Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2017r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Marta Przybylska

Protokolant sekr. sąd. Ilona Pilarczyk

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Kaliszu ---

po rozpoznaniu dnia 18.05.2017r , 29.06.2017 r., 28.09.2017 r.

sprawy S. T.

syn J. i J. z d. S.,

ur. (...) w S.

oskarżonego o to, że

w okresie od lipca 2016r do dnia 14 sierpnia 2016r za pomocą środków masowego komunikowania się, w krótkich odstępach czasu, pomówił M. T. wielokrotnie umieszczając na portalu (...) nieprawdziwe i zniesławiające informacje pomawiające M. T. o postępowanie i właściwości, które poniżyły ją w opinii publicznej oraz naraziły na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska

tj. o czyn z art. 212§1 i 2 kk

1.  uznaje oskarżonego S. T. za winnego tego, że w okresie od 26 lipca 2016r do dnia 14 sierpnia 2016r w miejscowości C. woj. (...) za pomocą środków masowego komunikowania się, w krótkich odstępach czasu z góry powziętego zamiaru, pomówił M. T. wielokrotnie umieszczając na portalu (...) przy użyciu nicków (...), (...), „kradną”, „Były mąż”, (...) nieprawdziwe i zniesławiające informacje pomawiające M. T. o postępowanie i właściwości, które poniżyły ją w opinii publicznej oraz naraziły na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska tj. czynu wyczerpującego znamiona art. 212 § 1 i 2 kk w zw. z art. 12 kk i na podstawie art. 212 § 2 kk i art. 66§1 kk oraz art. 67§1 kk warunkowo umarza postępowanie karne wobec oskarżonego na okres próby 2 (dwóch) lat,

2.  na podstawie art. 67§3 kk w zw. z art. 72 § 1 pkt 2 kk zobowiązuje oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonej w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku poprzez umieszczenie na portalu (...) wpisu o treści : „S. T. przeprasza M. T. za umieszczenie w okresie od 26 lipca 2016r do dnia 14 sierpnia 2016r na portalu (...) przy użyciu nicków (...), (...), „kradną”, „Były mąż”, (...) nieprawdziwych i zniesławiających informacji pomawiających M. T. o postępowanie i właściwości, które poniżyły ją w opinii publicznej oraz naraziły na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska”

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz M. T. kwotę 804 ( osiemset cztery) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania;

4.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (sto) złotych tytułem opłaty.

SSR Marta Przybylska

II K 391/17

UZASADNIENIE

Oskarżony S. T. ma 43 lata. Jest rozwodnikiem mającym na utrzymaniu dwie córki, w wieku 13 i 11 lat. Posiada wykształcenie średnie, z zawodu jest leśnikiem. Z tytułu zatrudnienia w Urzędzie Pocztowym w S. otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 1800-1900 złotych. Uprzednio nie był karany.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 81v, karta karna k. 64, wywiad środowiskowy k.66)

S. T. i M. T. od kilkunastu lat pozostają w związku małżeńskim. Relacje małżonków uległy pogorszeniu, kiedy oskarżycielka prywatna wniosła do sądu pozew rozwodowy. Małżonkowie są w trakcie trwania sprawy rozwodowej przed Sądem Okręgowym w Kaliszu o sygn. akt. I C 826/16. M. T. jest zatrudniona w firmie (...) Sp. z o.o. jako kierownik zmiany.

(dowód: zeznania świadka M. T. k. 82, wywiad środowiskowy k. 66)

W domu małżeństwa T. z internetu korzystają wszyscy domownicy. W domu znajdują się cztery komputery. Dwa z nich to laptopy córek, trzeci laptop jest własnością oskarżonego, czwarty to komputer stacjonarny, który aktualnie jest niesprawny.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego S. T. k.81-82, zeznania świadka M. T. k. 82)

W okresie od 25 lipca 2016r. do 31 lipca 2016 r. oskarżycielka prywatna M. T. wraz z dziećmi przebywała w K. na wakacjach.

(dowód: faktury VAT z dnia 23 lipca 2016 roku z e-podróżnik.pl oraz wydruk z poczty e-mail k. 120-123 )

W dniu 26 lipca 2016 r. o godzinie 19:12:11 oskarżony korzystając z nicku (...), na portalu internetowym (...) na forum dotyczącym (...) Sp. z o.o. umieścił wpis o treści: „W domu są dwa kartony ściereczek z trzy do pięciu reklamówek B. Gum G. T. C. (...) B. (...) lub (...) B. (...) całe zestawy do sprzedaży reklamówki zapachów przygotowanych do sprzedaży przywiozła przed urlopem proszę sprawdzić szafkę”. Następnie w tym samym dniu o godzinie 21:03:42 korzystając z nicku (...), S. T. dodał wpis na w/w portalu internetowym o treści: „My też mamy od nich towar bez FAKT po połowie ceny”. W dniu 27 lipca 2016 r. o godzinie 20:03:27 oskarżony korzystając z nicku „kradną” umieścił wpis o treści: „Nie trzeba było wynosić kartonów zapachów do bagażnika tali na parkingu na P. i tu teraz też tak robisz kamery myślisz że nie łapią wszystkiego pani e dominku”. W dniu 12 sierpnia 2016 r. w godzinach 19:30:37, 19:33:02, 19:58:36, 20:54:17 korzystając z nicku „były mąż”, na portalu internetowym (...) na forum dotyczącym M. (...) Sp. zo.o. umieścił kolejno cztery wpisy. W dniu 14 sierpnia 2016 r. o godzinie 20:03:27 oskarżony korzystając z nicku (...), na umieścił wpis o treści: „Kradną i kradli i będą wynosić do samochody zapachy ale chłopacy z magazynu to jest to i z piz------ można postrzelać tam jest zawsze gdzie”. Numery IP użytkownika korzystającego z nicków (...), (...), „kradną”, „Były mąż”, (...) korzystały z transmisji danych abonenta numeru (...) należącego do S. T..

(dowód: wydruki portalu GoWork k. 9, 128 – 130, pismo z serwisu (...).pl z adresami IP k. 2, zeznania świadka M. T. k. 82, wykaz rekordów (...) k. 102-104, zeznania świadka D. S. k. 83, Z. P. k. 82v )

Bezpośredni przełożony M. T. o wpisach i ich treści dowiedział się od pracowników. Z powodu treści zawartych we wpisach Z. P. wezwał oskarżycielkę prywatną i D. S. na rozmowę. Zarządził również sprawdzenie monitoringu w celu weryfikacji treści zawartych we wpisach. Takie sprawdzenie wobec oskarżycielki prywatnej miało miejsce po raz pierwszy on momentu jej zatrudnienia w firmie.

(dowód: zeznania świadka M. T. k. 82, D. S. k. 83, Z. P. k. 82v)

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wskazał, iż nie jest on autorem wpisów zamieszczonych na portalu. Wskazał, że z internetu w jego domu korzysta również oskarżycielka prywatna i jego małoletnie dzieci.

Wyjaśnienia oskarżonego kwestionujące jego autorstwo wpisów zamieszczonych na portalu (...) nie znajdują zdaniem sądu potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Z załączonego przez oskarżonego wydruku wpisów na w/w portalu wynika, iż pozostali użytkownicy rozpoznali go jako autora wpisów. Dodatkowo z wydruku połączeń (...) sp. z o.o. jednoznacznie wynika, iż osoba posługująca się w/w nickami łączyła się z internetem z numeru należącego do oskarżonego. Nie sposób przyjąć za wiarygodne twierdzenia oskarżonego, iż to inna osoba w jego domu dokonała w/w wpisów. Oprócz oskarżonego z sieci korzysta jedynie oskarżycielka i małoletnie dzieci. Twierdzenie, że to ona sama oskarżyła się o kradzież pozostaje w sprzeczności z zasadami logicznego myślenia.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania oskarżycielki prywatnej M. T., która opisała w jaki sposób zareagował jej bezpośredni przełożony w pracy w związku z treścią wpisów. Zeznania te znajdują pełne potwierdzenie w zeznaniach Z. P. – bezpośredniego przełożonego i D. S..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania Z. P. i D. S. , którzy opisali w jaki sposób dowiedzieli się o wpisach i jakie zostały podjęte czynności wobec oskarżycielki prywatnej w związku z treścią tychże wpisów.

Za wiarygodne należało uznać także zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty, albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie sądu wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje:

Art. 212 § 1 k.k. określa przestępstwo zniesławienia, które polega na pomówieniu innej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub zarazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Kwalifikowana postać zniesławienia (z uwagi na posłużenie się przez sprawcę środkami masowego komunikowania) określona jest w art. 212 § 2 kk . W grę wchodzą wszelkie ogólnodostępne środki, za pomocą których współcześnie odbywa się przekazywanie informacji (np. prasa, radio, telewizja, Internet). Jak podniósł TK w powoływanym w uwadze 1 wyroku z dnia 30 października 2006 r., P 10/06, do środków masowego komunikowania należy zaliczyć "środki łącznie spełniające następujące kryteria: konieczności istnienia masowego odbiorcy, aktualności, krótkotrwałości informacji, publicznego dostępu do niej i szybkiego tracenia na aktualności (przesłanka treści o charakterze masowym), przekazywania informacji w pewnym pakiecie, zinstytucjonalizowania nadawcy oraz istnienia tzw. gate-keepera (kontrolera przekazywanych treści, np. redaktora naczelnego), a zatem egzemplifikując m.in. prasę sensu stricto, radio i telewizję". W wyroku z dnia 7 listopada 2014 r., V KK 231/14, LEX nr 1583243, SN zauważył, że „W określeniu «środki masowego komunikowania» chodzi nie o masową dostępność samego środka, lecz o masową dostępność informacji przekazywanych za jego pomocą”. Por też Z., Zniesławienie, s. 142 i n. (por. Komentarz do Kodeksu Karnego pod red. Violetty Konarskiej – Wrzosek)

Przestępstwo zniesławienia można popełnić tylko w formie działania. Jest to przestępstwo umyślne, które można popełnić zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. Opisane w art. 212 § 1 k.k. penalizowane zachowanie się sprawcy przestępstwa zniesławienia ujęte jest w bardzo syntetycznej formule normatywnej w postaci zwrotu "pomawia". Przepis nie zawiera bliższej charakterystyki, w szczególności nie wskazuje, chociażby w formie przykładowej, jakiego rodzaju czynności mogą być uznane za mające charakter pomawiający. Ustalając w toku wykładni znaczenie normatywne prezentowanego znamienia typu czynu zabronionego konieczne jest zatem odwołanie się do funkcjonującego w społeczeństwie systemu ocen. W rozumieniu słownikowym, termin "pomawiać" oznacza "niesłusznie przypisać coś komuś, zarzucić coś, posądzić, oskarżyć o coś" ( Słownik..., s. 718). Wobec braku normatywnych ograniczeń należy przyjąć, że zniesławienie może być dokonane w każdej formie, umożliwiającej realizację przekazu informacyjnego drugiej osobie.

Treść zniesławiająca dotycząca postępowania pokrzywdzonego odnosi się na ogół do określonego zachowania, np. postępowania nagannego, sprzecznego z zasadami współżycia społecznego czy prakseologią zawodową. Nie musi to być zachowanie sprzeczne z prawem, gdyż wystarczy, aby informacja o tym była zdolna poniżyć pokrzywdzonego lub narazić go na utratę potrzebnego zaufania. Drugi rodzaj zarzutu polega na odniesieniu się sprawcy do właściwości pokrzywdzonego. Skierowany jest więc do jego zindywidualizowanych cech. Są to przymioty mające swoje źródło w osobowości pokrzywdzonego, przy czym również muszą stawiać go w oczach opinii publicznej w niekorzystnym świetle bądź narażać na utratę potrzebnego zaufania. Zachowanie tego typu będzie z reguły negatywnie wartościującą oceną tych przymiotów, skorelowaną z koniecznością posiadania przymiotów pozytywnych, w szczególności w kontekście właściwego funkcjonowania w określonych rolach społecznych. Przez poniżenie w opinii publicznej należy rozumieć każdego rodzaju zdyskredytowanie pokrzywdzonego wśród bliżej nieokreślonego kręgu osób. Skutek ten nie musi jednak nastąpić, gdyż karalne jest już samo stworzenie stanu prawdopodobieństwa jego nastąpienia (chodzi o postępowanie lub właściwości, które "mogą poniżyć"). Narażenie na poniżenie będzie tu obejmować wszelkie negatywne następstwa na płaszczyźnie ukształtowanej opinii o pokrzywdzonym. Z powyższego wynika, że zniesławienie jest przestępstwem formalnym (bezskutkowym), z abstrakcyjnego narażenia. ( por. Komentarz do Kodeksu Karnego pod red. Violetty Konarskiej – Wrzosek)

Dla odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 212 § 1 i § 2 k.k bez znaczenia jest to czy skutek w postaci: nieprzyjemności w pracy, konsekwencji służbowych, niepowodzenia w życiu osobistym rzeczywiście wystąpił. Do realizacji ustawowych znamion konieczne jest narażenie na powstanie tego rodzaju skutków, a nie ich wystąpienie. Przestępstwo to jest przestępstwem skutkowym, lecz skutkiem jest samo narażenie na poniżenie w opinii publicznej lub utratę zaufania potrzebnego do zajmowania stanowiska, a nie to czy ów skutek w postaci poniżenia czy też utraty stanowiska bądź innych negatywnych konsekwencji z nim związanych rzeczywiście wystąpił. W związku z tym argumentacja wskazywana przez obrońcę oskarżonego w mowie końcowej nie mogła zyskać akceptacji sądu. Nie można przy tym zgodzić się z twierdzeniem, aby ocena tego czy doszło do realizacji ustawowych znamion przypisanego oskarżonemu przestępstwa była dokonana poprzez pryzmat subiektywnego odczucia oskarżycielki prywatnej. ( por. wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 6 grudnia 2013 r. sygn.. akt IX Ka 908/13) Dla dokonania oceny czy wpis ma charakter zniesławiający niezbędne są oceny społeczne, środowiskowe w pryzmacie indywidualnych cech pokrzywdzonej oraz konkretnego stanu faktycznego. Należy jednak pamiętać, że w przypadku narażenia na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności punktem wyjścia będą kompetencje niezbędne dla ich wykonywania czy piastowania. Krokiem następnym będzie próba oceny, czy w świetle informacji zniesławiającej mogło dojść do ich zmniejszenia względnie nadwyrężenia. Istotne jest jedynie to, czy były zdatne do narażenia na szwank zaufania potrzebnego pokrzywdzonej do pełnienia określonych funkcji. Odmiennie sytuacja kształtuje się w przypadku narażenia na poniżenie. Nie jest warunkiem koniecznym, aby informacja zniesławiająca równocześnie nadwyrężała zaufanie, choć jest częstym przypadkiem, że taki skutek również wywołuje. Widoczne jest tu rozgraniczenie ataku na godność i ataku na pełnione przez pokrzywdzoną funkcje. ( por. Komentarz do Kodeksu Karnego pod red. Violetty Konarskiej – Wrzosek).

Nie ulega wątpliwości, iż wpisy zamieszczone przez oskarżonego poniżyły M. T. w opinii publicznej oraz naraziły ją na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska kierownika zmiany. Jej bezpośredni przełożony po zapoznaniu się z treścią wpisów przeprowadził z nią rozmowę na ten temat i nakazał sprawdzenie czy treść wpisów jest zgodna z rzeczywistością. Z. P. wskazał, że nie utracił zaufania do pokrzywdzonej, ale uważał, że musi to sprawdzić. Podał, że w momencie uzyskania informacji o wpisach od podwładnych oskarżycielki prywatnej jego zaufanie do M. T. zostało ograniczone, bo treść wpisów mogła okazać się prawdą. To twierdzenie jednoznacznie wskazuje, że treść wpisów naraziła M. T. na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska. Również treść komentarzy dotyczących wpisów oskarżonego, które sam oskarżony przedłożył na ostatnim terminie rozprawy, nie dość że potwierdzają, iż osoby trzecie rozpoznawały go jako autora wpisów to wskazują, iż w odbiorze społecznym wpisy te poniżyły M. T. w opinii publicznej oraz naraziły ją na utratę zaufania.

W przedmiotowej sprawie oskarżycielka zarzuciła oskarżonemu popełnienie przestępstwa z art. 212 § 1 i 2 kk w ten sposób, że w okresie od lipca 2016 r do dnia 14 sierpnia 2016 r S. T. za pomocą środków masowego komunikowania się, w krótkich odstępach czasu, pomówił M. T. wielokrotnie umieszczając na portalu (...) nieprawdziwe i zniesławiające informacje pomawiające M. T. o postępowanie i właściwości, które poniżyły ją w opinii publicznej oraz naraziły na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska.

Rozważając okoliczności przedmiotowej sprawy należy uznać, iż oskarżony umieszczając na portalu (...) nieprawdziwe informacje zniesławił oskarżycielkę prywatną. Używając wskazanych wyżej słów podważył predyspozycje M. T. do sprawowania zajmowanego przez nią kierowniczego stanowiska i poniżył ją w opinii publicznej. Treść wpisów był powodem przeprowadzenia kontroli w firmie, w której jest zatrudniona oskarżycielka prywatna, w celu weryfikacji ich treści. Zawarte przez S. T. we wpisach sformułowania objęte zarzutem aktu oskarżenia nie były wyrażane przez niego w sposób spontaniczny czy też w toku szybkiej wymiany słów, a w sposób zaplanowany i przemyślany. Oskarżony zdawał sobie sprawę, iż zarzucenie oskarżycielce kradzieży na terenie firmy, w której pracuje spowoduje konsekwencje w postaci wszczęcia postępowania wyjaśniającego lub zwolnieniem jej z pracy.

Zgodnie z art. 12 kk dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego. Oskarżony w krótkim odstępach czasu z góry powziętym zamiarem umieszczał na portalu (...) wpisy zniesławiające oskarżycielkę prywatną.

Biorąc pod uwagę powyższe S. T. swoim zachowaniem polegającym na tym, że w okresie od 26 lipca 2016r do dnia 14 sierpnia 2016r w miejscowości C. woj. (...) za pomocą środków masowego komunikowania się, w krótkich odstępach czasu z góry powziętego zamiaru, pomówił M. T. wielokrotnie umieszczając na portalu (...) przy użyciu nicków (...), (...), „kradną”, „Były mąż”, (...) nieprawdziwe i zniesławiające informacje pomawiające M. T. o postępowanie i właściwości, które poniżyły ją w opinii publicznej oraz naraziły na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska wyczerpał ustawowe dyspozycje występku z art. 212 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 12 kk. Sąd z opisu czynu wskazanego przez oskarżycielkę usunął daty w których dokonywane były wpisy z numerów IP 5.172.247.231 i 5.172.255.238 albowiem nie można było ustalić użytkownika w/w adresów.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy będący przedmiotem oceny i analizy sądu pozwolił zatem na przypisanie oskarżonemu winy za zarzucany mu czyn. Zarzucany oskarżonemu czyn był przez niego zawiniony, brak bowiem jakichkolwiek okoliczności wyłączających bezprawność bądź winę oskarżonego. Oskarżony w chwili dokonania zarzucanego mu czynu rozumiał jego znaczenie i mógł pokierować swoim postępowaniem. Oskarżony w chwili czynu miał pełną zdolność prawną, nie znajdował się w żadnej szczególnej sytuacji motywacyjnej.

Wina S. T. oraz społeczna szkodliwość jego czynu nie są znaczne, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości. Oskarżony jest osobą niekaraną, jego dotychczasowy sposób życia, warunki i właściwości osobiste pozwoliły Sądowi uznać, że cele postępowania zostaną osiągnięte i S. T. będzie przestrzegał porządku prawnego. Powyższe okoliczności pozwoliły na orzeczenie przez Sąd, na podstawie art. 66 § 1 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. , o warunkowym umorzeniu wobec niego postępowania, ustalając jednocześnie okres próby 2 lat.

Na podstawie art. 67§3 kk w zw. z art. 72 § 1 pkt 2 kk sąd zobowiązał oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonej w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku poprzez umieszczenie na portalu (...) wpisu o treści : „S. T. przeprasza M. T. za umieszczenie w okresie od 26 lipca 2016r do dnia 14 sierpnia 2016r na portalu (...) przy użyciu nicków (...), (...), „kradną”, „Były mąż”, (...) nieprawdziwych i zniesławiających informacji pomawiających M. T. o postępowanie i właściwości, które poniżyły ją w opinii publicznej oraz naraziły na utratę zaufania potrzebnego do zajmowanego przez nią stanowiska”.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 629 k.p.k. w zw. z art. 628 k.p.k. zasądzając od oskarżonego na rzecz oskarżycielki prywatnej M. T. kwotę 804 zł tytułem kosztów procesu. Jednocześnie Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 100 złotych tytułem opłaty.

SSR Marta Przybylska