Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 grudnia 2017 r.

Pozwem z dnia 4 kwietnia 2016 r. wniesionym do tut. Sądu w dniu 6 kwietnia 2016 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa „(...)” w W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanych A. M. (1) i A. W. solidarnie kwoty 39.406,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie: od kwoty 2.583 zł, liczonymi od dnia 6 lutego 2016 r. do dnia zapłaty, od kwoty - 36.454,45 zł, liczonymi od dnia 5 marca 2016 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 369 zł, liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Roszczenie pozwu obejmowało także zasądzenie solidarnie od pozwanych zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztu zastępstwa procesowego w wysokości 3.617 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwanym przysługiwało prawo najmu lokalu nr (...) w budynku położonego w W. przy ul. (...), należącego do zasobu mieszkaniowego spółdzielni. Powodowa spółdzielnia wskazała także, że stosunek najmu został pozwanym wypowiedzialny ze skutkiem odpowiednio: w stosunku do A. M. (1) z dniem 31 stycznia 2016 r., a w stosunku do A. W. – z dniem 31 marca 2016 r. Jak podniesiono, w okresie trwania stosunku najmu pozwani rażąco naruszali obowiązek utrzymywania czystości w lokalu, wskutek czego doszło do zagnieżdżenia się w nim pluskiew. Powodowa spółdzielnia przytoczyła, iż pomimo wezwania do natychmiastowego podjęcia obowiązku utrzymywania lokalu w należytym stanie higienicznym oraz do zaprzestania libacji alkoholowych, żaden z pozwanych nie przeprowadził stosownych czynności, wobec czego pluskwy wylęgły się na klatkę schodową, korytarze, do piwnic i przewodów wentylacyjnych oraz do innych lokali. W dalszej kolejności spółdzielnia podała, że lokatorzy mieszkań nr (...) zlecili przeprowadzenie dezynsekcji w ich lokalach, a następnie zażądania od spółdzielni zwrotu poniesionych kosztów – wskutek czego doznała ona szkody na łączną kwotę 4.870 zł. Powodowa spółdzielnia podała także, ze zmuszona była do przeprowadzenia wielokrotnej dezynsekcji lokalu zajmowanego przez pozwanych oraz kilkunastu innych lokali, piwnic, kanałów wentylacyjnych w klatce I, lustracji 40 lokali mieszkalnych celem sprawdzenia ewentualnego zagnieżdżenia się pluskiew oraz zorganizowania spotkania lokatorów z przedstawicielem firmy dezynsekcyjnej w przedmiocie radzenia sobie z pluskwami, a łączne koszty wymienionych czynności wyniosły 34.536,45 zł. Na zakończenie swojego wywodu strona powoda wyjaśniła, że wezwała pozwanych do dobrowolnej zapłaty tytułem zwrotu kosztów poniesionych w związku z przeprowadzonymi dezynsekcjami, a wezwania te pozostały bezskuteczne (pozew – k. 1-8).

W odpowiedzi na pozew pozwany A. M. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodowej spółdzielni na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

W uzasadnieniu zajętego stanowiska pozwany podał, iż w jego ocenie brak jest podstaw faktycznych do przypisania obojgu pozwanym odpowiedzialności w niniejszej sprawie, a wytoczenie przez powodową spółdzielnię niniejszego, kolejnego już przeciwko pozwanym, powództwa ma na celu ich szykanowanie, a w konsekwencji – doprowadzenie do opuszczenia przez nich wynajmowanego lokalu mieszkalnego. W dalszej kolejności pozwany potwierdził, że w lecie 2015 r. w wynajmowanym przez pozwanych lokalu pojawiły się insekty, które pozwany próbował samodzielnie usunąć przy wykorzystaniu specjalistycznych środków owadobójczych. Przytoczył także, że profesjonalna firma zatrudniona przez Spółdzielnię przeprowadziła w porozumieniu z pozwanym dezynsekcję wynajmowanego lokalu w dniu 8 września 2015 r., która okazała się być nieskuteczna, a w zastosowaniu się do wytycznych firmy dezynsekcyjnej pozwani wynieśli z zajmowanego lokalu meble, w których mogły się zagnieździć insekty. W ocenie pozwanego, pojawienie się pluskiew w lokalu pozwanych, a dalszej kolejności także w innych lokalach, należy w pierwszej kolejności wiązać z sąsiedztwem zajmowanego przez nich lokalu ze śmietnikiem i zsypem, a nie z zaniedbaniami pozwanych. Jak wskazał pozwany, wokół śmietnika zalegają wielkogabarytowe odpady i worki na odpady niewrzucane przez mieszkańców do właściwych zbiorników, a z okien lokali znajdujących się na wyższych kondygnacjach wyrzucane są resztki jedzenia. Pozwany zaznaczył także, że dopiero dezynsekcja śmietników pozwoliła na zakończenie plagi insektów, co bezpośrednio wskazuje na źródło problemu, niezwiązane z pozwanymi i ich sposobem korzystania z zajmowanego lokalu. W dalszej kolejności pozwany wskazał, ze odmówił zapłaty na rzecz powodowej spółdzielni kwoty 2.583 zł stwierdzonej w fakturach FV (...), (...) oraz (...) tytułem zwroty kosztów dezynsekcji, albowiem wcześniejsze ustalenia pomiędzy stronami zakładały obciążenia w/w kosztami powodową spółdzielnię, nie zaś pozwanego. W końcowych uwagach pozwany podał, że wywiedzione roszczenie nie znajduje podstaw prawnych zarówno w zakresie odpowiedzialności deliktowej, jak i kontraktowej, a nadto pomiędzy pozwanymi nie występuje stosunek solidarności. Jak zaznaczył, w przedmiotowym lokalu od kilku lat zamieszkuje jedynie A. W., wizyty pozwanego A. M. (1) miały charakter sporadyczny, a ich celem była głównie pomoc A. W. jako osobie w podeszłym wieku (odpowiedź na pozew – k. 110-120).

Pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy i zobowiązania pozwanego A. W. do złożenia odpowiedzi na pozew w terminie 21 dni, pozwany A. W. nie zajął stanowiska w sprawie. Podczas rozprawy w dniu 29 sierpnia 2016 r. zapadł wyrok częściowy zaoczny w stosunku do A. W. uwzględniający powództwo w całości (protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia 2016 r. – k. 151,152, zarządzenie z dnia 20 maja 2016 roku – k. 97, elektroniczne potwierdzenie odbioru – k. 153, wyrok zaoczny – k. 154).

Do dnia zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w W. pozostaje w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej „(...)”.

(okoliczność bezsporna)

Lokal ten został wynajęty K. W.. W mieszkaniu tym razem z K. W. zamieszkiwał jej syn - A. M. (1) wraz z rodziną oraz jej mąż A. W.. W 2007 roku A. M. (1) wraz z rodziną opuścił przedmiotowy lokal i przeprowadził się do O.. W 2009 roku zmarła K. W., a od tego czasu w lokalu zamieszkiwał tylko A. W..

(dowód: zeznania D. M. – rozprawa z dnia 4 września 2017 r.– k. 271, zeznania A. M. (1) – rozprawa z dnia 29 listopada 2017 r. k. 283)

W toku postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla W. M.w W. pod sygn. akt XVI C 833/11 Sąd ustalił, że po śmierci K. W. pomiędzy A. M. (1) i A. W., a Spółdzielnią Mieszkaniową „(...)” doszło do zawarcia umowy najmu przez czynności konkludentne. W 2015r. zarówno A. W. jak i A. M. (1) byli najemcami ww. lokalu.

(dowód: wyrok i uzasadnienie w sprawie XVI C 833/11 k. 20-27, okoliczności bezsporne)

W 2015r. roku A. W. był osobą nadużywającą alkoholu. Do zajmowanego przez niego lokalu mieszkalnego bardzo często przychodziły osoby nietrzeźwe, bezdomne i niedbające o higienę, gdzie wspólnie spożywali alkohol. Niejednokrotnie uczestnicy tych spotkań spali na klatce schodowej. Drzwi wejściowe do lokalu nr (...) zazwyczaj nie były zamknięte i każdy mógł do niego wejść. Z powodu organizowanych w lokalu nr (...) libacji alkoholowych oraz zachowania osób w nich uczestniczących mieszkańcy wzywali patrole Policji.

(dowód: zeznania J. A., zeznania B. N., zeznania G. B., zeznania K. K., zeznania E. C., zeznania M. K., zeznania J. C.)

W sierpniu 2015 r. w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W. w skutek zaniedbań sanitarno-higienicznych, m.in. braku regularnego sprzątania lokalu przez A. W. i A. M. (1) zawiązało się ognisko pluskiew. Pluskwy bytowały w bardzo dużych ilościach w meblach, szafach, fotelach, kanapach i pod dywanem. Chodziły po drzwiach wejściowych do lokalu i po wycieraczce. Insekty z lokalu nr (...) rozprzestrzeniły się do innych lokali mieszkalnych oraz na klatkę schodową poprzez drzwi, okna, piony wentylacyjne, piony z rurami. B. N. zamieszkująca w lokalu nr (...) przy ul. (...), sąsiadujący z lokalem nr (...), pod koniec sierpnia 2015 r. zauważyła ślady bytowania pluskiew, znalazła też w zajmowanym przez siebie lokalu kilka pluskiew, o czym niezwłocznie poinformowała spółdzielnię.

W bloku przy ul. (...) zsypy na odpady zostały zamurowane na kilka lat przez 2015 rokiem. Odpady są składowane przez mieszkańców w oddzielnym od klatki, murowanym pomieszczeniu, w którym stoją zbiorniki na odpady. Odpady są regularnie wywożone przez podmiot świadczący usługi w tym zakresie.

(dowód: zeznania J. A., zeznania B. N., zeznania G. B., zeznania K. K., zeznania E. C., zeznania M. K., zeznania J. C.)

W dniu 8 września 2015 roku D. T. i H. R. pełniące funkcję administratora, weszły za zgodą A. W. wraz z M. P. z Zakładu (...) do lokalu nr (...) stwierdzając występowanie w nim gniazd pluskiew w licznych miejscach – meblach, szafach, fotelach, kanapach i pod dywanem. W lokalu panował odór nikotyny i alkoholu. W tym dniu wykonano w lokalu nr (...) za środki Spółdzielni dezynsekcję, o fakcie tym powiadomiono telefonicznie również A. M. (1).

(dowód: notatka służbowa – k. 34, zeznania D. T., zeznania H. R., zeznania A. M. (1))

Wezwaniami datowanymi na dzień 17 września 2015 r. SM ,,(...)” wezwała A. M. (1) oraz A. W. do natychmiastowego podjęcia obowiązku utrzymania lokalu w należytej czystości i zapobiegania pojawianiu się w nim pluskiew oraz natychmiastowego zaprzestania libacji alkoholowych i zakłócania spokoju mieszkańców.

(dowód: wezwania wraz z potwierdzeniami nadać oraz odbioru oraz wydrukami z strony internetowej poczty polskiej k. 35-41).

Nieutrzymywanie przez A. M. (1) i A. W. należytego stanu higieniczno-sanitarnego w lokalu mieszkalnym nr (...) skutkowało koniecznością kilkukrotnej dezynsekcji przedmiotowego lokalu (w samych wrześniu 2015r. pięciokrotnej), części wspólnych budynków oraz dezynsekcji 16 innych lokali mieszkalnym położonych w klatce I bloku przy ul. (...) w W.. Podczas dokonywania wrześniowych dezynsekcji w lokalu nr (...) oraz dokonywania w tymże lokalu oprysku w dniu 10 listopada 2015 r. stwierdzono bardzo dużą ilość pluskiew, nimf i jaj. Podczas dezynsekcji przeprowadzonej w dniu 23-27 listopada i 11 grudnia 2015 r. w 15 pozostałych lokalach klatki stwierdzono bardzo małe populacje pluskwy domowej, a jedynie w jednym lokalu stwierdzoną dużą populację. Podczas oprysków dokonanych w dniu 23 listopada 2015 r. w lokalu nr (...) w dalszym ciągu wyraźnie zauważalna była duża populacja pluskiew.

(dowód: zeznania A. M. (1), protokół dezynsekcji z dnia 10 listopada 2015 r. – k. 72, protokół dezynsekcji k. 60, protokół sanitarny z dnia 23 listopada 2015 r. – k.61, )

Lokatorzy lokali mieszkalnych położonych w bloku przy ul. (...) dokonywali dezynsekcji także we własnym zakresie, po czym zwracali się do Spółdzielni (...)” o zwrot poniesionych z tego tytułu kosztów. Zwrot kosztów związanych z dezynsekcją następował poprzez pomniejszanie należności związanych z eksploatacją poszczególnych lokali. Łączny koszt poniesiony z tego tytułu przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...)” wyniósł 4.870 zł.

(dowód: wnioski o zwrot kosztów dezynsekcji wraz z kartami księgowymi lokali – k. 43-59).

W związku z koniecznością kolejnych dezynsekcji lokalu nr (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa „(...)” poniosła także koszt w wysokości 369 zł. Spółdzielnia Mieszkaniowa poniosła także koszt oprysku lokali mieszkalnych nr (...) w łącznej wysokości 738 zł,

(dowód: faktura nr (...) wraz z potwierdzeniem wykonania przelewu – 62, 63, faktury nr (...) wraz z potwierdzeniem wykonania przelewu – k. 64-67).

Spółdzielnia dokonała także zakupu mat dezynfekcyjnych w ilości 15 sztuk i środka owadobójczego. Koszt tego zakupu wyniósł 1.892,25 złote.

(dowód: faktura nr (...) – k. 68, potwierdzenie wykonania przelewu – k. 69).

Pismem z dnia 16 grudnia 2015 roku doręczonym A. M. (1) w dniu 11 stycznia 2016 r. SM (...)” wypowiedziało umowę najmu lokalu nr (...) położonego w budynku (...) przy ul. (...) w W.. Jako podstawę wypowiedzenia wskazano rażące zaniedbania w obowiązku utrzymywania lokalu w czystości, wskutek czego w lokalu doszło do zagnieżdżenia się pluskiew oraz notorycznie odbywające się libacje alkoholowe.

(dowód: wypowiedzenie wraz z potwierdzeniem nadania oraz wydrukiem z strony internetowej poczty polskiej – k. 28-30).

W dniu 24 lutego 2016 r. SM ,,(...)” wypowiedziało stosunek najmu również A. W. powołując się na powyższe przyczyny.

(dowód: wypowiedzenie wraz z notatką służbową – k. 31,32).

A. W. był ojczymem dla A. M. (1). A. M. (1) nie posiada kluczy do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W.. W 2015r. odwiedzał A. W. sporadycznie, zawsze uprzednio zapowiadając swoją wizytę. Wizyty A. M. (1) podyktowane były koniecznością pomocy A. W.. Po śmierci K. W. A. M. (1) opłacał należności czynszowe związane z lokalem nr (...) do chwili wydania przez Prezydenta (...) W. decyzji nr AO-D-XV. (...).1.36. (...) w dniu 8 marca 2016 r. o wymeldowaniu A. M. (1) z pobytu stałego z przedmiotowego lokalu.

(dowód: oświadczenie osoby posiadającej prawo do lokalu – k. 33, decyzja o wymeldowaniu – k. 134, zeznania A. M. (1))

Pluskwa domowa to owad żywiący się krwią. Jej pojawienie się w pomieszczeniach nie jest związane z niezachowywaniem higieny bądź nieutrzymywaniem porządku. Owad ten porusza się szybko, szybko się rozprzestrzenia w poszukiwaniu żywiciela, którego lokalizuje w oparciu o wydzielane przez niego ciepło i dwutlenek węgla. Pluskwa może być przeniesiona z dotychczasowego miejsca bytowania w odzieży, na obuwiu bądź w innym przedmiocie.

(fakty notoryjne)

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...)” poniosła koszty z tytułu dezynsekcji lokalu nr (...) w wysokości 2.583 zł (faktury VAT nr (...), k. 87-89) oraz 369 zł (wynikająca z faktury nr (...) – k. 62) oraz koszty dezynsekcji pozostałych lokalów mieszkalnych oraz części wspólnych budynku przy ul. (...) w łącznej w wysokości 36.454,45 zł. Koszty te nie zostały zwrócone przez A. M. (1) i A. W.. – (faktury k. 44-45, k. 53, faktury i wyciągi z rachunku k. 64-71, 73, 75, 77, 78, 79, 80, 81, 87)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty i ich kopie przedłożone do akt sprawy. Strony nie kwestionowały ich wiarygodności czy rzetelności ich sporządzenia. Także Sąd badając wskazane dokumenty z urzędu nie dopatrzył się podstaw do podważenia ich mocy dowodowej, wobec czego stanowiły one pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie.

Sąd stan faktyczny ustalił również w oparciu o zeznania świadków, którym dał wiarę w całości. Zeznania świadków pozostawały w przeważającej większości zbieżne ze sobą – co do uzależnienia A. W. od alkoholu, częstotliwości „odwiedzania” zamieszkiwanego przez niego lokalu przez osoby bezdomne i nadużywające alkoholu, sposobu korzystania przez te osoby z przedmiotowego lokalu, stanu sanitarnego lokalu oraz częstotliwości przebywania pozwanego A. M. (1) w przedmiotowym lokalu. W ocenie Sądu w szczególności w tym zakresie istotne były zeznania B. N. zamieszkującej lokal nr (...), także znajdujący się na parterze, oraz H. R. i D. T. – wizytujących lokal nr (...) w dniu 8 września 2015 r. w imieniu administratora budynku. Należy zaznaczyć, że B. N. jako zamieszkała w lokalu położonym najbliżej lokalu nr (...) pierwsza zauważyła ślady bytowania pluskiew i powiadomiła o tym powodową spółdzielnię. Świadkowie – licznie przesłuchani w sprawie – w przeważającej większości byli także zgodni, co do zamurowania zsypów w budynku przy ul. (...), oddzielenia pomieszczenia, w którym przechowywane są odpady od tegoż budynku, a tym samym – od lokalu mieszkalnego nr (...) oraz niewystępowania pluskiew obrębie śmietnika. Świadkowie przesłuchani w sprawie, za wyłączeniem D. M. - nie będącej bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń z sierpnia, września, października i listopada 2015 r., zgodnie wskazywali, że źródłem rozprzestrzenienia się pluskiew na znaczną część budynku przy ul. (...) był lokal nr (...), albowiem to wycieraczce przy drzwiach wejściowych do tego lokalu oraz na futrynie tych drzwi widoczne były „gołym okiem” owady. Świadkowie byli także zgodni co do czynności podejmowanych przez powodową spółdzielnię w celu opanowania rozprzestrzeniania się insektów po terenie budynku. Z tego też względu Sąd przyjął, iż przytaczane przez nich okoliczności są wiarygodne i jako takie winny stanowić podstawę do ustalenia stanu faktycznego w sprawie.

W tym miejscu należy wskazać, iż Sąd nie odmówił wiarygodności zeznaniom D. M., jednak z uwagi na jej rzadką obecność z lokalu nr (...) nie mogły one stanowić miarodajnej relacji co do warunków sanitarnych panujących w lokalu nr (...), a jedynie co do stanu okolicy budynku przy ul. (...) w czasie, w którym zamieszkiwała ona w owym lokalu. Mając na względzie przedmiot niniejszego postępowania zeznania te należało zatem ocenić jako dotyczące kwestii pobocznych.

Ustalenia faktyczne Sąd poczynił także w oparciu o zeznania pozwanego A. M. (1) przesłuchanego w charakterze strony. Pozostawały one w zasadzie w zgodzie z ustaleniami poczynionymi przez Sąd na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym dokumentów.

Wypracowanie przez Sąd merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie wymagało także poczynienia ustaleń w oparciu o fakty notoryjne, które zgodnie z art. 228 § 1 k.p.c. nie wymagają dowodu. Należy przy tym wskazać, iż zgodnie ze stanowiskiem judykatury za fakty notoryjne nie należy uważać faktów, których ustalenie jest możliwe za pomocą Internetu. Okoliczność, że za pośrednictwem Internetu wiedza ze wszystkich dziedzin życia staje się powszechnie dostępna nie przesądza, że jest ona powszechnie znana (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 269/09, OSN 2010 r. Nr 9, poz. wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 lutego 2010 r., I ACa 1156/09). Jednakże ocena, czy dany fakt jest powszechnie znany w znaczeniu procesowym decyduje wyłącznie sąd, przy czym za fakty powszechnie znane uważa się okoliczności, zdarzenia, zjawiska, czynności lub stany znane każdej rozsądnej i mającej doświadczenie życiowe osobie (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lipca 2001 r., V CKN 349/00, L., wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 lutego 2015 r., I ACA 1052/14, LEX nr 2372231). Tutejszy Sąd całkowicie podziela zaprezentowane powyższej stanowisko, uznając przy tym, iż dokonując oceny w zakresie notoryjności faktu uwzględnieniu winny podlegać okoliczności charakteryzujące daną społeczność, wyznaczaną także przed administracyjne granice miast i powiatów. W ocenie Sądu uwzględnienie specyfiki (...) W. nakazuje przyjąć, iż podstawowa wiedza z zakresu bytowania insektów takich jak pluskwa domowa należy do kategorii faktów znanych powszechnie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że W. jest jednym z atrakcyjniejszych turystycznie miast Rzeczypospolitej Polskiej. Boryka się ono z różnymi następstwami dużego przepływu ludzi, w tym przenoszenia insektów. Pokłosiem tych okoliczności są okresowe oraz terytorialnie ograniczone plagi pluskiew na terenie W., o czym mieszkańcy są informowani za pośrednictwem środków masowego przekazu. Podstawowe informacje z zakresu przyczyn występowania pluskwy domowej, sposobu jej bytowania i żerowania, wskazane w stanie faktycznym, zdaniem tut. Sądu są powszechnie znane mieszkańcom (...) W. oraz gmin ościennych, a do takiego grona należy zaliczyć strony niniejszego postępowania.

Należy także zaznaczyć, iż podstawą ustaleń faktycznych w sprawie stanowiły także okoliczności niesporne oraz twierdzenia, co do których strona przeciwna nie wypowiedziała się. Nie wymagały one bowiem dowodu, stosownie do treści art. 229 i 230 k.p.c.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Pozwem wniesionym w niniejszej sprawie powodowa spółdzielnia dochodziła od pozwanych A. W. i A. M. (1) solidarnie naprawienia szkody powstałej w skutek niedopełnienia przez nich obowiązków najemcy utrzymywania lokalu wynajmowanego oraz pomieszczeń, do używania których jest uprawniony, we właściwym stanie technicznym i higieniczno-sanitarnym określonym odrębnymi przepisami. Obowiązek taki wynika z art. 6b ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2014 poz. 150 z późn. zm., dalej powoływana w skrócie jako „ustawa o ochronie praw lokatorów”). Natomiast odpowiedzialność odszkodowawczą związaną z popełnieniem czynu niedozwolonego wyznacza treść art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przytoczony przepis wskazuje trzy przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej w przypadku dopuszczenia się czynu niedozwolonego tzw. deliktu – bezprawne zachowanie człowieka, wystąpienie szkody oraz winy człowieka, którego zachowanie wyrządziło szkodę. Przesłanki te uzupełniane są przez art. 361 k .c, w treści które zawarta jest zasada wystąpienia pomiędzy zaistnieniem szkody a odpowiedzialnością odszkodowawczą stosownego związku przyczynowego – zobowiązany do odszkodowanie ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Badając zasadność zgłoszonego roszczenia Sąd zobowiązany był do zbadania czy spełnione zostały przesłanki odpowiedzialności deliktowej A. M. (1) oraz czy pomiędzy zaistniałą szkodą a zawinionym zachowaniem A. M. (1) nastąpił stosowny związek przyczynowo-skutkowy.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w okresie, w którym doszło do zagnieżdżenia się pluskiew w lokalu mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) w W. A. M. (1) niewątpliwie pozostawał najemcą przedmiotowego lokalu. Jak ustalono w toku postepowania dowodowego, po śmierci K. W. pomiędzy powodową spółdzielnią a A. M. (1) i A. W. doszło do zawarcia umowy najmu przedmiotowego lokalu w sposób dorozumiany. Zgodnie z zaś z art. 666 § 1 k.c. najemca powinien przez czas trwania najmu używać rzeczy najętej w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposoby używania – w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy. W zakresie kształtowania stosunku najmu zastosowanie mają także przepisy przytoczonej wyżej ustawy o ochronie praw lokatorów, jako aktu prawnego regulującego zasady i formy praw lokatorów, a zatem najemców lokalu lub osoby używających lokalu na podstawie innego tytułu niż prawo własności (art. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 1). W tym stanie rzeczy niewątpliwie pozwany A. M. (1) był zobowiązany na podstawie art. 6b ust. 1 przywołanej ustawy utrzymywać lokal oraz pomieszczenia, do używania których jest uprawniony, we właściwym stanie technicznym i higieniczno-sanitarnym oraz przestrzegać porządku domowego. Najemca jest także obowiązany dbać i chronić przed uszkodzeniem lub dewastacją części budynku przeznaczone do wspólnego użytku, jak dźwigi osobowe, klatki schodowe, korytarze, pomieszczenia zsypów, inne pomieszczenia gospodarcze oraz otoczenie budynku.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż pozwany A. M. (1) zobowiązania tego nie wykonał. Pomimo, iż faktycznie nie zamieszkiwał on w przedmiotowym lokalu, za jego zgodą w lokalu tym przebywał jego ojczym A. W.. W oparciu o przeprowadzone dowody i wykładnię przytoczonych przepisów Sąd doszedł do przekonania, że pozwany mając świadomość sposobu życia A. W. – nadużywania alkoholu, wpuszczania do zajmowanego lokalu osób niezachowujących podstawowych zasad higieny i bezdomnych w celu wspólnego spożywania alkoholu – winien powziąć adekwatne środki, pozwalające mu na wywiązanie się z ciążącego na nim zobowiązania czuwania na stanem sanitarnym przedmiotowego lokalu mieszkalnego w sposób należyty, tj. zgodny z normą wyrażoną w art. 6b ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów. W tym miejscu należy podkreślić, że sprzeczność zachowania pozwanego M. z prawem, czyli z dyspozycją przepisu art. 6b powyższej ustawy polegała nie na tym, że dopuścił on do tego, że pluskwy zalęgły się w wynajmowanym przez siebie lokalu, gdyż wiedza notoryjną jest to, że nawet w najbardziej zadbanych miejscach – np. kilku gwiazdkowych hotelach mogą się one pojawić, ale to, że nie doprowadził on do jak najszybszego ich usunięcia, a swoim zaniechaniem (brakiem regularnej kontroli stanu mieszkania) dopuścił do tego, że insekty przeniosły się z lokalu nr (...) do innych lokali i części wspólnych budynku. A to, że to właśnie z przedmiotowego lokalu, a nie z innego miejsca czy też lokalu pluskwy przeniosły się na całą klatkę wynika przede wszystkim z protokołów przeprowadzonych dezynsekcji i zeznań świadków – lokatorów budynku. Owe dowody wskazują na to, że w lokalu nr (...) najwcześniej zauważono pluskwy oraz to, że największe, widoczne „gołym okiem” skupiska pluskiem występowały właśnie w tym lokalu i tam przeprowadzono zdecydowanie najwięcej dezynsekcji – łącznie sześć.

Badając okoliczności wystąpienia kolejnej przesłanki odpowiedzialności deliktowej tj. winy – należało stwierdzić, iż niewątpliwie zachowanie pozwanego A. M. (1) jest działaniem zawinionym. Miał on bowiem obiektywną możliwość podjęcia zachowania zgodnego z obowiązującymi normami – pozwany nie wykazał, by zaistniały okoliczności, które uniemożliwiły by mu regularną kontrolę lokalu, a w konsekwencji zwalczenia pluskiew w krótkim czasie po ich zalęgnięciu się w lokalu.

Poza wątpliwością Sądu pozostawało także powstanie po stronie powodowej spółdzielni szkody w postaci kosztów poniesionych zarówno w związku z koniecznością dezynsekcji lokalu mieszkalnego nr (...), jak i lokali mieszkalnych zajmowanych przez innych lokatorów oraz części wspólnych budynku przy ul. (...). Koszty poniesione przez Spółdzielnię z tytuły dezynsekcji, w odpowiedzi na pozew i do czasu rozprawy z dnia 29 listopada 2017r. nie były kwestionowane przez pozwanego. Na rozprawie w dniu 29 listopada 2017r. pozwany zakwestionował częściowo owe koszty wskazując na brak uzasadnienia co do zwrotu kosztów organizacji spotkania dotyczącego problemu pluskiew w budynku, jednakże w ocenie Sądu poniesienie owych kosztów przez Spółdzielnię również należy uznać za uzasadnione, gdyż pozostają one w adekwatnym związku przyczynowo skutkowym z deliktem, jako że naturalne jest, że przy tak dużej liczbie mieszkańców zaistniała potrzeba niezwłocznego spotkania z pracownikami firmy dezynsekcyjnej celem ustalenia właściwej metody walki z insektami.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił także na ustalenie, iż pomiędzy opisanymi wyżej elementami zachodzi adekwatny związek przyczynowy. To właśnie zachowanie pozwanego, bezprawne i zawinione niedopełnienie obowiązków najemcy co do konieczności monitorowania stanu sanitarnego lokalu nr (...), a tym samym doprowadzenie do zagnieżdżenia się w nim znacznej ilości pluskiew, a następnie ich przemieszczenie się ich do innych lokali mieszkalnych i części wspólnych budynku mieszkalnego doprowadziło do konieczności zastosowania dezynsekcji tychże pomieszczeń, co stanowiło uszczerbek w majątku powodowej spółdzielni. Obowiązek poniesienia owych kosztów przez spółdzielnię nie był kwestionowany, a wynikał on chociażby z art. 1 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1222), zgodnie z którym spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie. Należy uznać, że spółdzielnia również miała obowiązek dokonać dezynsekcji w poszczególnych zainfekowanych lokalach, które (jeżeli zostały wyodrębnione) nie stanowią mienia spółdzielni, gdyż oczywiste jest, że dezynsekcję należy przeprowadzić kompleksowo w całym budynku we wszystkich miejscach gdzie występowały pluskwy. Jednocześnie zaznaczyć należy, iż Sąd nie uwzględnił twierdzeń pozwanego, że miejscem zagnieżdżenia się insektów było pomieszczenie, którym składowane są odpady oraz ich nieregularne wywożenie przez właściwe podmioty. Jak ustalono na podstawie zeznań świadków, w pomieszczeniu tym nie widziano pluskiew. Nadto, mając na względzie zasady bytowania pluskiew, w tym konieczność bytowania na oddychającym, ciepłym organizmie, ich siedlisko w miejscu obiektywnie pozbawionym możliwości znalezienia żywiciela podważa zasadność twierdzeń pozwanego. Poza tym jak już była o tym mowa kluczowe w sprawie jest nie to gdzie było źródło zapluskwienia, a to czy pozwani dopuścili do rozprzestrzenienia się pluskiew znajdujących się w wynajmowanym przez nich lokalu.

Mając to wszystko na względzie Sąd doszedł do przekonania, że roszczenie powodowej spółdzielni co do zasady znajduje uzasadnienie w obowiązujących przepisach prawa i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu uwzględnienie roszczenia powodowej spółdzielni zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części z uwagi na treść art. 5 k.c., zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Stosowanie przez sąd w konkretnej sprawie art. 5 k.c. jest z założenia dopuszczalne tylko wyjątkowo i musi mieć szczególne uzasadnienie w powszechnie uznawanych systemie wartości, zasadach słuszności. Okoliczności te, przy uwzględnieniu treści konkretnej normy prawnej, winny uzasadniać przyjęcie, że korzystanie przez daną osobą zainteresowaną z przysługującego jej prawa podmiotowego pozostaje w sprzeczności z określonymi zasadami (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 stycznia 2014 r., III CSK, 340/13, Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 marca 2014 r., I CSK 297/13, L.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż w ocenie Sądu uwzględnienie powództwa powodowej spółdzielni w całości naruszałoby zasady współżycia społecznego. Zaznaczenia wymaga to, że wina pozwanego A. M. (1) pozostaje poza wątpliwościami Sądu, niemniej jest to wina na tyle umniejszona, że nie uzasadnia obciążenia tegoż pozwanego całością kosztów dezynsekcji części wspólnych budynku mieszkalnego położonego w W. przy ul. (...) oraz lokali innych niż lokal nr (...). Okolicznościami wpływającymi na konieczność miarkowania odpowiedzialności deliktowej pozwanego jest chociażby to, że pomimo pozostawania najemcą, nie mieszkał on w przedmiotowym lokalu w okresie od sierpnia do listopada 2015 r. Jego odpowiedzialność odnosi się zatem niejako do braku nadzoru nad lokalem mieszkalnym, w którym nie zamieszkiwał i do którego nie posiada kluczy oraz nad ojczymem nadużywającym alkoholu. Należy podkreślić że główną odpowiedzialność za powstanie szkody w majątku spółdzielni ponosi nie pozwany A. M. (1), a pozwany A. W., gdyż to A. W. jako mieszkaniec powinien zareagować na rozprzestrzeniające się w jego lokalu pluskwy niezwłocznie rozpoczynając dezynsekcję. W ocenie Sądu zasądzenie od pozwanego na rzecz powodowej spółdzielni całości dochodzonej kwoty pozostawałoby w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości, gdyż konsekwencją czynu niedozwolonego pozwanego A. M. (1) polegającego na niedbalstwie – art. 415 k.c.– nieinteresowaniu się lokalem, w którym rozwijały się pluskwy - nie powinien być obowiązek zapłaty na rzecz powodowej Spółdzielni kwoty tak znacznej, bo dochodzącej prawie do 40 tys. zł. Wobec powyższego Sąd poszukiwał rozwiązań kompromisowych. W ocenie Sądu zasadne było zasądzenie od pozwanego A. M. (1) na rzecz powodowej spółdzielni całości kwot należnych za dezynsekcję lokalu nr (...), czyli 2.583 zł (wynikających z faktur VAT nr (...), k. 87-89) oraz kwoty 369 zł (faktura nr (...) – k. 62) oraz połowy kosztów dezynsekcji pozostałych lokalów mieszkalnych i części wspólnych tj. kwoty 18.227,22 zł (36.454,45 zł/ 2). Należy zauważyć, że podobny mechanizm miarkowania odszkodowania zastosował Sąd Apelacyjny w Lublinie, który w sprawie o sygn. akt I ACa 51/13 w wyroku z 17 kwietnia 2013r., uznając art. 5 k.c. za właściwy do zmniejszenia należnego odszkodowania przy braku spełnienia przesłanek z art. 440 k.c.

Odnosząc się w tym miejscu do roszczenia odsetkowego należy wskazać, iż znajdowało ono uzasadnienie w treści art. 481 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§ 1), przy czym, jeżeli stopa odsetek nie była z góry oznaczona, zgodnie z brzmieniem omawianego przepisu od dnia 1 stycznia 2016 r. – odsetki ustawowe za opóźnienie. W ocenie Sądu oznaczenie przez stronę powodową wymagalności kwot składających się na należność główną nastąpiło prawidłowo – zgodnie z dołączonymi do pozwu wezwaniami do zapłaty k. 86 i 93 - (odsetki od kwoty 2.583 zł – za okres od dnia 6 lutego 2016 r. do dnia zapłaty, od kwoty 36.454,45 zł – za okres od dnia 5 marca 2016 r. do dnia zapłaty), za wyjątkiem wymagalności kwoty 369 zł, do zapłaty której pozwani nie zostali wezwani. Z tego też względu za datę wymagalności roszczenia w tej części należało przyjąć datę doręczenia pozwanemu odpisu pozwu – 30 czerwca 2016 r.

Mając to wszystko na uwadze orzeczono, jak w pkt 1 i 2 sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do treści art. 100 k.p.c., w myśl którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W niniejszej sprawie roszczenie powodowej spółdzielni zostało uwzględnione w ok. 54 %, co znalazło odzwierciedlenie w wysokości kwoty zasądzonej na jej rzecz od pozwanego A. M. (1). Sąd zasądził łącznie kwotę 21.179,22 zł. Strona powoda wnosiła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 39406,45 zł. Koszty powoda wyniosły 6788 zł (opłata od pozwu – 1970 zł plus koszty zastępstwa procesowego – 4817 zł) koszty pozwanego obejmowały koszt zastępstwa procesowego - 4817 zł - łącznie 11605 zł, a zatem powód powinien ponieść koszty w wysokości (...),3 zł, a pozwany w wysokości (...),7 zł, W konsekwencji Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę (...),7 zł ( (...),3) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wobec tego, że zarówno pozwany A. W. i pozwany A. M. (1) byli sprawcami szkody ponoszą oni odpowiedzialność solidarną wobec wierzyciela – art. 441 § 1 k.c., czego konsekwencją było to, że Sąd ustalił w wyroku, że co do kwot zasądzonych na rzecz powoda pozwany A. M. (1) odpowiada solidarnie z A. W., którego odpowiedzialność wynika z prawomocnego w stosunku do niego wyroku zaocznego wydanego w niniejszej sprawie przez tut. Sąd w dniu 29 sierpnia 2016 r.

Z:

(...)