Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25 października 2016 roku odmówił T. S. przeliczenia wysokości emerytury. W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 114 wskazanej ustawy prawo do świadczenia lub jego wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Wnioskodawczyni nie przedstawiła takich dowodów i nie ujawniono również nowych okoliczności zatem wniosek podlegał oddaleniu (decyzja z 15 XI 2016 roku akta ZUS).

W dniu 16 grudnia 2016 roku ubezpieczona złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego w najkorzystniejszym wariancie. W odwołaniu podkreśliła, iż organ rentowy nie uwzględnił wszyskich okoliczności wynikających z dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS. W szczególności nie uwzględniono całości wynagrodzeń za lata 1980, 1981 i 1984. ZUS przyjął za rok 1980 kwotę 53.359 zł zamiast kwoty 54.683 zł, za 1981 rok – 62.314 zł zamiast 64.469 zł a za 1984 rok – 176.236 zł zamiast 201.084 zł. Nadto organ rentowy nie wskazał w uzasadnieniu, który wariant uznał za najkorzystniejszy, powołał się tylko na decyzję z dnia 23 marca 2011 roku (odwołanie k. 2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. Dodatkowo podniesiono, iż decyzją z 8 XII 2000 roku ZUS przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od 2 XII 2000 roku na podstawie art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Decyzją z dnia 23 III 2011 roku organ rentowy przeliczył wysokość emerytury. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto wynagrodzenie z 10 kolejnych lat tj. z lat 1982 – 1991 ze wskaźnikiem podstawy wymiaru wynoszącym 86,18%. Wskaźnik wyliczony z 20 lat wyniósł 77,15%. Podstawę wymiaru ustalono przez pomnożenie wskaźnika 86,18% przez kwotę bazową 1.540,20 zł i wyniosła ona 1.327,34 zł. Podstawę wymiaru ustalono m.in. na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 23 II 2011 roku, którym anulowano zaświadczenie z 17 II 2011 roku. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 2 miesiące okresów składkowych i 1 rok i 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Ustalona na podstawie art. 53 ustawy wysokość świadczenia wyniosła 886,12 zł, po waloryzacji od 1 I 2011 roku 1.330,19 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru świadczenia za lata 1980, 1991-1982 i 1984 nie przyjęto nagród z zysku bowiem w latach 1980 – 1984 nie stanowiły one podstawy wymiary składek (odpowiedź na odwołanie k. 15).

W piśmie procesowym z dnia 17 lipca 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni wskazał, iż chociaż świadczenie wypłacane odwołującej określone było jako emerytura to w rzeczywistości obliczone było w oparciu o wcześniej pobieraną rentę. Emerytura nigdy nie została obliczona w oparciu o dochody ubezpieczonej (pismo k.52).

W piśmie z 9 sierpnia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem dokumentów potwierdzających wynagrodzenie odwołującej w Teatrze Studyjnym, Szpitalu (...) przekazanych do ZUS 23 XII 2016 roku, zaświadczeń o zatrudnieniu za okres od 20 I do 31 V 1977 roku i od 15 VIII 1978 roku do 31 XII 1987 roku w Towarzystwie Handlu Zagranicznego (...) (pismo k.64-65).

W piśmie z dnia 23 listopada 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni zakwestionowała część dokumentów z akt ZUS dotyczących wnioskodawczyni, w zakresie potrzeby ich uwzględnienia, danych zawartych w dokumentach oraz prawidłowości wyliczeń m.in. zawartych w decyzjach z 30 VII 1998 roku, 30 I 2000 roku i decyzjach dotyczących waloryzacji (pismo k.98-99).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni urodziła się (...) (okoliczność bezsporna).

Decyzją z dnia 28 sierpnia 1996 roku ZUS przyznał odwołującej prawo do renty inwalidzkiej trzeciej grupy, od 8 sierpnia 1996 roku czyli od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego (decyzja k.26 akt ZUS).

Decyzją z dnia 30 listopada 2000 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe (decyzja k.44 akt ZUS).

Na mocy decyzji z dnia 8 grudnia 2000 roku wstrzymano wypłatę renty w związku z przyznaniem prawa do emerytury (decyzja k.47 akt ZUS).

W dniu 14 listopada 2000 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę. Wniosek ten podpisała osobiście, ale go nie wypełniała (wniosek k.1-2 akt ZUS, przesłuchanie wnioskodawczyni T. S. e-protokół z 12 XII 2017 roku 00:06:15).

Decyzją z 8 grudnia 2000 roku ZUS przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od 2 grudnia 2000 roku. Do jej obliczenia przyjęto podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych tj. z lat 1982-1991 oraz wskaźnik w wysokości 74,44%. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 2 miesiące okresów składkowych i 1 rok i 5 miesięcy okresów nieskładkowych (decyzja k.8 akt ZUS).

W dniu 28 listodapada 2005 roku ubezpieczona złożyła wniosek o przeliczenie emerytury poprzez przyjęcie 20 lat zamiast 10. Do wniosku załączyła m.in. angaże z okresu pracy w szpitalu im. dr. J. B. i kartę wynagrodzeń ze szpitala im. J. (wniosek i załączniki k.21-39 akt ZUS, przesłuchanie wnioskodawczyni T. S. e-protokół z 12 XII 2017 roku 00:12:09).

Decyzją z dnia 22 grudnia 2005 roku ZUS odmówił wnioskodawczyni przeliczenia świadczenia ponieważ dotychczas ustalony wskaźnik okazał się najkorzystniejszy (decyzja k.45 akt ZUS).

Kolejne wnioski o przeliczenie wysokości emerytury ubezpieczona składała jeszcze w dniach: 2 X 2006 roku, 21 XI 2006 roku, 29 VI 2007 roku i 24 I 2011 roku. Do wniosku z dnia 29 VI 2007 roku dołączyła m.in. druk Rp-7 z (...) (wnioski k.49, k.58, k.65 i k.95 oraz załączniki k.73-75, k.107-108, k.115-116 akt ZUS).

Decyzją z dnia 23 marca 2011 roku organ rentowy przeliczył wysokość emerytury wnioskodawczyni. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto wynagrodzenie z 10 kolejnych lat tj. z lat 1982 – 1991 ze wskaźnikiem podstawy wymiaru wynoszącym 86,18%. Podstawę wymiaru ustalono przez pomnożenie wskaźnika 86,18% przez kwotę bazową 1.540,20 zł i wyniosła ona 1.327,34 zł. Podstawę wymiaru ustalono m.in. na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 23 II 2011 roku, którym anulowano zaświadczenie z 17 II 2011 roku. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 29 lat i 2 miesiące okresów składkowych i 1 rok i 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Ustalona na podstawie art. 53 ustawy wysokość świadczenia wyniosła 1.327,34 zł, po waloryzacji od 1 I 2011 roku 1.330,19 zł (decyzja k.143 akt ZUS).

Do obliczenia podstawy wymiaru świadczenia za lata 1980, 1991-1982 i 1984 nie przyjęto nagród z zysku bowiem w latach 1980 – 1984 nie stanowiły one podstawy wymiary składek. Wskaźnik wyliczony z 20 najlepszych lat wyniósł 77,15% (wyliczenia k.133-138).

W dniu 25 października 2016 roku wnioskodawczyni ponownie wniosła o przeliczenie wysokości emerytury, według najkorzystnieszego wariantu w oparciu o dotychczas złożone dokumenty. Żadnych nowych dokumentów nie załączyła (wniosek – akta ZUS).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016 r. poz. 887 z późn. zm.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 23 marca 2011 roku, a przed wydaniem zaskarżonej decyzji wnioskodawczyni przedłożyła organowi rentowemu dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji ustalającej wysokość emerytury, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na wysokość przyznanego ubezpieczonej świadczenia emerytalnego.

Ocena, że przesłanki te nie były spełnione, wnioskodawczyni po uprawomocnieniu się decyzji, nie przedłożyła nowych dowodów ani nie ujawniła okoliczności istniejących przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na wysokość przyznanego mu świadczenia, powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonej. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.

Składając kolejny wniosek o przeliczenie świadczenia wnioskodawczyni nie załączyła żadnych dokumentów i nie wskazała także żadnych okoliczności, niezależnie od tego czy można by je uznać za nowe czy też nie. Przeciwnie wniosła o dokonanie ponownego przeliczenia świadczenia w oparciu o już złożone dokumenty. Podkreślić należy zatem, iż już sama treść wniosku wskazuje, że nie stanowi on skutecznej podstawy do przeliczenia świadzenia na podstawie art. 114 cytowanje ustawy. Jedyną decyzją jaką mógł zatem podjąć organ rentowy była decyzja odmowna.

Wobec powyższego także sąd rozpoznający odwołanie mógł jedynie uznać prawidłowość zaskarżonej decyzji.

Na marginesie jedynie podnieść należy, iż także w toku procesu nie pojawiły się nowe dowody czy okoliczności, które mogłyby, w przypadku ich wcześniejszego złożenia, spowodować przeliczenie wysokości emerytury. Wszystkie bowiem dokumenty przedstawione przy odwołaniu czy później przez pełnomocnika wnioskodawczyni były już wcześniej załączone do akt ZUS i stanowiły podstawę naliczenia świadczenia.

Argumenty wnioskodawczyni dotyczące nieprawdziwości dokumentów, braku podstaw do uwzglęnienia pewnych kwestii przez organ rentowy mają charakter absurdalny. Zarzutów dotyczących nieprawdziwości podpisów czy załączenia dokumentów niedotyczących wnioskodawczyni, mimo iż jej nazwisko jest w nich wymienione, odwołująca w żaden sposób nie tylko nie udowodniła, ale nawet nie uprawdopodobniła. Są to zarzuty całkowicie gołosłowne. Podobnie jak zarzuty dotyczące tego, iż ZUS wypłaca skarżącej rentę a nie emeryturę. Sąd nie był uprawniony także badać kwestii prawidłowości dotychczasowych waloryzacji, ponieważ nie były one przedmiotem zaskarżonej decyzji.

Ma rację także organ rentowy wskazując, iż kwoty dodatkowcyh nagród z zysku (tzw. 13-nastek) nie były w latch 1980-1984 podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie.

O wynagrodzeniu pełnomocnika ustanowionego z urzędu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 2, § 15 ust. 2 i § 4 ust. 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. (Dz. U. poz. 1714), przyznając jego wypłatę ze Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Łodzi według norm przepisanych w kwocie 110,70 zł.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

15 I 2018 roku.