Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2017 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania D. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 17 lipca 2017 r. Nr (...)

w sprawie D. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Siedlcach) na rzecz adw. A. D. kwotę 110,70 (sto dziesięć i 70/100) zł, zawierającą podatek VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej, świadczonej z urzędu.

Sygn. akt IV U 664/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 17 lipca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, odmówił D. B. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczona na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodniła wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a także nie udowodniła 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Do stażu ubezpieczeniowego zaliczono 16 lat, 9 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 12 lat, 7 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych oraz okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych w wymiarze 4 lat, 2 miesięcy i 11 dni. Do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono żadnego okresu zatrudnienia (decyzja z 17.07.2017r. k.12 a.e.).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła D. B., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. Wskazano, że od 15.03.1978r. do 31.12.1998r. była stale zatrudniona w (...) S.A., wykonując pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, a przez cały ten okres wykonywała pracę w szczególnych warunkach, na dowód czego przedłożono świadectwo pracy. Wobec tego na dzień 1 stycznia 1999r. łączny okres zatrudnienia wyniósł ponad 21 lat (odwołanie z załącznikami, k.1-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powołano się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 5-7 a.s.).

W piśmie procesowym pełnomocnik ubezpieczonej podtrzymał dotychczasowe stanowisko wyrażone w odwołaniu oraz wniósł o zamianę zaskarżonej decyzji i przyznanie ubezpieczonej prawa do emerytury od dnia złożenia wniosku, ewentualnie o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej prawa do emerytury pomostowej od dnia złożenia odwołania stosownie do treści art. 477 ¹⁰ kpc. Ponadto wniesiono o zasądzenie kosztów z tytułu zastępstwa procesowego pełnomocnika ustanowionego z urzędu (pismo k.27-29 a.s.).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczona D. B., ur. (...), w dniu 4 lipca 2017r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. We wniosku tym wskazał, że jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a jednocześnie wniosła o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (wniosek o emeryturę k.l-3v a.e.). Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999r. okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 16 lat, 9 miesięcy i 12 dni, w tym 12 lat, 7 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych oraz okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych w wymiarze 4 lat, 2 miesięcy i 11 dni. Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono żadnego okresu zatrudnienia. Z uwagi na brak wymaganego ustawą co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych organ rentowy odmówił ubezpieczonej przyznania prawa do emerytury.

D. B. była zatrudniona w (...) S.A. w S. w okresie od 15.03.1978r. do 9.05.2017r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach: robotnik pomocniczy, świetlacz jaj, pracownik wydziału przetwórstwa, drobiarz. W okresie zatrudnienia korzystała z urlopu bezpłatnego od 1.04.2017r. do 14.04.2017r.; a także przebywała na urlopach wychowawczych w okresach: 12.12.1979r.-30.04.1980r., 12.05.1985r.-30.09.1985r., 13.03.1989r.-12.03.1991r. Ponadto w trakcie zatrudnienia pobierała zasiłek macierzyński w okresach: 15.04.1992r.-18.08.1992r., 20.10.1993r.-22.02.1994r., 13.12.1995r.-16.04.1996r., 20.10.1997r.-22.02.1998r., jak również przebywała na zwolnieniach lekarskich oraz pobierała świadczenie rehabilitacyjne w okresach wyszczególnionych w świadectwie pracy z dnia 10 maja 2017r. (k.7 a.e.). Pracodawca wystawił ubezpieczonej świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 9 maja 2017r., w którym wskazano, że D. B. w latach 2003-2008 stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace bezpośrednio przy uboju zwierząt na stanowisku patroszacz drobiu – wykaz A, Dział X, poz. 8 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. (k.8 a.e.).

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art. 32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku, jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 20 lat kobieta), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1-2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, okresy składkowe, o których mowa w art. 6, oraz okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7. W myśl przepisu art. 6 ust. 1 w/w ustawy okresami składkowymi są m.in. okresy ubezpieczenia i okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z art. 7 ustawy emerytalnej do okresów nieskładkowych zalicza się okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego, okresy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, a także przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy – z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 4 – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie – bez względu na liczbę dzieci – do 6 lat. Stosownie do treści art. 5 ust. 2 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Bezspornie ubezpieczona D. B. w okresie od 15.03.1978r. do 31.12.1998r. była zatrudniona w (...) S.A. w S.. Niemniej jednak w trakcie tego zatrudnienia przebywała na urlopach wychowawczych, pobierała zasiłek macierzyński oraz przebywała na zwolnieniach lekarskich, co wynika ze świadectwa pracy z dnia 10 maja 2017r. znajdującego się w aktach emerytalnych (k. 7 a.e.). Ubezpieczona nie kwestionowała zapisów zawartych w w/w świadectwie pracy.

Z dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych wynika, że organ rentowy uwzględnił ubezpieczonej D. B. okresy składkowe w wymiarze 12 lat, 7 miesięcy i 1 dnia, w tym okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego zaliczono jako okresy składkowe, co wynika z karty przebiegu zatrudnienia (k.10-11 a.e.). Mając na uwadze treść powołanego przepisu art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej organ rentowy prawidłowo dokonał ograniczenia okresów nieskładkowych do 1/3 udowodnionych okresów składkowych, wobec czego przy ustalaniu prawa do emerytury przyjęto za udowodnione okresy nieskładkowe w wymiarze 4 lat, 2 miesięcy i 11 dni. W konsekwencji ubezpieczona na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się stażem ubezpieczeniowym wynoszącym łącznie 16 lat, 9 miesięcy i 12 dni, zamiast wymaganych do przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej, co najmniej 20 lat. Co prawda wskazany przez ubezpieczoną okres zatrudnienia od 15.03.1978r. do 31.12.1998r. wynosi 20 lat, 9 miesięcy i 16 dni, lecz w tym okresie ubezpieczona trzykrotnie przebywała na urlopie wychowawczym oraz wielokrotnie była niezdolna do pracy i wówczas korzystała ze zwolnień lekarskich, które to okresy są okresami nieskładkowymi i przy ustalaniu prawa do emerytury mogły zostać uwzględnione w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Ubezpieczona w toku procesu nie wnioskowała o zaliczenie do stażu ubezpieczeniowego innych okresów zatrudnienia. Wobec powyższego na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodniła co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Aby przyznać prawo do emerytury w obniżonym wieku w związku z pracą w szczególnych warunkach muszą zostać spełnione wszystkie przesłanki z art. 184 ustawy emerytalnej w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ubezpieczona nie wykazała wymaganych 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, tym samym Sąd nie oceniał charakteru pracy ubezpieczonej w (...) S.A. w S. przed 1 stycznia 1999r. pod kątem wykonywania tej pracy w szczególnych warunkach, gdyż było to niecelowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. zaskarżoną decyzją z dnia 17 lipca 2017r. rozstrzygał o prawie ubezpieczonej D. B. do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd rozpatrując sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych związany jest treścią decyzji, od której wniesiono odwołanie, i nie może wypowiadać się co do kwestii dotychczas nie rozpoznanych przez organ rentowy. Sąd jedynie dokonuje oceny zaskarżonej decyzji pod kątem jej prawidłowości. Ubezpieczona nie składała wniosku o emeryturę pomostową, wobec czego w niniejszej sprawie Sąd nie badał przesłanek do przyznania prawa do emerytury pomostowej.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc, odwołanie podlegało oddaleniu.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu orzeczono na postawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016r. poz. 1714).

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.