Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 maja 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 963 ze zm.), że Z. A. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji (12.05.2017) wynosi łącznie 98.331,18 w tym:

1. z tytułu:

składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 12.2012 do 04.2015 w kwocie – 65.767,58 zł

odsetek za zwłokę – 19.699 zł

kosztów upomnienia – 69,60 zł

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł;

2. z tytułu:

składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 06.2013 do 09.2014 w kwocie – 9.999,60 zł

odsetek za zwłokę - 2749 zł

kosztów upomnienia – 46,40 zł;

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł

Jednocześnie na podstawie art. 23 ust. 1 ww. ustawy ZUS wskazał, że odsetki będą naliczane nadal do dnia zapłaty, włącznie z tym dniem, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja Podatkowa.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że Z. A. jako płatnik składek nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 46 ust. 1 ustawy systemowej
- obliczania składek, potrącania ich z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy. Organ rentowy działając na podstawie
art. 83 ust. powołanej ustawy określił wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zastrzegł także, że brak uregulowania określonego decyzją zobowiązania wraz z należnymi odsetkami za zwłokę w terminie miesiąca od otrzymania decyzji spowoduje przymusowe ściągnięcie należności w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Wskazał także, że decyzja stanowi podstawę do zabezpieczenia należności z tytułu składek prawem zastawu.

/ decyzja wraz z załącznikiem - k. nienum. akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji w dniu 14 czerwca 2017 roku złożył płatnik składek – podnosząc, że wysokość odsetek ustawowych określonych w decyzji różni się od wysokości odsetek określonych w umowie ratalnej, nadto nie wskazano enumeratywnie jakie kwoty w podziale na składki miesięczne stanowią zaległość oraz nie wskazano sposobu wyliczenia odsetek od poszczególnych składek, wskazując kwoty należności głównej będącej podstawą ich obliczenia oraz okres i właściwe stopy procentowe.

/ od wołanie - k. 2/

Postanowieniem z dnia 10 lipca 2017 r organ rentowy sprostował decyzję w części uzasadnienia podając, że w dniu 5.05.2016 r została zawarta umowa o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień złożenia wniosku o rozłożenie należności na raty. W przypadku rozwiązania umowy z uwagi na niedopełnienie warunków w niej zawartych ZUS będzie zobowiązany do przymusowego ściągnięcia należności określonych w decyzji.

/postanowienie – k. nienum. akt ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie, złożonej w dniu 17 lipca 2017 roku, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w treści zaskarżonej decyzji, wskazując, że różnica w wysokości odsetek wynika z daty ich naliczenia – w przypadku umowy ratalnej odsetki ustalono na dzień złożenia wniosku o rozłożenie należności na raty, a w zaskarżonej decyzji – na dzień jej wydania, natomiast co do wysokości składek za poszczególne miesiące – wnioskodawca został o nich powiadomiony w załącznikach do umowy ratalnej.

/odpowiedź na odwołanie - k. 3 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. A. podlegał ubezpieczeniom społecznym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

/bezsporne/

Z. A. jako płatnik składek był zobowiązany do obliczania, potrącania
z dochodów, rozliczania i opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

/okoliczności bezsporne/

Wnioskodawca nie opłacił należnych składek na ubezpieczenia społeczne
i ubezpieczenie zdrowotne za okresy określone w zaskarżonej decyzji.

/umowa nr (...) o rozłożenie należności na raty wraz załącznikami/

Ubezpieczony w dniu 5 maja 2016 roku zawarł z organem rentowym umowę o rozłożenie należności z tytułu składek na raty. Rozłożeniu na raty podlegała należności w kwocie 132.472,70 zł w tym na:

- ubezpieczenia społeczne za okres 2/2012 – 06/2012, (...)- (...), (...), (...) – składki 91651,94 zł, odsetki 22326 zł, koszty upomnienia – 90 zł,

- ubezpieczenie zdrowotne – (...), (...) – 1-06/2014 – składki 14493,77 zł, odsetki – 3340 zł, koszty upomnienia – 75,60 zł,

- FP i FGSP – (...), (...) – składki -394,19 zł, odsetki 78 zł, koszty upomnienia – 23,20 zł.

Załączniki do umowy stanowiły wykazy zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie za okres 2/2012 – 11/2014, ubezpieczenie zdrowotne za okres 2/2012 – 6/2014, FGSP i FP za okres 4,7, (...) – określające kwoty składek, okres za który zostały określone, odsetki naliczone na dzień złożenia wniosku o rozłożenie na raty, termin płatności rat , wysokości rat, opłatę prolongacyjną.

Wnioskodawca otrzymał umowę wraz z załącznikami.

/kserokopia umowy - k. nienum. akt ZUS/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2017.1778 t.j.) obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu – podlegają m. in. osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Na podstawie art. 13 ust. 4 powołanej ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Artykuł 11 ust 2 ustawy stanowi zaś, że dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym
i rentowymi prowadzące pozarolniczą działalność (w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5).

Na podstawie art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku ( tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1793, ze zm.) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Jak stanowi zaś art. 32 powołanej wcześniej ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Płatnik składek na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych jest obowiązany według zasad wynikających
z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy systemowej płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Stosownie do art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych należnościami z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne są: składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia oraz dodatkowa opłata.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Z powyższego wynika, że wnioskodawca jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP.

W rozpoznawanej sprawie jest zaś bezspornym, że wnioskodawca nie dopełnił obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w spornym okresie, w związku z czym powstało zadłużenie względem organu rentowego w wysokości określonej zaskarżoną decyzją, obejmujące również odsetki za zwłokę i koszty upomnienia.

Wnioskodawca nie kwestionował istnienia swojego zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek. Podnosił, że wysokość odsetek ustawowych określonych w decyzji różni się od wysokości odsetek określonych w umowie ratalnej, nadto nie wskazano enumeratywnie jakie kwoty w podziale na składki miesięczne stanowią zaległość oraz nie wskazano sposobu wyliczenia odsetek od poszczególnych składek.

Należy ponieść, że wnioskodawca w dniu 5 maja 2016 r zawarł umowę ratalną, której przedmiotem były należności z tytułu składek, także za sporny okres wynikający z decyzji. Umowa ta zawierała załączniki, z których wynikały m.in. okres zadłużenia, wysokość składek za poszczególne miesiące oraz odsetki naliczone na dzień złożenia wniosku o rozłożenie świadczenia na raty. Wnioskodawca otrzymał umowę wraz z załącznikami i brak dowodu, by powyższą umowę zakwestionował.

Okres, za który przysługują odsetki oraz ich wysokość regulują przepisy ustawy i organ rentowy wskazuje w treści decyzji ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r ordynacja podatkowa. /Dz.U.2017.201 t.j./

Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 56 Ordynacji podatkowej Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" stawki odsetek za zwłokę.(art.56 d).

Stawki te wynosiły:

Wysokość odsetek w stosunku do umowy ratalnej związana jest z innym terminem końcowym ich naliczania – odsetki w spornej decyzji zostały naliczone na dzień wydania decyzji, a więc o rok dłużej niż odsetki wyliczone w ramach umowy ratalnej.

Wnioskodawca pouczony o możliwości zgłaszania wniosków dowodowych. /zarządzenie z dnia 7.08.17 – k. 6 w zw. z k. 21 (wezwanie z pouczeniem) w zw. z k. 23 potwierdzenie odbioru wezwania z pouczeniem), nie zgłosił wniosków dowodowych na okoliczność wadliwości naliczenia zadłużenia.

Organ rentowy stosownie do treści art.83 ust.1 punkt 1 ww. ustawy, miał prawo wydać decyzję w zakresie ustalenia wysokości zaległości, która w swojej treści jedynie określa należności ubezpieczonego z tytułu nieopłaconych składek, po uwzględnieniu dokonanych już wpłat, zgodnie z unormowaniami zawartymi w układzie ratalnym. Organ rentowy, wydając zaskarżoną decyzję w celu określenia zadłużenia do ewentualnego przyszłego ustanowienia zabezpieczenia należności, nie naruszył układu ratalnego zawartego z ubezpieczonym. Zawarcie umowy ratalnej nie wyklucza bowiem ustanowienia zabezpieczenia hipotecznego, albo zastawu. Ustanowienie zabezpieczenia należności nie stanowi również egzekucji roszczenia. Ubezpieczony do czasu uregulowania zobowiązania pozostaje dłużnikiem wobec organu rentowego. Tak też jest tytułowany w umowie ratalnej. Zaległość na koncie z tytułu nieopłaconych składek nadal występuje i może podlegać zabezpieczeniu.

Reasumując, nie można uznać, iż zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa i Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Na marginesie należy wskazać, iż cel jakim kierował się organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję ma charakter tylko asekuracyjny, bowiem Zakład dysponuje umową ratalną, którą ubezpieczona wykonuje oraz gwarancją (wynikającą z umowy), iż w przypadku niedochowania warunków tego układu cała należność jest natychmiast wymagalna.