Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie X Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2018 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w P.

przeciwko J. B. (1)

o zapłatę

I.  umarza postępowanie co do kwoty 146,63 zł (sto czterdzieści sześć złotych 63/100) w stosunku do pozwanego J. B. (1);

II.  oddala powództwo w stosunku do pozwanego J. B. (1) w pozostałej części;

III.  oddala wniosek powódki o zasądzenie kosztów procesu od pozwanego J. B. (1).

Sygn. akt X GC 23/17

UZASADNIENIE

W dniu 22 czerwca 2016 roku powódka (...) spółka akcyjna w P. wniosła pozew do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko J. B. (2) i P. W. (1) o solidarną zapłatę kwoty 149,38 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 149,35 zł od dnia wniesienia pozwu wraz z kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu powódka wskazała, że zawarła z pozwanymi umowę o świadczenie usługi kompleksowej, na podstawie której powódka zobowiązała się do sprzedaży energii elektrycznej oraz jej dystrybucji na rzecz pozwanych, a pozwani zobowiązali się do odbioru energii i terminowej zapłaty należności. W razie opóźnienia w zapłacie powódka wystawiała pozwanym noty odsetkowe. Na należność dochodzoną pozwem składa się kwota 146,60 zł tytułem zaległości w zapłacie wynikającej z wystawionej przez powódkę faktury VAT oraz naliczone w związku z opóźnieniem w zapłacie tej faktury VAT w kwocie 2,75 zł oraz kwota 0,03 zł tytułem noty odsetkowej.

W dniu 7 września 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany P. W. (1) wniósł sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty zaskarżając przedmiotowy nakaz w całości. Pozwany wyjaśnił, że fakturę VAT, stanowiącą podstawę żądania pozwu opłacił w dniu 5 lipca 2016 roku i wyjaśnił, że opóźnienie w zapłacie wynikało ze złożonej reklamacji w związku z nieprawidłowym naliczeniem należności przez powódkę.

Postanowieniem z dnia 20 października 2016 roku wobec złożenia przez pozwanego P. W. (1) skutecznego sprzeciwu od nakazu zapłaty Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

Pismem z dnia 21 marca 2017 roku powódka wskutek dokonanej przez pozwanego zapłaty kwoty 146,60 w dniu 5 lipca 2016 roku i kwoty 0,03 zł w dniu 27 września 2016 roku, cofnęła powództwo o kwotę 146,63 zł, podtrzymując żądanie w pozostałym zakresie - o zasądzenie odsetek za opóźnienie w kwocie 2,75 zł z dalszymi odsetkami od dnia 22 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty, a także odsetek od kwoty 146,60 zł od dnia 22 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty, a nadto kosztów postępowania. Stanowisko to powódka podtrzymała w piśmie z dnia 27 czerwca 2016 roku.

Postanowieniem z dnia 28 września 2017 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie zawiesił postępowanie w stosunku do J. B. (1).

Postanowieniem z dnia 6 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie podjął postępowanie w stosunku do J. B. (1).

Na rozprawie w dniu 18 stycznia 2018 roku pozwany J. B. (2) wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że wyszedł ze spółki w 2015 roku, wówczas brak było długów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podał, że uzyskał informacje od pozwanego P. W. (1), iż zajmie się on kwestią nieprawidłowego wyliczenia dokonanego przez powódkę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 stycznia 2015 roku powódka (...) spółka akcyjna w P. (jako sprzedawca) zawarła z pozwanymi P. W. (1) i J. B. (1) (jako klientami), prowadzącymi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą P&J G. umowę kompleksową nr (...) o świadczenie usługi kompleksowej polegającej na sprzedaży energii elektrycznej oraz zapewnieniu świadczenia usługi dystrybucji na potrzeby lokalu niemieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...). Na mocy niniejszej umowy sprzedawca zobowiązał się do świadczenia na rzecz klienta usługi kompleksowej polegającej na sprzedaży energii elektrycznej i zapewnieniu świadczenia usługi dystrybucji, natomiast klient zobowiązywał się do odbioru energii i zapłaty za świadczoną usługę kompleksową.
Dowód:

−

umowa k. 58-60.

W dniu 15 grudnia 2015 roku P. W. (1) działając jako wspólnik spółki cywilnej prowadzonej pod nazwą P&J G. wypowiedział umowę zawartą z (...) spółką akcyjną w P.. Wówczas, podczas osobistej wizyty w oddziale spółki ustalono demontaż licznika na dzień 4 stycznia 2016 roku. Ostatecznie licznik zdemontowano w dniu 14 stycznia 2016 roku, w czasie kiedy lokal do którego spółka dostarczała energie nie pozostawał już we władaniu P. W. (1) oraz J. B. (2).

Dowód:

−

wypowiedzenie k. 88,

−

przesłuchanie pozwanego P. W. (1) k. 89-90.

W dniu 15 grudnia 2015 roku podjęta została uchwała przez wspólników spółki cywilnej prowadzonej pod nazwą P&J G. w przedmiocie rozwiązania spółki. W tym samym dniu P. W. (1) oraz J. B. (2) zawarli porozumienie zgodnie z którym cały majątek likwidowanej spółki przejmuje P. W. (1) z obowiązkiem spłaty J. B. (2).

Dowód:

−

uchwała wspólników k,. 108.

W dniu 19 stycznia 2016 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w P. wystawiła P. W. (1), J. B. (2) fakturę VAT tytułem świadczonych usług w okresie od 3 listopada 2015 roku do dnia 14 stycznia 2016 roku na łączną kwotę 146, 60 zł. Na fakturze wskazane zostało również zadłużenie z tytułu noty odsetkowej płatnej do dnia 9 października 2015 roku w kwocie 0,03 zł.

Dowód:

−

faktura VAT k. 55-57.

W dniu 26 stycznia 2016 roku P. W. (1) działając jako wspólnik spółki cywilnej prowadzonej pod nazwą P&J G. złożył reklamacji rozliczenia za usługę kompleksową kwestionując zasadność faktury VAT obejmującej należności naliczone do dnia 14 stycznia 2016 roku mimo wypowiedzenia umowy ze skutkiem na dzień 4 stycznia 2016 roku.

W dniu 2 lutego 2016 roku P. W. (1) działając jako wspólnik spółki cywilnej prowadzonej pod nazwą P&J G. złożył reklamacje na dokonane przez (...) spółkę akcyjną w P. rozliczenie i naliczenie należności tytułem energii elektrycznej w okresie w którym energia nie była pobierana. W treści reklamacji podniesione zostało, że w dniu 15 grudnia 2015 roku złożone zostało wypowiedzenie umowy o świadczenie usługi kompleksowej, zaś zgodnie z ustaleniami licznik energii elektrycznej miał zostać zdemontowany w dniu 4 stycznia 2016 roku, jednak miało to miejsce dopiero w dniu 14 stycznia 2016 roku. W reklamacji podniesione zostało, że odbiorca składał już reklamacje i nie została ona uwzględniona, stąd wnosi o ponowną analizę kwestionując zasadność obciążeń za okres od dnia 4 stycznia 2016 roku do dnia 14 stycznia 2016 roku.

W odpowiedzi na reklamacje E. spólka akcyjna z siedzibą w P. pismem z dnia 27 kwietnia 2016 roku poinformowała, że nie znajduje podstaw do zmiany stanowiska.

Dowód:

−

zgłoszenie k. 66,

−

reklamacja z dn.26.01.2016 r. k. 86,

−

pismo z dn. 27.04.2016 r. k. 87,

−

przesłuchanie pozwanego P. W. (1) k. 89-90.

Pismem z dnia 31 marca 2016 roku E. spólka akcyjna w P. wezwała P. W. (1), J. B. (2) do zapłaty kwoty 146,60 zł tytułem należności za energię elektryczną i świadczone usługi dystrybucji oraz kwoty 0,03 zł tytułem odsetek za przekroczenie terminu płatności.

Dowód:

−

wezwanie do zapłaty k. 54.

W dniu 5 lipca 2016 roku P. W. (1) dokonał na rzecz (...) spółki akcyjnej w P. zapłaty kwoty 146,60 zł. Następnie w dniu 27 września 2016 roku P. W. (1) dokonał wpłaty kwoty 0,03 zł tytułem noty odsetkowej.

Dowód:

−

potwierdzenie przelewu k. 65,

−

przesłuchanie pozwanego P. W. (1) k. 89-90.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w podtrzymanym przez powódkę zakresie okazało się nieuzasadnione.

W rozpoznawanej sprawie powódka pierwotnie dochodziła zapłaty kwoty 149, 38 zł na którą składała się kwota 146, 60 zł tytułem nalezności głównej wynikającej z wystawionej faktury VAT, kwota 2, 75 zł tytułem naliczonych od tej kwoty odsetek ustawowych oraz kwota 0, 03 zł tytułem należności stwierdzonej notą odsetkową. Powyższe żądanie powódka opierała na zawartej z pozwanymi umowie kompleksowej obejmującej usługi sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej.

Dla porządku, na wstępie rozważań zauważyć należy, iż w powódka dochodziła opisanych wyżej kwot od wspólników spółki cywilnej zawierających umowę – pozwanego P. W. (2) – względem którego w dniu 28 września 2017 roku wydany został wyrok umarzający postępowanie oraz oddalający powództwo w pozostałej części oraz pozwanego J. B. (1). Podkreślić należy, iż pozwani na podstawie przepisu art. 864 k.c. ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej, której byli wspólnikami. W tym kontekście zaznaczenia również wymaga, iż zgodnie z art. 375 § 1 k.c. dłużnik solidarny może się bronić zarzutami, które przysługują mu osobiście względem wierzyciela, jak również tymi, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom. Wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne (art. 375 § 2 k.c.).

Strony postępowania łączyła umowa o świadczenie usługi kompleksowej, której przedmiotem jest świadczenie usługi kompleksowej rozumianej, w myśl przepisu art. 3 pkt 30 ustawy Prawo energetyczne jako usługa świadczona na podstawie umowy zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usługi przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usługi przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych i umowy o świadczenie usługi magazynowania paliw gazowych. Z definicji powyższej wynika, że umowa kompleksowa obejmuje w swym zakresie zarówno elementy umowy sprzedaży w rozumieniu art. 535 k.c. w zw. z art. 555 k.c., jak i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji.

Powódka dokonała cofnięcia powództwa ze zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 146, 63 zł w związku z wpłatą dokonaną przez pozwanych w dniu 5 lipca 2016 roku oraz co do kwoty 0, 03 zł z uwagi na wpłatę z dnia 27 września 2016 roku, podtrzymując żądanie pozwu w pozostałym zakresie.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego, aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem powództwa połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Mając na uwadze, że okoliczności niniejszej sprawy nie wskazują, ażeby tak podjęta czynność procesowa naruszała treść art. 203 § 4 k.p.c., zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. postępowanie w cofniętym zakresie w stosunku do pozwanego J. B. (1) należało umorzyć, o czym orzeczono w punkcie I sentencji.

Po dokonanym cofnięciu żądanie powódki o zasądzenie od pozwanego skapitalizowanych na dzień wniesienia pozwu odsetek w kwocie 2,75 zł i dalszych odsetek liczonych od kwoty 149,38zł od dnia 22 czerwca 2016 roku do dnia 5 lipca 2016 roku i od kwoty 2,75 zł od dnia 5 lipca 2016 roku znajduje podstawę prawną w przepisie art. 481 § 1 i 2 k.c. zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Przechodząc do rozważań merytorycznych zauważyć należy, iż w okolicznościach sprawy bezspornym pozostawał fakt zawarcia pomiędzy pozwanymi – P. W. (1), J. B. (2) jako wspólnikami spółki cywilnej a powódką wyżej opisanej umowy, na podstawie której wystawiona została sporna faktura VAT. Pozwany J. B. (2) kwestionując żądanie pozwu podniósł, że zakończył prowadzenie działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej w 2015 roku, jednak zgodnie z informacją uzyskaną od drugiego ze wspólników powódka dokonała nieprawidłowego wyliczenia należności.

Zgodnie z podstawową regułą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wskazuje się w orzecznictwie ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. polega z jednej strony na obarczeniu strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07). W świetle reguły procesowej zawartej w art. 232 k.p.c. strony są bowiem obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższe jednoznacznie wskazuje zatem, że Sąd powinien przyjąć za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący. Na gruncie przedmiotowego sporu oczywistym było, że to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności przemawiających za istnieniem oraz wysokością zgłoszonego roszczenia, któremu to obowiązkowi powódka nie sprostała.

Podkreślenia wymaga, iż rozpoznając sprawę Sąd – mimo, iż należność główna została ostatecznie po wytoczeniu powództwa uregulowana – nie był w stanie w oparciu o dostępny materiał dowodowy ustalić, czy roszczenie dochodzone pozwem było wymagalne w dacie wskazywanej przez powódkę. Należy mieć bowiem na względzie, iż powódka oprócz bardzo ogólnej, bez szczegółowych postanowień umowy, z której co należy podkreślić nie wynikał ani sposób dokonywania płatności ani termin w którym należność za wykonaną usługę powinna zostać zapłacona, nie przedstawiła żadnych dalszych dowodów, w których kwestie te – istotne w kontekście zasadności żądania odsetkowego - zostałyby uregulowane. W konsekwencji Sąd nie był w stanie ustalić czy termin płatności wskazany w fakturze objęty był konsensusem stron – odpowiadał terminowi ustalonemu w umowie, co więcej nie był także w stanie zweryfikować czy początek biegu terminu płatności uzależniony był od daty wystawienia faktury VAT czy też nie był powiązany z momentem doręczenia jej odbiorcy. W konsekwencji - wobec braku możliwości ustalenia tych okoliczności – niemożliwym okazało się ustalenie daty wymagalności należności, a tym samym wysokości należnego przez powódkę roszczenia odsetkowego.

Mając na uwadze powyższe, powództwo o zapłatę odsetek skierowane przeciwko J. B. (2) jako niedostatecznie wykazane, podlegało oddaleniu.

Nie bez znaczenia w kontekście rozstrzygnięcia sprawy pozostawały także okoliczności związane ze wszczętym przez pozwanego P. W. (1) – jako byłego wspólnika spółki cywilnej, w której status taki posiadał także J. B. (2), postępowaniem reklamacyjnym, w toku którego odbiorca sprzeciwiał się obowiązkowi uregulowania należności w ustalonej przez powódkę wysokości. Należy mieć bowiem w tym zakresie na względzie, iż w dniu 15 grudnia 2015 roku pozwani dokonali rozwiązania umowy spółki cywilnej, zawierając porozumienie w świetle którego cały majątek likwidowanej spółki przejąć miał P. W. (1), stąd czynności związane z zobowiązaniami wspólników tej spółki względem powódki, a więc w istocie czynności mające prowadzić do prawidłowego wyliczenia nalezności podejmował pozwany P. W. (1). W przedstawionych przez pozwanego P. W. (1) okolicznościach, udowodnionymi stosownymi dowodami, Sąd uznał, że okresu w którym pozwani opóźniali się z zapłatą należności wynikającej z faktury VAT – w okolicznościach niniejszej sprawy - nie sposób uznać za opóźnienie w rozumieniu art. 481 k.c. Podkreślenia bowiem wymaga, że pozwany P. W. (1) świadomie wstrzymywał się z zapłatą należności do rozpoznania reklamacji którego, jak wynika ze zgłoszenia (k.66) do września 2016 roku nie otrzymał. Z przesłuchania pozwanego P. W. (1) wynika, iż nie uchylał się on od obowiązku zapłaty nalezności za pobraną energie, jednakże składanymi reklamacjami dążył do prawidłowego ich wyliczenia.

Należy mieć także na względzie, że powódka w toku postępowania nie wykazała, aby jak twierdzi w pozwie, monitowała pozwanych o dokonanie zapłaty i prowadziła negocjacje celem rozwiązania sporu.

Natomiast bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawał fakt, iż pozwany P. W. (2) ostatecznie zapłacił zaległość po wytoczeniu powództwa. W toku przesłuchania pozwany P. W. (2) podał, że uczynił to dla zamknięcia sprawy, a informację o wciąż istniejącej zaległości otrzymał dopiero przy okazji zawierania umowy z powódką na dostarczane energii do innego lokalu. Niezależnie jednak od powyższego, podkreślić należy, iż kwestia dokonania zapłaty zobowiązania spółki cywilnej przez jednego z jej wspólników w żaden sposób nie może prowadzić do przyjęcia, iż drugi ze wspólników uznaje daną należność za zasadną.

W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa

W konsekwencji powyższego w punkcie III wyroku Sąd, działając na podstawie art. 101 k.p.c. oddalił żądanie powódki o zasądzenie kosztów postępowania. W ocenie Sądu powódka wystąpiła z niniejszym powództwem przedwcześnie, a pozwany w zasadzie nie dał podstaw do jego wytoczenia. Sąd zwrócił bowiem uwagę, że choć powódka przedstawiła dowód z którego wynika, że sporządziła wezwanie do zapłaty zaległości, nie przedstawiła dalszych dowodów wskazujących, że wezwanie to zostało pozwanym doręczone (lub chociażby nadane w placówce pocztowej). Powyższe jest o tyle istotne, iż na gruncie okoliczności sprawy przyjąć można, że gdyby powódka dochowała należytej staranności w dążeniu do polubownego załatwienia sprawy albo należycie poinformowała pozwanych o kwestii rozpatrzenia reklamacji, stanie zadłużenia, to należność ta zostałaby uregulowana bez potrzeby kierowania na drogę sądową postępowania sądowego.