Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 stycznia 2018

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Leon Miroszewski

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2018

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Logistyka Spółka Akcyjna spółki komandytowej z siedzibą w S.

przeciwko (...) spółce jawnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin–Centrum w Szczecinie z dnia 31 lipca 2017 roku w sprawie XI GC 1088/17

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygnatura akt VIII Gz 402/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 31 lipca 2017 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, Wydziałowi XVII Gospodarczemu. Uwzględnił w ten sposób zarzut pozwanej, która zakwestionowała zawarcie wskazanej w pozwie umowy prorogacyjnej. Podniósł, że zlecenie przewozowe, na które powołała się powódka, również w celu wykazania zawarcia umowy prorogacyjnej, stanowi jedynie wydruk, który nie został opatrzony jakimkolwiek podpisem, zatem nie został spełniony warunek zawarcia umowy prorogacyjnej na piśmie, określony w art. 78 k.c.

Powódka wniosła zażalenie na to postanowienie, domagając się jego uchylenia i zasądzenia zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. Powołała się na treść art. 77 ³ k.c., zgodnie z którym dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jego treścią.

Pozwana wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego. Podniosła, że złożenie podpisu pod umową jest warunkiem zachowania formy pisemnej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Istota sprawy sprowadza się do kwestii formy umowy prorogacyjnej, której zachowanie warunkuje skuteczność wyboru sądu przez strony procesu. Stosownie do art. 46 § 1 k.p.c., w sprawie poddania sprawy sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, strony mogą umówić się na piśmie. Twierdzenie powódki, że przesłanie pozwanej zlecenia spedycyjnego, dotyczącego konkretnego transportu, zawierającego w swej treści wskazanie przez zlecającego sądu właściwego do rozstrzygania sporów wynikających, bądź mogących wyniknąć z doręczanego zlecenia, pomija odrębność umowy w sprawie wyboru sądu.

Pomija też skarżąca treścią argumentacji zażalenia sprawę zróżnicowania co do wymaganej formy samego zlecenia transportowego od formy umowy prorogacyjnej. Umowa przewozowa należy do umów, które nie wymagają formy szczególnej, ze specyfiką dotyczącą znaczenia listu przewozowego, który sam w sobie może, choć nie musi, dokumentować zarówno treść umowy co do elementów przedmiotowo istotnych, jak też niekiedy jej szczególne warunki co do rozpoczęcia, przebiegu i zakończenia, przewozu.

Inaczej jest z umową, o której mowa w art. 46 § 1 k.p.c. Wymaganie pisemnego uzgodnienia na podstawie tego przepisu nie tyle wskazuje na warunek ważności takiej umowy, ile na kryterium skuteczności wskazanego w niej wyboru sądu. Przyjęcie argumentacji powódki w zakresie skuteczności jednostronnego wskazania sądu właściwego zgodnie z treścią wyodrębnionej klauzuli w zleceniu transportu międzynarodowego, do którego akceptacji wystarczy przystąpienie przewoźnika do realizacji przewozu, w sytuacji, gdy umowa prorogacyjna zakłada odstępstwo od ustawowych zasad właściwości miejscowej, prowadziłoby do usankcjonowania możliwości jednostronnego dyktowania przez jedną ze stron drugiej stronie sposobu kierowania ewentualnych roszczeń, co do określenia sądu, do którego wystąpienie miałoby nastąpić. Zważywszy na szczególność regulacji dotyczącej możliwości uzgodnienia pomiędzy stronami poddania ewentualnych sporów innemu sądowi, niż właściwy według ustawy, nie sposób zgodzić się z powódką co do możliwości decydowania w tej sprawie tylko przez jedną ze stron. Warunek pisemności obejmuje więc pisemną akceptację dokonanego uzgodnienia, zaś nie sposób jej dokonać inaczej, niż podpisem.

Niczego w tej sprawie nie zmienia wskazanie przez skarżącą na wymogi dokumentu wynikające z art. 77 ³ k.c. Mowa jest w nim o cechach dokumentu, a to w nawiązaniu do kategorii umów zawieranych w formie dokumentowej, natomiast w sprawie umowy prorogacyjnej, chodzi o pisemność uzgodnienia, a więc sytuację, w której pismo zawierające uzgodnienie powinno pochodzić od obu stron, to zaś powinno zostać wyrażone jej podpisaniem przez obie strony. Tylko na marginesie należy zauważyć, że umowa, której dotyczy spór co do właściwości miejscowej sądu w niniejszej sprawie, została zawarta przed dniem wejścia w życie powołanego przez skarżącą przepisu.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać za słuszne powołanie się przez Sąd Rejonowy, co do wymogów zachowania formy pisemnej, na treść art. 78 k.c. Tym samym należało oddalić zażalenie na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., jako bezzasadne. Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. koszty postępowania zażaleniowego zostaną poddane rozstrzygnięciu kończącemu postępowanie co do istoty.

Leon Miroszewski