Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 kwietnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Prezes SO Robert Pelewicz /spraw./

Sędziowie: SSO Małgorzata Szwedo-Dec

SSO Adam Bąk

Protokolant: st. sekr. sąd. Marta Tutro

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu – Edwarda Podsiadły

w sprawie S. S.

podejrzanego o popełnienie przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 223 § 1 k.k.

na posiedzeniu w dniu 10 kwietnia 2013 r.

wskutek zażalenia obrońcy skazanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w M. z dnia 20 marca 2013 roku w sprawie sygn. II Kp 116/13 w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym

na podstawie art. 437 § 1 kpk

p o s t a n o w i ł:

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie

UZASADNIENIE

Na posiedzeniu w dniu 20 marca 2013 roku w sprawie sygn. II Kp 116/13 Sąd Rejonowy w M. uwzględniając wniosek Prokuratora Rejonowego w M. złożony w postępowaniu przygotowawczym w sprawie sygn. 1 Ds 173/13/Sp(c) - zastosował wobec S. S. jako podejrzanego o popełnienie przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 223 § 1 k.k. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy tj. do dnia 17 czerwca 2013 roku. W uzasadnieniu wymienionego postanowienia Sąd I instancji podniósł, że materiał dowodowy zebrany w dotychczasowym stadium postępowania przygotowawczego wskazuje na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzucanego mu czynu (w rozumieniu przesłanek z art. 249 § 1 k.p.k.), natomiast z uwagi na uzasadnioną obawę matactwa (w rozumieniu przesłanek z art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.), grożącą wymienionemu podejrzanemu „surową karę” (w rozumieniu przesłanek z art. 258 § 2 k.p.k.) oraz uzasadniona obawę popełnienia przez podejrzanego kolejnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu (w rozumieniu przesłanek z art. 258 § 3 k.p.k.), przy jednoczesnym braku przesłanek z art. 259 § 1 k.p.k. - zachodziła uzasadniona konieczność zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego przez zastosowanie najsurowszego środka zapobiegawczego.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożył obrońca podejrzanego S. S..

W przedmiotowym środku zaskarżenia obrońca podejrzanego zarzucił obrazę przepisów art. 257 § 1 i art. 258 § 1, 2 i 3 k.p.k. poprzez:

a) błędne założenie, że podejrzany działał w zamiarze pozbawienia życia pokrzywdzonych, skoro zważywszy na narzędzie i sposób działania wykluczał obrażenia skutkujące śmiercią, wobec faktu, że spowodowały rozstrój zdrowia na okres poniżej 7 dni,

b) nieuwzględnienie, w dostateczny sposób bezspornego faktu choroby psychicznej podejrzanego,

c) nie umieszczenie podejrzanego w szpitalu psychiatrycznym, co pozbawia go możliwości szybkiego i skutecznego leczenia.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca podejrzanego wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i odstąpienie od stosowania najostrzejszego środka zapobiegawczego.

Sąd Okręgowy stwierdził, co następuje:

Zażalenie obrońcy podejrzanego S. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Odwoławczy uznał za logiczne i trafne wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia stanowisko Sądu Rejonowego, co do wykazania przez materiał dowodowy (w szczególności zeznania pokrzywdzonych: M. K., Z. S., K. K. i I. C. oraz wyjaśnienia podejrzanego S. S., jak również pozaosobowy materiał dowodowy w postaci m.in. opinii biegłych i protokołów oględzin i zatrzymania rzeczy) istnienia przesłanki w postaci „dużego prawdopodobieństwa” - w rozumieniu art. 249 § 1 kpk - popełnienia przez S. S. zarzuconych mu czynów, stanowiących przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 223 § 1 k.k.

Nie można w tym miejscu zgodzić się z tezą skarżącego, że Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu błędne przyjął, iż podejrzany działał w zamiarze pozbawienia życia pokrzywdzonych, skoro zważywszy na narzędzie i sposób działania, doszło do obrażeń powodujących rozstrój zdrowia na okres poniżej 7 dni. Nie przesądzając w niczym kwestii kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego podejrzanemu, zdaniem Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu na obecnym etapie postępowania wystarczający dla przypisania podejrzanemu zamiaru pozbawienia życia pokrzywdzonych jest sam fakt użycia przez niego niebezpiecznego narzędzia w postaci siekiery i zadania nią ciosów w newralgiczne dla życia i zdrowia ludzkiego części ciała (zob. wyrok SA w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2011 r., II AKa 70/11, LEX nr 1102645; wyrok SA w Krakowie z dnia 23 marca 2010 r., II AKa 19/10, KZS 2010, z. 5, poz. 28; wyrok SA w Krakowie z dnia 27 lutego 1992 r., II AKr 181/91, KZS 1992, z. 3-9, poz. 55; wyrok SA w Krakowie z dnia 17 czerwca 1992 r., II AKr 96/92, KZS 1992, z. 3-9, poz. 56; wyrok SN z dnia 3 grudnia 1981 r., I KR 268/81, OSNPG 1982, nr 5, poz. 64; wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1979 r., RNw 3/79, OSNPG 1979, nr 10, poz. 127).

Przy uwzględnieniu zatem rodzaju przestępstw zarzuconych podejrzanemu (m. innymi zbrodni zagrożonej karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 8 lat) i wskazanych wymienionym materiałem dowodowym, okoliczności działania (z użyciem siekiery) - uzasadnionym jest przekonanie o grożącej oskarżonemu S. S. „surowej karze” (w rozumieniu przesłanki z art. 258 § 2 k.p.k.).

O uzasadnionej okolicznościami sprawy potrzebie stosowania (celem zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego) tymczasowego aresztowania, z uwagi na grożącą sprawcom „surową karę”, kilkakrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy.

Zgodnie z tezą wyrażoną przez ten Sąd w postanowieniu z dnia
19 listopada 1996 r. (sygn. IV KZ 119/96 – OSP 1997/4/74) – jeżeli przedmiotem zarzutu jest zbrodnia lub umyślny występek zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, to z mocy prawa istnieje domniemanie, że może być konieczne wymierzenie surowej kary, a groźba wymierzenia takiej kary może skłaniać podejrzanego (oskarżonego) do podejmowania działań zakłócających, czy wręcz uniemożliwiających prawidłowy tok postępowania.

Z powyższym orzeczeniem Sądu Najwyższego koreluje inne (postanowienie z dnia 28 czerwca 2001 r. wydane w sprawie sygn. II KKN 74/99), zgodnie z którym: „Jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo Sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą”.

W niniejszej sprawie zachodzą również przesłanki szczególne z art. 258 kpk. Trafne jest stanowisko Sądu I instancji, że ze względu na fakt, iż podejrzany zamieszkuje wspólnie z pokrzywdzonym Z. S., który jest jego bratem, zachodzi uzasadniona obawa, że będzie nakłaniał go do złożenia fałszywych zeznań lub w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie. Pogląd ten jest tym bardziej uzasadniony, że w toku dalszego postępowania przygotowawczego zasadnym jest przeprowadzenie szeregu czynności dowodowych, w tym uzyskanie opinii psychiatrycznej biegłych odnośnie stanu zdrowia psychicznego podejrzanego, pozyskanie opinii z przeprowadzonych badań śladów i przedmiotów zabezpieczonych na miejscu zdarzenia, dokładnego ustalenia i przesłuchania bezpośrednich świadków zdarzenia oraz uzyskania wywiadu kuratora zawodowego. Mając na względzie przyjętą przez podejrzanego S. S. linię obrony (podejrzany nie przyznaje się do popełnienia zarzuconych mu czynów, jednakże wyjaśniając częściowo potwierdza zeznania pokrzywdzonych), a jednocześnie konieczność przeprowadzenia w sprawie dalszych dowodów należy dojść do wniosku, że obawa wpływania przez podejrzanego na zeznania świadków, bądź próba utrudniania w inny bezprawny sposób dalszego toku postępowania jest realna.

Kolejną przesłanką przemawiającą za zastosowaniem środka izolacyjnego w postaci tymczasowego aresztowania jest uzasadniona obawa, że podejrzany, któremu zarzucono umyślny występek popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza, że popełnieniem takiego przestępstwa groził (art. 258 § 3 kpk).

Jak wynika z zeznań pokrzywdzonej M. K., podejrzany już wcześniej odgrażał się jej, że ją zabije (k.8v) .

W ocenie Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu wszystkie te okoliczności uzasadniają obawę, że podejrzany przebywając na wolności i zamieszkując wspólnie z pokrzywdzonym może popełnić ponownie przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu na szkodę pokrzywdzonego Z. S. lub jego dziewczyny M. K., która często bywa gościem w domu Z. i S. S..

Z tych względów Sąd Okręgowy orzekając w postępowaniu odwoławczym uznał, że w stosunku do podejrzanego S. S. zachodzą – odnośnie zastosowania wobec niego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania – przesłanki z art. 258 § 1 pkt 2 i § 2 i § 3 k.p.k.

Wobec podejrzanego nie zachodzą przesłanki do odstąpienia od tymczasowego aresztowania, o których mowa w art. 259 k.p.k. Rację należy przyznać Sądowi I instancji, że wprawdzie S. S. leczył się psychiatrycznie i stan jego zdrowia psychicznego będzie przedmiotem opinii biegłych psychiatrów, jednakże osadzenie podejrzanego w areszcie śledczym nie spowoduje dla jego życia i zdrowia poważnego niebezpieczeństwa jak również nie spowoduje wyjątkowo ciężkich skutków dla podejrzanego lub jego najbliższej rodziny ( S. S. jest bezdzietnym kawalerem, nie pracuje i nie posiada nikogo na utrzymaniu).

Nadto zauważyć należy, że na obecnym etapie postępowania nie można w ramach tymczasowego aresztowania izolować podejrzanego w szpitalu psychiatrycznym, jak tego żąda obrońca podejrzanego. S. S. nie został jeszcze przebadany przez biegłych psychiatrów, a umieszczenie tymczasowo aresztowanego w zakładzie leczniczym jest kwestią wymagającą wiadomości specjalnych, zatem winno zostać poprzedzone badaniem podejrzanego przez biegłych lekarzy psychiatrów (zob. T. Grzegorczyk, Kodeks Postępowania Karnego- Komentarz, s. 680, Zakamycze 2003.; T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. III, Warszawa 2001, s. 545.,Podręczniki LexisNexis , S. Waltoś, Zawieszenie postępowania w świetle przepisów nowego kodeksu postępowania karnego, Pal. 1970, nr 12, s. 39.)

Zważywszy wszystkie wyżej wymienione ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy orzekając w postępowaniu odwoławczym podzielił trafność stanowiska Sądu Rejonowego, że aktualnie, właściwym i koniecznym dla pełnego zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego jest środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, ponieważ żaden inny środek zapobiegawczy nie spełniłby powyższych wymogów.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, przy uznaniu braku uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zażalenia obrońcy podejrzanego S. S., Sąd Okręgowy orzekając na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. – utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.