Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 11 grudnia 2017 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. K. (1) został skazany prawomocnymi wyrokami, uprawomocniły się one przed 1 lipca 2015 r.:

Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 11 lipca 2006 r., sygn. akt X K 427/06 za czyn z art. 288 § 1 kk popełniony w dniu 28 lutego 2006 r. na karę 4 (czterech) miesięcy ograniczenia wolności poprzez zobowiązanie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydzieści) godzin w stosunku miesięcznym, na podstawie art. 72 § 2 kk skazanego zobowiązano do naprawienia szkody. Skazany wykonał orzeczoną karę w 2006 r. i 2007 r.

Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 18 września 2006 r., sygn. akt X K 530/06 za czyn z art. 158 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 2 kwietnia 2006 r. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia wolności poprzez zobowiązanie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 35 (trzydzieści pięć) godzin w stosunku miesięcznym. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 14 maja 2008 r., w miejsce wyżej opisanej kary ograniczenia wolności orzeczono karę zastępcza 105 (stu pięciu) dni pozbawienia wolności.

Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 8 listopada 2006 r., sygn. akt II K 810/06 za czyn z art. 281 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 19 lipca 2006 r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 (czterech) lat, na ten czas oddano skazanego pod dozór kuratora sądowego, na podstawie art. 33 § 2 kk orzeczono karę grzywny w wymiarze 100 (sto) stawek dziennych, po przyjęciu iż wysokość jednej stawki dziennej równa się kwocie 10 zł (dziesięć), na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczono skazanemu okres zatrzymania od dnia 19.07.
2006 r., godz. 13.20 do dnia 21.07.2006 r., godz. 10.25. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 17 września 2007 r., sygn. akt II K 810/06 (VI Ko 4179/07) zarządzono wykonanie orzeczonej wobec skazanego kary jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, a na jej poczet zaliczono w/opisany okres zatrzymania. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 29.12.2016 r., sygn. akt II K 810/06, VI Ko 8327/16, VI Wp 283/07 na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres faktycznego pozbawienia wolności od dnia 01.11.2016 r., godz. 23.35 do dnia 02.11.2016 r. Skazany odbywa orzeczoną karę od dnia 08.12.2016 r.

Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 20 czerwca 2007 r., sygn. akt II K 458/07

za czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk popełniony w dniu 24/25 listopada
2006 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz za czyn z art. 288 § 1 kk w zw. z ary. 12 kk popełniony w dniu 24/25 listopada 2006 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności. W miejsce wyżej opisanych jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczono karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 (czterech) lat, na ten czas oddano skazanego pod dozór kuratora sądowego, na podstawie art. 72 § 2 kk skazanego zobowiązano do naprawienia szkody. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 24 października 2008 r., sygn. akt II K 458/07 (VI Ko 3303/08, VI D 269/07) zarządzono wykonanie orzeczonej wobec skazanego kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 29 listopada 2007 r., sygn. akt II K 979/07 za czyn z art. 158 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 15 kwietnia 2007 r. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 (pięciu) lat, na ten czas oddano skazanego pod dozór kuratora sądowego, na poczet orzeczonej kary zaliczono skazanemu okres zatrzymania od dnia 15.04.2007 r., godz. 19.30 do dnia 17.04.2007 r., godz. 16.10 oraz w dniu 25.09.2007 r. w godz. 06.30-12.05. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 19 września 2008 r., sygn. akt III K 979/07 (VI Ko 3406/08, VI D 502/07) zarządzono wykonanie orzeczonej wobec skazanego kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

T. K. (1) urodził się w dniu (...), dotychczas był już wielokrotnie karany, co przedstawiają opisane wyżej wyroki. Skazany jest pozbawiony wolności od 8 grudnia 2016 r., odbywa orzeczone wobec niego kolejne kary pozbawienia wolności, w chwili obecnej przebywa w Zakładzie Karnym w R.. Wobec niestawienia się do zakładu karnego w wyznaczonym terminie T. K. (1) był poszukiwany na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 16.01.2015 r., sygn. akt II Kop 60/14.

Skazany ma jednego syna, bezpośrednio przed pozbawieniem wolności przebywał w W. B., w miejscu zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej posiada dobą opinię. Zachowanie skazanego w warunkach zakładu karnego jest bardzo dobre pod względem formalnym, nie odnotowano problemów natury wychowawczej, pozostaje w dobrych relacjach z współosadzonymi, w stopniu zadowalającym przestrzega przepisów regulaminu organizacyjno – porządkowego oraz porządku wewnętrznego. W trakcie pobytu w zakładzie karnym T. K. (1) nie był karany dyscyplinarnie, wielokrotnie był nagradzany. Skazany uczestniczy w zajęciach organizowanych na terenie zakładu karnego, nieodpłatnie pracuje jako wydający posiłki, z powierzonych obowiązków wywiązuje się prawidłowo. T. K. (1) utrzymuje stały kontakt z najbliższymi, ma negatywny stosunek do popełnionych przestępstw. Prognoza postpenitencjarna wobec skazanego jest umiarkowanie pozytywna.

dowody: akta spraw Sądu Rejonowego w Rzeszowie: X K 427/06, X K 530/06, II K 810/06, II K 458/07, II K 979/07 wraz z aktami postępowań wykonawczych, karta karna k. 68-70, opinia o skazanym k. 84-85

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 569 § 1 kpk oraz art. 570 kpk w stosunku do osoby, która została skazana kilkoma prawomocnymi wyrokami, ostatni z Sądów wydających wyroki, na wniosek skazanego, jak również z urzędu, może wydać wyrok łączny, o ile spełnione są warunki do wydania kary łącznej określone w art. 85 kk. Przy czym wobec nowelizacji kodeksu karnego na podstawie ustawy z dnia z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wobec sprawcy, który został skazany kilkoma wyrokami, które uprawomocniły się przed dniem 1 lipca
2015 r. Sąd może wydać wyrok łączny wyłącznie w oparciu o przepisy kodeksu karnego w brzmieniu sprzed nowelizacji na podstawie ww. ustawy, nie mogą mieć do takiego sprawcy zastosowania przepisy art. 85 i kolejnych kk w brzmieniu po 1 lipca 2015 r. (art. 19 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej). Zgodnie z uprzednim brzmieniem przepisu art. 85 kk wyrok łączny może zostać wydany, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy, nawet nieprawomocny, wyrok, a orzeczone kary są tego rodzaju, że mogą zostać połączone. Warunki łączenia kar określał przede wszystkim kolejny przepis zawarty w art. 86 § 1 kk. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar jednostkowych do ich sumy, przy czym kara ta nie może przekraczać 15 lat pozbawienia wolności, 810 stawek grzywny, jak również 2 lat ograniczenia wolności. Kolejne przepisy określały szczególne zasady, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

W przedmiotowej sprawie Sąd wobec tego, iż ostatni wyrok skazujący w stosunku do T. K. (1) został wydany w dniu 29 listopada 2007 r. i uprawomocnił się przed dniem 1 lipca 2015 r., sygn. akt II K 979/07, mógł rozważać wyłącznie zaistnienie przesłanek do wydania wyroku łącznego obowiązujących przed opisaną nowelizacją. W tym stanie rzeczy analiza dat popełnienia przez skazanego przestępstw oraz dat wydania wobec niego wyroków prowadzi do wniosku, iż wobec T. K. (1) możliwe jest wyodrębnienie dwóch grup przestępstw pozostających w zbi egu. Pierwszą stanowią czyny popełnione przed wydaniem wyroku przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie w sprawie sygn. akt X K 530/06, tj. 18 września 2006 r. – popełnione w dniu 2.04.2006 r. (sygn. akt X K 530/06) oraz w dniu 19.07.2006 r. (sygn. akt II K 810/06). G. grupy wyznacza zaś data wydania wyroku przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie w sprawie sygn. akt II K 458/07, tj. 20 czerwca 2007 r. – przed tą datą T. K. (1) popełnił czyny w dniach 24/25.11.2006 – dwa czyny (sygn. akt II K 458/07) oraz 15.04.2007 r. (sygn. akt II K 979/07). W zbiegu pozostają również czyny opisane w wyrokach Sądu Rejonowego w Rzeszowie sygn. akt X K 427/06 oraz X K 530/06 – oba popełnione przed datą wydania wyroku w sprawie X K 427/06, tj. 11 lipca 2006 r., wówczas poza zbiegiem pozostaje czyn ze sprawy sygn. akt II K 810/06, lecz wyrok w sprawie II K 427/06 został w całości wykonany, zaś podlegają wykonaniu kary orzeczone w sprawach X K 530/06 oraz II K 810/06, co przekonało Sąd o zasadności orzeczenia kary łącznej wobec kar orzeczonych na podstawie wyroków wymienionych jako ostatnie.

Za czyny ujęte w wyrokach sygn. akt X K 530/06 oraz II K 810/06 orzeczono kary tego rodzaju, iż możliwe jest ich połączenie, tj. odpowiednio karę 10 miesięcy ograniczenia wolności oraz karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. W tym stanie rzeczy stosownie do brzmienia przepisu art. 86 § 1 kk i 87 kk możliwe było wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności w granicach od 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (wymiar najsurowszej kary) do 1 roku i 11 miesięcy (suma orzeczonych kar). Zaś w odniesieniu do kar orzeczonych na podstawie wyroków sygn. akt II K 458/07 oraz II K 979/07, tj. dwóch jednostkowych kar 1 roku pozbawienia wolności oraz kary 2 lat pozbawienia wolności, możliwie było orzeczenie kary łącznej w granicach od 2 lat pozbawienia wolności (kara najsurowsza) do 4 lat pozbawienia wolności (suma orzeczonych kar).

Przechodząc do ustalenia wymiaru kary łącznej wskazać należy, iż może być ona oparta na jednej z trzech zasad. Pierwsza zasada pełnej absorpcji polega na wymierzeniu kary łącznej w granicach najsurowszej z wymierzonych kar jednostkowych. Druga skrajna zasada kumulacji oznacza, że kara łączna odpowiada sumie wszystkich kar jednostkowych podlegających połączeniu. Wreszcie zasada pośrednia tzw. asperacji polega na wymierzeniu kary pomiędzy opisanymi wyżej granicami. Sąd dokonując wyboru jednej z powyższych zasad winien mieć na uwadze przede wszystkim stopień związku przyczynowo – podmiotowego pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, im ten związek będzie bliższy tym bardziej Sąd winien zmierzać ku zastosowaniu zasady pełnej absorpcji. Pamiętać przy tym należy, iż kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w danym okresie, ma likwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym wynikłą z kilkukrotnych skazań. Wymierzenie kary łącznej nie ma na celu premiowania sprawcy, niekoniecznie musi przynosić mu korzyści. Zwykle nie ma też powodu, by orzekać w dolnych granicach, czyli przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji. Popełnienie większej ilości przestępstw winno skłaniać do odstępowania od tej zasady, bowiem wówczas mogłoby to prowadzić do praktycznej bezkarności części z zabronionych zachowań sprawcy. Sąd w tym zakresie w pełni podziela i przyjmuje jako własny pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19.10.2007 r., sygn. akt II AKa 183/07. Ze wskazanych wyżej względów zastosowanie zasady pełnej absorpcji winno mieć miejsce wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach, w przypadku ścisłego związku przedmiotowo – podmiotowego popełnionych przez skazanego czynów, bądź też w przypadku, gdy za niektóre czyny zostały wymierzone minimalne kary, które nie rzutują w żaden sposób na wymiar kary łącznej. W ocenie Sądu nie jest również dopuszczalne takie rozumowanie, iż poprzez wydanie wyroku łącznego w stosunku do skazanego, który był wielokrotnie karany, popełniał wiele przestępstw, doszłoby do obniżenia kary w stosunku do kar orzeczonych w poszczególnych podlegających łączeniu wyrokach, zwłaszcza w sytuacji, gdy skazany popełniał opisane w wyrokach czyny każdorazowo w oparciu o nowy zamiar, w odmienny sposób, co przemawia za stosowaniem zasady kumulacji.

Jak już wskazano Sąd dokonując wyboru jednej z wymienionych zasad winien mieć na uwadze w pierwszej kolejności związek przyczynowo – podmiotowy pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami. W ocenie Sądu w odniesieniu do przestępstw objętych wyrokami w sprawach sygn. akt X K 530/06 oraz II K 810/06 można po części dostrzec tego rodzaju luźny związek. W obu tych wyrokach T. K. (1) został bowiem skazany w części za przestępstwa podobne (art. 158 § 1 kk, art. 157 § 2 kk) – skierowane przeciwko zdrowiu, lecz w sprawie II K 810/06 „główne” działanie sprawcy było skierowane przeciwko mieniu – czyn z art. 281 kk. Brak jest jakiegokolwiek związku pomiędzy pokrzywdzonymi w obu sprawach. Czyny te zostały popełnione w stosunkowo nieodległym okresie czasu – nieco ponad trzy miesiące. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, iż brak jest przesłanek do zastosowania zasady pełnej absorbcji, przy czym mając na uwadze opisany wyżej związek pomiędzy popełnionymi przestępstwami oraz umiarkowanie pozytywną opinię dotyczącą skazanego Sąd doszedł do przekonania, iż możliwym jest wymierzenie kary łącznej z uwzględnieniem zasady asperacji w stosunku do wymienionych kar. W tym stanie rzeczy w miejsce opisanych jednostkowych kar orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Rzeszowie sygn. akt X K 530/06 oraz sygn. akt II K 810/06 orzeczono karę łączną 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczona kara jest zbliżona do górnej granicy wyznaczonej zgodnie z treścią art. 86 § 1 kk, instytucja wymiaru kary łącznej jak już wskazano nie ma służyć gratyfikacji dla sprawcy, nawet jeśli w warunkach zakładu karnego zachowuje się poprawnie, co jest zresztą jego obowiązkiem, a wyłącznie eliminować wielość kar z procesu ich wykonywania. Ewentualnie może wpłynąć na zmniejszenie wymiaru kary, w sytuacji bliskiego zbiegu, związku przyczynowo – podmiotowego pomiędzy popełnionymi przez tego sprawcę przestępstwami.

Zgodnie z art. 577 kpk na poczet kary łącznej zaliczono okresy rzeczywistego pozbawienia wolności związanego z karami podlegającymi połączeniu. W pozostałym zakresie orzeczenia, zgodnie z art. 576 § 1 kpk wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu.

Czyny, za które T. K. (1) został skazany wyrokami Sądu Rejonowego w Rzeszowie sygn. akt II K 458/07 oraz II K 979/07, a to z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 12 kk oraz z art. 158 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, właściwie nie pozostają w związku przyczynowo – podmiotowym, z wyłączeniem czynów z art. 279 § 1 kk i art. 288 § 1 kk – przestępstwa skierowane przeciwko mieniu, lecz nie można tracić z pola widzenia, że za oba te czyny Sąd orzekający w przedmiocie winy i kary wobec T. K. (2) wymierzył jednostkowe kary 1 roku pozbawienia wolności, a w ich miejsce karę łączną 2 lat pozbawienia wolności – zastosował więc zasadę kumulacji, jak zaznaczono czyny te nie pozostają w ogóle w związku przyczynowo – podmiotowym z czynem z dnia 15.04.2007 r. – z art. 158 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Wymienione przestępstwa zostały popełnione na przestrzeni niemal pięciu miesięcy. W tym stanie rzeczy w tej części Sąd zastosował wobec skazanego zasadę kumulacji i orzekł karę łączną 4 lat pozbawienia wolności. Na poczet orzeczonej kary zgodnie z art. 577 kpk zaliczono okresy rzeczywistego pozbawienia wolności związanego z karami podlegającymi połączeniu. W pozostałym zakresie orzeczenia, zgodnie z art. 576 § 1 kpk wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu.

Z uwagi na brak warunków do połączenia kary orzeczonej wyrokiem sygn. akt X K 427/06 na podstawie art. 572 kpk umorzono postępowanie w tym zakresie.

W przedmiocie kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 632 pkt 2 kpk, zwalniając T. K. (1) od uiszczenia kosztów sądowych, mając na uwadze sytuację materialną skazanego.

SSR Katarzyna Baryła

Sygn. akt II K 121/17

Zarządzenia:

(...)

(...)