Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

na skutek odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 13 czerwca 2013 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzje w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. G. prawo do emerytury z dniem 1 lutego 2013 roku,

2.  zasądza do Zakalcu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. kwotę

60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 1051/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 czerwca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił wnioskodawcy J. G. prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji pełnomocnik wnioskodawcy odwołał się w dniu 1 lipca 2013 roku, wnosząc o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 17 maja 1978r oku do 31 grudnia 1998 roku w (...) (...)oraz (...) w B. na stanowisku operator maszyn budowlanych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. G., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 11 lutego 2013 r. wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 akt ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 27 lat, 5 miesięcy i 16 dni .

(dowód: decyzja z dnia 13.06.2013r. k. 69 akt ZUS)

Do okresu pracy w warunkach szczególnych Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. nie zaliczył żadnego okresu pracy.

(dowód: decyzja z dnia 13.06.2013r. k. 69 akt ZUS)

J. G. w okresie od dnia 13 września 1977 roku do dnia 31 stycznia 1992 roku był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w B., a od dnia 1 lutego 1992 roku do 30 kwietnia 1992 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Zakład (...) ( będącego następcą prawnym firmy (...)) na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach elektromonter, kierowca i operator sprzętu budowlanego.

Przedsiębiorstwo (...) w B. oraz jego następca prawny (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zajmowało się montażem konstrukcji stalowych oraz montażem instalacji i rurociągów.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 30,.04.1992 r. k. 19 akt kapitałowych)

W początkowym okresie zatrudnienia tj. od 13 września 1977r. do 1 lipca 1978r. J. G. pracował jako elektromonter.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 30 kwietnia 1992 r. w aktach osobowych, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25)

W dniu 17 maja 1978 roku wnioskodawca nabył uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych tj. żurawi samojezdnych kołowych samojezdnych i samochodowych do 10 ton.

(dowód: kserokopia uprawnień k. 14 akt ZUS, zaświadczenie o ukończeniu kursu k. 15 akt ZUS)

Kilka miesięcy po ukończeniu tego kursu tj. od 2 lipca 1978r. do 6 kwietnia 1979r. wnioskodawca zaczął pracować jako kierowca samochodu ciężarowegoS. (...)i jednocześnie operator sprzętu budowlanego (żurawia) dźwigu umieszczonego na samochodzie ciężarowym S. (...). Do obowiązków J. G. należało kierowanie samochodem ciężarowym, na którym umieszczony był dźwig oraz operowanie dźwigiem. Jako operator dźwigu wnioskodawca przenosił metalowe konstrukcje oraz rurociągi na różnych budowach m.in. pracował przy budowie kopalni (...).

(dowód: umowa o pracę z dn. 1.07.1978 r. w aktach osobowych, karta obiegowa zmian z 29 marca 1979r – akta osobowe, angaż z dn. 1.12.1978 r. w aktach osobowych zeznania świadka )

W okresie od dnia 7 kwietnia 1979 roku do 7 kwietnia 1980 roku J. G. został skierowany przez Przedsiębiorstwo (...) do pracy w Iraku na stanowisku elektromontera. Na budowie eksportowej wnioskodawca pracował w okresie od dnia 18 kwietnia 1979r. do dnia 1980r. przy budowie fermy kurzej faktycznie jako kierowca-operator sprzętu budowlanego (dźwigu umieszczonego na podwoziu S. (...)), mechanik samochodowy i elektromonter.

(dowód: umowa o pracę na czas określony z dnia 3 kwietnia 1979r. – akta osobowe, charakterystyka pracy z dnia 19 marca 1980 – akta osobowe, zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50, zeznawania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 31.54 do minuty 40.10, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25)

Po powrocie z Iraku od dnia 8 kwietnia 1980r. wnioskodawca wrócił do pracy na dotychczasowe stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego S. (...) i jednocześnie operatora sprzętu budowlanego (żurawia) dźwigu umieszczonego na samochodzie ciężarowym S. (...), na którym pracował do 30 września 1980r.

(dowód: karta urlopowa z dnia 21 marca 1980r., karta obiegowa zmiany z dnia 2 maja 1980r. – akta osobowe, zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50, zeznawania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 31.54 do minuty 40.10, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25

Od dnia 1 października 1980r. do dnia 31 lipca 1981r. wnioskodawca pracował jako kierowca Ż..

(dowód: angaż z dn. 1.10.1980r. k. 16 akt ZUS, umowa o dodatkowe czynności z dnia 2 maja 1981r. – akta osobowe)

Od dnia 1 sierpnia 1981 roku do 24 sierpnia 1984r. wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego S. (...)i jednocześnie operator sprzętu budowlanego (żurawia) dźwigu umieszczonego na samochodzie ciężarowym S. (...)

(dowód: angaż z dnia 12.08.1981r., 29.04.1982r., 7.02.1983r., 28,02.1984r. – akta osobowe, zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50, zeznania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 31.54 do minuty 40.10, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25)

W okresie od dnia 25 sierpnia 1984r. do dnia 29 kwietnia 1985r. wnioskodawca przebywał na budowie eksportowej w Iraku.

(dowód: karta osobowa pracownika - akta osobowe, zeznania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 31.54 do minuty 40.10)

Od dnia 30 kwietnia 1985r. do dnia 29 grudnia 1989 roku wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego S. (...)i jednocześnie operator sprzętu budowlanego (żurawia) dźwigu umieszczonego na samochodzie ciężarowym S. (...).

(dowód: angaże z 3.06.1985r., 2.05.1986r., 10.10.1986r., 28.01.1987r., 19.08.1987r., 1.05. 1988r., 1.08.1988r. – akta osobowe, zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50, zeznania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 31.54 do minuty 40.10, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25)

W okresie od dnia 30 grudnia 1989 roku do 30 grudnia 1990 roku wnioskodawca pracował w Emiratach Arabskich – jako operator dźwigu, kierowca mechanik i monter przecieków.

( dowód: umowa o prace na czas określony z dn. 22.12.1989r. w aktach osobowych, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25)

Od dnia 1 stycznia 1991 roku do 30 kwietnia 1992 roku wnioskodawca pracował jako operator podnośnika montażowego umieszczonego na samochodzie ciężarowymS. (...). Podnośnik ten był używany do podnoszenia pracowników, którzy montowali konstrukcje stalowe.

(dowód: zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50, zeznania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 31.54 do minuty 40.10, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25 )

W okresie od dnia 1 maja 1992 roku do dnia 30 kwietnia 2000 roku J. G. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. prowadzonym przez A. G. na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierowca-operator.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 5.05.2000r. k. 21 akt kapitałowych)

Przedsiębiorstwo (...) w Ł. prowadzone przez A. G. zajmowało się montażem urządzeń i kanałów wentylacyjnych oraz pracami budowlanymi i rozbiórkowymi. Wnioskodawca będąc zatrudnionym w tym Przedsiębiorstwie pracował jako operator dźwigu (...) (o ładowności 12,5 tony ) na podwoziuI.(o ciężarze 20 ton) oraz jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony, głównie I., S., D., M.. Samochodami ciężarowymi wnioskodawca woził materiały wentylacyjne. Jako operator dźwigu brał udział w pracach rozbiórkowych, uczestniczył w pracach załadunkowych i rozładunkowych, podawał materiały budowlane.

(dowód: zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25, zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia 13 grudnia 2013 roku od minuty 10.55 do 20.10 koperta )

W okresie zatrudnienia w(...)wnioskodawca był dwukrotnie zatrudniony na budowach eksportowych w Niemczech tj. od dnia 1 lipca 1993 roku do 23 listopada 1995 roku i od dnia 1 kwietnia 1996 roku do 31 stycznia 1997 roku. Wnioskodawca pracował tam jako operator dźwigu i kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony.

(dowód:, zeznania świadka S. R. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 9.13 do minuty 31.50,, zeznania świadka M. K. protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 40.14 do minuty 50.01, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 października 2013 roku nagranie od minuty 50.23 do minuty 1.08.45 koperta k. 25 )

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) w B. w okresie od 13 września 1977 roku do 31 stycznia 1992 roku, w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Zakładzie (...) (następca prawny I.) w okresie od 1 lutego 1992 roku do 30 kwietnia 1992 roku i w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. prowadzonym przez A. G. w okresie od 1 maja 1992 roku do 31 grudnia 1998 roku był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych.

Sporny pozostawał jedynie charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że z dokumentów w postaci świadectwa pracy oraz umowy o pracę potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie czasu wynika jedynie, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach kierowca i operator. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy wnioskodawcy w w/w dokumentach polegającego na niewskazaniu kierowcą jakich pojazdów i operatorem jakich maszyn był wnioskodawca, nie oznacza – jak chce organ rentowy – że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony oraz operatorem ciężkich maszyn budowlanych.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie od dnia 13 września 1977 roku do 30 kwietnia 1992 roku w Przedsiębiorstwie (...) w B., a następnie u jego następcy prawnego w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach osobowych wnioskodawcy oraz na zeznaniach świadków: S. R., S. G., M. K.. Świadek S. R. od 1978r. do końca swojego zatrudnienia pracowali jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony oraz operator maszyny budowlanej (żurawia) umieszczonego na tych samochodach. Natomiast M. K. pracował w takim charakterze od 1987r. Z kolei świadek S. G. pracował w całym spornym okresie jako elektryk. Świadkowie potwierdzili, że od 1978r. wnioskodawca pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony oraz operator maszyn budowlanych (żurawia) umieszczonego na tym samochodzie. Wcześniej jak wynika z umowy o pracę i świadectwa pracy oraz zeznań wnioskodawcy, pracował on jako elektromonter. Biorąc pod uwagę, że w maju 1978r. wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora ciężkich maszyn budowlanych, a jak wynika z zeznań wnioskodawcy jako kierowca –operator zaczął pracować po kilku miesiącach od ukończenia kursu, natomiast pierwszy angaż w charakterze kierowcy pojawia się w aktach osobowych wnioskodawcy w lipcu 1978r. , Sąd uznał, że wnioskodawca tak jak to wynika z angażu rozpoczął pracę w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony oraz operatora maszyn budowlanych (żurawia) umieszczonego na tym samochodzie od 2 lipca 1978r. Wnioskodawca pracował w takim charakterze przy budowie Elektrowni (...). Data ( 2 lipiec 1978r. ) koresponduje z zeznaniami S. G., który pracował na budowie Elektrowni (...) od końca czerwca 1978r. i potwierdził, że wówczas już wnioskodawca pracował na tej budowie jako kierowca –operator. Wnioskodawca musiał dojechać na miejsce budowy, a następnie na budowie operował dźwigiem umieszczonym na samochodzie ciężarowym wykonując nim prace załadunkowe i wyładunkowe, układał rurociągi. W końcowym okresie swojego zatrudnienia od dnia 1 stycznia 1991 roku do 30 kwietnia 1992 roku wnioskodawca był nie tylko operatorem dźwigu usytuowanego na samochodzie ciężarowym o ładowności powyżej 3,5 tony (S. (...)), ale i podnośnika montażowego usytuowanego na samochodzie ciężarowym o ładowności powyżej 3,5 tony (S. (...)).

Zarówno żuraw samojezdny usytuowany na samochodzie ciężarowym S. (...), jak i podnośnik montażowy umieszczony na S. (...)mieszczą się w kategorii ciężkich maszyn budowlanych. Żurawiem samojezdnym wnioskodawca wykonywał prace załadunkowe i wyładunkowe w budownictwie, a podnośnikiem montażowym podnosił pracowników pracujących na wysokości przy konstrukcjach metalowych. Praca świadczona przez wnioskodawcę na stanowisku operatora dźwigu- żurawia samojezdnego kołowego oraz podnośnika montażowego na samochodzie ciężarowym o ładowności powyżej 3,5 tony mieści się w definicji prac maszynistów ciężkich maszyn budowlanych, wymienionych w wykazie A dział V (w budownictwie) pkt. 3, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Przedsiębiorstwo (...) w B. oraz jego następca prawny (...) było przedsiębiorstwem budowlanym zajmującym się wytwarzaniem konstrukcji stalowych oraz wykonywaniem robót budowlanych. Wnioskodawca był zatem zatrudniony w branży budowlanej.

Również praca wnioskodawcy w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony jest pracą wymienioną w Wykazie A, Dziale VIII pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Sąd nie dał wiary świadkom i wnioskodawcy, że J. G. w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony i operatora dźwigu pracował nieprzerwanie od 1978r. do 1992r.

Z dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych w postaci angażu i umowy o pace dodatkowe wynika bowiem, że w okresie od dnia 1 października 1980r. do dnia 31 lipca 1981r. wnioskodawca pracował jako kierowca Ż.. Fakt pracy jako kierowcy Ż. potwierdził ostatecznie również wnioskodawca. Praca kierowcy Ż., jako samochodu poniżej 3,5 tony nie jest pracą w szczególnych warunkach.

Ponadto w spornym okresie wnioskodawca trzykrotnie pracował na budowach eksportowych (w Iraku: od dnia 7 kwietnia 1979 roku do 7 kwietnia 1980 roku przy budowie fermy kurzej oraz od dnia 25 sierpnia 1984r. do dnia 29 kwietnia 1985r., od dnia 30 grudnia 1989 roku do 30 grudnia 1990 roku w Emiratach Arabskich), gdzie oprócz pracy kierowcy-operatora wykonywał również inne prace.

Na okoliczność pracy na budowie eksportowej w Iraku w okresie od dnia 7 kwietnia 1979r. do dnia 7 kwietnia 1980r. wnioskodawca przedstawił zeznania świadka S. R. oraz S. G.. S. R. pracował w takim samym charakterze jak wnioskodawca na budowie eksportowej w Iraku. Natomiast S. G. pracował tam jako elektryk. Biorąc pod uwagę, że S. R. na budowie eksportowej wykonywał taką samą pracę jak wnioskodawca, dysponował większą i bezpośrednią wiedzą co do codziennych obowiązków wnioskodawcy, niż świadek S. G., który jak elektryk miał z nim kontakt sporadyczny. Dlatego też w zakresie obowiązków wnioskodawcy w tym okresie Sąd oparł się na zeznaniach S. R.. Z zeznań świadka wynika, że wnioskodawca w tym okresie nie pracował wyłącznie jako operator maszyn budowlanych (dźwigu), ale także jako mechanik samochodowy, elektromonter. Świadek podkreślił, że spektrum prac na budowie eksportowej w Iraku było bardzo szerokie. Praca w charakterze mechanika samochodowego oraz elektromontera nie jest pracą w szczególnych warunkach. Skoro zatem wnioskodawca w w/w okresie oprócz prac w szczególnych warunkach - operatora dźwigu wykonywał także inne prace, które nie wpływały szkodliwie na jego zdrowie (mechanika, elektromontera), to nie można uznać że pracował stale i pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. A tylko praca w szczególnych warunkach świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy daje podstawy do jej zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach.

Charakter pracy wnioskodawcy podczas budowy eksportowej w Iraku na przełomie lat 1984/1985 wynika z zeznań świadka M. K.. Wprawdzie świadek zeznał, że wnioskodawca pracował wówczas jako operator dźwigu, ale jego zeznania nie mają potwierdzenia ani w dokumentach, ani w zeznaniach wnioskodawcy. W aktach brak dokumentów, z których wynikałoby jakie prace wówczas wnioskodawca wykonywał. Co znamienne wnioskodawca nie podnosił, aby w tym okresie pracował w szczególnych warunkach. Biorąc pod uwagę, że zeznania świadka były nader skromne co do charakteru pracy wnioskodawcy w tym okresie i nie mają potwierdzenia w dokumentach, ani zeznaniach wnioskodawcy Sąd uznał, że brak podstaw do uznania, aby wnioskodawca w tym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Do pracy w szczególnych warunkach Sąd nie zaliczył także wnioskodawcy okresu zatrudnienia w Emiratach Arabskich w okresie od 30.12.1989 roku do 30.12.1990 roku. Na okoliczność pracy w tym okresie wnioskodawca nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych. Zeznania wnioskodawcy co do pracy w tym okresie wyłącznie jako operator dźwigu Sąd uznał za gołosłowne. Jak bowiem wynika z dokumentów osobowych w tym okresie wnioskodawca pracował nie tylko jako operator, ale również jako kierowca mechanik i monter przecieków. Praca mechanika oraz montera przecieków nie jest pracą w warunkach szczególnych.

Reasumując Sąd zaliczył wnioskodawcy do pracy w szczególnych warunkach z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B. oraz w firmie (...) łącznie okres 10 lat i 1 miesiąca przypadający:

- od dnia 2 lipca 1978 roku do 6 kwietnia 1979 r.

- od dnia 8 kwietnia 1980r. do 30 września 1980r.

- od dnia 1 sierpnia 1981 roku do 24 sierpnia 1984r.

- od dnia 30 kwietnia 1985r. do dnia 29 grudnia 1989 r.

- od dnia 1 stycznia 1991 roku do 30 kwietnia 1992 r.

Okresy te pokrywają się nie tylko z zeznaniami świadków, ale także mają odzwierciedlenie w dokumentacji osobowej w postaci angaży.

Szczególny charakter pracy wnioskodawcy w drugim spornym okresie od dnia 1 lutego 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku ( łącznie 6 lat 10 miesięcy) w Przedsiębiorstwo (...) w Ł. prowadzonym przez A. G., Sąd ustalił – wobec zaginięcia akt osobowych z tej firmy - na podstawie spójnych i wiarygodnych zeznań świadków: S. R., M. K., G. C. oraz B. F.. Świadkowie potwierdzili, że wnioskodawca w całym okresie swojego zatrudnienia – tak jak zeznał - pracował tylko i wyłącznie w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego ładowności powyżej 3,5 tony i operator ciężkiej maszyny budowlanej - dźwigu samojezdnego (...) na podwoziu I..

Należy podkreślić, że świadkowie S. R. oraz M. K., pracowali w spornym okresie razem z wnioskodawcą w takim samym co on charakterze, a zatem dysponują bezpośrednią wiedzą na temat jego codziennych obowiązków. Pracowali również z wnioskodawcą na budowach eksportowych w Niemczech w okresie od dnia 1 lipca 1993r. do 23 lipca 1995r. oraz od 1 kwietnia 1996r. do 31 stycznia 1997r. Świadkowie przyznali, że również na budowach eksportowych obowiązki pracownicze wnioskodawcy nie uległy zmianie. Wnioskodawca cały czas pracował jako kierowca samochodu ciężarowego ładowności powyżej 3,5 tony i operator dźwigu (...) na podwoziu I.. Powyższe potwierdził także G. C. – dyrektor zakładu oraz B. F. – kadrowa i księgowa. Samochodami ciężarowymi wnioskodawca woził materiały wentylacyjne. Jako operator dźwigu brał udział w pracach rozbiórkowych, uczestniczył w pracach załadunkowych i rozładunkowych, podawał materiały budowlane.

Biorąc pod uwagę, że firma (...) była przedsiębiorstwem budowlanym, praca wnioskodawcy w charakterze operatora ciężkiej maszyny budowlanej - dźwigu samojezdnego (...) na podwoziu I.była pracą w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A dział V pkt 3. Podobnie jak jego praca w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony ( wykaz A dział VIII pkt 2) .

Wnioskodawca w toku niniejszego postępowania udowodnił zatem, że przez okres przekraczający 15 lat, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach wykonując prace operatora ciężkiej maszyny budowlanej - dźwigu (żurawia) oraz kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 ton. Ponieważ wszystkie wykonywane przez wnioskodawcę prace w ramach obowiązującej go normy czasu były pracami w szczególnych warunkach, a każda z nich szkodliwie wpływała na jego zdrowie, Sąd uznał, że J. G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracował w warunkach szczególnych.

Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania jakiegokolwiek dowodu podważającego dowody zgłoszone przez skarżącego .

Biorąc zatem pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił wszystkie wymagane przepisami rozporządzenia warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł ponad 25 lat, ma ponad 15 letni staż pracy w szczególnych warunkach, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Z uwagi na to, że ostatnim warunkiem, od którego zależało prawo do emerytury było złożenie wniosku emerytalnego, Sąd przyznał skarżącemu emeryturę z pierwszym dniem miesiąca, w którym złożył on taki wniosek, czyli z dniem 1 lutego 2013r.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik tj. art. 98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz J. G. oraz kwotę 60 złotych, na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 490).