Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2017 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko M. P.

o zapłatę

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od strony powodowej (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz pozwanej M. P. kwotę 2.952,00 zł (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa 00/100) - brutto - tytułem wynagrodzenia r.pr. M. C. za pomoc prawną udzieloną pozwanej z urzędu.

UZASADNIENIE

wyroku z 7.12.2017 roku

W pozwie z 15.09.2017 roku strona powodowa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanej M. P. kwoty 30.000 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP naliczanymi od kwoty 24.478,61 zł złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 5.521,39 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dochodzona wierzytelność wynika z braku zapłaty przez pozwaną z tytułu umowy kredytu gotówkowego, zawartej z dniu 13.05.2009 r. pomiędzy pozwaną a (...) Bank S.A. Pierwotna kwota kredytu wynosiła 24.609,30 zł. W związku z połączeniem banków (...) S.A. wstąpiło w prawa i obowiązku (...) Bank S.A. Wobec braku spłaty kredytu przez pozwaną umowa została wypowiedziana. Wierzytelność wobec pozwanej na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 25.06.2014 r. nabyła strona powodowa, wraz z prawem naliczania odsetek.

Sąd Rejonowy w Limanowej w dniu 25.09.2017 r. , w sprawie o sygn. akt I Nc 868/16 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Od nakazu zapłaty sprzeciw złożyła pozwana M. P. zaskarżając nakaz w całości i domagając się oddalenia powództwa z uwagi na przedawnienie roszczenia. Wskazała, że umowa została jej wypowiedziana a roszczenie stało się wymagalne 10.09.2010 roku. Roszczenie to przedawnia się z upływem 3 lat. Wskazała także, że od momentu wypowiedzenia umowy przez bank upłynął już 3- letni termin przedawnienia.

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanej, strona powodowa podtrzymała w całości żądanie pozwu wskazując, że przedawnienie roszczenie nie powoduje, że zobowiązanie wygasło. Zaproponowano także pozwanej zawarcie ugody, w której odstąpiono od żądania części roszczenia.

Pozwana nie wyraziła zgody na zawarcie ugody i podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13.05.2009 r. pozwana M. P. zawarła z (...) Bank S.A. umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego na kwotę 24.609,34 zł. 8.210,36 zł. Pozwana nie wywiązała się ze swojego zobowiązania, wobec czego bank wypowiedział jej umowę, a następnie w dniu 10.09.2010 roku wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, w którym wskazano, że wymagalne zadłużenie dłużniczki wynosi 24.478,61 zł.

/dowód: umowa kredytu k. 35-37, bte k. 38/

W dniu 25.06.2014 r. (...) Bank S.A. ( (...) Bank S.A. połączył się z (...) Bank S.A. i obecnie występuje pod nazwa (...) Bank S.A. ) zawarł z (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności, cedując na jego rzecz całość praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez pozwaną z wierzycielem pierwotnym.

Nowy wierzyciel zawiadomił pozwaną o przelewie wierzytelności.

/dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 13-16 wraz z wyciągiem z elektronicznego załącznika do umowy k. 34, zawiadomienie k. 39/

Pismem z dnia 3.08.2017 roku strona powodowa wezwała pozwaną do dobrowolnego uregulowania należności, jednakże wyznaczony w wezwaniu termin upłynął bezskutecznie.

/dowód: wezwanie do zapłaty k. 40/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w całości na podstawie dokumentów dołączonych do akt, które nie zostały zakwestionowane przez pozwaną. Ponadto pozwana nie kwestionowała istnienia zadłużenia oraz jego wysokości, ale podnosiła, że roszczenie to jest przedawnione.

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie strony powodowej jest nieuzasadnione, z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia roszczenia.

Roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie strona powodowa wywodzi z umowy cesji wierzytelności.

W myśl art. 509 § 1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki ( § 2).

Stosownie do treści art. 513§ 1 kc dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Cesjonariusz w drodze przelewu wierzytelności nabywa tyle praw, ile miał cedent. Wyraża to paremia nemo in alium plus iuris transferre potest quam ipse habet. Cesjonariusz nie może więc żądać od dłużnika świadczenia w większym rozmiarze niż cedent. Ponadto sytuacja prawna dłużnika, nie może ulec pogorszeniu na skutek przelewu w stosunku do tej, jaką dłużnik miał przed przelewem. Z wierzytelnością po przelewie pozostają zatem związane wszystkie zarzuty dłużnika, które mogły być podnoszone w stosunku do poprzedniego wierzyciela (cedenta).

Pozwana w toku postępowania podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.

Kwestia terminów przedawnienia został uregulowana w art. 118 kc. Zgodnie z treścią tego przepisu jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Przepis określa długość tzw. ogólnych terminów przedawnienia. Wraz z art. 119 kc wyraża on zasadę, że terminy te mają charakter bezwzględnie obowiązujący.

W niniejszej sprawie zastosowanie będzie miał termin 3 – letni, bowiem chodzi tu niewątpliwie o roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Na tle art. 118 kc z roszczeniem wynikającym z prowadzenia działalności gospodarczej mamy do czynienia, gdy roszczenie to wynika z działalności, która ma stały, zawodowy charakter, jest podporządkowana regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalności gospodarowania, prowadzona na własny rachunek i polega na uczestnictwie w obrocie gospodarczym (tak SN w: uchwale 7 sędziów z dnia 18 czerwca 1991 r., III CZP 40/91, OSNC 1992, nr 2, poz. 17; wyroku z dnia 6 grudnia 1991 r., III CZP 117/91, OSNC 1992, nr 5, poz. 65; wyroku z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 288/02, OSNC 2005, nr 1, poz. 15). Związek roszczenia z działalnością gospodarczą zwykle polega na tym, że roszczenie łączy się z czynnościami prawnymi dokonywanymi w toku prowadzenia tej działalności.

Również roszczenie dotyczące odsetek za opóźnienie podlega 3- letniemu terminowi przedawnienia. Odsetki za opóźnienie należy bowiem traktować jako świadczenie okresowe w rozumieniu art. 118 k.c. Zgodnie ze stanowiskiem SN wyrażonym w orzeczeniu z dnia 12.12.2002 roku, V CKN 1573/00 Lex nr 77063, tylko z nieprzedawnionym jeszcze roszczeniem głównym można wiązać następstwo w postaci opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Z kolei w uchwale 7 sędziów SN z dnia 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04, OSNC 2005, nr 9, poz. 149 wskazano, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia głównego.

Należy uznać, że roszczenie stało się wymagalne co najmniej w dacie wystawienia bte, tj. 10.09.2010 roku, w którym stwierdzono o istnieniu wymaganego zadłużenia (brak informacji kiedy dokładnie wypowiedziano umowę pozwanej). Pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 15.09.2017 roku, a zatem po upływie terminu przedawnienia.

Stosownie do treści art. 123 kc bieg przedawnienia przerywa się:

1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;

2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,

3)przez wszczęcie mediacji.

Powód nie wykazał, aby podjął tego typu czynności, które spowodowałyby przerwanie biegu terminu przedawnienia, ani też że pozwana uznała roszczenie. Należy też wskazać, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy jest fakt, czy takie czynności podjął pierwotny wierzyciel. W postanowieniu z dnia 26.10.2016 roku, III CZP 60/16 Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że : „Skutki przerwy biegu przedawnienia wywołanej przez zbywcę wierzytelności odnoszą się co do zasady także do cesjonariusza. Nabywa on wierzytelność w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy, także pod względem "stanu" jej przedawnienia. W konsekwencji, jeżeli bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu, cesjonariusz - wstępując w tę samą sytuację, w której w chwili zbycia wierzytelności pozostawał cedent - zostaje objęty skutkami tej przerwy. Innymi słowy, zgodnie z ogólnym założeniem, fakt zbycia wierzytelności pozostaje z zasady bez wpływu na bieg terminów przedawnienia oraz skutki zdarzeń kształtujących ten bieg, które nastąpiły przed dokonaniem cesji. Reguły te nie mają jednak zastosowania do przerwy biegu przedawnienia, która została spowodowana dochodzeniem roszczenia na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego. Nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Innymi słowy, w razie cesji wierzytelności przerwa biegu przedawnienia wywołana złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji zachowa swój skutek wyłącznie wobec tych cesjonariuszy, którzy sami mogliby posłużyć się bankowym tytułem egzekucyjnym. W pozostałych sytuacjach przerwę biegu przedawnienia uznaje się za niebyłą - bieg zaś terminu przedawnienia w stosunku do nabywcy wierzytelności określa się na zasadach ogólnych”.

Mając te okoliczności na uwadze, sąd przyjął, że pozwana skutecznie podniosła zarzut przedawnienia roszczenia. Skutkiem upływu terminu przedawnienia jest przekształcenie się zobowiązania cywilnego w zobowiązanie niezupełne ( obligatio naturalis), charakteryzujące się – z jednej strony – dalszym istnieniem roszczenia i – z drugiej – brakiem możliwości przymusowego wyegzekwowania go, wynikającym z faktu, że po stronie dłużnika, mimo trwania obowiązku, odpada odpowiedzialność (por. A. Wolter (w:) A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne..., s. 325; A. Szpunar, Uwagi o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia, Rejent 2002, nr 10, s. 19). Owo przekształcenie zobowiązania sąd bierze pod uwagę wyłącznie na zarzut pozwanego. W konsekwencji uprawniony nie ma kompetencji do żądania od organu państwa, aby użył przymusu w celu skłonienia zobowiązanego do powinnego zachowania.

Skoro zatem pozwana skutecznie podniosła zarzut przedawnienia, powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono jak w sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Na zasądzoną od strony powodowej kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej z urzędu, którego wysokość obliczono na podstawie § 8 pkt 5 w zw. z § 4 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

SSR Iwona Trzeciak