Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Dorota Słowik

Protokolant Dagmara Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2016 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko (...) Związkowi (...) z siedzibą w W., M. K. (2), A. Z., Z. S. i W. K.

o wydanie nieruchomości i zapłatę

I. oddala powództwo,

II. zasądza od powódki M. K. (1) na rzecz pozwanego (...) Związku (...) z siedzibą w W. kwotę 2.434zł (dwa tysiące czterysta trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 669/16

UZASADNIENIE

Powódka M. K. (1) wniosła pozew przeciwko (...) Związkowi (...) z siedzibą w W. oraz M. K. (2), A. Z., Z. S., W. K. o wydanie przez pozwanych solidarnie działki ogrodniczej, którą zakupiła, a która do dnia wniesienia pozwu nie została jej przekazana w użytkowanie oraz zapłaty kwoty 10.000 zł. tytułem odszkodowania za pozostawione na działce mienie i poczynione na działce inwestycje. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazano, iż powódka nabyła działkę nr (...) od R. K., wielokrotnie zwracała się do zarządu o wydanie jej działki, jednakże jej prośby pozostały bez odpowiedzi. Powódka podnosiła, iż R. K. został bezprawnie pozbawiony członkostwa, nadto nie otrzymał od zarządu rekompensaty za pozostawione na działce mienie. Do dnia dzisiejszego zarząd ogródków działkowych nie wydał powódce jako właścicielce działki, ani też nie dokonał rozliczenia z powódką za pozostawione mienie, dokonane nasadzenia. Dlatego też powódka jako prawowity nabywca działki żąda zwrotu materiałów budowlanych i zwrotu działki.

Pozwany W. K. w piśmie procesowym z dnia 13 października 2016 r. wskazał, iż nie pełnił w okresie którego dotyczy pozew żadnych funkcji w zarządzie i nie ma żadnej wiedzy na temat ewentualnie zagarniętego mienia.

Pozwana M. K. (2) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa, wskazała, iż R. K. został pozbawiony prawa użytkowania działki z powodu jej zadłużenia. Wcześniej wielokrotnie zwracano się do niego pisemnie i ustnie o uregulowanie składek członkowskich. Wszelkie monity pozostawały bez odpowiedzi. Zarząd wypowiedział członkostwo R. K., który opuścił działkę i więcej się z zarządem nie kontaktował. Pozwana podkreśliła, że przed opuszczeniem działki R. K. doprowadził do jej dewastacji. Od decyzji zarządu R. K. odwołał się do Zarządu Okręgowego, jednakże decyzja zarządu o wykluczeniu z członków R. K. zostaje utrzymana. Powódka, ani R. K. nie kontaktowali się nigdy z zarządem w celu przepisania działki. Powódka nie ubiegała się nigdy o członkostwo w związku. Jednocześnie pozwana wskazała, iż szwagier powódki jest jednym z członków ogrodów działkowych i powódka z pewnością miała świadomość tego, że powinna skontaktować się z zarządem. Nadto powódka miała świadomość istniejącego zadłużenia bo jej teść odbierał pisma adresowane do R. K.. Powódka poinformowała zarząd że wszelkie prawa do działki scedowała na swojego szwagra – J. K..

Pozwany Z. S. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż poprzedni (...) został pozbawiony członkostwa i prawa użytkowania działki za rażące naruszenia statutu (...). Decyzję Zarządu Rodzinnych O. Działkowych podtrzymał (...) związek (...). Powódka nie mogła otrzymać członkostwa, ani prawa użytkowania działki bo o takie nie występowała. Przekazywanie działki bez zgody zarządu jest naruszeniem prawa – art. 36 statutu. Koszty przekazania działki zostały powódce zwrócone przez J. K., któremu powódka nielegalnie przekazała działkę.

W odpowiedzi na pozew (...) Związek (...) wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji oraz nieudowodnienia powództwa, ani co do zasady, ani co do wysokości. Pozwany podnosił, iż roszczenie powódki jest nieuzasadnione, wnosi ona bowiem o zwrot działki, jednakże nigdy nie weszła w jej posiadanie. Powódka nigdy nie uzyskała tytułu prawnego do działki, działkowcy nie są właścicielami działek, a jedynie użytkownikami zależnymi. Użytkownikiem wieczystym całego ogrodu działkowego jest (...) Związek (...), z tego powodu nie wchodzi w grę ochrona prawa własności. Nie można także mówić o ochronie naruszonego posiadania, gdyż powódka sama przyznała, iż nigdy nie weszła w posiadanie działki. Nadto powódka nigdy nie uzyskała prawa użytkowania jakiejkolwiek działki na terenie Rodzinnego O. Działkowego im. S., nie została także członkiem (...). Zgodnie z art. 31 ustawy o Rodzinnych ogrodach działkowych obowiązującej w dacie śmierci R. K. przydział działek w rodzinnych ogrodach działkowych należy do (...). Uprawnienie (...) jest prawem autonomicznym i nie ma możliwości prawnej ingerowania w to prawo. Umowa sprzedaży działki, zawarta między powódką a R. K. ma skutek jedynie między tymi osobami, nie odnosi skutku wobec (...). Odnosząc się do kwestii rekompensaty za pozostawione mienie pozwany wskazał, iż działka nr (...) była zupełnie zaniedbana i zdewastowana w roku 2006 r., od tego czasu minęło 10 lat, tak więc altana pozostawiona na tej działce uległa rozpadowi, aktualnie nie pozostało nic z mienia po R. K.. Jednocześnie pozwany wskazał, iż na dzień 30 czerwca 2006 r. zarząd dokonał wyceny mienia na działce i określił ja na 300 zł., jednakże nie wypłacono tej kwoty R. K. z uwagi na kilka razy większą kwotę zadłużenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W 2003 r. zarząd POD im. S. przydzielił R. K. działkę nr (...), zobowiązując go do użytkowania działki zgodnie z postanowieniami Statutu. R. K. wielokrotnie wzywano do uregulowania zaległości z tytułu użytkowania działki.

/dowód: pismo z dnia 11 maja 2006 r. – k. 102; pismo z dnia 19.11.2005 r. – k. 103; pismo z dnia 15.10.2005 r. – k. 104/.

Dnia 25 maja 2006 r. Zarząd (...) im. H. S. w T. podjął uchwałę Nr 10a/06 o pozbawieniu R. K. praw członkowskich i prawa użytkowania działki nr (...). Powodem podjęcia uchwały było nie opłacanie wszelkich należności członkowskich za lata 2004, 2005, 2006, nieuiszczanie opłat za wodę i prąd za lata 2004 -2006, dewastacja działki oraz nieuprawianie działki od początku jej użytkowania, zachwaszczanie jej, zniszczenie istniejącej roślinności oraz brak reakcji na upomnienia. R. K. pouczono o prawie odwołania się od powyższej uchwały do Komisji Rozjemczej działającej przy ROD im. H. S. w T. w terminie 14 dni.

W dniu 30 czerwca 2006 r. dokonano inwentaryzacji zagospodarowania i nasadzeń działki nr (...). Inwentaryzacji działki dokonali członkowie zarządu: U. K., U. T., Z. S..

(...) Związek (...) w G. utrzymał w mocy uchwałę Nr 10a/06, podjętą przez Zarząd ogrodu im S. w T..

/dowód: 11 lutego 2003 r. – k. 94-95; pismo z dnia uchwała nr 10a/06 – k. 90-91; pismo z dnia 20.06.2006 r. – k. 92; pismo z dnia 31 marca 2008 r. – k. 99/.

W dniu 01 maja 2006 r. R. K. oraz M. K. (1) zawarli umowę sprzedaży działki ogrodniczej, pozostającej w zarządzie POD w T.. Strony ustaliły wartość sprzedaży na kwotę 1700 zł. W umowie wskazano, iż kwotę 1700 zł. nabywca uiścił w dniu zawarcia umowy. M. K. (1) uiściła na rzecz R. K. kwotę 1700 zł. w ratach.

Dnia 1 maja 2006 r, sporządzone zostało pismo, w którym R. K. zrezygnował z użytkowania działki nr (...) na rzecz kupującej M. K. (1).

/dowód: pismo z dnia 1 maja 2006 r. – k. 45; umowa kupna - sprzedaży – k. 45v; : zeznania powódki M. K. (1) w charakterze strony – k. 191 – 191v/.

Pismem z dnia 1 lutego 2007 r. M. K. (1) przekazała na rzecz J. K. wszelkie roszczenia i prawo do użytkowania działki. Nadto oświadczyła, iż wszelkie sprawy związane z zakupem działki zostały na jej rzecz uregulowane przez J. K.. Pismem z dnia 17 marca 2007 r. M. K. (1) poinformowała zarząd, o tym, że wszelkie sprawy sporne związane z kwestią działki przekazuje J. K..

/dowód: pismo z dnia 01.02.2007 r. – k. 106; pismo z dnia 17.03.2007 r. – k. 107; zeznania powódki M. K. (1) w charakterze strony – k. 191 – 191v /.

W dniu 12 maja 2007 r. M. K. (1) oraz R. K. zawarli „ponowną umowę kupna sprzedaży działki nr (...)”, w umowie wskazano, iż wobec nielegalnego przejęcia przez ROD w T. działki nr (...) strony postanowiły ponownie spisać umowę, w umowie wskazano, iż umowa zawarta między stronami w dniu 1 maja 2006 r. jest wiążąca, została jedynie spisana ponownie w obecności świadków.

W dniu 12 maja 2007 r. sporządzone zostało pismo w związku z którym R. K. zrezygnował na rzecz K. M. z użytkowania działki nr (...) w związku z zawarciem w dniu 12 maja 2007 r. umowy sprzedaży.

/dowód: rezygnacja - k. 16; umowa z dnia 12 maja 2007 r. – k. 18/.

Pismem z dnia 26 czerwca 2007 r. zarząd ROD zaprosił powódkę M. K. (1) na posiedzenie zarządu w dniu 10 lipca 2007 r. celem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. M. K. (1) na posiedzeniu zarządu nie stawiła się.

/dowód: pismo z dnia 26.06.2007 r. – k. 100; zeznania powódki M. K. (1) w charakterze strony – k. 191 – 191v /.

Na działce nr (...) znajdowała się altana, która została rozebrana przez J. K., powódka M. K. (1) nigdy nie była członkiem (...), nigdy nie użytkowała działki, ani nie czyniła na niej żadnych nakładów, prócz kwoty 1700 zł. uiszczonej na rzecz R. K.. Wszelkie nakłady na działce czynił J. K.. Zrzekła się prawa użytkowania działki na rzecz J. K. z powodów zdrowotnych. M. K. (1) nigdy nie ubiegała się o uzyskanie członkostwa (...), nigdy nie opłacała składek członkowskich.

/dowód: zeznania powódki M. K. (1) w charakterze strony – k. 191 – 191v/.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie kserokopii dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których prawdziwości wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała, jak również na podstawie zeznań strony powodowej. Sąd uznał za wiarygodne zeznania złożone przez powódkę, znajdowały one bowiem potwierdzenie w dokumentach złożonych do sprawy.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, wskazanych w pozwie, w ocenie Sądu wobec treści zeznań złożonych przez powódkę na terminie rozprawy w dniu 12 grudnia 2016 r. przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków zmierzało jedynie do przewlekania postępowania. Nadto świadkowie mieli być słuchani na okoliczności dotyczące zdarzeń związanych z pozbawieniem członkostwa R. K., użytkowania działki, jak i zagospodarowania działki. Wskazać należy, że okoliczności te nie były sporne, strony zgodnie opisywały zdarzenia związane z pozbawieniem członkostwa R. K., strony zgodnie wskazywały, iż powódka nigdy nie była członkiem (...), ani nigdy o przyznanie takiego członkostwa się nie ubiegała. Nadto nikt nie przeczył temu, że powódka nie użytkowała działki nr (...), zaś co do ewentualnego sposobu zagospodarowania działki przez powódkę, sama będąc słuchana w charakterze strony wskazała, iż nie dokonała zagospodarowania działki, działka nigdy nie była przez nią użytkowana, nie dokonała na nią żadnych nakładów, ani nasadzeń. Powyższe wynikało także z przedłożonych do sprawy dokumentów. Wobec powyższego skoro fakty mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy były niesporne, wniosek o przesłuchanie świadków Sąd oddalił.

Jak wskazano zasadniczo stan faktyczny w sprawie nie był sporny. Pozwani nie kwestionowali faktu zawarcia przez powódkę umowy z R. K., którą strony umowy nazwały umową kupna – sprzedaży. Pozwani wskazywali jednak, że podpisanie takiej umowy nie powoduje, że powódka stała się właścicielem działki n r 70. Nadto umowa taka w żaden sposób nie jest wiążąca dla zarządu ogrodu działkowego i nie powoduje po jego stronie zobowiązania na rzecz powódki do oddania jej w użytkowanie działki. Zgodzić się należy z tym, że w dacie zawarcia między powódką, a R. K. umowy sprzedaży, R. K. nie był członkiem (...), ani ROD w T.. Uchwała w tym zakresie podjęta przez zarząd ROD została w całości podtrzymana w mocy przez Zarząd Okręgowy (...).

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. W pierwszej kolejności odnieść się należy do roszczenia powódki o wydanie jej działki.

Zgodnie z art. 222 k.c. właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Roszczenia wynikające z art. 222 k.c. chronią własność i wynikają z prawa własności - prawo własności jest zatem przesłanką ich dochodzenia. Właściciel, który dochodzi roszczenia windykacyjnego lub negatoryjnego, musi więc wykazać, że prawo własności mu przysługuje. Stosownie bowiem do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie zaś z art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane wykazać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Jak podkreślono powyżej roszczenie o wydanie rzeczy przysługuje jedynie właścicielowi rzeczy. Powódka w żaden sposób nie wykazała, że przysługuje jej prawo własności działki nr (...). Sąd podziela stanowisko pozwanych w tym zakresie, powódka nie jest legitymowana czynnie do wystąpienia z powództwem windykacyjnym, bowiem nie jest ona właścicielem rzeczy. Mimo zawarcia z R. K. umowy sprzedaży strony miały świadomość tego, że umowa taka nie przenosi na powódkę prawa własności działki, choćby dlatego, że prawo takie nie przysługiwało jej poprzednikowi. Strony jasno wskazały, iż R. K. rezygnuje z prawa użytkowania działki nr (...) na rzecz powódki. Powódka na rozprawie przyznała także, że ma świadomość tego, że nie może domagać się wydania działki.

Powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie w przepisach ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1419), która obowiązywała w dacie sporządzenia umowy i ma zastosowanie do oceny stosunków łączących powódkę i R. K. oraz strony. Zgodnie z art. 6 ww. ustawy rodzinnym ogrodem działkowym w rozumieniu ustawy jest wydzielony obszar gruntu będący we władaniu (...) Związku (...), podzielony na tereny ogólne i działki oraz wyposażony w infrastrukturę niezbędną do jego prawidłowego funkcjonowania. Rodzinne ogrody działkowe zakładane są na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz (...) Związku (...) (art. 9 ww. ustawy). Stosownie do treści art. 13 ust. 1 podział gruntu na tereny ogólne i działki oraz zagospodarowanie rodzinnego ogrodu działkowego należy do (...) Związku (...). W ustępie 4 tego przepisu przewidziano, iż działka w rodzinnym ogrodzie działkowym przeznaczona jest do zaspokajania potrzeb użytkownika i jego rodziny w zakresie wypoczynku i rekreacji oraz prowadzenia upraw ogrodniczych, z wyłączeniem potrzeb mieszkaniowych i wykonywania działalności gospodarczej. Uprawnienie do ustanowienia na rzecz swojego członka bezpłatnego i bezterminowego prawa używania działki i pobierania z niej pożytków (użytkowanie działki) ma jedynie (...) Związek (...), decyzja taka podejmowana jest w drodze uchwały – art. 14 ust.1. W myśl art. 15 ust. 1 urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących działki i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu stanowią własność (...) Związku (...). Nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych użytkownika działki, stanowią jego własność (ust. 2). Jednocześnie należy mieć na uwadze, że zasady przyznawania działek określa Statut - art. 31 ust. 2.

Z powyższych przepisów wynika, iż osoba będąca członkiem (...) może uzyskać jedynie prawo użytkowania działki, właścicielem gruntu jest Skarb Państwa, Gmina, bądź (...). Nie ulega zatem wątpliwości, że R. K. nie posiadał prawa własności działki i prawa takiego nie mógł przenieść na powódkę. Powódka nie była zatem legitymowana czynnie do wystąpienia z powództwem windykacyjnym, czy negatoryjnym. R. K. mógł jedynie przenieść na powódkę własność nasadzeń, obiektów oraz urządzeń na działce. Z tego tytułu jednakże powódka wniosła o zwrot nakładów, między innymi z tytułu uiszczonej na rzecz R. K. kwoty 1700 zł.

Co więcej w ocenie Sądu pozwani M. K. (2), A. Z. Z. S., czy W. K. nie byli legitymowani biernie do występowania w tym procesie. Osoby te były jednie członkami Zarządu ROD w T., wszelkie czynności, jakie podejmowali, jak choćby podjęcie uchwały o pozbawieniu R. K. członkostwa, czy odebraniu mu prawa użytkowania działki, podejmowali jako kolegialny organ Rodzinnych O. Działkowych, nie zaś jako poszczególne osoby fizyczne. Nie ulega też wątpliwości, co zresztą potwierdzała także sama powódka, że żadna z tych osób nie posiada, ani nie użytkuje działki, nie może zatem być pozwaną w sprawie o jej wydanie. Żadna z tych osób nie weszła także w posiadanie przedmiotów pozostawionych na działce, nadto nie skorzystała z poczynionych na działce nakładów.

Na marginesie jedynie wskazać należy, iż powódka nie była też legitymowana czynnie do wystąpienia z powództwem o naruszenie posiadania (art. 344 § 1 k.c.) bowiem powódka, jak sama przyznała nigdy nie była posiadaczem działki nr (...), nigdy nie weszła w jej posiadania. Co się tyczy samego uzyskania prawa do użytkowania działki, w ocenie Sądu rację ma pozwany, iż prawo takie przyznaje (...), zgodnie z warunkami określonymi w Statucie. Nawet gdyby przyjąć, iż powódka mogła z roszczeniem o przyznanie takiego prawa wystąpić do Sądu, to należy wskazać, że w pierwszej kolejności powinna z takim żądaniem wystąpić do (...). Powódka przyznała zaś, że nie wystąpiła do (...) z żądaniem przyjęcia w poczet członków ROD, tymczasem z ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, której przepisy przytoczono powyżej, wynika, iż prawo użytkowania działki może być ustanowione jedynie na rzecz członka (...). Powódka zaniechała jednak podjęcia pewnych czynności, wymaganych prawem, celem uzyskania prawa użytkowania.

Przechodząc do oceny roszczenia o zwrot poniesionych na rzecz nakładów, wskazać należy, jak słusznie zauważył pozwany po pierwsze powódka pismem z dnia 1 lutego 2007 r. wszelkie roszczenia z tytułu umowy z R. K. scedowała na swojego szwagra J. K.. Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2016 r. wskazała, iż zrzekła się na szwagra wszelkich praw związanych z działką w tym prawa jej użytkowania. Nadto potwierdziła, iż została spłacona przez swego szwagra co dowodzi, iż otrzymała od niego uiszczoną na rzecz R. K. kwotę 1700 zł. Nadto sama powódka wskazała, iż nigdy nie poczyniła żadnych nakładów na działce nr (...), wszelkie nakłady czynił jej szwagier, on dokonywał nakładów oraz nasadzeń. Z tych przyczyn stwierdzić należy, iż powódka nie była także czynnie legitymowana do wystąpienia o zapłatę z tytułu zwrotu poniesionych na rzecz nakładów, bowiem jak sama potwierdziła nakładów takich nie poniosła. Z treści art. 226 § 1 i 2 k.c. wynika bowiem, iż zwrotu nakładów może żądać posiadacz rzeczy, który takie nakłady poczynił i poniósł ich koszt.

Sąd stwierdziwszy brak legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej) wydaje wyrok oddalający powództwo.

Z tych przyczyn Sąd na mocy art. 6 k.c. w zw. z art. 222 § 1 k.c. w zw. z art. 226 k.c. oddalił powództwo.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążył nimi powódkę jako stronę przegrywającą spór.

Na koszty te składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2400 zł. oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie dwa razy po 17 zł. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił w oparciu o § 2 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym przez 26 października 2016 r.

Sygn. akt I C 669/16

ZARZĄDZENIE

1. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki, zgodnie z wnioskiem

2. zobowiązać pełnomocnika powódki do uzupełnienia wniosku o doręczenie odpisu protokołu poprzez uiszczenie dopłaty w kwocie 11 zł. w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu wniosku,

3. przedłożyć z wpływem lub 14 dni z z.p.o.

T., dnia 29 grudnia 2016 r.