Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Guniewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Rykała-Płodzień

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2017 r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek odwołania J. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 24/05/2017 r. znak (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 24/05/2017 r. znak: (...)w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. B. prawo do emerytury poczynając od dnia 11 maja 2017r oraz ustala brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.-

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz wnioskodawcy J. B. kwotę 180zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 748/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 11 października 2017r.

Decyzją z dnia 24 maja 2017r. znak sprawy: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił J. B. przyznania emerytury, ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Od powyższej decyzji odwołał się wnioskodawca, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury. Odwołujący wskazał, iż w okresie od 1 kwietnia 1983r. do 31 grudnia 1998 r. będąc zatrudnionym w Zakładach (...) S.A. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca spełnił warunek wieku ( ukończył 60 lat), nie jest członkiem OFE, posiada co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych na dzień 1 stycznia 1999 r. natomiast spornym w sprawie jest staż pracy w warunkach szczególnych. W dalszej części odpowiedzi organ rentowy podkreślił, iż nie uwzględnił jako okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia wykonywanego w Zakładach (...) S.A. od 1 kwietnia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. urodził się (...). W dniu 11 maja 2017r. złożył wniosek o emeryturę. Wnioskodawca nie jest członkiem OFE.

(akta organu rentowego)

Wnioskodawca posiada udowodniony staż ogólny w wysokości 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

(akta organu rentowego – decyzja z dnia 24.05. 2017 r.)

Kwestią sporną było zatrudnienie wnioskodawcy w Zakładach (...) S.A. w R. w okresie od 1 kwietnia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r. W celu udowodnienia okresów zatrudnienia, w tym stażu pracy w szczególnych warunkach, do wniosku o przyznanie świadczenia emerytalnego, wnioskodawca załączył zaświadczenie z dnia 6 marca 2017 r. w którym wskazano, że J. B. był zatrudniony w Zakładach (...) S.A. w okresie od 26 listopada 1981 r. do 31 grudnia 2004 r. Wskazano też, że w okresie od 12 września 1994 r. do 4 października 1994 r. wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym.

(akta organu rentowego – zaświadczenie z dnia 6 marca 2017 r.)

Sąd ustalił, że wnioskodawca pracując w Zakładach (...) S.A. w R. w okresie od 1 kwietnia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawacza. Obsługiwał spawarkę elektryczną i gazową. Zakład pracy zajmował się produkcją różnego rodzaju kształtek. W ramach zatrudnienia wnioskodawca spawał specjalistyczne płytki do produkcji cegieł, konstrukcje zbiorników, kruszarki, granulatory, wózki piecowe oraz korpusy do form. Spawanie odbywało się na hali gdzie zlokalizowane były trzy stanowiska spawalnicze. W okresie od 12 września 1994r. do 4 października 1994 r. wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym.

(zeznania świadków S. C. i T. S. oraz zeznania wnioskodawcy J. B., dokumentacja z akt organu rentowego oraz akt osobowych wnioskodawcy w tym zaświadczenie z dnia 21 października 2002 r. )

Sąd dał wiarę zgromadzonym dokumentom, gdyż zostały sporządzone przez powołane do tego organy, w przepisanej formie, w ramach posiadanych kompetencji a ich treść nie budzi wątpliwości Sądu.

Sąd dał wiarę dowodom z zeznań świadków S. C. i T. S., gdyż są to osoby, które w spornym okresie zatrudnienia w ww. zakładzie pracy pracowały z wnioskodawcą, a zatem mają najlepszą wiedzę o tym, jakiego rodzaju czynności wykonywał wnioskodawca na zajmowanym stanowisku pracy. Zeznania ich są rzeczowe, logiczne oraz wzajemnie się uzupełniają. W korelacji z treścią zebranych w sprawie dokumentów, wiarygodność tych zeznań nie budzi wątpliwości. Świadkowie wskazywali jednoznacznie, iż wnioskodawca od otrzymania uprawnień spawalniczych pracował tylko jako spawacz. W powyższym kontekście również zeznania wnioskodawcy J. B. nie budzą wątpliwości Sądu, albowiem są one zgodne z zeznaniami ww. świadków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie uprawnień wnioskodawcy J. B. do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 184 w/w ustawy w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania decyzji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku określonego w art. 32 ustawy emerytalnej, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r. osiągnęli oni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymagany według przepisów dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat (dla mężczyzn), mają 25 lat okresu składkowego i nieskładkowego oraz nie przystąpili do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego i pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.Nr 8, poz. 43 ze zm.) , do którego odsyła art. 32 ustawy emerytalnej określają niższy wiek emerytalny, rodzaje prac i stanowisk oraz warunki na podstawie których przysługuje prawo do emerytury. Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Te okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Warunkiem niezbędnym do uzyskania na podstawie przepisów powołanego rozporządzenia emerytury przez pracownika, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, jest spełnienie łącznie następujących przesłanek z § 3 i § 4 ust. 1 w/w rozporządzenia, tj. dla mężczyzn osiągnięcie wieku 60 lat, posiadanie okresu zatrudnienia w wysokości 25 lat, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczonymi do okresów zatrudnienia oraz legitymuje się 15 – letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Należy przy tym zauważyć, że o tym czy praca był wykonywana w szczególnych warunkach decyduje nie stanowisko, lecz wykonywane czynności. Ustalenie zatem, jakie prace wnioskodawca faktycznie wykonywał, nie zaś nazwa zajmowanego stanowiska, przesądza o ewentualnym istnieniu przesłanek do przyznania dochodzonego świadczenia (z uzasadnienia wyroku SN z dnia 21.04.2004r., II UK 337/03).

Należy wskazać, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 9 kwietnia 2009 r. (sygn. I UK 316/08) w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Nie może zatem ulegać wątpliwości, że pracownik albo ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia społecznego może w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności, od których zależą jego uprawnienia z tytułu ubezpieczenia - także wówczas, gdy z dokumentu (np. zaświadczenia o zatrudnieniu) wynika co innego (art. 473 k.p.c.). Należy wprawdzie stwierdzić, że okres zatrudnienia w szczególnych warunkach organ rentowy stwierdza na podstawie wystawianych przez zakład pracy świadectw pracy, jednakże pracownik nie może ponosić ujemnych konsekwencji za niedokładności w określaniu stanowisk pracy przez pracodawcę, albo braku wystawienia stosownych zaświadczeń, jeżeli w sposób niebudzący wątpliwości wykaże wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd w toku postępowania zainicjowanego odwołaniem wnioskodawcy nie może zatem ograniczyć możliwości udowodnienia, że dana praca wykonywana była w szczególnych warunkach jedynie do świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionych według ustalonego w przepisach wzorca, lecz powinien wszelkimi dostępnymi dowodami wskazanymi przez strony postępowania dokonać oceny czy praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w spornym okresie.

Należy podkreślić, że w niniejszej sprawie wnioskodawca J. B., w sposób bezsporny udowodnił, że w okresie od 1 kwietnia 1983 r. do 31 grudnia 1998 r. ( z wyłączeniem urlopu bezpłatnego od 12 września 1994 r. do 4 października 1994 r.), wykonywał prace spawacza w Zakładach (...) S.A. w R., oraz że świadczona przez niego praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Dowodami przesądzającymi o rodzaju pracy rzeczywiście wykonywanej przez J. B. były zeznania świadków i samego wnioskodawcy. Praca spawacza określona została w wykazie A, dziale XIV, pkt. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - jako prace różne, prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Sąd zatem na podstawie niebudzących wątpliwości dowodów z zeznań świadków i zeznań wnioskodawcy, a także na podstawi dokumentów – zaświadczenia z dnia 21 października 2002 r. oraz zaświadczenia z dnia 6 marca 2017 r. stwierdził, iż niesłuszne było stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że wnioskodawca nie legitymuje się wymaganym co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Uwzględnienie bowiem spornego okresu zatrudnienia pozwala na przyjęcie, że wnioskodawca posiada udowodniony co najmniej 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach. Poczynione przez Sąd ustalenia bezsprzecznie pozwalają na przyjęcie, że w dacie wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca spełniał wymóg stażu zatrudnienia w szczególnych warunkach i ogólnego stażu ubezpieczeniowego. Należy zauważyć, iż wnioskodawca spełnił wszystkie warunki do uzyskania prawa do emerytury od daty złożenia wniosku, dlatego też sporne świadczenie zostało przyznane od tej właśnie daty.

Sąd Okręgowy pragnie również wskazać, że do zasad przyznawania i wypłacania świadczeń emerytalno-rentowych zastosowanie ma art. 118 ust. 1 ustawy emerytalnej, zgodnie, z którym, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, przy czym w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego, za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego (ust. 1a). W niniejszej sprawie, jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych, niezbędnym dla wyjaśnienia okoliczności spornych w sprawie było przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków oraz wnioskodawcy i dopiero tak zgromadzony materiał dowodowy pozwolił na wydanie rozstrzygnięcia, co powoduje, iż nie można uznać, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Skutkiem powyższego Sąd uwzględnił odwołanie i stosownie do treści art. 47714 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., przyznając wnioskodawcy prawo do emerytury poczynając od dnia 11 maja 2017 r.

Orzeczenie o kosztach w punkcie II sentencji wyroku, znajduje postawę w art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie, z którym strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (§3). W myśl natomiast art. 99 k.p.c. stronom reprezentowanym przez radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. W przedmiotowej sprawie kosztami poniesionymi przez J. B. były koszty wynagrodzenia reprezentującego go w sprawie profesjonalnego pełnomocnika, które zgodnie z § 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804) wynoszą 180 zł.