Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2017 r. w Warszawie

sprawy M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 3 listopada 2016 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się M. B. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 listopada 2016 r.

UZASADNIENIE

M. B. w dniu 12 grudnia 2016 r. wniósł odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 3 listopada 2016 r., znak: (...). Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji błędne ustalenie, że był zatrudniony w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 3 miesięcy i 12 dni. Odwołujący wniósł o zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu jego zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M.
od dnia 5 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r. Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji poprzez przyznanie mu prawa do pobierania wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych ( k. 2-5 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 10 stycznia 2017 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy wskazał, że odwołujący nie jest uprawniony do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, gdyż nie udowodnił pracy w wymiarze 15 lat w warunkach szczególnych. Do okresów zatrudnienia ubezpieczonego nie uwzględniono okresu od dnia
5 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r., ponieważ w ocenie organu rentowego świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 19 września 2006 r.
nie spełnia wymogów formalnych ( k. 23-24 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. B., urodzony w dniu (...), złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury w dniu 20 października 2016 r. ( k. 1 a. e., tom V).

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 15 grudnia 2001 r., odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M.
od dnia 5 października 1992 r. do dnia 15 grudnia 2001 r. w pełnym wymiarze czasu pracy
na stanowisku kierowcy-mechanika, gdzie w okresie od dnia 15 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r. wykonywał pracę szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w zakładzie przetwarzającym azbest na stanowisku kierowca-mechanik ( k. 13 a. e., tom V).

Zgodnie ze świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze z dnia 19 września 2006 r. odwołujący był zatrudniony w Fabryce (...) S.A. w M. zwanej Fabryka (...) w okresach od dnia 22 czerwca 1978 r. do dnia 3 października 1992 r. oraz od dnia 5 października 1992 r. do dnia 15 grudnia 2001 r., gdzie w okresach od dnia 22 czerwca
1978 r. do dnia 3 października 1992 r. oraz od dnia 5 października 1992 r. do dnia 25 sierpnia 1997 r. był zatrudniony w warunkach szczególnych. Ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu zawarte
w Wykazie B, Działu IV pod pozycją 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego
1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowisku robotnika transportowego – kierowcy, mechanika wymienionym w Dziale II, pod pozycją 3 pkt 12 załącznika numer 2 zarządzenia numer 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego ( k. 5 i 6 a. e., tom IV).

Zgodnie ze świadectwem z dnia 19 października 2011 r., odwołujący był zatrudniony w Fabryce (...) S.A. w M. w okresie od dnia 22 czerwca 1978 r. do dnia 3 października 1992 r., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace
w zakładzie przetwarzającym azbest zaliczających się do Wykazu A, Działu VII pod pozycją 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego wymienionego w dziale VII pod pozycją 9 pkt 2 załącznika numer 1 do Zarządzenia numer 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego. Jednocześnie unieważniono wszelkie wystawione wcześniej i dotyczące tego samego okresu zatrudnienia świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( k. 12 a. e., tom V).

W piśmie z dnia 19 października 2011 r. (...) S.A.
z siedzibą w M. wskazało, że należy anulować świadectwa wykonywania pracy
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wystawionego w dniu 19 września 2006 r., a dotyczącego okresu zatrudnienia od dnia 22 czerwca 1978 r. do dnia 3 października 1992 r. ( k. 15 a. e., tom V).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję w dniu
30 września 2016 r., znak: (...)odmawiającą przyznania prawa odwołującemu do wcześniejszej emerytury, ponieważ do dnia 1 stycznia 1999 r. nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy nie uznał ubezpieczonemu do okresu pracy
w warunkach szczególnych od dnia 22 czerwca 1978 r. do dnia 3 października 1992 r.
oraz od dnia 5 października 1992 r. do dnia 25 sierpnia 1997 r. z tytułu zatrudnienia
w (...), ponieważ świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie spełnia wymogów formalnych ( k. 10 a. e., tom V).

Organ rentowy w zaskarżonej decyzji z dnia 3 listopada 2016 r., znak: (...)również odmówił odwołującemu przyznania prawa do wcześniejszej emerytury
z warunków szczególnych. Jednakże na podstawie nowej dokumentacji, w przeciwieństwie do poprzednio wydanej decyzji, zaliczono ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okres jego zatrudnienia od dnia 22 czerwca 1978 r. do dnia 3 października
1992 r. w Fabryce (...), który dał łącznie wymiar
14 lat, 3 miesięcy i 12 dni. Oddział nie uznał okresu pracy odwołującego w warunkach szczególnych od dnia 5 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r., ponieważ świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 19 września 2006 r.
nie spełniło wymogów formalnych, tj. w zarządzeniu Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w Dziale II, poz. 3, pkt 12 nie ma wymienionego stanowiska robotnik transportowy – kierowca, mechanik. Natomiast świadectwo pracy
w warunkach szczególnych z dnia 15 grudnia 2001 r. zostało unieważnione, gdyż informacja taka została zawarta w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia
19 września 2006 r. ( k. 18 a. e., tom V).

Odwołujący w spornym okresie czasu pracował na stanowisku kierowcy – ładowacza samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Do obowiązków ubezpieczonego należało ręczne załadowanie i wyładowanie towaru, a w szczególności azbest znajdujący się w workach plastikowych ważących około 40-50 kilogramów. Odwołujący przewoził towar do innych zakładów przypisanym do siebie samochodem ciężarowym. Worki były ładowane ręcznie
na palety i przenoszone wózkiem na samochód. Po załadowaniu worków do obowiązków kierowcy należało posprzątanie miotłą i szuflą resztek, które należało załadować do worków. Odwołujący pracował również na produkcji przez tydzień w przeciągu miesiącu, gdzie szlifował wykładziny przy azbeście. Ubezpieczony pracował przy azbeście od 8 do 12 godzin w ciągu dnia. Odwołujący pracował codziennie w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony jako kierowca samochodu ciężarowego pracował przez 90% czasu pracy,
a 10% na produkcji ( zeznania świadków W. J., S. G., M. D. i A. S. oraz przesłuchanie w charakterze strony odwołującego
- k. 39-42 i 80 a. s.)

Na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu BHP Sąd ustalił, że praca odwołującego w okresie od dnia 5 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r. była wykonywana w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W Fabryce (...) w M. produkowano okładziny cierne, bębnowe i tarczowe zawierające azbest w latach 1956-1995. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 lipca 1985 r. w sprawie płatnych urlopów dodatkowych dla pracowników zatrudnionych w kontakcie z pyłem azbestu,
w wykazie rodzajów prac, przy których wykonywaniu występują pyły azbestu stwarzający zagrożenie dla życia, wymienione są między innymi prace takiej, jak magazynowanie
oraz załadunek oraz wyładunek azbestu i pylących wyrobów azbestowych ( k. 50-57 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt dokumentów,
w tym akt rentowych, zeznań świadków W. J., S. G., M. D. i A. S. oraz przesłuchania w charakterze strony odwołującego, a także w oparciu o opinię główną biegłego sądowego z zakresu BHP. Przedłożone dokumenty stanowią obiektywny oraz w pełni wiarygodny materiał dowodowy. Świadkowie to osoby, które pracowały z odwołującym w spornym okresie czasu, a więc znały doskonale specyfikę jego pracy. Zeznania świadków były logiczne i spójne oraz korelowały z materiałem dowodowym w postaci dokumentów i z opinią biegłego. Zatem Sąd uznał wszystkie dowody zebrane w toku postępowania dowodowego za wiarygodne i przyjął za podstawę ustaleń faktycznych niniejszej sprawy. Ponadto treść i wnioski wyprowadzone z opinii przez biegłego sądowego z zakresu BHP nie były kwestionowane przez strony niniejszego postępowania,
co czyniło ją wiarygodnym dowodem w sprawie.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 3 listopada 2016 r., znak: (...)jest zasadne
i zasługuje na uwzględnienie.

Przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 27 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2016 r., poz. 887 j. t.) zwanej dalej ,,ustawą’’ stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura
po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32. 33, 39 i 40. jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z art. 184 ust. 2 ustawy, emerytura o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym,
za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wykaz prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze o których mowa w powołanym art. 184 ustawy nie podlega wykładni rozszerzającej. Prace te ściśle
i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43). Jednakże nabycie uprawnień
z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym, charakterze podlega dalszym ograniczeniom. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik ma obowiązek wykonywać ją stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie
z powołanym rozporządzeniem mężczyzna nabywa prawo do emerytury po spełnieniu wszystkich przesłanek wymienionych w § 3 w zw. z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia, jeśli:

1.  legitymuje się 25 letnim okresem pracy liczonym łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2.  wykonuje pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem
do rozporządzenia;

3.  osiągnie wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia);

4.  zatrudnionym jest przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W niniejszej sprawie spornym było, czy praca wykonywana przez odwołującego
w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M.,
a wcześniej w Fabryce (...) z siedzibą w M. od dnia 5 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r. miała charakter i podlegała zaliczeniu do pracy
w warunkach szczególnych. Spełnienie innych warunków, od których zależy przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury pozostawało bezsporne. Nie podlegało wątpliwości,
że z dniem 17 czerwca 2016 r. ubezpieczony osiągnął wiek 60 lat, legitymował się
co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym oraz nie przystąpił
do otwartego funduszu emerytalnego.

Jak wynika z zeznań świadków oraz z treści opinii niezależnego biegłego sądowego
z zakresu BHP wynika, że odwołujący od dnia 5 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1995 r. pracował w (...) S. A. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego i na produkcji w zakładzie przetwarzającym azbest.
Sąd zważył, że prace te zostały ujęte zostały w Wykazu A, Działu VII pod pozycją 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego wymienionego w Dziale VII pod pozycją
9 pkt 2 załącznika numer 1 do Zarządzenia numer 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego. Wyżej wymienione prace ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W związku z powyższym na mocy obowiązujących przepisów prawa należy wskazać, że odwołujący legitymuje się odpowiednim stażem pracy, który uprawnia go do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych. Zdaniem Sądu przeprowadzone postępowanie, w tym dowody z dokumentów, zeznania świadków, a w szczególności niekwestionowane wnioski zawarte w opinii biegłego sądowego wykazały, że ubezpieczony wypełnia niezbędne przesłanki warunkujące przyznanie mu prawa do spornego świadczenia. Wobec tych wszystkich okoliczności, Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja jest błędna i podlega zmianie, albowiem odwołujący ma prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Odnosząc się natomiast do twierdzeń organu rentowego, Sąd zważył, że dokumenty związane z wykonywaniem pracy przez odwołującego w warunkach szczególnych, które
są wystawione przez pracodawcę nie stanowią dokumentów urzędowych w rozumieniu
art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo pracy traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która
go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno, co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

Zarządzenie: (...)

(...)