Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 maja 2012 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 3 866,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 marca 2011 r. do dnia zapłaty i zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17,00 zł tytułem zwrotu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu powód wskazał, że jako nabywca wierzytelności dochodzi zaspokojenia roszczenia o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, które pozostają w związku ze zdarzeniem drogowym z dnia 24 października 2010 r., którego sprawca posiadał ubezpieczenie w zakresie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego (pozew k. 2-4).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18 czerwca 2012 r., sygn. akt XV GNc 3695/12, tut. referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (nakaz zapłaty k. 42).

W dniu 25 lipca 2012 r. pozwany złożył sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł brak legitymacji czynnej po stronie powodowej wskazując, iż w umowie najmu, na którą powołuje się powód, nie określono wyraźnie stawki czynszu, dlatego też wierzytelność będąca przedmiotem umowy cesji nie mogła zostać skutecznie przeniesiona na stronę powodową. Zakwestionował również konieczność najmu pojazdu za okres od dnia 26 listopada 2010 r. do dnia 15 grudnia 2010 r. oraz zawyżenie stawki czynszu, jego zdaniem odbiegającej od stawek rynkowych (sprzeciw k. 46-48v).

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2013 r. zawieszono postępowanie w sprawie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. z uwagi na utratę zdolności sądowej przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W. i podjęto postępowanie z udziałem ogólnego następcy prawnego Towarzystwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. (postanowienie k. 87).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 października 2010 r. doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki M. (...) o nr rej. (...), należący do P. P.. Sprawcą kolizji była A. T. kierująca pojazdem ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Asekuracja Towarzystwie (...) z siedzibą w W., nr polisy (...).

( okoliczność bezsporna , nadto oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń k. 23).

W dniu 25 października 2010 r. zgłoszono szkodę pozwanemu zakładowi ubezpieczeń i doszło do oględzin przednaprawczych. W dniu 24 listopada 2010 roku zakład naprawczy zgłosił konieczność dokonania dodatkowych oględzin. Uszkodzony pojazd marki M. (...) o nr rej. (...) został oddany w dniu 26 listopada 2010 r. do serwisu naprawczego K. PPHU (...) Z. P. w S.. W dniu 29 listopada 2010 r. przeprowadzono dodatkowe oględziny pojazdu i dostarczono serwisowi kalkulację naprawy. W dniu 29 listopada 2010 r. warsztat naprawczy złożył zamówienie na części zamienne, które otrzymano w dniu 6 grudnia 2010 r. Naprawę zakończono w dniu 15 grudnia 2010 r. i w tym dniu poszkodowany odebrał pojazd.

( dowód: arkusz naprawy pojazdu najemcy k. 15).

W dniu 26 listopada 2010 r. P. P. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. umowę najmu pojazdu zastępczego (...). Przedmiot najmu został określony w Szczegółowych warunkach najmu (...) jako samochód marki H. (...) o nr rej. (...). W umowie postanowiono, że najem obowiązuje przez czas naprawy pojazdu najemcy, jednak nie dłużej niż przez 15 dni roboczych, zaś łączny okres najmu nie może trwać dłużej niż 30 dni kalendarzowych (§ III ust. 1 i 2) Najemca oświadczył, iż znane mu są aktualne stawki czynszu przewidziane dla wynajętego przez niego auta zastępczego, z którymi zapoznał się i które potwierdził (§ XII ust. 1 umowy).

W ramach umowy wynajmujący oddał najemcy do korzystania pojazd w okresie od dnia 26 listopada 2010 r. do dnia 15 grudnia 2010 r. Łączny okres najmu wynosił 19 dni, przypadający na czas naprawy uszkodzonego pojazdu najemcy.

Strony ustaliły, że wysokość czynszu najmu pojazdu będzie ustalona na podstawie cennika Programu (...) Zastępcze według opłat dla danej grupy pojazdów. Należność do zapłaty za faktyczny okres korzystania z pojazdu miała zostać ustalona w dniu zwrotu pojazdu przez najemcę (ust. 35 i 36 Szczegółowych Warunków Najmu (...)).

( dowód: umowa najmu (...) k. 16-17; szczegółowe warunki najmu (...) k. 18-19, pełnomocnictwo dla A. K. k. 22, (...) k. 32; cennik PAZ k. 26)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z 26 listopada 2010 r. P. P. przelał na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność obejmującą prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługujące w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 24 października 2010 r., a likwidowana przez pozwanego.

( dowód: umowa cesji wierzytelności k. 26; oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń k. 23; pełnomocnictwo dla A. K. k. 22).

W dniu 11 stycznia 2011 r. (...) sp. z o.o. wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT o nr (...) dokumentującą wynajem pojazdu zastępczego marki H. (...) o nr rej. (...) w okresie od dnia 26 listopada 2010 r. do dnia 15 grudnia 2010 r., na łączny okres 19 dni, opiewającą na kwotę 3 169,01 zł netto, tj. 3 866.19 zł brutto, przy zastosowaniu stawki w kwocie 166,79 zł netto.

( dowód: faktura VAT k. 27).

Pismem z 25 stycznia 2011 r., doręczonym w dniu 1 lutego 2011 r., (...) sp. z o.o. poinformował o nabyciu wierzytelności w postaci prawa do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i wezwał (...) S.A. do zapłaty kwoty 3 866,19 zł w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania

( dowód: pismo z dnia 25 stycznia 2011 r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 28-31, 37).

Pojazd zastępczy był niezbędny poszkodowanemu m.in. do dojazdu do pracy (ok. 30 km w jedną stronę), z uwagi na utrudniony dostęp do komunikacji miejskiej, dowozu dzieci do szkoły i przedszkola.

( dowód: oświadczenie najemcy k. 24).

Stawki za wynajem samochodu marki H. (...), należącego do segmentu C na terenie T. w listopadzie 2010 r. w wypożyczalniach prowadzących wynajem bezgotówkowy zawierały się w granicach od 109,00 zł do 250,00 zł netto za dobę najmu.

Uzasadniony i niezbędny czas naprawy pojazdu marki M. (...) o nr rej. (...) powinien rozciągać się od dnia 26 listopada 2010 r. do dnia 9 grudnia 2010 r. (włącznie). Technologiczny czas naprawy wynosił 4 dni robocze (od dnia 6 grudnia 2010 r. do dnia 9 grudnia 2010 r.). Oczekiwanie na części zamienne powinno obejmować okres od dnia 30 listopada 2010 r. do dnia 3 grudnia 2010 r. Naprawa prowadzona bez zbędnej zwłoki powinna rozpocząć się po otrzymaniu części zamiennych tj. w dniu 6 grudnia 2010 r., a zakończyć się w dniu 9 grudnia 2010 r.

Przedmiotowy pojazd, posiadający uszkodzony reflektor nie mógł być eksploatowany w ruchu drogowym po drogach publicznych.

( dowód: opinia pisemna biegłego sądowego W. T. k. 166-176; pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego W. T. k. 202-208; ustna opinia uzupełniająca k. 234v-235 )

Na podstawie art. 494 § 1 k.s.h. Towarzystwo (...) S.A. w W. wstąpiła z dniem 28 grudnia 2012 roku we wszystkie prawa i obowiązki spółki (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W..

(dowód: okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, wymienionych w jego opisie oraz na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego W. T..

Sąd pominął dowód z zeznań świadka P. P., z uwagi na niewskazanie w zakreślonym terminie adresu zamieszkania świadka (k. 233).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one
w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W przedmiotowym procesie pozwany nie kwestionował okoliczności faktycznych zdarzenia oraz swojej odpowiedzialności (co do zasady) za wyrządzoną szkodę.

Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa podniósł dwa zarzuty. Pierwszym był zarzut nieważności umowy najmu z uwagi na brak określenia wysokości czynszu najmu. Drugim zarzutem było niewykazanie przez powódkę uzasadnionego czasu, w którym pojazd znajdował się w zakładzie naprawczym, a tym samym czasu trwania umowy najmu oraz zbyt wysoka stawka czynszu najmu.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, iż opisana w pozwie umowa najmu jest nieważna z uwagi na brak określenia stawki czynszu najmu. Wysokość czynszu została określona poprzez odwołanie zawarte w pkt 35 i 36 Szczegółowych Warunków Najmu (...), gdzie wskazano, że wysokość czynszu najmu pojazdu będzie ustalona na podstawie cennika Programu (...) Zastępcze według opłat dla danej grupy pojazdów, a należność do zapłaty za faktyczny okres korzystania z pojazdu zostanie ustalona w dniu zwrotu pojazdu przez najemcę według ww. zasad. Ponadto w § XIII umowy najmu (...) najemca oświadczył, że znane są mu m.in. aktualne stawki najmu stosowane przez wynajmującego (taryfy i cenniki), akceptuje je i potwierdza. Powód złożył cennik PAZ, na podstawie którego została wystawiona faktura VAT. W konsekwencji zarzut ten okazał się bezzasadny.

Wbrew zarzutom pozwanego, najem pojazdu zastępczego przez 19 dni nie był sprzeczny z § III punkt 1 umowy najmu (...). Zgodnie z tym postanowieniem umowy, najem miał trwać nie dłużej niż 15 dni roboczych, przy tym strony jako dni robocze przyjęły dni od poniedziałku do piątku. Najem w przedmiotowej sprawie trwał 15 dni roboczych, tj. 19 dni kalendarzowych.

Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c. w zw. z art. 223 k.p.c.), w konsekwencji, to na pozwanym spoczywał ciężar wykazania podnoszonych przez niego twierdzeń, że uzasadniony czas naprawy uszkodzeń powstałych w pojeździe poszkodowanego był krótszy niż faktyczny czas naprawy tego pojazdu, a stawka czynszu przyjęta przez strony przekracza stawki rynkowe. Pozwany celem wykazania powyższego zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Jak wynika z pisemnej opinii biegłego sądowego W. T., uzasadniony czas naprawy pojazdu w okolicznościach niniejszej sprawy powinien wynosić 14 dni kalendarzowych (naprawa powinna zakończyć się w dniu 9 grudnia 2010 roku), zaś stawki czynszu najmu na rynku lokalnym wahały się od 109 do 250 złotych netto. W uzupełniającej opinii pisemnej oraz na rozprawie w dniu 29 lipca 2016 roku biegły, w odpowiedzi na zarzuty pozwanego, podtrzymał swoją opinię w całości wskazując, że uwzględnił hipoteczny czas oczekiwania na części zamienne od 30 listopada 2010 roku do 3 grudnia 2010 roku. Mimo tego, że złożona dokumentacja nie pozwala na ustalenie, na jakie części oczekiwano, biegły podkreślił, iż prawdopodobne jest zamówienie części, nie jest tylko pewne, jakie części zostały zamówione (warsztat nie posiadał w swoim magazynie wszystkich części niezbędnych do naprawy). Z kolei, długość oczekiwania na części zamienne została ustalona w oparciu o informacje podane przez dealera marki M..

Opinia ta jest opinią logiczną, jasną i opartą na wiedzy i doświadczeniu biegłego. Biegły w sposób przekonujący wyjaśnił, na czym opierał swoje ustalenia. Po złożeniu przez biegłego ustnych wyjaśnień żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii biegłego.

W konsekwencji należało przyjąć, że uzasadniony czas naprawy, a tym samym uzasadniony czas najmu powinien zakończyć się po upływie 14 dni, tj. 9 grudnia 2010 roku. Pozostały czas przebywania w warsztacie nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą (wynika ze zwłoki zakładu naprawczego, za którą pozwany nie ponosi odpowiedzialności). Z kolei, przyjęta przez strony stawka czynszu najmu (166,79 złotych netto) mieści się w granicach stawek rynkowych. W związku z tym, należało przyjąć, że uzasadniony czynsz najmu wynosił: 2.335,06 złotych netto (14 razy 166,79 złotych), a więc 2.848,77 złotych brutto. W pozostałym zakresie powództwo, jako bezzasadne, podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze fakt, że wezwanie do zapłaty doręczono pozwanemu w dniu 1 lutego 2011 roku (k. 37), uzasadnione było żądanie odsetek ustawowych od dnia 4 marca 2011 roku.

Ze względu na zmianę brzmienia przepisu art. 481 § 2 k.c., wprowadzonego z dniem 01 stycznia 2016 roku ustawą z dnia 09 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830), do dnia 31 grudnia 2015 roku Sąd zasądził odsetki ustawowe, zgodnie przepisem art. 481 § 2 k.c. w poprzednio obowiązującym kształcie, natomiast od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2016 roku (art. 56 ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i dokonał stosunkowego ich rozdzielenia. Powód wygrał sprawę w zakresie, w jakim powództwo zostało uwzględnione, zaś pozwany w części, w jakiej Sąd oddalił powództwo. W konsekwencji powód wygrał w 73,68% (2.848,77/3.866,19 razy 100%), a więc pozwany powinien ponieść 73,68% kosztów procesu.

Koszty procesu, wyniosły w sumie 2.428 złotych, w tym:

- poniesione przez powoda: opłata od pozwu (194 złote), wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (617 złotych) – łącznie 811 złotych;

- poniesione przez pozwanego: wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (617 złotych) plus zaliczka na opinię biegłego (1.000 złotych) – łącznie 1.617 złotych.

Koszty procesu wyniosły w sumie 2.428 złotych, a więc pozwany powinien ponieść kwotę 1.789,05 złotych (73,68% razy 2.428 złotych). Ponieważ pozwany poniósł kwotę niższą, tj. 1.617 złotych powinien zapłacić powodowi kwotę 172,05 złotych.

Nie uiszczone koszty sądowe w postaci poniesionych tymczasowo z sum Skarbu Państwa wydatków na opinię biegłego wyniosły łącznie 179,69 złotych. Powinny one zostać rozliczone na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zgodnie z wynikiem sporu. W związku z tym pozwany powinien ponieść 73,68% tych kosztów, tj. 132,40 złotych, zaś powód 47,29 złotych.