Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20.06.2017r. pełnomocnik powódki D. R. wniósł o przywrócenie powódce utraconej przez nią na skutek zachowania pozwanych J. i S. R. posiadania służebności drogi koniecznej z drogi przy ul. (...) w K. przez działkę pozwanych o nr ewidencyjnym 194/16 do działki powódki o nr 194/17, oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, iż powódka jest właścicielem niezabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w K., przy ul. (...), o numerze ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Słubicach prowadzi księgę wieczystą nr (...). Nieruchomość ta powstała na skutek podziału działki (...). Jednocześnie w decyzji Burmistrza S. z dnia 08.04.1988r. zostało stwierdzone, że dla nowo powstałych działek (...) powstaną służebności drogowe, w tym dla nieruchomości powódki przez działki (...). Jednocześnie w kolejnej decyzji o warunkach zabudowy działki pozwanych nr (...) ustalono, że właściciel musi zachować odstęp od działki (...) o szerokości co najmniej 5 metrów w celu zapewnienia dojazdu do działki (...). Po dokonaniu podziału działki (...) na trzy dotychczasowi właściciele Z. i A. C., dokonali sprzedaży tych działek pod warunkiem ustanowienia na działkach (...) służebności drogi koniecznej. Odpowiednia adnotacja została wprowadzona do wszystkich aktów notarialnych dotyczących sprzedaży działek powstałych na skutek podziału. Powódka w sposób nieskrępowany korzystała z dojazdu do swojej działki do lipca 2016r., kiedy wraz z synem A. R. dostrzegła, że szerokość drogi dojazdowej do działki (...) jest na wysokości działki (...)- mniejszy od wymaganej, przez co niemożliwy stał się dojazd do nieruchomości powódki. Pismem z dnia 01.08.2016r. powódka zażądała przywrócenia służebności. W odpowiedzi pełnomocnik pozwanych odmówił, kwestionując istnienie służebności. Na kolejne pismo, tym razem pełnomocnika powódki, pozwani już nie odpowiedzieli.

W odpowiedzi na pozew z dnia 11.08.2017r. pełnomocnik pozwanych wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych bądź według sporządzonego i złożonego spisu kosztów. W uzasadnieniu wskazano, iż pozwani są współwłaścicielami działki nr (...), położonej w K. przy ul. (...). Jest to nieruchomość gruntowa zabudowana domem mieszkalnym. Nieruchomość ta została nabyta w dniu 15.10.2013r. od J. U. w stanie zabudowanym, ogrodzonym i wolnym od jakichkolwiek praw rzeczowych, z wyłączeniem służebności drogi koniecznej ustanowionej na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), które to prawo ujawnione zostało w treści księgi wieczystej. Od czasu nabycia przedmiotowej nieruchomości pozwani nie wprowadzali jakichkolwiek zmian w zakresie przebiegu ogrodzenia, jak i zastanego ciągu pieszo-jezdnego. Zastany układ drogi wewnętrznej, jak i działek sąsiednich pozostaje tożsamy po dziś dzień. J. U. wybudowała na działce nr (...) dom jednorodzinny w sposób zgodny z zaakceptowanym przez organ nadzoru projektem budowlanym, zaakceptowanym uprzednio projektem ciągu pieszo-jezdnego oraz z zachowaniem ustanowionych na rzecz nieruchomości nr 194/16 jak 194/3 służebności gruntowych. Poprzednim właścicielem nieruchomości był M. S. (1), który uzyskał przysądzenie prawa własności działki w drodze postanowienia Sądu Rejonowego w Słubicach. W czasie poprzedzającym przysądzenie prawa własności postępowania egzekucyjnego nie ujawniono żadnych ograniczonych praw rzeczowych, obciążających przedmiotową nieruchomość. Dopiero oświadczenia M. S. (1) oraz J. H., złożone w formie aktu notarialnego doprowadziły do ustanowienia służebności gruntowych tworzących ciąg pieszo-jezdny. Przed M. S. (1) właścicielem działku nr (...) był A. R., który nabył ją na podstawie umowy sprzedaży z dnia 26.05.1998r. od Z. i A. małżeństwa C.. W treści tego aktu notarialnego brak jest zapisu dotyczącego ustanowienia służebności drogi koniecznej dla działki nr (...) oraz zakresu tej służebności. Zarówno istnienia, jak i treści prawa służebności drogi koniecznej nie należy poszukiwać w decyzji o zatwierdzeniu podziału nieruchomości, albowiem określa ona wyłącznie projektowany sposób przeprowadzenia służebności drogi koniecznej. W decyzji nr (...) z dnia 25.06.1998r. o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowaniu terenu dla działki (...) wskazano, iż należy zapewnić służebność gruntową dla działek o nr ewidencyjnym 194/16 oraz 194/17, co potwierdza, iż uprzednio taka służebność nie została ustanowiona. Nie można się jednak zgodzić ze stanowiskiem, że służebność taka została skutecznie ustanowiona w umowie sprzedaży działki nr (...) z dnia 06.07.1998r. z uwagi na zasadę nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet. W dniu zawarcia w/w umowy sprzedaży nieruchomości Z. i A. C. nie byli już właścicielami działki (...), która w okresie wcześniejszym tj. 26.05.1998r. została sprzedana na rzecz A. R.. Powyższe skutkowało tym, że w treści KW prowadzonej dla działek nr (...) brak jest informacji o wspomnianym ograniczonym prawie rzeczowym. Na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy powódka nie wykonywała faktycznego władztwa nad nieruchomością pozwanych w żadnym zakresie, stąd też nie można uznać jej za posiadacza służebności drogi koniecznej. Powódka wskazała, iż do lipca 2016r. w sposób nieskrępowany korzystała z dojazdu do swojej działki, a dopiero po tej dacie niemożliwy stał się dojazd do działki nr (...). Stanowisku takiemu przeczą załączone do odpowiedzi na pozew dowody, które wskazują na fakt, iż działka powódki od kilkudziesięciu lat nie była użytkowana, porosła w całości drzewami i krzewami, a stan drogi dojazdowej od wielu lat pozostaje taki sam. Powyższe prowadzi do uzasadnionego przekonania, że podany przez powódkę termin został wskazany wyłącznie dla zachowania termin wskazanego w treści art. 344 § 2 k.c., podczas gdy roszczenie to w rzeczywistości wygasło. Pełnomocnik pozwanych wskazał, że ogrodzenie pozwanych nigdy nie było demontowane w celu przepuszczenia kogokolwiek do działki nr (...). Przez co najmniej dziesięć lat od dnia sprzedaży nieruchomości na rzecz J. U., właściciele działki nr (...) ani razu nie wykonywali przechodu lub przejazdu przez jej teren. Według wiedzy pozwanych działka powódki ostatni raz była użytkowana na przełomie czerwca/lipca 1998r. Na działce tej nie ma jakichkolwiek zabudowań, które byłyby doglądane. Ponadto decyzja z dnia 25.06.1998r. nr 105/98 o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowaniu terenu wygasła z upływem rocznego terminu, w związku z brakiem wystąpienia przez inwestora z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Działka nr (...) w całości porosła drzewami i krzewami, które unoszą się ponad płot oddzielający działki nr (...).

Pismem z dnia 14.11.2017r. pełnomocnik powódki dokonał zmiany powództwa, w ten sposób, że zamiast roszczenia posesoryjnego wystąpił z roszczeniem petytoryjnym wnosząc o nakazanie solidarnie pozwanym, aby usunęli wszelkie zabudowana z pasa działki nr (...) w K. obejmującego pięć metrów od granicy z działkami nr (...) o 194/25, celem umożliwienia powódce dokonywania przez nią służebności przejazdu przez nieruchomość powodów oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Pełnomocnik powódki w pełni podtrzymał uzasadnienie faktyczne i twierdzenia zawarte w pierwotnym pozwie.

Pozwani podtrzymali żądanie oddalenia powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 08.04.1998r. Burmistrz S. zatwierdził projekt podziału nieruchomości położonej w obrębie miejscowości K., gmina S., oznaczonej numerem ewidencyjnym działki (...), wpisanej do KW (...). W wyniku podziału powstały działki o numerach ewidencyjnych i powierzchni:

- działka nr (...) o powierzchni 999 m2

- działka nr (...) o powierzchni 1004 m2

- działka nr (...) o powierzchni 794 m2

W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że przy zbywaniu działek wydzielonych w wyniku podziału zostanie ustanowiona służebność drogowa odpowiednio:

- dla działki nr (...) służebność drogowa na działce (...)

- dla działki nr (...) służebność drogowa na działce nr (...)

Dowód:

-decyzja nr (...) z dnia 08.04.1998r. k.13

-projekt podziału nieruchomości k.20-22

Decyzją z dnia 25.06.1998r. Burmistrz S. po rozpoznaniu wniosku T. R. ustalił warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla jednorodzinnej zabudowy mieszkalnej wraz z przyłączami instalacyjnymi i zbiornikiem na ścieki na terenie położonym w K. przy ul. (...) nr ewidencyjny gruntu 194/17. W wytycznych dla obsługi infrastruktury technicznej wskazano na obowiązek zapewnienia służebności drogowej dla działek o nr ewidencyjnym 194/16 i 194/17

Dowód:

-decyzja nr (...) z dnia 25.06.1998r. nr RG-II- (...)-125 k.19, k.65-66

W dniu 26.05.1998r doszło do sporządzenia notarialnej umowy sprzedaży, na podstawie której Z. i A. małżonkowie C. sprzedali na rzecz A. R. działki niezabudowanej nr (...) o powierzchni 1.004 m2 położonej w K.. Sprzedaż dokonana została pod warunkiem ustanowienia na sąsiedniej działce nr (...) służebności drogowej na rzecz każdoczesnego właściciela działki władnącej nr (...), jako służebność bezpłatna i dożywotnia. Stąd też strony wniosły o wpisanie w księdze wieczystej bezpłatnej i dożywotniej służebności drogowej na działce (...) na rzecz każdoczesnego właściciela działki władnącej 194/16.

Dowód:

-akt notarialny z dnia 26.05.1998r. rep A nr 473/98 k.75-79

Aktem notarialnym z dnia 06.07.1998r Z. i A. C. sprzedali na rzecz T. R. niezabudowaną działkę nr (...) o powierzchni 797 m2. W § 4 umowy sprzedaży strony ustaliły, iż sprzedaż zostaje dokonana pod warunkiem ustanowienia na sąsiednich działkach nr (...) służebności drogowej na rzecz każdoczesnego właściciela działki władnącej nr (...), jako służebność bezpłatną i dożywotnią.

Dowód:

-akt notarialny rep. A nr 596/98 z dnia 06.07.1998r. k.14-16, k.60-64

T. R. do 2003r. na w/w działce dokonał prac polegających na wyrównaniu terenu.

Dowód:

-zeznania R. K. k.163v.-164

-zeznania D. R. k.165-165v.

W dniu 30.12.2002r. sporządzona została notarialna umowa darowizny, na podstawie której D. R. działając w imieniu i na rzecz T. R. jako jego pełnomocnik darowała sobie samej nieruchomość niezabudowaną położoną w K. przy ulicy (...), gmina S., składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...).

Dowód:

-zeznania D. R. k.k.165-165v.

-akt notarialny rep. A nr (...) k.17-18

Postanowieniem z dnia 12.12.2003r. Sąd Rejonowy w Słubicach przysądził prawo własności działki niezabudowanej o powierzchni 1.004 m2 nr 194/16 położonej w K. przy ul. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Słubicach prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), na rzecz nabywcy M. S. (1). Postanowienie uprawomocniło się z dniem 07.01.2004r.

Dowód:

- postanowienie SR w Słubicach z dnia 12.12.2003r. sygn. akt I Co 639/03 k.80

W dniu 07.04.2004r. M. S. (1) jako właściciel nieruchomości niezabudowanej, położonej w K. przy ul. (...), składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) złożył notarialne oświadczenie o ustanowieniu nieodpłatnej, na rzecz każdoczesnego właściciela działki gruntu położonego w K., gmina S., składającej się działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), służebności gruntowej, polegającej na prawie nieodpłatnego przejścia, przejazdu i przewozu przez działkę gruntu o numerze 194/16 o obszarze 1.004 m2 do działki gruntu o numerze 194/3 o obszarze 0,28 ha – pasem szerokości 2 metry i długości 50 metrów biegnącym obok działki oznaczonej numerem (...).

Dowód:

- akt notarialny nr 2254/2004 z dnia 07.04.2004r. wraz z mapą geodezyjną k.81-84

W tym samym dniu J. H. jako właściciel nieruchomości niezabudowanej, położonej w K. przy ul. (...), składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) złożył notarialne oświadczenie o ustanowieniu nieodpłatnej, na rzecz każdoczesnego właściciela działki gruntu położonego w K., gmina S., składającej się działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), służebności gruntowej, polegającej na prawie nieodpłatnego przejścia, przejazdu i przewozu przez działkę gruntu o numerze 194/3 o obszarze 0,28 ha do działki gruntu o numerze 194/16 o obszarze 1.004 m2 – pasem szerokości 2 metry i długości 100 metrów biegnącym obok działki oznaczonej numerem (...).

Dowód:

-akt notarialny z dnia 07.04.2004r. rep. A nr 2250/2004 wraz z mapą geodezyjną k.85-88

W dniu 31.05.2004r. Burmistrz S. wydał decyzję o warunkach zabudowy ustalając dla M. S. (1) rodzaj i lokalizację inwestycji polegającej na zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej na działce o nr ewid. 194/16 położonej w K. przy ul. (...). Zgodnie z pkt 2 lit. e decyzji określającym warunki obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji dojazd z drogi od ul. (...) poprzez działkę o nr ewid. 194/15 na warunkach i w uzgodnieniu z zarządcą drogi, ponadto należało zachować pas drogi dojazdowej wewnętrznej do działki o nr ewid. 194/17o szerokości 5 m od strony działki o nr ewid. 194/3 (służebność ustanowiona aktem notarialnym).

Dowód:

-decyzja nr (...) z dnia 31.05.2004r. k. 11-12

W dniu 22.02.2005r. sporządzona została notarialna umowa sprzedaży, na podstawie której M. S. (1) i A. S. sprzedali na rzecz J. U. nieruchomość niezabudowaną w postaci niezabudowanej działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) za kwotę 10.000 zł

Dowód:

- akt notarialny rep. A numer (...) z dnia 22.02.2005r. k.89-92

Na działce (...) J. U. wybudowała budynek mieszkalny, którego budowę zakończono pod koniec 2008r. W tym samym roku działka ta została ogrodzona. Przy ogrodzeniu działki uwzględniono przesunięcie granicy działki o 2 metry z uwagi na wytyczenie w/w służebności gruntowo- drogowej.

Dowód:

-zeznania J. U. k. 164-165

-zeznania R. K. k.163v.-164

Decyzją z dnia 06.07.2011r. Burmistrz S. po rozpatrzeniu wniosku J. I R. K. zatwierdził podział nieruchomości położonej w obrębie 8 K. przy ul. (...), oznaczonej numerem ewidencyjnym działki (...) stanowiącej własność J. i R. K.. W wyniku podziału działki (...) powstały działki o następujących numerach ewidencyjnych i powierzchni:

-działka nr (...) o powierzchni 0,0918 ha

-działka nr (...) o powierzchni 0,0918 ha

-działka nr (...) o powierzchni 0,0918 ha

W decyzji wskazano, iż w przypadku zbywania działek wydzielonych w wyniku niniejszego podziału należy ustanowić drogę konieczną.

Dowód:

-decyzja z dnia 06.07.2011r. nr (...)7430-46/10 wraz z projektem podziału nieruchomości k.114-119

W dniu 15.10.2013r. doszło zawarcia notarialnej umowy sprzedaży pomiędzy J. U. a J. i S. małżeństwem R., której przedmiotem była nieruchomość zabudowana jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym oznaczonym numerem porządkowym 9H położonej w miejscowości K. przy ulicy (...), składająca się z ewidencyjnej działki gruntu oznaczonej numerem 194/16 o obszarze wynoszącym 0,1004 ha. J. U. sprzedała w/w nieruchomość w udziałach wynoszących po ½ części na rzecz małżonków J. R. i S. R. za łączną cenę sprzedaży wynoszącą 550.000 zł.

Dowód:

-akt notarialny z dnia 15.10.2013r. rep. A 7818/2013 k.93-96

-treść księgi wieczystej nr (...) k. 97-113

-ogłoszenie z oferty otodom.pl wraz z dokumentacją fotograficzną k.120-122

Pismem z dnia 01.08.2016r. D. R. zwróciła się do pozwanej J. R. o przywrócenie możliwości dojazdu do należącej do niej działki położonej w K. przy ul. (...) (nr działki (...)), na warunkach określonych w decyzji w sprawie podziału działek nr (...) z dnia 08.04.1998r.

Dowód:

-zeznania D. R. k.165-165v.

-pismo powódki z dnia 01.08.2016r. wraz z zpo k.23

W odpowiedzi z dnia 26.10.2016r. pełnomocnik pozwanych wskazał, iż istniejąca zabudowa i zagospodarowanie działki nr (...) pozwalają wykluczyć, by kiedykolwiek istniał przejazd przez tą działkę do działki nr (...). Stąd też nie można mówić o „przywróceniu” dojazdu do nieruchomości powódki przez nieruchomość pozwanych. Dodatkowo pozwanym nie jest znany jakikolwiek tytuł prawny, który uprawniałby właściciela działki (...) do przejazdu przez działkę nr (...). Brak jest także informacji odnośnie zawarcia notarialnej umowy ustanowienia służebności drogowej pomiędzy właścicielem nieruchomości władnącej i obciążonej.

Dowód:

-pismo pełnomocnika pozwanych z dnia 26.10.2016r. k.24-25

Pismem z dnia 06.04.2017r. pełnomocnik powódki wezwał pełnomocnika pozwanych oraz samych pozwanych do przywrócenia możliwości dojazdu do nieruchomości jego mandantki .

Dowód:

- pisma z dnia 06.04.2017r. wraz z dowodami nadania k.26-31

Działka gruntowa nr (...) należąca do powódki stoi nie użytkowana przynajmniej od 2003r. Obecnie jest gęsto zarośnięta krzewami oraz wysokimi akacjami. Od 2003r. powódka ani jej syn nie doglądali działki ani z niej nie korzystali. Stan taki trwał do 2016r.

Dowód:

-zeznania K. C. k.163

-zeznania R. K. k.163v.-164

-zeznania J. U. k.164-165

-zeznania J. R. k.165v.-166

-zeznania R. O. (1) k.173-173v.

-oświadczenie R. O. (1) k.58

-oświadczenie R. K. k.59

-dokumentacja zdjęciowa k.123-134

-protokół oględzin wraz z dokumentacją fotograficzną k.157-161

Sąd zważył co następuje:

Powództwo należało oddalić.

Powódka w niniejszej sprawie początkowo wniosła o przywrócenie posiadania drogi koniecznej dla działki (...) przez działkę pozwanych nr (...). Następnie pełnomocnik powódki dokonał przedmiotowej zmiany powództwa w ten sposób, że w miejsce roszczenia posesoryjnego wystąpił do Sądu z roszczeniem petytoryjnym wnosząc o nakazanie pozwanym, by solidarnie usunęli wszelkie zabudowania z pasa działki nr (...) w K., obejmującego 5 metrów od granicy z działkami nr (...), celem umożliwienia powódce wykonywania przez nią służebności przejazdu przez nieruchomość powodów.

Zgodnie z treścią art. 222 § 2 k.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Natomiast treść art. 251 k.c. stanowi, iż do ochrony praw rzeczowych ograniczonych stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności.

Powódka forsowała twierdzenie, iż zgodnie z decyzją Burmistrza S. z dnia 08.04.1998r. (k.13) przysługuje jej służebność drogi koniecznej przez nieruchomość pozwanych. Wskazać należy, iż zgodnie z treścią w/w decyzji zatwierdzono projekt podziału nieruchomości nr 194/4 w wyniku czego powstały działki o numerach (...). W treści decyzji wskazano, iż podziału dokonano pod warunkiem, iż przy zbywaniu działek wydzielonych w wyniku podziału zostanie ustanowiona służebność drogowa odpowiednio:

-dla działki nr (...) służebność na działce (...)

-dla działki (...) służebność na działce nr (...)

Służebność gruntowa może zostać ustanowiona w drodze czynności prawnej, konstytutywnego orzeczenia sądu, decyzji administracyjnej i zasiedzenia (art. 292 KC). Zasadniczym źródłem powstania służebności gruntowej jest jednak umowa. Służebność może zostać także ustanowiona zapisem windykacyjnym, o którym mowa w art. 9811 KC, jeżeli w chwili otwarcia spadku spadkodawca był właścicielem rzeczy i nie był zobowiązany do jej zbycia (art. 9812 KC). Zaznaczyć należy jednak, iż sama decyzja o podziale nieruchomości nie ustanawia służebności gruntowej. Decyzja administracyjna będąca źródłem służebności gruntowej może zostać wydana na podstawie art. 112 i 120 Ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 124 ust. 1 w/w ustawy przepisy dotyczące wywłaszczenia nieruchomości stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Ust. 4 cytowanego przepisu stanowi, iż organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Natomiast art. 120 cytowanej ustawy wskazuje, że jeżeli zachodzi potrzeba zapobieżenia niebezpieczeństwu, wystąpieniu szkody lub niedogodnościom, jakie mogą powstać dla właścicieli albo użytkowników wieczystych nieruchomości sąsiednich wskutek wywłaszczenia lub innego niż dotychczas zagospodarowania wywłaszczonej nieruchomości, w decyzji o wywłaszczeniu ustanawia się niezbędne służebności oraz ustala obowiązek budowy i utrzymania odpowiednich urządzeń zapobiegających tym zdarzeniom lub okolicznościom. Obowiązek budowy i utrzymania odpowiednich urządzeń ciąży na występującym z wnioskiem o wywłaszczenie. W niniejszej sprawie nie zostały spełnione w/w przesłanki, albowiem decyzja z dnia 08.04.1998r. (k.13) nie zawierała przymusu administracyjnego, nie jest też oparta o w/w przepisy umożliwiające ustanowienie służebności drogi koniecznej, nie została wydana również przez uprawniony do tego organ.

Dalej należy wskazać, iż w dniu 06.07.1998r. nastąpiła sprzedaż działki (...) T. R. (k.14-16). Strony wówczas ustaliły, iż sprzedaż zostaje dokonana pod warunkiem ustanowienia na sąsiednich działkach nr (...) służebności drogowej na rzecz każdoczesnego właściciela działki władnącej nr (...), jako służebność bezpłatna i dożywotnia. Przy czym podnieść należy, iż sprzedający działkę (...) Z. i A. małżeństwo C. nie byli w dacie 06.07.1998r. właścicielami działku (...), albowiem w dniu 26.05.1998r. zbyli ją na rzecz A. R. (k.75-79). Podmiotem uprawnień wynikających ze służebności może być każdoczesny właściciel innej nieruchomości – nieruchomości władnącej – w przypadku służebności gruntowej albo też oznaczona osoba w przypadku służebności osobistych (art. 296 KC), czy też przedsiębiorca, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 KC (art. 3052 KC). Zobowiązanym ze służebności gruntowej jest każdoczesny właściciel nieruchomości obciążonej. Jeżeli nieruchomości te są przedmiotem współwłasności uprawnionymi jak i zobowiązanymi są wszyscy współwłaściciele. Zarówno uprawnionym, jak i zobowiązanym ze służebności gruntowej może być tak osoba fizyczna, jak i osoba prawna, a nawet jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, o której mowa w art. 331 KC, jednak pod warunkiem, iż jest właścicielem nieruchomości odpowiednio – władnącej lub służebnej. Stąd też Z. i A. małżeństwo C. oraz T. R. nie mogli umownie ustanowić i wnosić o wpisanie służebności na nieruchomości 194/16 ponieważ w drodze czynności prawnej może być ustanowiona służebność tylko pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej i osobą trzecią, na rzecz której służebność ma być ustanowiona.

Jak wskazano wyżej działka (...) została w dniu 26.05.1998r. (k.75-79) sprzedana przez Z. i A. małżeństwo C. na rzecz A. R.. A. R. nie nigdy nie ustanowił na działce (...) służebności drogi koniecznej na rzecz działki (...).

Następnie w dniu 12.12.2003r. działka (...) została nabyta w drodze przysądzenia własności po egzekucji komorniczej na rzecz M. S. (1) (k.80), który ustanoiwł służebność drogi koniecznej dla działki nr (...). Dla nieruchomości gruntowej nr 194/17 takowej służebności gruntowej nie ustanowił.

Sama zaś działka gruntowa (...) została sprzedana przez M. i A. S. na rzecz J. U. w dniu 22.02.2005r. W treści decyzji o warunkach zabudowy wydanych dla M. S. (2) (k. 11-12) a dotyczących działki (...) jest mowa o służebności ustanowionej aktem notarialnym, przy czym dotyczyła ona działki (...) należącej do R. K. (obecnie podzielonej na 3 działki – 194/23, 194/24, 194/25).

Dalej wskazać należy, iż w dniu 15.10.2013r. działkę (...) wraz z zabudową domkiem jednorodzinnym oraz ogrodzeniem nabyli pozwani (k.93-96). Pozwana J. R. (k. 165.-166) oraz przesłuchani w sprawie świadkowie: K. C. (k.163v.) , R. K. , J. U. (k.164-165), R. O. (2) (k.173-173v.) zeznali, iż od ponad 10 lat przed wniesieniem pozwu powódka nie korzystała z drogi koniecznej. Wskutek braku jakichkolwiek inwestycji oraz zagospodarowania działka (...) zarosła samosiejkami krzewów i akacji. Obecnie działka ta stanowi lasek akacjowy co potwierdziły oględziny przeprowadzone przez Sąd (k.157-160 wraz z materiałem fotograficznym- k.161). Świadek R. K. zeznał, iż nigdy nie widział ,aby powódka przyjeżdżała na działkę (...) i z niej korzystała. Ostatni raz jakiekolwiek działania na przedmiotowej nieruchomości 194/17 podejmował zmarły w (...) syn powódki T. R., a polegały one na wyrównaniu działki. Powyższe zeznania potwierdziła powódka (k.165). Świadek zeznał, iż w okresie ostatnich ponad 10 lat nic w sposobie zagospodarowania tej działki nie uległo zmianie. J. U. wskazała natomiast, iż od 2005r. działka (...) zawsze była zarośnięta, nikt z niej nie korzystał. Świadek wskazała, iż powódka nigdy nie zwracała się do niej z propozycją zawarcia umowy służebności drogi koniecznej. W 2008r. świadek ogrodziła działkę (...) płotem i wówczas także nikt nie zgłosił jakichkolwiek pretensji. R. O. (3) (k.173-173v.) wskazał, iż działkę (...) sąsiadującą z działką (...) nabył przed 2000r. Od około 10 lat wstecz na swojej działce ulokował kempingi, w których przebywa przez cały okres lata. Zaprzeczył stanowczo aby kiedykolwiek widział powódkę na działce (...). Wskazał, iż akacje z działki powódki przerastają na jego nieruchomość, co wymuszało ich usunięcie z jego działki. Powyższe potwierdzają także zeznania samej pozwanej J. R. (k.165v.-166) i jej ojca K. C. (k.163v.), którzy wskazali, iż od 2013r. do 2016r. na działce (...) nie widzieli powódki; nikt z niej nie korzystał. Pozwana przedstawiła dodatkowo dokumentację fotograficzną, która obrazuje skalę zarośnięcia i zapuszczenia działki (...) (k.123-129). Sąd dał wiarę wyżej wymienionym zeznaniom jako logicznym, konsekwentnym i wzajemnie się uzupełnijącym. Świadkowie ci nie mieli jakiegokolwiek interesu w tym, aby składać niekorzystne dla powódki zeznania. Co zaś się tyczy zeznań samej powódki to w świetle wyżej wymienionych zeznań Sąd podszedł do nich z dużą dozą ostrożności, nie dając im ostatecznie wiary - „korzystałam z tej działki okazjonalnie” – k.165, wchodziłam na tą działkę „kilka razy do roku”- k.137. Wskazać należy, że stan działki, jej zarośnięcie uniemożliwia jakiekolwiek jej użytkowanie, jak i swobodne poruszenie się po nie, j co potwierdziły przeprowadzone przez Sąd oględziny.

Podsumowując: skoro nigdy nie została skutecznie ustanowiona służebność (nie było umowy pomiędzy właścicielem działki (...) a właścicielem działki (...)) to powódka nie może żądać ochrony na podstawie art. 222 § 2 k.c. Nawet przy przyjęciu, iż takowa służebność została ustanowiona, to i tak by ona wygasła w skutek nie wykonywania jej przez 10 lat (art. 293 § 1 k.c.) Ustalając termin wygaśnięcia służebności Sąd uwzględnił niesporne twierdzenia strony pozwanej dotyczące faktu nie korzystania z działki (...) najpóźniej już od końca roku 2003r. (w 2003r zmarł syn powódki, który jeszcze w 2003r. wykonywać miał na działce prace wyrównujące). W tych okolicznościach za najpóźniejszy dzień, w którym uprawnieni zaprzestali wykonywania służebności uznać należało ostatni dzień roku 2003r. Upływ dziesięcioletniego terminu niewykonywania prawa służebności nastąpił zatem z ostatnim dniem 2013r., zatem najpóźniej z dniem 01.01.2014r. służebność ta by wygasła Do biegu 10 letniego terminu opisanego w art. 293 §1 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy o przedawnieniu. Ewentualna przerwa biegu tego terminu mogłaby być spowodowana jedynie przez taką czynność, która podjęta byłaby przed sądem bezpośrednio w celu ochrony naruszonego prawa (art. 123 §1 pkt 1 k.c.). Wskazać należy, że w świetle art. 222 kc w zw. z art. 251 kc powódka miała stosowne środki w celu ochrony jak twierdzi przysługującego jej prawa, lecz w okresie ponad 10 lat dobrowolnie z nich nie skorzystała.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd powództwo oddalił (pkt I wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Pozwani wygrali proces w całości, a zatem należy im się solidarnie od pozwanego zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości. Na koszty procesu poniesione przez pozwanych złożyła się kwota 900 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie powiększonej o kwotę 34 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

ZARZĄDZENIE

1. Odnotować w rep. C

2. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki

3. Za 21 dni lub z apelacją.