Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2017 roku w sprawie z powództwa Skarbu Państwa – W. (...) przeciwko Firmie (...) na skutek sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. w dniu 25 lutego 2016 roku w sprawie o sygnaturze XII Nc 80/16, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo oraz zasądził od Skarbu Państwa – W. (...) na rzecz Firma (...) kwotę 7200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść orzeczenia tj. art. 89 § 1 k.p.c. poprzez dopuszczenie powództwa złożonego przez niewłaściwie umocowanego pełnomocnika – przy pełnomocnictwie nie dołączono dokumentów (odpisu KRS pozwanej spółki) z których by wynikało, że osoby podpisujące pełnomocnictwo były uprawnione do działania na rzecz pozwanej w dniu udzielenia pełnomocnictwa,

2.  mającą wpływ na treść orzeczenia sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji z zebranym w przedmiotowej sprawie materiałem dowodowym, przejawiającą się w:

a)  przyjęciu, iż powód miał obowiązek przekazania pozwanemu projektów budowalnych w zakresie robót dodatkowych podczas, gdy z pisma powoda z dnia 27 czerwca 2011 roku jednoznacznie wynika, iż w ramach negocjacji strony ustaliły, że dokumentacja projektowa nie jest niezbędna, a pozwany sam wrysuje zmiany ustalone z Inwestorem i Użytkownikiem w dokumentację wykonawczą;

b)  przyjęciu, iż zapłata części kar umownych – bez jednoczesnego zakwestionowania pozostałych roszczeń z tego tytułu – nie stanowi uznania niewłaściwego tychże roszczeń,

c)  uznaniu, iż całość należności została zapłacona przez potrącenia podczas, gdy z dokumentów – oświadczeń o potrąceniu wynika, iż potrącono z należności dochodzonych niniejszym pozwem 42.029,29 zł.

W oparciu o wskazane zarzuty strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda roszczenia zgodnie z żądaniem powództwa, a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, co czyni zbędnym ich ponowne przytaczanie w tym miejscu. Ustalenia te Sąd I Instancji poparł wnikliwą i rzetelną analizą zebranych dowodów, a ocena tych dowodów dokonana przez ten Sąd odpowiada zasadom logiki i obejmuje wszystkie okoliczności sprawy. Sąd Rejonowy powołał także prawidłową podstawę prawną orzeczenia, przytaczając w tym zakresie stosowne przepisy. Sąd Okręgowy nie dostrzega naruszenia przepisów prawa materialnego, które zobligowany byłby wziąć pod uwagę z urzędu.

W pierwszej kolejności jako niezasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 89 § 1 k.p.c. Wbrew twierdzeniom strony skarżącej strona pozwana w toku postępowania złożyła pełny odpis KRS pozwanego z dnia 9 września 2016 roku, z którego wynika, iż pełnomocnictwo z dnia 7 października 2014 roku zostało udzielone przez wspólnika pozwanej spółki uprawnionego do jej jednoosobowej reprezentacji (pismo – k. 144, odpis pełny KRS - k. 145-149). Brak jest zatem jakichkolwiek wątpliwości co do uprawnienia osoby udzielającej pełnomocnictwa do działania w imieniu strony pozwanej.

Nietrafny jest również zarzut dotyczący sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Zarzut ten w istocie wiąże się z dokonaną przez Sąd oceną materiału dowodowego, która zdaniem Sądu Okręgowego przeprowadzona została prawidłowo. Poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne znajdują pełne oparcie
w przeprowadzonych dowodach w szczególności w postaci zebranych dokumentów, w tym umowie z dnia 14 listopada 2008 roku oraz z dnia 30 sierpnia 2010 roku. Z tak zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, co nie było również kwestionowane przez żadną ze stron, iż w trakcie wykonywania robót budowlanych wystąpiła konieczność wykonania robót dodatkowych, które nie zostały objęte dokumentacją projektową określającą zakres robót, stanowiących przedmiot zamówienia. Tym samym strony w dniu 30 sierpnia 2010 roku zawarły umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie robót dodatkowych. Zgodnie również z treścią powyższej umowy powód zobowiązał się do dostarczenia Konsorcjum projektu budowlanego wykonawczego w dwóch egzemplarzach
w dniu podpisania umowy. Niewątpliwie zatem powód miał świadomość obowiązku przekazania projektu budowlanego, co - jak trafnie dostrzegł Sąd I instancji - wynikało również z przebiegu spotkań w ramach rad budowy. Jak wynika przy tym z akt sprawy pismem z dnia 14 lipca 2011 roku wyznaczono powodowi dodatkowy termin do dostarczenia projektów ze wskazaniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu Konsorcjum, którego członkiem jest pozwany będzie uprawnione do odstąpienia od umowy. Poza sporem pozostawał fakt, iż powód, pomimo zobowiązania nie dostarczył projektu budowlanego wykonawczego. Twierdzenia powoda, iż przekazanie projektów dodatkowych nie było konieczne, wskazując, że strony zrezygnowały z dodatkowej dokumentacji projektowej, a wykonawca – pozwany miał wykonywać roboty w oparciu o ustalenia z Inwestorem i użytkownikiem budynku nie mogły odnieść zamierzonego skutku, albowiem taki obowiązek wynikał wprost z umowy z dnia 30 sierpnia 2010 roku. Strony nie wprowadziły przy tym żadnych zmian do zawartych umów i zgodnie z postanowieniami § 3 ust. 2 umowy numer (...) oraz §3 ust. 2 umowy nr (...) to na powodzie ciążył obowiązek dostarczenia dokumentacji projektowej. Jak słusznie wskazał przy tym Sąd I instancji brak przekazania przez powoda projektów do umów (...) stoi w sprzeczności z charakterem umowy o roboty budowlane. Przedmiotem zawartych umów na roboty budowlane było wykonanie robót budowlanych, a zatem po stronie pozwanej ciążył obowiązek wykonania obiektu zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, a po stronie powodowej obowiązek dokonania przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, a także do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Nie ulegało również wątpliwości, iż umowy nr (...) zostały zawarte, zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 5 PZP, a konieczność ich zawarcia wynikała z faktu, że bez robót dodatkowych nie można było ukończyć robót podstawowych, a roboty dodatkowe nie były objęte dokumentacją projektową określającą zakres robót, stanowiących przedmiot zamówienia, a tym samym nie stanowiły przedmiotu umowy nr (...).

Skoro powód nie wykonał przewidzianych w art. 647 k.c. obowiązków, Sąd Rejonowy słusznie zważył, iż Konsorcjum było uprawnione do odstąpienia od umowy, co skutkowało jej zniweczeniem ex tunc oraz uchyleniem jej zapisów, w szczególności o obciążaniu przez powoda kosztami poboru wody i energii elektrycznej. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji trafnie zważył, że powód nie ma podstawy prawnej do dochodzenia roszczeń z tytułu opłat za media.

W ocenie Sądu Okręgowego brak jest również podstaw by twierdzić, iż zapłata części roszczeń dochodzonych z jednym wezwaniem i naliczonych na jednej podstawie stanowi uznanie niewłaściwe pozostałej części roszczenia.

Przede wszystkim wskazać należy, że sens instytucji uznania roszczenia polega na tym, że dłużnik zapewnia wierzyciela o wykonaniu zobowiązania, w związku z czym wierzyciel nie musi obawiać się upływu przedawnienia roszczenia, gdyż uznanie powoduje przerwanie biegu przedawnienia, na skutek którego przedawnienie zaczyna biec na nowo. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 11 sierpnia 2011 r (I CSK 703/10, LEX nr 898249). Zdaniem SN, uznanie jest więc przejawem lojalności dłużnika w stosunku do wierzyciela i zapobiega wytaczaniu niepotrzebnych procesów. Sąd Najwyższy stwierdził również, że uznanie niewłaściwe polega na tym, że dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego oświadczenia o uznaniu roszczenia, lecz na podstawie objawów jego zachowania kontrahent może zasadnie przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia. Zatem przy ocenie, czy nastąpiło uznanie niewłaściwe długu należy stwierdzić, czy zachowanie dłużnika miało takie cechy, że rozsądnie oceniający sytuację wierzyciel mógł oczekiwać dobrowolnego świadczenia (M. P.-S., Uznanie długu, Wydawnictwo (...), Ł. 1995, s. 110), czy też sposób zachowania dłużnika nakazuje wystąpienie z żądaniem na drogę sądową, dla uniknięcia skutków ewentualnego przedawnienia roszczenia.

Powszechny jest również pogląd, że uznanie nie musi precyzować wysokości długu ani podstawy prawnej z jakiej owy dług wynika. Właśnie w stosunku do uznania niewłaściwego ma to bardzo duże znaczenie, gdyż w tym przypadku dłużnik uznaje dług po prostu „co do zasady”. W kwestie jego wysokości w ogóle się nie wdaje.

Mając na uwadze powyższe, należało zgodzić się z Sądem I instancji w zakresie, w jakim uznał, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nawet gdyby przyjąć, że dokonanie zapłaty części kwoty stanowiło niewłaściwe uznanie długu, to dotyczy ono tylko tej części która była objęta przelewem. Pozwany miał świadomość wysokości żądania powoda z tytułu zapłaty kar umownych, lecz dokonał zapłaty tylko takiej części tego żądania, jaką uznał za zasadną. Należało podzielić również stanowisko Sądu I instancji, iż dokonane przez powoda potrącenia spowodowały w konsekwencji, iż zobowiązania pozwanego w wysokości 60.991,67 złote z tytułu należności dochodzonych przez powoda w niniejszym postępowaniu sądowym uległy umorzeniu ze skutkiem ex nunc. Z powyższego wynika, iż powód dochodzi od pozwanego spełnionego już w całości świadczenia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądzono od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym ustaloną na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804 z późn. zm.).