – 540), bez choćby próby przybliżonego określenia ich liczby.

Analogiczną ogólnikowością charakteryzują się także zeznania jego starszej o 18 lat siostry, M. B., podnoszącej, iż nie jest w stanie stwierdzić, czy w okresie przed 1997 rokiem jej rodzice mieli kilka, kilkanaście czy więcej sztuk bydła, powołującej się przy tym na wpływ na jej procesy pamięciowe traumatycznej sytuacji osobistej, związanej z rozpoznaniem u niej choroby nowotworowej w 2000r. i urodzeniem niepełnosprawnego dziecka w 2002r. (vide zeznania M. B. na k. 578v – 579). Zaznaczenia wymaga, iż świadek wyraźnie opowiedziała się w niniejszym sporze po stronie rodziców, pozbawianych jej zdaniem dorobku życia przez oskarżyciela posiłkowego, w omawianym okresie była osobą dorosłą, na jej nieruchomości przez około cztery lata przebywały wspomniane zwierzęta, stąd też za zaskakujący uznać trzeba deklarowany brak wiedzy na temat ich ilości.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż nawet najbliżsi sąsiedzi państwa R., E. i Z. Z., przyznający co prawda fakt trzymania przez nich krów w sposób praktycznie nieprzerwany, także nie podali żadnych konkretów pozwalających określić skalę hodowli powadzonej przez 1997r. przez oskarżonego i jego żonę (vide zeznania E. Z. na k. 109v i k. 568, Z. Z. na k. 579v – 580)

Przeciwko zaaprobowaniu wersji B. R. przemawia także analiza zeznań jego żony H. (vide k. 45v i k. 538v – 539). Jakkolwiek potwierdziła ona fakt posiadania krów przed zakupem trzech jałówek od A. K. przez jej najstarszego syna, podając początkowo liczbę 3 krów mlecznych i bliżej nieustalonej liczby cieląt (vide zeznania H. R. (1) na k. 45v), w dalszym toku postępowania (vide zeznania H. R. (1) na k. 538v) wspominając o zakupieniu dwóch krów i hodowli cieląt, podała zarazem, iż wraz z mężem zrezygnowali z trzymania bydła mlecznego w okresie prowadzenia sklepu, od około 1990 – 1991r. do 1993r. – 1994r., a zatem do daty zbieżnej z datą przekazania ziemi rolnej synowi, wspomniała także, iż możliwość zwiększenia liczebności stada, ograniczona początkowo z powodu zbyt małego areału ziemi, pojawiła się wraz z uzyskaniem prawa do dopłat i środków na utrzymanie większej ilości zwierząt.

W kontekście przytoczonych zeznań żony oskarżonego, zajmującej się bezpośrednio czynnościami związanymi z chowem krów, na wiarę nie zasługuje podana przez B. R. liczba około 17 krów (vide k. 504v), nie koresponduje ona ponadto z przedstawionym przez oskarżonego planem rozmieszczenia zwierząt, przedstawionym w dalszym toku postępowania. Odnosząc się do okazanego mu zdjęcia z zasobów (...) Ośrodka (...), obrazującej stan zabudowań w roku 1997r. (vide k. 575), oskarżony podał bowiem, iż w budynku utytułowanym równolegle do drogi trzymał sześć krów, zaś w drewnianym chlewiku obok domu cztery krowy i dwa konie, następnie przeniósł bydło do dwóch pomieszczeń gospodarczych na sąsiedniej działce zakupionej przez jego córkę M. B., w jednym przebywało sześć krów i trzy cielęta, w drugim – cztery krowy i dwa cielaki (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 580), przy czym podane przez niego liczby w żaden sposób nie pozwalają na konkluzję, iż wymieniony posiadał łącznie około 17 sztuk bydła.

Na ocenę wiarygodności wyjaśnień B. R. w omawianym zakresie wpływa ponadto przedstawiona przez niego chronologia pobytów bydła w poszczególnych zabudowaniach gospodarczych, początkowo w budynkach na własnej działce siedliskowej, następnie w dwóch chlewkach na nieruchomości córki, po czym, po wybudowaniu nowej obory i rok później nowej stodoły oraz dokupieniu trzech sztuk bydła za pieniądze syna od A. K. – ponownie na własnej nieruchomości (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 580), jest ona bowiem sprzeczna z relacją samej M. B., powołującej się na kupno działki około 1997r. (vide k. 578v ), w czasie wskazanym przez A. K. jako data sprzedaży trzech sztuk bydła w ramach jednorazowej transakcji w związku z likwidacją własnego stada i niepodejmowania własnej hodowli (vide zeznania świadka na k. 568v), a także z analizą zdjęć z zasobów (...) Ośrodka (...) na k. 575 i k. 596 – 599, odzwierciedlających wygląd i stan zabudowań na nieruchomości rodziny R. w L. w latach 1997r., 1999r., 2005r., 2013r. i 2016r., wskazujących, iż wymienione przez oskarżonego obora i stodoła na jego nieruchomości nie istniały do 1999r., zaś niewielkie drewniane budynki gospodarcze usytuowane na działce siedliskowej nasuwają wątpliwości co do możliwości trzymania w nich deklarowanej przez oskarżonego ilości zwierząt. zaznaczenia w tym miejscu wymaga również, iż przedłożone dowody zakupu krów (vide k. 576 – 577 i k. 646 – 4647), dotyczą transakcji z lat 1984r. i 1986r., nie mogąc stanowić dowodu pozwalającego na odtworzenie liczby zwierząt w roku 1997r.

Na uwagę zasługuje także analiza księgi rejestracji stada o numerze (...), prowadząca do konkluzji, iż w 2004r., z chwilą obowiązywania procedury rejestracji, spośród zwierząt w stadzie R. R. (1) tylko sześć było urodzonych przed 1997r., w tym najstarsze zwierzę w 1992r., zaś na 35 sztuk 13 urodziło się w (...)r., brak tym samym podstaw do przyjęcia, by w ramach stada znajdowały się sztuki należące do oskarżonego i jego żony przed 1997r.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż nabywanie wszystkich sztuk bydła po zawarciu wspomnianych aktów darowizny na rzecz R. R. (1) w 1993r., zapewnienie utrzymania i powiększania stada umożliwiały dochody z gospodarstwa stanowiącego własność wymienionego, zaś jego rodzice nie posiadali środków pozwalających na prowadzenie samodzielnej działalności hodowlanej. Zaznaczenia wymaga, iż H. R. (1) nie miała żadnego źródła dochodu, jej mąż od 01 grudnia 1999r. do 30 czerwca 2013r. był zatrudniony dodatkowo w Zakładzie (...) w Szczytne na stanowisku dozorcy, jego wynagrodzenie za pracę wynosiło w tym okresie od około 1000 zł do 2200 zł miesięcznie, dopiero od 01 października 2005r. nabył prawo do renty, w kwocie 904,23 zł brutto w 2016r., na utrzymaniu wymienionych pozostawało nadto troje młodszego rodzeństwa pokrzywdzonego. (vide świadectwo pracy na k. 59 – 59v, pismo z Oddziału (...) KRUS w O. na k. 200, dokumentacja zatrudnienia i wynagrodzenia oskarżonego na k. 249 – 265, zaświadczenie z ZUS na k. 289). Oskarżony korzystał nadto z pożyczek zaciąganych Banku (...), lecz w nie przekraczających kwoty 5000 zł, nie pozwalających na istotne inwestycje hodowlane, kwotach (vide k. 65 – 66). Na uwagę zasługuje ponadto równowaga wpływów i wydatków na rachunku bankowym R. R. (1), do którego upoważnieni byli oboje rodzice pokrzywdzonego, co pozwala zdaniem Sądu na wysnucie konkluzji, iż koszty związane z hodowlą bydła i produkcją mleka, w tym zakup nowych sztuk krów, były pokrywane z dochodów związanych z działalnością hodowlaną (vide dokumentacja na k. 23).

Nie negując wkładu osobistej pracy oskarżonego i jego małżonki, przy braku bezpośredniego zaangażowania mieszkającego i pracującego w W. R. , R., zważyć należy, iż opisany układ stosunków wynikał ze zgodnej woli wszystkich stron i funkcjonował bez przeszkód do roku 2014r. , tym samym kwestia częstotliwości wizyt oskarżyciela posiłkowego w L., podejmowanych przez niego prac w gospodarstwie i stopnia zainteresowania jego funkcjonowaniem, szeroko i szczegółowo poruszana przez rodziców i rodzeństwo pokrzywdzonego, pozostaje zdaniem Sądu bez znaczenia dla przedmiotu niniejszego postępowania.

Niezależnie wszakże od źródła pochodzenia środków umożliwiających zwiększanie liczebności stada, godzi się zauważyć, iż wszystkie nowe sztuki bydła były konsekwentnie rejestrowane na R. R. (1), zaś siedzibą stada była siedziba jego gospodarstwa o numerze (...). (vide księga rejestracji stada na k. 623 – 644). Mieć wprawdzie na uwadze należy twierdzenia oskarżonego i jego żony H. R. (1), iż powyższe postępowanie wynikało z błędnego pouczenia ze strony pracowników Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, o czym dowiedzieli się w 2015r. i wówczas postanowili zarejestrować własne gospodarstwo oraz zalegalizować własność zwierząt uprzednio rejestrowanych na syna (vide wyjaśnienia oskarżonego na k. 504v – 505, zeznania H. R. (1) na k.45v i k. 538v i k. 539), jednakże zatrudniona w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa M. K. nie potwierdziła okoliczności udzielania przez pracowników Agencji tego rodzaju pouczeń rolnikom, nadmieniając, iż zgodnie z ustawą z dnia 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego, rejestracji zwierząt dokonuje ich posiadacz (vide zeznania świadka na k. 106v i k. 567v). Dodać również trzeba, iż sześć sztuk bydła urodzonego po zarejestrowaniu siedziby stada przez B. R. - (...) ur. (...), (...) ur. (...), (...) ur. (...), (...) ur. (...), (...) ur. (...) ur. (...), (...) ur. (...), wpisano do księgi rejestracji stada bydła o siedzibie należącego do R. R. (1), przy czym kolczyki z numerami identyfikacyjnymi zakładał zwierzętom oskarżony, uniemożliwiający synowi wstępu do obory. (vide zeznania R. R. (1) na k. 505v od słów „mimo że ojciec” do słów „zakaz wstępu do obory”, księga rejestracji stada bydła na k. 623 – 644), zaś oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli o zarejestrowaniu stada bydła na syna R. H. i B. R. złożyli dopiero w dniu 19 września 2016r. (vide k. 236). Wskazane okoliczności przemawiają przeciwko podzieleniu sugerowanego przez oskarżonego przekonaniu o przysługującym mu prawie własności zwierząt.

Na przyjęcie działania B. R. w dobrej wierze nie pozwala ponadto zarejestrowanie własnej siedziby stada kilka dni po powzięciu wiedzy odnośnie odwołania pełnomocnictwa przez syna i synową, a także wskazanie w zgłoszeniach przemieszczenia 32 sztuk bydła zarejestrowanych na R. R. (1) do własnego stada, iż przeniesienie zwierząt nastąpiło w dniu 18 listopada 2015r., w dniu poprzedzającym wspomniane odwołanie pełnomocnictwa. Mieć na uwadze należy, iż oskarżony nie tylko powołał się na czynność prawną, która nie zaistniała, lecz także ją antydatował, przy czym wskazanie dnia poprzedzającego datę cofnięcia uprawnień do decydowania w sprawach związanych z gospodarstwem syna nie może być uznane za przypadkowe. Wskazać przy tym należy na niecelowość i zbyteczność tego rodzaju działania, które w istocie demaskowało oskarżonego, skutkując rozbieżnością w dokumentacji, o której zawiadomiono właściciela zwierząt, gdyby faktycznie był on przeświadczony, iż udzielone mu w 2003r. pełnomocnictwo, nie odwołujące się w sposób konkretny do hodowli zwierząt (vide k. 16 – 16v), nie dotyczyło chowanego przez niego bydła i nie było potrzebne do dokonywania czynności z nim związanych.

Nie sposób nadto zignorować faktu wycofania w dniu 04 grudnia 2015r. przez B. R. złożonych zgłoszeń przemieszczenia 32 sztuk bydła, z powołaniem się na omyłkowość zgłoszenia i niezaistnienie transakcji (vide k. 77), nieuzasadnionego w przypadku przekonanego o swoich prawach faktycznego właściciela stada.

Zdaniem Sądu, na faktyczną motywację oskarżonego wskazują jego pierwsze wyjaśnienia, złożone w toku postępowania przygotowawczego (vide k. 144), powołujące się na obawę przed utratą dotychczasowych źródeł utrzymania siebie , żony i najmłodszego syna, chęć zachowania status quo w zakresie czerpania pożytków z hodowli zwierząt i przekonania o konieczności przeciwdziałania postępowaniu pokrzywdzonego zmierzających do ich pozbawienia. Sposób relacjonowania sporu z R. R. (1), zarówno przez jego ojca, jak i matkę, świadczy o woli dalszego decydowania o przedmiotowym gospodarstwie, także po powrocie syna do Linowa, a także o ewentualnym jego podziale pomiędzy inne dzieci.

Reasumując dotychczasowe rozważania, stwierdzić należy, iż działania podjęte przez B. R. w stosunku do znajdujących się w jego posiadaniu zwierząt, zmierzające do nadania swemu władztwu charakteru formalnego na skutek zgłoszenia przemieszczenia bydła do własnego stada, z datą wsteczną rzekomej transakcji pomiędzy nim a zbywcą, wskazują na celowość i premedytację postępowania oskarżonego, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru przejęcia stada, zarówno poprzez aktywne dążenie do uzyskania statusu właściciela krów, jak i zaniechanie ich wydania na żądanie osoby uprawnionej, we wskazanym przez nią terminie.

Wspomnieć bowiem należy, iż B. R. nie zareagował na propozycje dalszego wspólnego prowadzenia gospodarstwa i podziału bydła, zawarte w piśmie pokrzywdzonego z dnia 26 stycznia 2016r., nie dopuszczał nadto do jakiekolwiek styczności syna ze stadem, odmawiając mu dostępu do obory i samodzielnie zakładając kolczyki rejestrowanym na R. R. (1) cielętom, wbrew żądaniu wymienionego nie przekazał mu także dokumentacji stada, w tym paszportów wspomnianych 32 sztuk krów. Jak wynika z wyjaśnień samego oskarżonego, pisma reprezentującego go M. M. (vide k. 233 – 234), a także odpisu pozwu B. S. i H. R. (1) (vide k. 407 – 414v), przedmiotowe paszporty zostały przekazane przez oskarżonego jego prawnikowi i przesłane Sądowi Okręgowemu w Olsztynie jako załącznik do pozwu.

Wola rozporządzenia przedmiotową dokumentacją przez B. R. w sposób niezależny od woli właściciela zwierząt wskazanych w paszportach została zdaniem Sądu zamanifestowana już w chwili zaniechania jej wydania w odpowiedzi na pisemne żądanie R. R. (1) w dniu 02 lutego 2016r., zaś przekazanie jej pełnomocnikowi celem podjęcia dalszych kroków prawnych stanowiło konsekwencję uprzedniego przejęcia władztwa nad wspomnianymi dokumentami i dowolnego nimi dysponowania. Przypisując oskarżonemu popełnienie określonego w powyższy sposób działania, stwierdzić należy, iż szczególnie z uwagi na postać zamiaru sprawcy, wyczerpuje ono znamiona przestępstwa przywłaszczenia cudzego dokumentu, stypizowanego w art. 275 § 1 kk, nie zaś jego ukrycia, określonego w art. 276 kk.

Uznając ponadto za bezsporne dopuszczenie się przez B. R. przywłaszczenia powierzonych mu na podstawie udzielonego przez pokrzywdzonego i jego żonę pełnomocnictwa 32 sztuk krów, o łącznej wartości 48.000 zł, na skutek działania w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru przejęcia powierzonego bydła na własność, poprzez przedłożenie zgłoszeń przemieszczenia bydła do własnego stada opatrzonych podrobionym podpisem zbywcy zwierząt do odmowy ich wydania na żądanie uprawnionego pokrzywdzonego w dniu 02 lutego 2016r., jako ramy czasowe dopuszczenia się wspomnianego przestępstwa ciągłego określonego w art. 12 kk, wyczerpującego znamiona sprzeniewierzenia z art. 284 § 2 kk i posłużenia się sfałszowanych dokumentów z art. 270 § 1 kk, pozostających w zbiegu kumulatywnym stypizowanym w art. 11 § 2 kk, przyjęto datę przedłożenia wspomnianych formularzy zgłoszeń, to jest 24 listopada 2015r. oraz ostatni dzień siedmiodniowego terminu zakreślonego przez R. R. (1) z piśmie z dnia 26 stycznia 2016r., to jest 02 lutego 2016r.

B. R. obu wspomnianych czynów dokonał działając umyślnie, z zamiarem przemyślanym, ukierunkowanym na osiągnięcie korzyści majątkowej kosztem pokrzywdzonego. Sposób jego winy jest tym samym wyższy niż nieznaczny.

Analogicznie ocenić należy stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu występków. Jako obciążające potraktowano zwłaszcza sposób i okoliczności działania B. R., wykorzystanie zaufania uprzednio okazanego mu przez syna, a także pracowników Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S., przed powzięciem przez nich wiedzy o odwołaniu wymienionego pełnomocnictwa do administrowania gospodarstwem (...), posunięcie się do fałszerstwa poprzez podanie nieprawdziwej daty fikcyjnej transakcji i podrobienie podpisu syna w celu uzyskania tytułu prawnego do władania znajdującymi się w jego posiadaniu 32 sztukami bydła. Dodać trzeba, iż motywacją działania oskarżonego była nie tylko chęć zachowania dotychczasowej możliwości czerpania korzyści z hodowli bydła, lecz nadto pozbawienie prawem dysponowania samymi zwierzętami i płynącymi z ich chowu pożytkami przez oskarżyciela posiłkowego. Nie bez znaczenia pozostaje także późniejsza postawa B. R., decydującego się na wystąpienie na drogę prawną dopiero w odpowiedzi na działania podjęte przez syna i synową, a także – mimo uprzedniego wycofania zgłoszenia przemieszczenia krów – zarejestrowanie ich jako należących do własnego stada, w sposób skutkujący niespójnością statusu zwierząt (vide pisma z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na k. 496-497, informacja o stanie stada (...)na k. 492 – 493). Na uwadze mieć należy ponadto wysokość wyrządzonej działaniem oskarżonego szkody.

Na korzyść B. R. przemawia natomiast jego dotychczasowa niekaralność (vide k. 155).

Uwzględniając powyższe okoliczności obciążające i łagodzące, wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe pozbawienia wolności, utrzymane nieznacznie powyżej dolnych granic ustawowego zagrożenia, a także orzeczoną przy zastosowaniu zasady częściowej absorpcji karę łączną pozbawienia wolności uznać należy za adekwatne do stopnia jego winy i stopnia społecznej szkodliwości przypisanych mu przestępstw, pozbawione cech rażącej surowości, w dostateczny sposób piętnujące naganność postępowania B. R., zapewniając realizację funkcji prewencji indywidualnej, kształtując ponadto społeczną świadomość prawną, przeciwdziałając poczuciu bezkarności sprawców samowolnie dochodzących swych roszczeń z naruszeniem cudzej własności i prawidłowości obrotu dokumentami.

Dotychczasowy sposób życia B. R., w szczególności jego niekaralność, uzasadnia przyjęcie wobec wymienionego pozytywnej prognozy kryminologicznej i zastosowanie jego wystarczającego dla realizacji zadań kary instrumentu probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia jej wykonania, na dwuletni, zbliżony do minimalnego, okres próby.

Wzmocnieniu funkcji zapobiegawczej i wychowawczej służy nałożone na oskarżonego zobowiązanie do przeproszenia pokrzywdzonego na piśmie w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia, zgodnie z art. 72 § 1 pkt 2 kk.

Uwzględnieniu wniosku o zwrot przywłaszczonego przez oskarżonego mienia w postaci 32 sztuk bydła i paszportów zwierząt stoi w ocenie Sądu na przeszkodzie przesłanka lis pendens, stanu zawisłości sprawy w związku z toczącym się między stronami postępowaniem cywilnym i nieprawomocnym orzeczeniem nakazującym zwrot objętego zarzutami mienia, wydanym przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie I C 558/16 (vide k. 542 – 552).

W konsekwencji wydania wyroku skazującego, na podstawie art. 627 kpk, zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania, zaś na rzecz oskarżyciela posiłkowego poniesione przez niego wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika, na podstawie przedłożonego spisu, jako nie przekraczające stawek za obronę wykonywaną z urzędu.