Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 08-12-2017 r.

Sąd Okręgowy w Koninie, I Wydział Cywilny

po rozpoznaniu w dniu 08-12-2017 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w L.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego      

od wyroku Sądu Rejonowego w Turku

z dnia 14 września 2017 r. sygn. akt IC 257/17

I.Zmienia zaskarżony wyrok nadając mu następujące brzmienie:

1.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1000 zł (tysiąc złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2017 r. do dnia zapłaty.

2.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

3.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 97,50 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.

4.  Znosi wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.

II.Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 150 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Ewa Kozłowska Aleksandra Bolczyk Iwona Przyłębska-Grzybowska

Sygn. akt I 1 Ca 445/17

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.900 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto zażądał zasądzenia kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłatą od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu podniósł, że w dniu 06.07.2015r. doszło do kolizji drogowej w następstwie której uszkodzeniu uległ pojazd marki C. o nr rej. (...) stanowiący własność M. C.. Podstawę odpowiedzialności pozwanego upatrywał w art. 34 ustawy z dn. 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z uwagi na łączącą go ze sprawcą szkody umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 14 września 2017 r. Sąd Rejonowy w Turku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2017r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 06.07.2015 r. T. T. kierujący samochodem osobowym marki C. (...) o nr rej. (...) zjechał nagle na przeciwległy pas ruchu i doprowadził do kolizji, w której udział wzięły jeszcze dwa pojazdy, w tym C. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność M. C.. Samochód M. C. po wjechaniu do rowu uległ znacznym uszkodzeniom obejmującym: m.in. drzwi przednie i tylne lewe, próg drzwi, wahacze, nadkole tylne lusterko, lampy. Wymagał sholowania z miejsca zdarzenia. W dacie zdarzenia sprawcę kolizji wiązała z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W., (dalej: G. T..U. S.A) umowa w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC) nr (...). Poszkodowany, za pomocą elektronicznego sytemu zgłaszania szkód, zgłosił powstanie szkody ubezpieczycielowi opisując przebieg zdarzenia i uszkodzenia auta. Ubezpieczyciel po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił poszkodowanemu kwotę 9.040,01 zł brutto .

Umową przelewu wierzytelności poszkodowany M. C. przeniósł na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w L. wierzytelność przysługującą mu w stosunku do pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. w związku ze szkodą rzeczową w pojeździe marki C. (...) PPicasso o nr rej. (...), powstałą na skutek zdarzenia z dnia 06.07.2015r. o czym powiadomiono ubezpieczyciela. Na zlecenie cesjonariusza wykonano dwie wyceny wartości rynkowej pojazdu. W pierwszej, w oparciu o program (...)Ekspert, przyjmując wartość bazową pojazdu na 19.950 zł brutto, po zastosowaniu korekt wartość pojazdu poszkodowanego, wg stanu na dzień szkody, oszacowano, na kwotę 19.100 zł brutto. W drugiej w oparciu o program (...)Ekspert, przyjmując wartości bazową pojazdu na 16.150 zł brutto, po zastosowaniu korekt wartość pojazdu poszkodowanego, wg stanu na dzień szkody, oszacowano, na kwotę 17.100 zł brutto. Koszty związane ze zleceniem wyceny wyniosły 200 zł netto.

Pismem z dnia 14.02.2017r. cesjonariusz skierował do ubezpieczyciela przesądowe wezwanie do zapłaty . Ubezpieczyciel odniósł się negatywnie do żądania.

Sąd Rejonowy ustalił również, że wartość pojazdu marki C. (...) z rocznika 2009 na dzień zaistnienia zdarzenia szkodowego, szacowana w oparciu o program InfoEkspert wynosiła 16.400 zł brutto, wartość pojazdu uszkodzonego według tego samego programu - 6.400 zł. Rzeczywiste, ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy uszkodzeń pojazdu powstałe w zdarzeniu z dnia 06.07.2015r., liczone w oparciu o ceny części oryginalnych sygnowanych logo producenta pojazdu, przy uwzględnieniu dodatkowo elementów tzw. technologicznych i drobnych, zalecanych przez producenta, wynoszą 21.763,42 brutto.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie osobowego i rzeczowego materiału dowodowego.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy zważył, że wierzyciel, stosownie do art. 509 § 1 k.c. mógł bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Wraz z wierzytelnością przeszły na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.).

Odpowiedzialność ubezpieczyciela wynikająca z umowy wyraża się w obowiązku spełnienia świadczenia pieniężnego polegającego na wypłacie odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku przewidzianego w umowie wypadku. Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.ob. umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej, wiążąca w przedmiotowej sprawie właściciela pojazdu, którym kierował sprawca szkody i pozwanego, obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. sprowadza się do tego, że zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia.

Zgodnie z przepisem art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody spowodowane jego ruchem, oparta jest na zasadzie ryzyka. Stosownie do art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zebrany w sprawie materiał dowodowy bez wątpienia pozwolił na ustalenie istnienia związku przyczynowego pomiędzy stworzeniem zagrożenia na drodze przez pojazd ubezpieczony u pozwanego, a powstaniem szkody na mieniu .

Ubezpieczyciel, co wykazała opinia biegłego nieprawidłowo rozliczył szkodę w tym zakresie i zaniżył wysokość należnego odszkodowania. Wysokość odszkodowania ma odpowiadać kosztom usunięcia różnicy w wartości majątku poszkodowanego. Przyznane odszkodowanie w zakresie szkody w pojeździe tego warunku nie spełnia.

Za zasadne Sąd Rejonowy uznał żądanie powoda w zakresie zwrotu kwoty 200 zł netto, poniesionej tytułem kosztów ekspertyzy albowiem znajduje ono oparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego w tym w Uchwale Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., sygn. III CZP 24/04, gdzie przyjęto, że Odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego (OSNC 2005/7-8/117, Biul.SN 2004/5/6, Wokanda 2004/7-8/12, M.Prawn. 2004/13/583, Wspólnota 2004/14/55, M.Prawn. 2004/15/720, Prok.i Pr.-wkł. 2005/1/32, M.Prawn. 2005/3/162, LEX 106617).

W ocenie Sądu Rejonowego w przedmiotowej sprawie poniesienie tego kosztu przez powoda było obiektywnie uzasadnione i konieczne. Bez znaczenia pozostaje to czy złożona faktura obejmuje koszt pierwszej czy drugiej wyceny, przedstawionej następnie jako dowód w sprawie. Powód, jak wynika z akt szkody, na etapie postępowania likwidacyjnego złożył pozwanemu obydwie wyceny. Wyceny pozwoliły powodowi sprecyzować żądanie, czego bez nich uczynić by nie mógł. Koszty kalkulacji związane były ze szkodą jaką poniósł a jego roszczenie w zakresie zasądzenia kwoty 200,00 zł opiera się na delikcie. Powód nie miał innych możliwości obalenia twierdzeń pozwanego co do rozmiaru szkody. Tylko opinia wykonana przez specjalistę mogła zmienić decyzję ubezpieczyciela.

Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo do kwoty łącznej 1.200 zł, obejmującej kwotę 1.000 zł z tytułu odszkodowania za szkodę w pojeździe wynikającą z różnicy między należnym odszkodowaniem 9.400 zł brutto a kwotą wypłaconą przez pozwanego na etapie postępowania przedsądowego oraz kwotę 200 zł z tytułu kosztów ekspertyzy. W pozostałej części powództwo oddalono jako niewykazane.

O odsetkach orzeczono zgodnie z art. 481 k.c.

Wobec wyniku rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. stosunkowo rozliczył należne stronom koszty.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany zaskarżając je w części, tj.:

• w pkt 1 co do kwoty 200 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17.03.2017 r. do dnia zapłaty,

• w pkt 3, 4 i 5 w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania, tj.

1. art. 230 k.p.c. przejawiające się w pominięciu przez Sąd Rejonowy, że powód profesjonalnie zajmuje się uzyskiwaniem odszkodowań, w jego skład wchodzą doświadczeni rzeczoznawcy i prawnicy posiadający wiedzę w zakresie prawa odszkodowawczego, w tym wyceny szkód, gdyż wobec niekwestionowania przez powoda tego faktu w toku procesu, Sąd Rejonowy winien był uznać ten fakt za przyznany przez powoda w sposób konkludentny, co miało wpływ na wynik sprawy, albowiem skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego, a w konsekwencji zasądzeniem odszkodowania w zakresie kosztów prywatnej kalkulacji;

2. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

a. brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego przejawiający się w pominięciu przez Sąd Rejonowy, że:

- ekspertyza została sporządzona w dniu 14.02.2017 r., a zatem w dniu zawarcia umowy cesji, tj. w dniu 12.01.2017 r. wierzytelność taka nie istniała i nie było podstaw w umowie do jej ustalenia w przyszłości, a tym samym nie mogła zostać przeniesiona na powoda,

- powód jest profesjonalistą posiadającym niezbędny zakres wiedzy specjalistycznej w przedmiocie wyceny pojazdów i kosztów ich naprawy, która to wiedza pozwalała mu, bez posiłkowania się opinią prywatną innego profesjonalisty, oszacować szkodę i na tej podstawie określić wysokość przysługującego mu roszczenia, a kwota 200 zł została poniesiona przez niego dobrowolnie w ramach zwykłego ryzyka gospodarczego, co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego zasądzenia zwrotu kosztów sporządzenia ekspertyzy,

- w ekspertyzie nr (...) z dnia 19.01.2017 r., w której wartość pojazdu została ustalona na kwotę 19.100 zł przyjęto inny model pojazdu niż ten, który uległ uszkodzeniu wskutek szkody z dnia 06.07.2015 r.,

b. wyprowadzenie z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosku nieprawidłowego, a mianowicie wniosku, że powód wykazał fakt poniesienia kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji, podczas gdy powód nie przedstawił potwierdzenia zapłaty kwoty 200 zł,

c. nieprawidłowe przyjęcie, że bez znaczenia pozostaje to, czy złożona faktura obejmuje koszt pierwszej czy drugiej wyceny, podczas gdy okoliczność ta ma istotne znaczenie dla sprawy, albowiem skoro powód nie przedłożył faktury dokumentującej sporządzenie wyceny nr (...), to nie można domniemywać, że wycena ta została sporządzona odpłatnie,

d. nieprawidłowe przyjęcie, że sporządzenie prywatnej kalkulacji na zlecenie powoda było uzasadnione i konieczne oraz że służyło zweryfikowaniu stanowiska ubezpieczyciela i prawidłowości dokonanych przez niego wyliczeń, co doprowadziło do bezzasadnego zasądzenia zwrotu kosztów sporządzenia ekspertyzy, podczas gdy określenie wysokości odszkodowania wymagało wiadomości specjalnych, do których ustalenia został dopuszczony i przeprowadzony dowód z opinii biegłego w dziedzinie techniki samochodowej, co miało wpływ na wynik sprawy, albowiem doprowadziło do bezzasadnego zasądzenia na rzecz powoda zwrotu kosztów sporządzenia ekspertyzy;

II. naruszenie prawa materialnego, tj.:

1. art. 509 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu przez Sąd Rejonowy, że powód jest uprawniony do dochodzenia od pozwanego zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji, podczas gdy wierzytelność ta w ogóle nie przysługiwała poszkodowanemu, a w konsekwencji nie mogła zostać przeniesiona na powoda w drodze cesji wierzytelności z dnia 12.01.2017 r.;

2. art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczaniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie przejawiające się w zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda kwoty 200 zł tytułem kosztów prywatnej kalkulacji, podczas gdy roszczenie powoda nie pozostawało w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 06.07.2015 r.;

3. art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy w świetle całokształtu okoliczności sprawy zlecenie sporządzenia wyceny wartości pojazdu było sprzecznym ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem prawa czynieniem przez powoda z tego prawa użytku.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez:

• oddalenie powództwa także co do kwoty 200 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17.03.2017 r. do dnia zapłaty,

• zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się uzasadniona.

Sąd Okręgowy, w składzie rozstrzygającym niniejszą sprawę, co do zasady podziela stanowisko, że odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego, jednakże zależy to od okoliczności sprawy. Roszczenie z tego tytułu jest uzasadnione wówczas, gdy poszkodowany nie mając odpowiednich kwalifikacji nie posiada specjalistycznej wiedzy z zakresu wyceny szkód samochodowych, a dla zweryfikowania stanowiska pozwanego co do rozmiaru szkody i zasadności wytoczenia powództwa zmuszony jest do skorzystania z wiadomości specjalnych.

Tymczasem pozwany w niniejszej sprawie w odpowiedzi na pozew wskazał, że powód posiada kwalifikacje do samodzielnej wyceny szkody, a ponadto zakwestionował złożoną przez powoda fakturę i podniósł, że powód nie wykazał, aby zapłacił wskazaną w fakturze kwotę. Powód pomimo, że był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie odniósł się do tych zarzutów przed Sądem I instancji. Nie złożył również odpowiedzi na apelację. Pozwany załączył do akt sprawy wydruk ze strony internetowej powoda, z której wynika wprost, że firma będąca powodem posiada bogate doświadczenie w rzeczoznawstwie motoryzacyjnym i majątkowym, a zespół (...) tworzą przede wszystkim doświadczeni rzeczoznawcy, dzięki którym każda szkoda zostanie rzetelnie i w pełnym zakresie oszacowana. Firma podkreśla, że nie jest pośrednikiem, lecz wyspecjalizowanym podmiotem, w skład którego wchodzą doświadczeni rzeczoznawcy ( k. 61 ), czego Sąd Rejonowy wbrew treści art. 233 § 1 k.p.c. nie rozważył.

W ocenie Sądu Okręgowego, skoro powód okoliczności wskazanych przez pozwanego nie zakwestionował, to należało przyjąć, że w okolicznościach niniejszej sprawy powód miał możliwość dokonania ekspertyzy we własnym zakresie bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów z tym związanych, wobec czego jego roszczenie o zwrot kosztów ekspertyzy nie jest uzasadnione w świetle art. 361 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. i art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczaniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok nie uwzględniając żądania w zakresie kosztów ekspertyzy oraz mając na uwadze wynik postępowania na podstawie art. 100 k.p.c. rozliczył koszty sądowe zobowiązując pozwanego do zwrotu powodowi połowy opłaty od pozwu i zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego. O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 10 ust. pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Ewa Kozłowska Aleksandra Bolczyk Iwona Przyłębska-Grzybowska