Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2017r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Maria Mrozik - Sztykiel

Sędziowie: SA – Adam Wrzosek (spr.)

SO (del.) – Grzegorz Miśkiewicz

Protokolant: – sekr. sąd. Sylwester Leńczuk

przy udziale Prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2017 r.

sprawy:

1.  K. P. /P./ syna S. i J. z domu K., urodz. (...) w W.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k., z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k..

2.  T. S. (1) syna L. i T. z d. K., urodz. (...) w W.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k., z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora i obrońcę oskarżonego K. P.

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 9 czerwca 2017 r. sygn. akt V K 99/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego K. P. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 780 (siedemset osiemdziesiąt) złotych, tytułem opłaty za II instancję;

III.  zwalnia oskarżonego K. P. od wydatków za postępowanie odwoławcze w części na niego przypadającej i w tym zakresie oraz w zakresie dotyczącym apelacji prokuratora wydatkami za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

W sprawie Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie oskarżono K. P. i T. S. (1), przy czym K. P. zarzucono, że:

I.  w okresie od 2011 r. do maja 2014 r. w W. i innych miejscowościach, wspólnie i w porozumieniu z W. R., Ł. D. oraz J. K. oraz innymi osobami, brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez M. C., mającej na celu popełnianie przestępstw polegających na organizowaniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wbrew przepisom ustawy, przekraczania granic RP obywatelom R. narodowości (...) z P. do N., C. i A. oraz innych krajów E. poprzez umieszczanie cudzoziemców w wynajmowanych mieszkaniach, organizowanie środków transportu, tras przejazdu, kierujących pojazdami, pilotowanie przejazdów,

tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.,

II. w okresie od 2011 r. do maja 2014 r. w W. i innych miejscowościach, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z W. R., Ł. D., J. K. oraz innymi osobami, co najmniej 8-krotnie zorganizował obywatelom R. narodowości (...), przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, w ten sposób, że werbował te osoby, umieszczał w wynajętych w tym celu mieszkaniach, zapewniał środki transportu osoby transportujące, oznaczał trasy przejazdu, pilotował przejazdy i tak:

- w dniu 12 grudnia 2012 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki M. (...) o nr rej. (...). którego kierowcą był R. K., 5 nieustalonym obywatelom R.,

- w dniu 14 grudnia 2012 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki R. (...) o nr rej. (...), którego kierowcą był T. S. (1), obywatelom R.: K. A., B., K. V., Z. Z. i 4 ich małoletnich dzieci,

- w dniu 21 grudnia 2012 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki R. (...) o nr rej. (...), kierowanym przez P. K. 7 nieustalonym obywatelom R.,

- w dniu 24 stycznia 2013 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki C. (...) o nr rej. (...), którego kierowcą był P. K., obywatelom R.: Z. Z., V. S. A., A. R., A. T., A. M., A. M., A. M.,

- w dniu 9 kwietnia 2013 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki V. (...) o nr rej. (...), którego kierowcą był M. Z., obywatelom R.: M. A., I. A., K. I., M. A., K. A., lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zatrzymanie transportu przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,

- w dniu 30 grudnia 2012 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki C. (...) o nr rej. (...), którego kierowcą był R. K., 6 nieustalonym obywatelom R.,

- w dniu 19 kwietnia 2013 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. R. i innymi osobami zorganizował przekroczenie wbrew przepisom granicy RP, samochodem marki M. (...) o nr rej. (...), którego kierowcą był A. A. (3), obywatelom R.: A. M., I. K., O. Z., D. R. i 5 ich małoletnim dzieciom czyniąc sobie z prowadzonego procederu stałe źródło dochodu, przy czym rola podejrzanego polegała na organizowaniu razem z W. R. środków transportu we wskazanym przez M. C. terminie oraz podstawieniu środka transportu wraz z wyznaczonym przez siebie kierowcą we wskazane miejsce,

tj. o czyn z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie wyrokiem z dnia
9 czerwca 2017 r.:

I. oskarżonego K. P. od popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt. I uniewinnił, kosztami postępowania w tej części obciążając Skarb Państwa;

II. w ramach czynu zarzucanego w pkt II uznał go za winnego tego, że w okresie grudzień 2012 r. - kwiecień 2013 r. w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami, organizował innym osobom, obywatelom R., przekraczanie wbrew przepisom granicy R. P. organizując transport, tj. czynu z art. 264 § 3 k.k. i za to z mocy art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 33 § 1, 2 i 3 k.k. wymierzył karę 1(jednego) roku pozbawienia wolności i grzywny w liczbie 100 (stu) stawek dziennych w wysokości 30 (trzydzieści) zł stawka;

III. na zasadzie art. 69 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 1 k.k. i art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby lat 3 (trzech);

IV. na zasadzie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 24 i 25 września 2014 r., przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm dziennym stawkom grzywny.

W odniesieniu do tej części wyroku, w której oskarżony K. P. został skazany, apelację złożył obrońca oskarżonego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania a mianowicie:

I. art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. polegającą na uznaniu, że wina K. P. w aspekcie naruszenia dyspozycji art. 264 § 3 kk. nie budzi wątpliwości, podczas gdy pojawiające się wątpliwości w zeznaniach P. K. odnośnie przebiegu zdarzeń objętych zarzutami a także osoby oskarżonego, w szczególności brak indywidualizacji jego zachowania in tempore criminis - zostały rozstrzygnięte na jego niekorzyść oraz wbrew zasadzie swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn,

II. art. 410 k.p.k. polegającą na oparciu orzeczenia o zaledwie część materiału dowodowego, wobec braku rekonstrukcji wydarzeń na podstawie wyjaśnień K. P., T. S. (2) oraz świadków tj. W. R., M. C., Ł. D., J. K., A. A. (3), M. Z., D. R., R. K., tj. osamotnionych co do zasady depozycji P. K. co istotne poprzez podawanie przez w/wym. wersji sprzecznych bądź wykluczających oraz opartych na wiedzy pośredniej,

II.  art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. tj. wewnętrzną sprzeczność wyroku polegającą na zaniechaniu wskazania w uzasadnieniu orzeczenia powodów dla których uznano wybiórcze aczkolwiek propabilistyczne fakty - de facto stanowiące jedynie poszlaki – za świadczące o winie K. P..

W konkluzji apelacji obrońca wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez uniewinnienie K. P. od czynu zarzucanego w pkt II aktu oskarżenia, ewentualnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Ma rację obrońca oskarżonego K. P., że w przedmiotowej sprawie nie ma dowodu wskazującego na osobiste kontakty oskarżonego z M. C. i bezpośrednie dokonywanie przez nich ustaleń dotyczących przewozu obywateli R. do krajów E., bez stosownych dokumentów paszportowych. Nie stanowi to jednakże podstawy do negowania ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji. Okolicznością bezsporną jest, że W. R. z K. P. prowadzili wspólnie firmę (...). P. K. wyjaśnił, że przed trzecim wyjazdem z cudzoziemcami, który to wyjazd miał miejsce w dniach 13 – 22 grudnia 2012 r. W. R. i K. P. przekazali mu samochód C. (...) (k. 715 - 720 i k. 1910 - 1911). P. K. wyjaśnił też, że K. P. wiedział, że podczas czwartego wyjazdu został zatrzymany przez policję (...) i żądał od niego zwrotu pieniędzy, które P. K. otrzymał przed wyjazdem od M. C.. Było to następnie przyczyną sporu między nimi, a w konsekwencji skutkowało powiadomieniem przez P. K. organów ścigania o mającym miejsce przestępczym procederze (k. 715 – 720). Charakterystycznym jest też zakupienie przez wspólników firmy (...) samochodów do jednorazowego przewozu większej liczby osób. P. K. wskazał, że samochody te zostały zakupione w celu – jak to określił – „przemytu” ludzi do E. (k. 1909 – 1911), przy czym pieniądze na ich zakup zostały wyłożone przez K. P. (k. 715 – 720). O tym, że w tym celu W. R. dokonał zakupu powyższych samochodów i należały one do W. R. i jego wspólnika świadczą wyjaśnienia M. C. (k. 1590 - 1599, a także k. 1883 - 1884). Z relacji P. K. i Ł. D. wynika, że K. P. był bardzo ostrożny i unikał sytuacji mogących wskazywać, że ma on związek z przewozem cudzoziemców poza granice kraju. Opisując oskarżonego Ł. D. wskazał, że K. P. był: „… strasznie pazerny na pieniądze i nie patrzył na to, czy te transporty od M. były legalne (…) . Wszystkie kontakty z M. zostawił W., który załatwiał sprawy finansowe i przekazywał pieniądze do ich wspólnej kasy, czy konta” (k. 1916 - 1919). Depozycje P. K. dotyczące kierowanych do niego żądań zwrotu pieniędzy otrzymanych od M. C. potwierdzają, nie tylko to, że K. P. współpracował z W. R. przy organizowaniu przewozów obywateli R. do kraju E., lecz także, iż bezwzględnie dążył on do osiągnięcia jak największych zysków z dokonywanych przewozów. O zachowaniu ostrożności w kontaktach z osobami biorącymi udział w przewozie obywateli R. świadczą z kolei relacje Ł. D. i M. C., dotyczące przekazania M. C. samochodu D. (...). Samochodem tym M. C. miał jeździć do ośrodków dla cudzoziemców i przywozić chętnych do przewozu do E. (wyjaśnienia M. C. k. 1883 - 1884). Wyżej wymieniony samochód został dostarczony M. C. na ul. (...) w W.. M. C. wyjaśnił, że wówczas widział jak z tego samochodu uciekł łysy mężczyzna, a Ł. D. powiedział, iż był to K. P. (k. 1883 - 1884). Fakt ten potwierdził Ł. D. (k. 1916 - 1919), który stwierdził też, że K. P. przekazał samochód za namową W. R. i był to profit za zlecenia otrzymywane od M. C.. To, że świadek Ł. D. nie wskazał, iż samochód miał służyć do poszukiwania osób chętnych do przewozu do E. jest w pełni zrozumiałe. K. P., W. R. oraz M. C. nie zależało bowiem na ujawnianiu wszystkich okoliczności prowadzonej przez nich działalności.

P. K. wykonując przewozy cudzoziemców został 3 – krotnie zatrzymany poza granicami kraju, a mianowicie 13 grudnia 2012 r. w S., 22 grudnia 2012 r. w N. i 24 stycznia 2013 r. w C.. Zatrzymani zostali też T. S. (1) 14 grudnia 2012 r. w S., R. K. 12 grudnia 2012 r. i 30 grudnia 2012 r. na terenie N., A. A. (3) w dniu 19 kwietnia 2013 r. na terenie przejścia granicznego w Ś. i M. Z. w dniu 9 kwietnia 2013 r. w pobliżu mostu granicznego w K.. To, że K. P. miał świadomość, że proceder przewozu osób poza granice P. jest niezgodny z obowiązującym porządkiem prawnym, wynika nie tylko z faktu wielokrotnego zatrzymania kierowców przewożących cudzoziemców, co w przypadku zatrzymania P. K. i T. S. (1) na terenie S. wiązało się z utratą samochodu, lecz także z opisanego wyżej zachowania oskarżonego podczas przekazywania M. C. samochodu D. (...). Należy przy tym pamiętać, że przekazanie samochodu miało zwiększyć efektywność podejmowanych przez M. C. działań mających na celu pozyskanie kolejnych osób zainteresowanych wyjazdem do E.. Gdyby zaś oskarżony był przekonany o legalności powyższych przewozów, to nie miałby powodu do unikania bezpośredniego kontaktu z wyżej wymienionym.

Tym samym trafne są ustalenia Sądu Okręgowego, że oskarżony K. P. swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję czynu przypisanego mu w zaskarżonym wyroku.

Z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że uwadze Sądowi Okręgowemu nie umknęły relacje oskarżonego K. P. oraz relacje W. R., T. S. (1), M. C., Ł. D., A. A. (3), M. Z., R. K.. W związku z tym, że oskarżony bezpośrednio nie kontaktował się z T. S. (1), M. Z., A. A. (3) i R. K., którzy wykonywali przewozy osób, to ich relacje nie mogą stanowić dowodu podważającego ustalenia Sądu I instancji. M. C. również bezpośrednio nie kontaktował się z oskarżonym i tym samym nie mógł wypowiedzieć się, co do roli K. P. w procederze przewozu osób. Tym niemniej wskazane wyżej depozycje M. C. dotyczące nabycia przez W. R. i K. P. samochodów do przewozu większej liczby osób oraz okoliczności w jakich nastąpiło przekazanie mu samochodu D. (...) wskazują na trafność ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy.

Ł. D., podobnie jak osoby wymienione wyżej, nie kontaktował się z oskarżonym K. P. w kwestiach związanych z przewozem cudzoziemców, co również nie wyklucza udziału tegoż oskarżonego w przypisanym mu czynie. Z relacji Ł. D. wynika, że to on poznał W. R. z M. C.. Wcześniej przewozy cudzoziemców organizował dla M. C. mężczyzna o imieniu P., a poza Ł. D. brała w nich udział dziewczyna Ł. J. K. a także D. R. (wyjaśnienia Ł. D. k. 1494 – 1496). Relacje Ł. D. korespondują w tym zakresie z depozycjami J. K. (k. 1507 – 1510) i D. R. (k. 1689 – 1690).

Sąd Okręgowy zasadnie uznał, że relacje W. R. nie mogą stanowić podstawy do oparcia na nich ustaleń faktycznych. W. R. w swoich relacjach starał się nie obciążać obu oskarżonych, tj. K. P. i T. S. (1). Wyraźnie było to widoczne, gdy na rozprawie przedstawił okoliczności wyjazdu T. S. (1) do S. w trakcie którego doszło do jego zatrzymania, do czego odniósł się Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Świadek P. K. nie ukrywał, że pracując w firmie (...) pokłócił się z K. P., a przyczyną konfliktu była kwota opłat wnoszonych przez niego na rzecz firmy. W wyniku tego konfliktu na przełomie listopada i grudnia 2011 r. odszedł on z firmy (...) (k. 716 - 720). Świadek P. K. wyjaśnił też, że do kolejnego konfliktu między m. doszło, gdy na zlecenie W. R. zaczął przewozić obywateli R. do E.. Po tym jak podczas jednego z wyjazdów został zatrzymany na terenie N. K. P. zażądał od niego zwrotu pieniędzy, które przed wyjazdem otrzymał od M. C. (k. 716 – 720). Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego że fakt, że świadek P. K. od początku nie ukrywał konfliktu z K. P., szczegółowo przedstawił przebieg wydarzeń dotyczących poszczególnych wyjazdów, nie starał się umniejszyć swojej roli, dawało podstawy do uznania miarodajności jego relacji (str. 21 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Nadto – o czym mowa wyżej – relacje P. K., obciążające oskarżonego K. P. korelują z innymi dowodami świadczącymi o udziale oskarżonego w przypisanej mu przestępczej działalności.

Mając na uwadze powyższe rozważania nie można podzielić poglądu skarżącego, że Sąd Okręgowy skazując oskarżonego K. P. za czyn, o którym mowa w pkt II zaskarżonego wyroku wyczerpujący dyspozycję art. 264 § 3 k.k. dopuścił się uchybień wskazanych w apelacji.

Oskarżonemu wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę 100 stawek dziennych grzywny po 30 zł stawka, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby 3 lat.

Sąd odwoławczy mógłby ingerować w wysokość orzeczonych kar jedynie w przypadku stwierdzenia ich rażącej niewspółmierności.

Rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k., przy czym na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby w potocznym znaczeniu tego słowa - „rażąco” niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (Komentarz do Kodeksu postępowania karnego pod red. prof. dr hab. Zbigniewa Gostyńskiego, Dom Wydawniczy ABC, 1998, teza 22 do art. 438, str. 463, tom II).

W żadnej zaś mierze w rozumieniu o którym mowa wyżej, nie można twierdzić, że kary orzeczone wobec oskarżonego, są karami rażąco niewspółmiernymi.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.