Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Pawlik

Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Marcin Rak

Protokolant Iwona Reterska

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2017 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa K. K. i D. P.

przeciwko A. K.

o alimenty

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 28 lutego 2017 r., sygn. akt III RC 189/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

A)  w punkcie 2 w ten sposób, że:

a)  w miejsce zasądzonych w punkcie 1 alimentów począwszy od dnia 28 lutego 2017r. zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powódki K. K. alimenty w kwocie po 800 zł (osiemset złotych) miesięcznie, płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca do rąk matki powódki D. P., z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

b)  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powódki D. P. kwotę 1.500 zł (tysiąc pięćset złotych);

B)  w punkcie 4 w ten sposób, że powódka K. K. ponosi koszty procesu w 33 % (trzydziestu trzech procentach), a pozwany w 67 % (sześćdziesięciu siedmiu procentach), pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  ustala, że powódka K. K. ponosi koszty postępowania odwoławczego w 62 % (sześćdziesięciu dwóch procentach), a pozwany w 38 % (trzydziestu ośmiu procentach), pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach;

4.  odstępuje od obciążania stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym.

SSO Marcin Rak SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 1019/17

UZASADNIENIE

Powódka K. K. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego A. K. alimentów w kwocie po 1 200 zł miesięcznie płatnych do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia się w ich płatności; ponadto zasądzenia kwoty 5 000zł z tytułu niezaspokojonych potrzeb powódki sprzed wniesienia pozwu oraz kwoty 1 500zł z tytułu zwrotu połowy kosztów związanych
z ciążą i porodem.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że ponosi koszty związane z zapewnieniem małoletniej opieki w trakcie jej pracy. Ponadto zmuszona była zaciągnąć pożyczkę, ponieważ pozwany nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego. Wskazała także,
iż poniosła koszty związane z ciążą i porodem w łącznej wysokości 3 000zł.

Pozwany A. K. wnosił o oddalenie powództwa ponad kwotę
550 zł.

W uzasadnieniu podniósł, że w czasie ciąży matki powódki ponosił koszty wizyt lekarskich, USG i zakupu leków. Obecnie łoży na rzecz utrzymanie małoletniej kwotę 550 zł, która jest adekwatna do jego możliwości zarobkowych i do usprawiedliwionych potrzeb małoletniej.

Sąd Rejonowy wTarnowskich G. wyroku z dnia 28 02 2017r.
w zasądził od pozwanego A. K. na rzecz powódki K. K. alimenty
w kwotach po 550zł miesięcznie, oddalił powództwo w pozostałej części oraz orzekł
o kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym orzekając o zasadności powództwa przywołał regulację art. 133 § 1 k.r.o., art. 135 § 1 i 2 k.r.o. oraz art. 96 k.r.o. po czym dokonał oceny poczynionych ustaleń i przyjął, iż powódka oraz pozwany powinni po połowie ponosić koszty utrzymania małoletniej ustalone na kwotę 1.100zł miesięcznie, tj. w kwotach
po 550zł i w tej części uznał jego powództwo za uzasadnione. Następnie przywołując regulację art. 137 § 2 k.r.o. uznał, iż brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz małoletniej powódki alimentów z tego tytułu, bowiem w trakcie ciąży strony zamieszkiwały wspólnie, dzieląc się kosztami utrzymania, a małoletniego z uwagi
na swój wiek wymagała mniejszych nakładów finansowych. Oddalił także powództwo o zasądzenie kosztów poniesionych przez powódkę przed ciążą wobec niewykazania przesłanek wynikających z regulacji art. 141 § 1 k.r.o. Odwołując się do zasad doświadczenia życiowego wskazał, iż największy koszty wyprawki zostały poniesione przez rodzinę małoletniej.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 k.p.c.,
a o kosztach procesu na podstawie regulacji art. 100 k.p.c. i art. 113 ust. 1 i 4 ustawy
z dnia 28 07 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Orzeczenie zaskarżyła powódka K. K. w części oddalającej
jej powództwa, która wnosiła o ich zmianę i uwzględnienie w całości.

Zarzucała błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie:

-

wysokości ponoszonych przez pozwanego comiesięcznych wydatków;

-

nieuwzględnienia wszystkich kosztów utrzymania małoletniej;

-

błędnego przyjęcia, iż pozwany partycypował w kosztach drugiego z badań prenatalnych;

-

błędnego przyjęcia kosztów utrzymania małoletniej na kwotę 1 100zł.

Ponadto zarzuciła, że przy ferowaniu orzeczenia naruszono regulacje:

-

art. 135 § 1 k.r.o. poprzez przyjęcie, że pozwany wykonuje obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie córki
w identycznym stopniu, jak matka małoletniej;

-

art. 141 § 1 k.r.o. poprzez błędne przyjęcie, że darowizna kuzyna pozwanego w postaci wózka, fotelika samochodowego i łóżeczka wypełnia osobisty obowiązek ojca małoletniej do pokrycia wydatków związanych z ciążą
i porodem.

W uzasadnieniu apelacji między innymi podnosiła, że Sąd orzekając w sprawie
nie wziął pod uwagę, że pozwany nie udowodnił swoich comiesięcznych wydatków, błędnie ustalił koszty utrzymania małoletniej pomijając przy tym okoliczność, iż zmiana miejsca zamieszkania matki powódki była uzasadniona i nie zwiększała kosztów jej utrzymania. Podkreśliła także, iż nie zostało uwzględnione, iż to na powódce spoczywają codzienne obowiązki związane z wychowaniem córki i opieką nad nim.

W odpowiedzi na apelację pozwany A. K. wnosił o jej oddalenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu między innymi podnosił, iż zarzuty powódki są całkowicie nieuzasadnione i stanowią jednie próbę polemiki z prawidłowo ustalonym stanem faktycznym.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia regulację prawną zawartą
w art. 133 § 1 i 135 § 1 i 2 k.r.o. a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną w znacznej części nie były kwestionowane w apelacji powódki (w części odnoszącej się do podstawy faktycznej orzeczenia apelacje kwestionują ustalenie dotyczące kosztów utrzymania powódki, miesięcznych kosztów ponoszonych przez pozwanego oraz wydatków przedporodowych).

W niekwestionowanej części dotyczą one faktów bezspornych pomiędzy stronami, bądź też mają swoją podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowy, który w tym zakresie jest logiczny i wzajemnie spójny, zaś informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają
i potwierdzają i jako takie są w pełni wiarygodne.

Słusznie powódka zarzuca, iż przy ferowaniu zaskarżonego wyroku zaniżono koszty utrzymania powódki. Nie uwzględniają one przede wszystkim kosztów opieki nad córką. Przy uwzględnieniu bowiem państwowych placówek opiekuńczych minimalnych koszt opieki stanowiłby koszt około 400zł.

Z tych też względów Sąd odwoławczy - z powyższą modyfikacją - przyjął
za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego – ze wskazanymi poniżej odmiennościami - jest w zasadzie prawidłowa.

Pozwany jest ojcem powódki, która z powodu swego wieku nie jest w stanie samodzielnie się utrzymywać i z mocy art. 133 § 1 k.r.o. ciąży na nim obowiązek jej alimentacji.

Małoletnia mieszka wspólnie z matką, która sprawuje nad nią pieczę i zajmuje się jej wychowaniem oraz zapewnia jej mieszkanie, przez co z uwagi na wiek powódki, w ten sposób w przeważającej części realizuje swój obowiązek alimentacyjny.

Dlatego na pozwanym ciąży obowiązek zapewnienia powódce pozostałych materialnych środków utrzymania.

Zakres jego obowiązku wyznacza regulacja prawna zawarta w art. 135 § 1 k.r.o. stosownie do której jest on zobowiązany łożyć środki utrzymania odpowiadające usprawiedliwionym potrzebom powódki i swoim możliwością zarobkowym.

Pozwany zarabia 3 500zł miesięcznie, a jego stałe wydatki zamykają się kwotą 2 500zł, która jest równa kwocie miesięcznych dochodów matki powódki. Pozwany natomiast nie ma żadnych osób na utrzymaniu (przeciwnie, ma partnerkę, która także osiąga dochody) i nie ponosi samodzielnie kosztów utrzymania mieszkania, tylko
w nich partycypuje.

Po odliczeniu tych wysokich kosztów od wynagrodzenia, pozwany dysponuje kwotą 1 000zł, z której jest on w stanie łożyć na rzecz powódki alimenty w kwotach
po 800zł miesięcznie (po ich uiszczeniu będzie on dysponował kwotą 2 700zł, z której jest on w stanie w pełni zaspokoić pozostałe koszty utrzymania). Jednocześnie należy podkreślić, iż orzeczony obowiązek alimentacyjny uwzględni także prawo dzieci do równej stopy życiowej z rodzicami. Dochód pozwanego jest wyższy niż matki powódki. Przy uwzględnieniu rzeczywistych potrzeb dziecka, a także osobistej pieczy zapewnianej przez matkę dziecka, pozwany powinien w większej części partycypować w kosztach jego utrzymania.

W myśl regulacji art. 141 § 1 k.r.o. ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom
do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu.

W ocenie Sądu Odwoławczego powództwo o zasądzenie kosztów związanych z wydatkami na ciąże i poród należało w całości uwzględnić.

Wydatki wskazane w przywołanej regulacji obejmują zarówno koszty odzieży ciążowej, opieki medycznej nad matką w czasie ciąży, w tym wizyt u ginekologa, badań USG, odpowiednich odżywek i medykamentów, których przyjmowanie ma związek z ciążą lub porodem, ponadto koszty zwyczajnego wyposażenia noworodka, niezbędnego mu w początkowym okresie jego życia.

Poniesione przez powódkę wydatki – w ocenie Sądu Okręgowego – przy uwzględnieniu stopy życiowej stron nie są wygórowane, czy też nietypowe, także
w zakresie korzystania z prywatnego gabinetu lekarskiego.

Czyni to apelacje powódki w części uzasadnioną, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku w części, co z kolei determinowało zmianę rozstrzygnięć dotyczących kosztów procesu i nieuiszczonych kosztów sądowych.

Reasumując z podanych powyżej względów zaskarżony wyrok jest
w części wadliwy i dlatego apelację powódki w części uwzględniono zmieniając zaskarżony wyrok w sposób wskazany w sentencji w oparciu o regulację
art. 386 § 1 k.p.c. a w pozostał ym zakresie apelację jako bezzasadną oddalono stosując regulację art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu i kosztach postępowania odwoławczego orzekano stosując regulację art. 100 zd. 1 k.p.c. pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w parciu o regulację art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c.

SSO Marcin Rak SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek