Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W przedmiotowej sprawie uwzględniono wniosek Prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary bez przeprowadzania rozprawy albowiem okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazywała, że cele postępowania zostaną osiągnięte.

Wobec powyższego Sąd stosownie do art. 424 § 3 kpk ograniczył zakres uzasadnienia do wyjaśnienia podstawy prawnej tego wyroku oraz wskazanych rozstrzygnięć.

W oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy przeciwko M. J. o czyn z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 11 marca 2017 roku M. J., uderzając rękoma, wybił dwie szyby wiaty przystankowej w miejscowości W.. Działał przy tym publicznie i bez powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego. Swoim czynem spowodował na rzecz Gminy R. starty w wysokości 984 zł.

M. J. przesłuchany w charakterze podejrzanego dnia 19 kwietnia 2017 roku przyznał się do uszkodzenia wiaty przystankowej. M. J. wyjaśnił, że wcześniej spożywał alkohol i bez żadnego powodu uderzał w szyby wiaty przystankowej. Oskarżony przyznał, że nie wie, dlaczego tak uczynił, za co jest mu wstyd. Oskarżony wyraził też wolę i gotowość dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karanej i skorzystania z dobrodziejstwa instytucji przewidzianej w przepisie art. 335 kpk (k. 26). Przesłuchany dnia 08 maja 2017 roku, podtrzymał swoje wcześniejsze wyjaśnienia i wyraził zgodę na wymierzenie mu kary 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym z obowiązkiem kontynuowania nauki i powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, a także orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w całości i zwolnienie z kosztów postępowania (k. 35v).

Wniosek w trybie art. 335 § 1 kpk został przez Prokuratora skierowany do Sądu. Sąd uwzględnił wniosek Prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary bez przeprowadzenia rozprawy, albowiem okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazywała, że cele postępowania zostaną osiągnięte.

Nie budzi wątpliwości, że M. J. w dniu 11 marca 2017 roku w miejscowości W. działając publicznie i bez powodu oraz okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego uszkodził wiatę przystanku autobusowego poprzez to, że wybił dwie szyby wiaty przystankowej, powodując starty w wysokości 984 złotych na rzecz Gminy R., to jest dopuścił się przestępstwa z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk.

Odpowiedzialności przewidzianej w art. 288 § 1 kk podlega ten, kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku. Zniszczenie, uszkodzenie lub uczynienie niezdatną do użytku rzeczy skutkujące szkodą majątkową nieprzekraczającą 1/4 najniższego miesięcznego wynagrodzenia stanowi wykroczenie z art. 124 kw.

Zachowanie się sprawcy przedmiotowego przestępstwa przybierać może różne formy. Zniszczenie rzeczy polega na jej unicestwieniu. Uszkodzenie łączy się z taką zmianą materii rzeczy, że nie może ona stale lub czasowo służyć w pełni celom, do których była przeznaczona. Czynienie zaś niezdatnym do użytku obejmuje takie wypadki, w których rzecz nie została wprawdzie zniszczona ani uszkodzona, lecz mimo to nie nadaje się do użytku. (W. Świda, Prawo karne, Warszawa 1989, s. 494; A. Marek, Prawo..., 2001, s. 569).

Z punktu widzenia wyczerpania znamion przestępstwa z art. 288 § 1 bez znaczenia prawnego pozostaje fakt, którą z jego postaci, tj. zniszczenie lub uszkodzenie mienia przypisano sprawcy. W świetle prawa są to formy całkowicie równorzędne (postanowienie SN z 22 stycznia 2014 r., III KK 471/13, LEX nr 1424898).

Przedmiotem wykonawczym tego przestępstwa jest cudza rzecz, ruchoma i nieruchoma, w rozumieniu art. 45 kc, z uwzględnieniem art. 115 § 9 kk. Istotne jest, aby rzecz, na którą oddziałuje sprawca, nie stanowiła jego własności. Nie stanowi realizacji znamion przestępstwa określonego w art. 288 § 1 kk. zniszczenie, uszkodzenie lub uczynienie niezdatną do użytku rzeczy niczyjej, jak i rzeczy stanowiącej własność sprawcy.

Podmiotem przestępstwa z art. 288 § 1 kk może być każdy, jest to bowiem przestępstwo powszechne. Omawiany czyn jest przestępstwem materialnym. Skutkiem jest zniszczenie, uszkodzenie lub niezdatność do użytku rzeczy, a także szkoda majątkowa przekraczająca 1/4 najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Przestępstwo z art. 288 § 1 kk. może być popełnione wyłącznie umyślnie w obu postaciach zamiaru, tj. bezpośrednim i ewentualnym.

Występkiem o charakterze chuligańskim, o którym mowa w art. 57a § 1 kk, zgodnie z ustawową definicją zawartą w art. 115 § 21 kk jest występek polegający na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.

W zarzucie postawionym oskarżonemu wskazano, iż działał on publicznie i bez powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.

Przesłanka "działania bez powodu" lub z "oczywiście błahego powodu" odnosi się do motywacji (pobudek) podjętego działania. Ma ona charakter subiektywny, ale oceniana powinna być na podstawie przyjmowanych w społeczeństwie kryteriów, ocen i wartości. (Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 2 października 2013 r., VII Ka 822/13, LEX nr 1715935)

Sąd Okręgowy w Białymstoku, w wyroku z dnia 24 października 2014 r., sygn. VIII Ka 689/14 stwierdził, że: „koniecznym znamieniem czynu o charakterze chuligańskim jest to, aby sprawca przez swój czyn okazał w szczególności rażące lekceważenie porządku prawnego. Nie chodzi tu jednak o motywację sprawcy, rozumianą jako chęć okazania lekceważenia tych zasad, ale wydźwięk jego czynu w otoczeniu, które zetknęło się z czynem. Ta przesłanka jest spełniona wówczas, gdy sprawca, podejmując bezprawne zachowanie, nie liczy się z interesem jednostkowym lub całej zbiorowości, przy czym owo lekceważenie odbiega znacznie od przeciętności, jest rażące”.

M. J. uderzając rękoma w wiatę przystankową, dokonał jej uszkodzenia. Jak przyznał sam oskarżony, bez żadnego powodu uderzał w jej szyby. Z jego relacji nie wynika, by był on w jakiś sposób sprowokowany do agresywnego zachowania czy ktoś go do tego namówił. Zarzucanego czynu dokonał umyślnie i wykazał rażące lekceważenie porządku prawnego. Nadto miejsce i sposób jego działania mogły być dostrzegalne dla nieokreślonej liczby osób. Świadkiem tego zdarzenia byli zresztą jego koledzy. Fakt, iż oskarżony działał pod wpływem alkoholu nie stanowiło okoliczności usprawiedliwiającej jego zachowanie. Niewątpliwie czyn M. J. miał charakter chuligański tj. dopuścił się on umyślnego zamachu ma mienie, działał publicznie i bez powodu, okazując przy tym lekceważący stosunek dla porządku prawnego. W wyniku działania oskarżonego powstała szkoda w wysokości 984 zł. Zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona określone w art. 288 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk. Należy podkreślić, że oskarżony przyznał się do popełniania tego czynu.

Okoliczności popełnienia czynu przez oskarżonego, jak i jego wina nie budzą wątpliwości. Oskarżony od początku przyznawał się do stawianego mu zarzutu. W ocenie Sądu przyznanie się M. J. jest wiarygodne i znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym w postaci zeznań świadków (k. 1-5, 14-15; k. 21-22 ), protokołu zatrzymania rzeczy (k. 8-10), dokumentacji fotograficznej (k.13), kosztorysu (k.17), płyty DVD (k.18), protokołu oględzin rzeczy (k. 30-31) i danych o karalności (k. 33).

Sąd uznając, że wina i okoliczności popełnienia czynu zabronionego przez oskarżonego nie budzą żadnych wątpliwości, uwzględnił wniosek oskarżyciela publicznego o dobrowolne poddanie się karze złożony w trybie art. 335 § 1 kpk. W myśl tego przepisu prokurator może wystąpić do Sądu zamiast z aktem oskarżenia z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie wobec oskarżonego uzgodnionych z nim kar lub środków karnych. Przesłanką do wystąpienia przez oskarżyciela publicznego z takim wnioskiem jest to, aby czyn zarzucany oskarżonemu stanowił występek, a oskarżony przyznawał się do winy i w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia czynu zabronionego oraz wina nie budziły wątpliwości. Ponadto postawa oskarżonego musi wskazywać na to, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Zdaniem Sądu w rozpatrywanej sprawie wszystkie przesłanki uzasadniające wystąpienie do Sądu z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze przez M. J. zostały spełnione. Propozycje wskazane we wniosku są zgodne z zasadami wymiaru kary, a cele postępowania karnego sprecyzowane w przepisie art. 2 kpk zostały osiągnięte pomimo nieprzeprowadzenia rozprawy. Oskarżony wyraził wolę dobrowolnego poddania się karze i przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, przy czym przyznanie to w świetle ustalonego stanu faktycznego nie budzi żadnych wątpliwości Sądu i sprawstwo oskarżonego znajduje potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dowodach.

Mając na względzie powyższe, Sąd wymierzył oskarżonemu, po zastosowaniu art. 37a kk i na podstawie art. 288 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 kk i art. 35 § 1 kk karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym.

Podstawę wymiaru wskazanej kary stanowił przepis art. 37a kk, pozwalający Sądowi, w przypadku przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, na orzeczenie grzywny lub kary ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1, 2 lub 4 kk, zamiast kary pozbawienia wolności.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd miał na uwadze dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 kk. Oceniając przedmiotową sprawę Sąd uznał, że nie ma wystarczających przesłanek do orzekania wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, albowiem cele przed nią stawiane w sposób pełny może spełnić kara łagodniejszego rodzaju – kara ograniczenia wolności. Orzeczenie kary grzywny byłoby w ocenie Sądu niecelowe, z uwagi na to, że oskarżony nie ma obecnie stałej pracy, ponieważ uczy się.

Za wymierzeniem oskarżonemu kary ograniczenia wolności przemawiała konieczność orzeczenia wobec oskarżonego kary bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, gdyż w ocenie Sądu tylko wykonanie kary wobec oskarżonego pozwoli mu zrozumieć naganność jego zachowania, uwzględniającą całokształt okoliczności popełnienia przestępstwa. Jednocześnie Sąd miał na względzie, iż kara ograniczenia wolności jest karą łagodniejszą od kary pozbawiania wolności i w przypadku oskarżonego będzie ona karą adekwatną do stopnia winy oskarżonego jak również stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu, a okoliczności i rodzaj popełnionego przez oskarżonego przestępstwa nie uzasadniają wymierzenia oskarżonemu kary pozbawienia wolności. Kara ta w ocenie Sądu odniesie swoje cele wychowawcze i zapobiegawcze względem oskarżonego, zaś kara pozbawienia wolności byłaby karą zbyt surową.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd uwzględnił całokształt okoliczności, zarówno łagodzących jak i obciążających mających wpływ na wymiar kary.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd miał na względzie znaczny stopień jego winy i społecznej szkodliwości popełnianego czynu, przejawiające się w chuligańskim sposobie działania oskarżonego, który dokonał uszkodzeń wiaty przystankowej publicznie i bez powodu, okazując rażące lekceważenie porządku prawnego.

Jako okoliczności łagodzące Sąd wziął pod uwagę przyznanie się oskarżonego do zarzucanego mu czynu, okazanie skruchy, chęć zakończenia postępowania sądowego bez przeprowadzenia rozprawy. Nadto M. J. zadeklarował chęć pokrycia wyrządzonej szkody. Sąd też miał na względzie, że wysokość wyrządzonej szkody jest stosunkowo niska oraz to, ze działał on pod wpływem alkoholu. W ocenie Sądu należy wziąć pod uwagę także młody wiek i dotychczasową niekaralność oskarżonego. Jednocześnie M. J. jest sprawcą młodocianym, albowiem w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 21 lat, a w czasie wyrokowania – 24 lat. Okoliczność ta rodzi po stronie Sądu zobowiązanie, by przy orzekaniu kary kierować się przede wszystkim względami wychowawczymi, bowiem to właśnie odpowiednie ukierunkowanie dalszego postępowania oskarżonego powinno stanowić priorytet w tej sprawie. Dodatkowo Sąd miał tu na uwadze słuszny pogląd judykatury, negujący twierdzenie, iż tylko wysokie kary pozbawienia wolności osiągają cele prewencyjne. Cele te osiąga się karami sprawiedliwymi, bez względu na ich wysokość. Taką karą w przekonaniu Sądu będzie właśnie konieczność świadczenia nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne przez 8 miesięcy, po 20 godzin w miesiącu. Wymierzona wobec oskarżonego kara, zgodna z wnioskiem prokuratora i zaaprobowana przez samego oskarżonego, jest w przekonaniu Sądu karą sprawiedliwą i spełnia dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 kk. Orzekając obowiązek wykonywania pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin, Sąd miał na uwadze, iż oskarżony uczy się, nie mniej jednak w ocenie Sądu jedynie wskazany wymiar czasu pracy będzie adekwatny do czynu popełnionego przez oskarżonego, pozwoli także oskarżonemu wyciągnąć właściwe wnioski na przyszłość, tak aby w przyszłości nie popełnił on więcej przestępstw

Jednocześnie Sąd na podstawie art. 34 § 3 kk w zw. z art. 72 § 1 pkt 4 i 5 kk zobowiązał oskarżonego do kontynuowania nauki i powstrzymywania się od nadużywania alkoholu.

Podnieść należy, że Sąd - wbrew ustaleniom oskarżonego z Prokuratorem - omyłkowo nie orzekł w wyroku o obowiązku naprawienia szkody. Błąd taki zauważony został przez Sąd już po wydaniu wyroku. Nie mógł być jednak konwalidowany w drodze omyłki pisarskiej.

Z uwagi na sytuację finansową M. J., a przede wszystkim na fakt, że nie pracuje on zawodowo, na podstawie art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił go w całości od ponoszenia kosztów sądowych i kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.