Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Powalska

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w S.

o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  przyznaje Adwokat E. P. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w S. kwotę 221,40 ( dwieście dwadzieścia jeden 40/100 ) złotych, w tym podatek VAT w stawce 23% tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej powodowi z urzędu, którą nakazuje wypłacić ze środków Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu;

3.  oddala wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu;

4.  nie obciąża powoda kosztami sądowymi, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu.

Sygn. akt I C 248/13

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym do Sądu Rejonowego w Sieradzu powód K. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w S. kwoty 50 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku oraz nakazania zaniechania naruszeń dóbr osobistych powoda w postaci „godności, intymności, humanitarnego traktowania tzn. Dostosowania warunków w Zakładach karnych i Aresztach Śledczych określonych ustawą”, wskazując jako podstawę prawną przepis art. 24 § 1 k.c. Wnosił także o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, iż w od dnia rozpoczęcia odbywania kary pozbawienia wolności w dniu 10 stycznia 2012 r. przebywa w jednostkach penitencjarnych, gdzie nie zapewniono mu odpowiednich warunków bytowych. Powód wskazywał na odpowiedzialność pozwanego za : przeludnienie w celach, nie informowanie o przeludnieniu, panującą w celach wilgoć, zagrzybienie ścian, zarobaczenie pomieszczeń cel, nieszczelność okien, przestarzałą instalację grzewczą, brak ciepłej wody w celach, niewłaściwe wydzielenie kącików sanitarnych, zły stan sanitariatów, zły stan ręczników i ścierek do naczyń oraz pościeli i koców, pozbawienie możliwości wykonywania ćwiczeń fizycznych, złe oświetlenie cel, brak oświetlenie nocnego, brak wieszaków na odzież, brak możliwości korzystania ze świetlicy, brak odpowiedniej opieki medycznej, brak drabinek na łóżkach, brak zapewnienia warunków bez zapachu chemikaliów podczas remontów. Wszystkie te okoliczności były przyczyną wielu cierpień fizycznych i psychicznych powoda.

Sprawę przekazano do Sadu Okręgowego w Sieradzu.

W piśmie z dnia 8 listopada 2013 r. powód sprecyzował w kontekście powyższych zarzutów zakres czynności od jakich pozwany miałby się powstrzymywać, ale ostatecznie wycofał się z roszczenia w tym względzie .

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w S. wnosił o oddalenie powództwa podnosząc, że powód miał zapewnione ustawowe warunki odbywania kary pozbawienia wolności w tym nie przebywał w celach przeludnionych (powierzchnia poniżej 3 m ² na osobę). Od dnia 6 grudnia 2009 r. w pozwanej jednostce penitencjarnej nie występuje zjawisko przeludnienia cel. Powód miał przy tym przydzielony standardowy sprzęt kwaterunkowy, zapewniający mu osobne miejsce do spania i jedzenia, osobne miejsce do przechowywania żywności, i rzeczy osobistych oraz miał możliwość dbania o czystość i higienę osobistą. Wygrodzenie kąta sanitarnego w celach zapewniało osadzonemu właściwe i swobodne korzystanie z urządzeń sanitarnych w sposób nieskrępowany, poza obserwacją pozostałych osadzonych. Cele mieszkalne wyposażone były w podstawowe instalacje techniczne, w tym wentylację kanałową grawitacyjną, otwierane okna, system centralnego ogrzewania, kanalizację, zaopatrzenie w zimną wodę i oświetlenie elektryczne według norm przewidzianych dla pomieszczeń mieszkalnych. Od grudnia 2013 r. w celach dostępna jest także ciepła woda. Wymiana ręczników i pościeli odbywa się regularnie. Stan techniczny cel podlegał kontroli i ewentualnym naprawom oraz remontom, na czas których przenoszono osadzonych do innych pomieszczeń. Nadmierna wilgoć w celach jest zaś wynikiem niedozwolonego wykonywania w tych pomieszczeniach prania i suszenia odzieży przez osadzonych.

Pełnomocnik pozwanego podkreślił również, że powód miał zapewnione warunki ochrony zdrowia podczas odbywania kary pozbawienia wolności, a dostępność lekarzy ogólnych i specjalistów jest lepsza niż w warunkach wolnościowych, (odpowiedź na pozew- k. 44-45).

W piśmie z dnia 26 maja 2014 r. pełnomocnik powoda sprecyzował, iż w trakcie pobytu w pozwanej jednostce powód był narażony na wdychanie szkodliwych substancji chemicznych co spowodowało odurzenie i bóle głowy. Nie miał dostępu do opieki medycznej po godzinie 14.00, nadto podejrzewano u niego wystąpienie astmy wskutek niewłaściwej wentylacji cel i zagrzybienia ścian.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód K. K. odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. , w tym Areszcie Śledczym w S. w okresie z od dnia 8 lutego 2012 roku do dnia 11 grudnia 2013 r.

W czasie osadzenia u pozwanego powód był zakwaterowany w celach mieszkalnych – ogólnych : pawilonu (...), od dnia 15 lutego 2012 r. w celi pawilonu (...), następnie od 12 marca 2012 r. w celi (...)pawilonu (...), od 16 marca 2012 r. w celi(...)pawilonu (...), od 19 marca 2012 r. w celi (...) pawilonu (...), , od 6 kwietnia 2012 r. w celi (...) pawilonu (...), od 26 kwietnia 2012 r. w celi (...)pawilonu (...), od 30 maja 2012 r. w celi (...) pawilonu(...), od 29 czerwca 2012 r. w celi(...)pawilonu (...), od 28 listopada 2012 r. w celi (...) pawilonu (...), od 7 grudnia 2012 r. w celi (...) pawilonu (...), od 17 stycznia 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 23 stycznia 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 24 stycznia 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 6 lutego 2013 r. w celi(...) pawilonu (...), od 7 lutego 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 22 lutego 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 26 lutego 2013 r. w celi (...) pawilonu (...) , od 10 kwietnia 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 11 kwietnia 2013 r. w celi (...)pawilonu (...), od 9 maja 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 10 maja 2013 r. w celi (...) pawilonu (...), od 6 czerwca 2013 r. w celi(...) pawilonu (...), od 8 lipca 2013 r. w celi (...)pawilonu (...). Następnie zaś od 26 lipca 2013 r. do końca pobytu w pozwanej jednostce w pawilonie (...) i celach : (...). W powyższym okresie w żadnej z wymienionych cel nie przebywało z powodem więcej osadzonych niż było to przewidziane. Fakt przeludnienia cel nie występował w spornym okresie w Zakładzie Karnym w S.. Okoliczności w tym przedmiocie wynikają z danych zawartych w systemie informatycznym jednostki. Powód nie miał wydanej decyzji o osadzeniu w warunkach przeludnienia. Miał możliwość korzystania z zajęć sportowych na świeżym powietrzu ( piłka siatkowa, koszykówka), zajęć organizowanych na świetlicy centralnej, turniejach tenisa stołowego. W świetlicy tej mieści się także pole do gry w piłkę. Osadzeni mogą korzystać ze świetlicy oddziałowej średnio 3-4 razy w tygodniu. U pozwanego osadzeni nie mają dostępu do siłowni. Nie występują okoliczności aby na określony rodzaj zajęć sportowych nie było miejsca ponad pewien limit. W pozwanej jednostce odbywają się zajęcia kulturalno – oświatowe ( konkursy, przedstawienia teatralne, spotkania). W czasie remontów i modernizacji pomieszczeń , osadzeni są przenoszeni do innych cel (dowód: karta historii rozmieszczenia k. 52 – 72, zeznania świadka J. N. (1) k. 80 verte – 81, zeznania świadka T. K. k. 116 verte)).

W czasie odbywania przez powoda kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. wszystkie cele wyposażone były w standardowy sprzęt kwaterunkowy zapewniający każdemu osadzonemu osobne miejsce do spania i jedzenia oraz przechowywania żywności i rzeczy osobistych. Każda cela ma oświetlenie elektryczne, centralne ogrzewanie, instalacje wodno-kanalizacyjna i wentylacyjną, podlegającą okresowej kontroli, raz w roku. W każdej znajduje się stół i odpowiednia ilość taboretów. Światła jarzeniowe, które były w celach były dopuszczone do użytkowania w budynkach zamieszkania zbiorowego. W czasie odbywania kary przez K. K. w niektórych celach pojawiała się wilgoć, ale wynikało to z postawy osadzonych, którzy nie wietrzą cel i piorą, a następnie suszą ubrania oraz bieliznę. W jednostce penitencjarnej regularnie są wydawane środki do higieny osobistej oraz do mycia naczyń i toalety. Zakład pierze pościel, koce, ręczniki i ścierki i co tydzień wydaję świeże ścierki do naczyń. Dotyczy to też ręczników. Pościel zmieniana jest regularnie co dwa tygodnie. Raz w roku przeprowadzana jest kontrola Powiatowej Inspekcji Sanitarnej i taka odbyła się w roku 2013 , nie mając żadnych zastrzeżeń. Sprzęt systematycznie jest poddawany przeglądom oraz na bieżąco konserwowany lub w razie potrzeby naprawiany. Skazani zawsze mogli i mogą zgłosić przełożonym przypadki wymagające w tym zakresie natychmiastowej interwencji. Każda z cel posiada dostęp do światła dziennego i oświetlenie elektryczne. Cele są wyposażone w koce, materace, grzejniki. W Zakładzie Karnym w S. przeprowadzane są sukcesywnie remonty poszczególnych oddziałów mieszkalnych, w miarę potrzeb i zgodnie z harmonogramem prac remontowych. W razie wystąpienia w celach mieszkalnych szkodliwych owadów prowadzone są lokalnie działania dezynsekcyjne poprzez wydawanie pułapek feromonowych, a w razie potrzeby przez zewnętrzną firmę dezynsekcyjną. W celach pawilonu (...) okna są drewniane i mogą zdarzać się nieszczelności, które są naprawiane. W większości cel kącik sanitarny jest zabudowany na całej wysokości, tylko w niektórych jest jeszcze na poziomie 2 metrów. Najniższe pomieszczenie ma wysokość 2,8 m. Wygrodzenie kącika sanitarnego umożliwia swobodne z niego korzystanie. Służba zdrowia działa w pozwanej jednostce prawidłowo ( dowód : zeznania świadka T. R. k. 101 verte – 102, zeznania świadka A. P. k.116 verte, K. R. k. 261 verte protokół rozprawy z dnia 26.01.2016 r. 00:03:18 – 00:10:17)

W trakcie osadzenia w Zakładzie Karnym w S. powód nie zgłaszał problemów dotyczących odczuwania woni farb i chemikaliów związanej z remontami. W stosunku do K. K. było zaś kierowanych kilka wniosków o ukaranie za nieprzestrzeganie porządku wewnętrznego (dowód: zeznania świadka T. K. k. 116 verte).

W dniu 20 lutego 2012 r. powód założył na piśmie skargę do Centralnego Zarządu Służby Więziennej, podnosząc zastrzeżenia do zachowania funkcjonariuszy służby więziennej oraz brak dostępu do lekarza i warunków bytowych. W odpowiedzi uzyskał informację o przeprowadzonej wówczas kontroli przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Ł., która nie potwierdziła jego zarzutów. W kwestii funkcjonowania służby medycznej podniesiono, iż w dniu zapisania się na wizytę u lekarza osadzony został przez niego przyjęty, a niezależnie od planowanej wizyty lekarskiej był konsultowany przez psychiatrę. Nieuzasadniona okazała się także skarga na brak zatrudnienia z dnia 27.11.2013 r. W odpowiedzi zaś na skargę z dnia 25 listopada 2013 r. podniesiono, że we wskazanej jednostce w 2004 roku został wdrożony w aspekcie żywienia system (...), w ramach którego wymieniono cały sprzęt gastronomiczny. Pozostałe skargi dotyczące traktowania powoda przez funkcjonariuszy służby więziennej także nie znalazły potwierdzenia. Powód regularnie odbywał wizyty i konsultacje lekarskie ( dowód: kopie skarg powoda i odpowiedzi k. 143- 156, kopia książki medycznej powoda za okres osadzenia w Z.K. w S. k. 165 - 173 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody w tym w szczególności na podstawie zeznań świadków: J. N.. T. K. i T. R. – funkcjonariuszy Służby Więziennej ZK w S., którym w pełni dał wiarę jako logicznym, spójnym i nie zawierającym sprzeczności. Jeśli zaś idzie o wiarygodność zeznań świadków zaoferowanych przez stronę powodową to mają one niewielkie znaczenie w sprawie. Przede wszystkim trzeba bowiem podnieść, że powód przebywał w wielu celach u pozwanego , a cały okres osadzenia rozpoczyna się od 8 lutego 2012 r., zaś kończy 11 grudnia 2013 r. Tymczasem świadek A. P. podał, że był osadzony wspólnie z powodem jedynie w okresie od sierpnia do grudnia 2013 r., świadek Ś. nigdy nie przebywał w jednej z powodem celi, mając jedynie z nim kontakt podczas spacerów, a świadek K. R. dzielił wspólną z powodem celę od sierpnia do listopada 2013 r. Przy tym nie wynika z tych zeznań które to były konkretnie cele. Świadkowie opisywali wyłącznie ogólne zasady zakładu karnego, w którym przebywali, bez umiejscowienia określonych opisów w czasie.

Dlatego Sąd nie dał wiary tym osobom w tej części, w której podawały, że w pozwanym zakładzie karnym panowały złe warunki sanitarne. Zeznania świadków zaoferowane przez powoda nie znajdują potwierdzenia w pozostałym zebranym w sprawie obiektywnym materiale dowodowym. Z zeznań T. R.. T. K. oraz J. N., a także zawartej w aktach sprawy informacji Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Ł., będącej odpowiedzią na skargę powoda jednoznacznie wynika, że warunki bytowe więźniów były zadowalające i mimo pewnych uchybień były one zgodne z obowiązującymi przepisami. Nadto dokonując oceny wyżej wymienionych świadków, należy mieć na uwadze, że są oni byłymi współosadzonymi, którzy odbywali karę w ZK w S. i którzy przynajmniej w jednym przypadku również dochodzili od Dyrektora Zakładu Karnego w S. zadośćuczynienia i mogą być zainteresowani określonym rozstrzygnięciem niniejszej sprawy. Konkludując stwierdzić należy, że powód nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów na potwierdzenie podanych przez siebie okoliczności, Sąd uznał, że okoliczności te nie zostały udowodnione, a niewątpliwie na powodzie, jako osobie, która wywodzi skutki prawne z faktów przez siebie podanych, spoczywał ciężar udowodnienia tych okoliczności (art. 6 k.c.). Powód nie wykazał przy tym, aby w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w pozwanym zakładzie karnym przebywał w celach przeludnionych. Nie przedłożył bowiem decyzji wydanych na podstawie art. 110§2a-2c k.k.w. oraz innych dokumentów potwierdzających fakt przeludnienia. Zatem, w związku z tym, że powód nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów na potwierdzenie podanych przez siebie okoliczności, Sąd uznał, że okoliczności te nie zostały udowodnione. W tym miejscu wskazać należy, że na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997, z. 6-7, poz. 76). Mając zatem na względzie rządzącą procesem cywilnym zasadę kontradyktoryjności postępowania i nie znajdując podstaw do przeprowadzenia dowodów z urzędu (art. 232 k.p.c), Sąd rozpoznał niniejszą sprawę, biorąc pod uwagę stan faktyczny ustalony na podstawie powyżej wskazanych dowodów.

Za wiarygodny i szczególnie istotny dla ustalenia stanu faktycznego i rozstrzygnięcia niniejszej sprawy Sąd uznał dowód rzeczowy w postaci załączonej do akt kserokopii dokumentacji medycznej zawartej w książce zdrowia powoda obejmującej okres objęty pozwem. Z wpisów lekarzy wynika bowiem, że powód odbywał wizyty i konsultacje medyczne, zaś mimo funkcjonowania w aktach sprawy powyższej dokumentacji strona powodowa nie złożyła w oparciu o nie wniosków dowodowych na potwierdzenie podejrzenia u powoda wystąpienia astmy wskutek wdychania wyziewów z farb czy lakierów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Obowiązek ten powinien być realizowany przez władze publiczne przede wszystkim tam, gdzie Państwo działa w ramach imperium realizując swoje zadania represyjne, których wykonanie nie może prowadzić do większego ograniczenia praw człowieka i jego godności, niż to wynika z zadań ochronnych i celu zastosowanego środka represji.

Wymóg zapewnienia przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymogów nowożytnego państwa prawa, znajdującym wyraz w normach prawa międzynarodowego. Stanowi o tym wprost art. 10 ust. 1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Publicznych z dnia 19 grudnia 1966 roku (Dz. U. z 1977 roku, Nr 38, poz. 167 i 169) głoszący, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 grudnia 1950 roku, ratyfikowanej przez Polskę w 1993 roku (Dz. U. z 1993 roku, Nr 61, poz. 284 ze zm.) stanowiący, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek władzy publicznej zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, nienaruszających godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku. Odpowiednikami powyższych norm prawa międzynarodowego są art. 40, 41 ust. 4 i 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzające wyżej wskazane zasady na grunt prawa polskiego. Precyzując rodzaj naruszonych dóbr, uzasadniających roszczenie o zadośćuczynienie, dochodzone w niniejszej sprawie, powód przyjął, iż zachowanie pozwanego naruszyło jego dobro osobiste w postaci czci i godności osoby ludzkiej.

Na gruncie prawa polskiego można uzasadnić żądanie powoda, z tytułu zadośćuczynienia, regulacją wynikającą z art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c., bowiem pozwany zobowiązany był do zapewnienia powodowi takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka nie doznałaby istotnego uszczerbku. Zgodnie natomiast z treścią art. 417 k.c. za szkody wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa. Z mocy art. 417 ² k.c. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność, jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie. W takiej sytuacji poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Niezbędną przesłanką dla zaistnienia odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych na podstawie tegoż przepisu jest wystąpienie szkody na osobie oraz wykazanie związku przyczynowo-adekwatnego miedzy zaistniałą szkodą o działaniami podejmowanymi przez Skarb Państwa. Brak zaistnienia którejkolwiek z tych przesłanek wyłącza możliwość ustalenia odpowiedzialności pozwanego.

Odnosząc się do roszczeń powoda w pierwszym rzędzie wskazać należy, że to na nim, jako osobie dochodzącej ochrony prawnej spoczywał ciężar dowodu, że jego dobra osobiste zostały naruszone przez działania pozwanego Skarbu Państwa, czego powód w ocenie Sądu nie uczynił. Powód w pozwie zawarł tylko ogólnikowe twierdzenia dotyczące nieodpowiednich warunków bytowych, które jego zdaniem prowadziły do naruszenia dóbr osobistych. Twierdzenia te nie znalazły jednak potwierdzenia w zebranych wiarygodnych dowodach. Wobec powyższego uzasadnionym jest stwierdzenie, że powód ani nie powołał się, ani nie wykazał, iż jego dobra osobiste zostały naruszone działaniami, które można by uznać ze indywidualnie skierowaną przeciwko niemu represję ze strony pozwanego. Powód w pozwie opisał sytuacje, które w takim samym stopniu dotyczyły jego jak i innych osadzonych, którzy jednak zeznając w sprawie nie potwierdzali tego. Nadto z materiału dowodowego zebranego w sprawie w postaci zeznań T. R. czy T. K. wynika, że cele w których przebywał powód wyposażone były w podstawowy sprzęt kwaterunkowy w odpowiedniej ilości, tj. w łóżka do spania oddzielne dla każdego osadzonego, szafki, taborety i stoły. Osadzeni otrzymywali co miesiąc środki higieniczne oraz środki czystości i sami zobowiązani byli dbać o utrzymanie czystości. Świadek podkreślił również, że jeżeli sprzęt w celi jest uszkodzony to jest naprawiany lub wymieniany, zaś jeżeli w celi pojawią się insekty to ZK w S. ma podpisaną umowę z firmą, która przyjeżdża i przeprowadza dezynfekcję. W celi przy tym wydzielony był oświetlony kącik sanitarny. Odnosząc się w tej kwestii do zarzutów powoda, to wskazać należy, że brak norm odnoszących się do oświetlenia w kąciku sanitarnym w poszczególnych celach w związku z tym montowane są oprawy żarówkowe z kloszem oraz żarówkami o mocy 25 W. Tym samym każde oświetlenie kącika sanitarnego zapewniającą nieskrępowane korzystanie z niego uznać należy za spełniającą stosowne wymagania. Należy mieć przy tym na uwadze także okoliczność, że w załączniku nr 3, tabeli 2, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U. Nr 186, poz. 1820) określone zostały normy wyposażenia w sprzęt kwaterunkowy cel mieszkalnych bez węzła sanitarnego. Przepis ten pośrednio wskazuje, że istnieje możliwość braku węzła sanitarnego w celi mieszkalnej, a na potrzeby fizjologiczne wymagane jest w celi wiaderko. Podnieść należy również, że jeszcze nie tak dawno - w całej Europie - standardem toalety był przenośny baniak umieszczony w rogu celi, wynoszony przez dyżurnych więźniów zwanych kalifaktorami, standardem był również brak wody bieżącej w celach opalanych zimą przez samych więźniów za pomocą pieców kaflowych. Jak widać od tego czasu, za cenę dużych wyrzeczeń społeczeństwa, warunki socjalne panujące w jednostkach penitencjarnych znacznie się poprawiły. Osadzeni mają w chwili obecnej w celach bieżącą wodę, zabudowane kąciki sanitarne najczęściej wraz z estetycznymi sedesami i wentylacją. Zapewnia im się rozrywki kulturalne, zajęcia sportowe, mają w celach telewizory, gry multimedialne, bogate księgozbiory w bibliotekach itd. Nie oznacza to jednak, że toalety w celach ani same cele mają przypominać standardem pensjonaty wczasowe, zwłaszcza w sytuacji, kiedy znaczna część polskiego społeczeństwa w dalszym ciągu pozbawiona jest dostępu do bieżącej wody nie mówiąc już o innych podstawowych urządzeniach sanitarnych jak toaleta, łazienka czy też centralne ogrzewanie.

Z materiału dowodowego zebranego w sprawie, zaoferowanego przez powoda nie wynika także aby istniały nieprawidłowości w zakresie żywienia osadzonych. Z innych zaś spraw i okoliczności w nich ustalanych wiadomo sądowi, że w pozwanej jednostce penitencjarnej każdy z osadzonych w ZK w S. otrzymuje trzy posiłki dzienne o odpowiedniej wartości odżywczej, w tym co najmniej jeden posiłek gorący oraz napój do zaspokojenia pragnienia. Opracowanie jadłospisów oraz przygotowanie posiłków odbywa się zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 września 2003 r. w sprawie określenia wartości dziennej wyżywienia oraz rodzaju diet wydawanych osobom osadzonym w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U. Nr 167, poz. 1633). Posiłki są przygotowywane z produktów o właściwej jakości, które są każdorazowo kontrolowane w czasie przyjęcia do magazynu i przy wydawaniu do kuchni, są przygotowywane zgodnie z recepturą oraz zgodnie z zachowaniem Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz zgodnie z systemem (...). Każde danie przed wydaniem z kuchni poddawane jest ocenie organoleptycznej przez wyznaczonego pracownika. W niniejszej sprawie należało przyjąć, że wyżej wymienione normy żywieniowe zostały zachowane, skoro nie przedstawiono wiarygodnych dowodów na okoliczność przeciwną. Nie doszło więc do naruszenia prawa w tym zakresie.

Odnosząc się zaś do zarzutu zawilgocenia cel, wskazać należy, że jest faktem powszechnie znanym, że nielegalne kąpiele jakie w celach urządzają osadzeni przy pomocy miednic plastikowych do prania ręcznego (Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17.10.2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych, Zał. Nr 3, tab. 1 miednice plastikowe do prania ręcznego wydaje się 1 na 4 osadzonych) są główną przyczyną zawilgocenia i zagrzybienia cel, co z kolei prowokuje ich do składnia pozwów o umieszczaniu ich w złych warunkach bytowych. Jak wynika z zeznań A. N. funkcjonariusza służby więziennej pozwanego ZK w S. cele podlegają regularnym remontom.

W tym miejscu wskazać należy, iż przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy nie można abstrahować od realiów społeczno - gospodarczych panujących w Polsce. Zdaniem Sądu chociażby sytuacja służby zdrowia, osób hospitalizowanych, czy dzieci przebywających w palcówkach opiekuńczo - wychowawczych jest często pod względem bytowym dużo gorsza niż więźniów, którzy przecież znaleźli się w tym, a nie innym miejscu na skutek popełniania przestępstw. Podobnie sytuacja lokalowa wielu rodzin w Polsce, zajmujących mieszkania komunalne czy socjalne jest gorsza pod względem zarówno metrażu, stanu technicznego budynków czy dostępu do mediów od tej opisywanej przez powoda.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że powód przebywając w Zakładzie Karnym w S. miał zapewnione godne warunki. Za gołosłowne uznać należy przy tym jego zarzuty odnośnie złego oświetlenia celi oraz braku wentylacji. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie jednoznacznie wynika, iż osadzeni mają zapewniony dostęp do świeżego powietrza i światła dziennego. W celach znajduje się też wentylacja grawitacyjna oraz oświetlenie jarzeniowe. Nadto powód nie wykazał, że w pozwanym zakładzie karnym było robactwo, ani też że nie otrzymywał należnych mu środków higienicznych, a niewątpliwie to na powodzie ciążył obowiązek udowodnienia takich okoliczności.

Nadto wbrew twierdzeniom powoda w sprawie ustalono, iż skazany miał zapewnioną właściwą opiekę zdrowotną. Powód podczas pobytu w Zakładzie Karnym w S. korzystał z pomocy medycznej, nie wykazał zaś w tej mierze podnoszonych nieprawidłowości.

Uwzględniając zatem wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego należało powództwo w całości oddalić.

O kosztach procesu orzeczono wobec powoda na podstawie art. 102 k.p.c.

Ogólną zasadą rządzącą orzeczeniem o kosztach jest tzw. odpowiedzialność za wynik procesu, którą wprowadza art. 98 § 1 k.p.c. Oznacza ona, iż strona która przegrała spór zobowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej koszty niezbędne do celowego dochodzenia jej praw. Kryteria zaliczania kosztów procesu do niezbędnych wprowadza § 2 i 3 tegoż przepisu. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje jednak w art. 102 możliwość odstąpienia od zasady wprowadzonej w art. 98, dotyczy to jednak tylko wypadków szczególnie uzasadnionych. Przepis ten urzeczywistnia zasadę słuszności i jako wyjątkowy nie podlega wykładni rozszerzającej. Nie konkretyzuje on pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, toteż ich kwalifikacja należy do sądu, który – uwzględniając całokształt okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, które jednak nie może być dowolne i winno być uzasadnione w sposób umożliwiający jego weryfikowalność w postępowaniu zażaleniowym. Zastosowanie przepisu art. 102 k.p.c. nie wymaga osobnego wniosku od strony przegrywającej. Do kręgu okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i będące „na zewnątrz” procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony (vide: Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, pod redakcją T. Erecińskiego, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1997, s. 196). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (vide: post. SN z 14.1.1974 r., II CZ 223/73, niepubl.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego do kręgu tych okoliczności zalicza się m.in. wyjątkowo ciężką sytuację strony przegrywającej (vide: wyrok SN z 17 listopada 1972 r., I PR 423/72, OSNC 1973, Nr 7-8, poz. 138). W niniejszej sprawie, zdaniem Sądu, po stronie powoda zachodzą „szczególnie uzasadnione” przesłanki, usprawiedliwiające zastosowanie art. 102 k.p.c. gdyż powód od dłuższego czasu przebywa w Zakładzie Karnym i nie osiąga żadnych dochodów.

W tych okolicznościach Sąd na podstawie § 11. ust. 1 pkt 25 w związku z § 19 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461 ze zm. ) zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adw. E. P. kwotę 221,40 zł, zawierającą podatek o towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej ustanowionej dla powoda z urzędu ( 150% stawki minimalnej wynoszącej 120 złotych powiększonej o powyższy podatek).