Sygn. akt IV Ka 535/13
Dnia 22 listopada 2013 roku.
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący SSO Tadeusz Węglarek (spr.)
Sędziowie SA Stanisław Tomasik
del. SR Agnieszka Szulc - Wroniszewska
Protokolant Dagmara Szczepanik
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Sławomira Kierskiego
po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2013 roku
sprawy J. S.
oskarżonego z art.220§1 kk w zw. z art.155 kk w zw. z art.157§2 kk i w zw. z art.11§2 kk
B. K. (1)
oskarżonej z art.220§2 kk w zw. z art.155 kk w zw. z art.157§2 kk w zw. z art.11§2 kk
W. D.
oskarżonej z art.271§1 kk
z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora w stosunku do oskarżonego J. S. i obrońcę oskarżonych
od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie
z dnia 22 kwietnia 2013 roku sygn. akt II K 335/11
na podstawie art. 437§2 kpk i art. 438 pkt 2 kpk, art.440 kpk uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonych J. S., B. K. (1) i W. D. i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Opocznie.
Sygn. akt IV Ka 535/13
I. J. S. został oskarżony o to, że:
w dniu 15 maja 2010 roku na boisku sportowym w miejscowości M., pow. (...), woj. (...), będąc współwłaścicielem firmy (...)i z tego tytułu odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy zatrudnionych pracowników W. G., J. K.oraz A. C. (1), w sposób umyślny nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez:
- wybór miejsca do montażu namiotu cyrkowego bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia i nie uwzględnienie bezpiecznych warunków pracy z użytkownikiem tej linii, czym naruszył art. 207 § 2 pkt 1 kp oraz § 55 ust 3 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr. 47 poz 401 z późn. zm.),
- niewłaściwy wybór miejsc dla stanowisk pracy przy montażu namiotu cyrkowego w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów napowietrznej linii elektrycznej 15 kv – mniejszej niż 5 metrów, czym naruszył art. 207 § 2 pkt 1 kp oraz § 55 ust 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas robót budowlanych (Dz.U.Nr 47, poz. 401 z późn. zmianami),
- nie zapewnienie nadzoru nad pracą związaną z ustawieniem masztów namiotu cyrkowego, którą to pracę należy uznać za szczególnie niebezpieczną czym naruszył art. 207 § 2 pkt 1 kp oraz § 81 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr 169 poz. 1650 z późn. zmianami),
- zaniechanie opracowania instrukcji montażu i demontażu namiotu cyrkowego i zaznajomienia pokrzywdzonych z takim opracowaniem czym naruszył art. 207 § 2 pkt 2 kp., 207' § 1 pkt. 1, art. 237'''' § 2, 3 kp. oraz § 81 ust 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrzesnia 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr. 169, poz. 1650 z późn. zm.),
- zaniechanie zgłoszenia właściwemu organowi architektoniczn0-budowlanemu budowy namiotu cyrkowego jako tymczasowego obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego czym naruszył art. 207 § 2 pkt 2 kp i art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. 10.243.1623 z późn. zm.),
- zaniechanie zaznajomienia pokrzywdzonych pracowników z oceną ryzyka zawodowego, czym naruszył art. 207 § 2 kp oraz art. 207' kp i art. 226 kp
- zaniechanie skierowania A. C. (1)na wstępne badania lekarskie, czym naruszył art. 304 § 1 kp, art. 207 § 2 kp oraz art. 229 § 1 i 4 kp, przez co naraził W. G., J. K., oraz A. C. . na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego w/w podczas wykonywania prac związanych z ustawieniem masztu pod namiot cyrkowy (...) S.C.w wyniku odbicia jednej z linek i zahaczenia jej o przewody sieci elektroenergetycznej wysokiego napięcia przechodzące w pobliżu miejsca wykonywania tych prac zostali porażeni prądem w następstwie czego W. G.i J. K.ponieśli śmierć na miejscu, a A. C. (2)ski doznał lekkiego porażenia prądem elektrycznym w okolice obu dłoni doznając obrzęku palców, co z kolei spowodowało naruszenie czynności narządów ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni,
tj. o czyn z art. 220 § 1 kk w zw. z art. 155 kk w zw. z art. 157 § 2 kk i w zw. z art. 11 § 2 kk
II. B. W. została oskarżona o to, że:
w dniu 15 maja 2010 roku na boisku sportowym w miejscowości M., pow. (...), woj. (...), będąc współwłaścicielem firmy (...)i z tego tytułu odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy zatrudnionych pracowników W. G., J. K.oraz A. C. (1), w sposób umyślny nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez:
- zaniechanie opracowania instrukcji montażu i demontażu namiotu cyrkowego i zaznajomienia pokrzywdzonych z takim opracowaniem czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp., 207' & 1 pkt. 1, art. 237'''' & 2, 3 kp. oraz & 81 ust 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr. 169, poz. 1650 z późn. zm.),
- zaniechanie zgłoszenia właściwemu organowi architektoniczn0-budowlanemu budowy namiotu cyrkowego jako tymczasowego obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp i art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. 10.243.1623 z późn. zm.),
- zaniechanie zaznajomienia pokrzywdzonych pracowników z oceną ryzyka zawodowego, czym naruszył art. 207 & 2 kp oraz art. 207' kp i art. 226 kp
- zaniechanie skierowania A. C. (1)na wstępne badania lekarskie, czym naruszył art. 304 & 1 kp, art. 207 & 2 kp oraz art. 229 & 1 i 4 kp, przez co naraził W. G., J. K., oraz A. C. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego w/w podczas wykonywania prac związanych z ustawieniem masztu pod namiot cyrkowy(...) S.C. w wyniku odbicia jednej z linek i zahaczenia jej o przewody sieci elektroenergetycznej wysokiego napięcia przechodzące w pobliżu miejsca wykonywania tych prac zostali porażeni prądem w następstwie czego W. G.i J. K.ponieśli śmierć na miejscu, a A. C. (1)doznał lekkiego porażenia prądem elektrycznym w okolice obu dłoni doznając obrzęku palców, co z kolei spowodowało naruszenie czynności narządów ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni,
tj. o czyn z art. 220 & 1 kk w zw. z art. 155 kk w zw. z art. 157 & 2 kk i w zw. z art. 11 & 2 kk
III. W. D. (1) została oskarżona o to, że:
w dniu 22 maja 2010 roku w M.jako inspektor (...) wchodzący w skład zespołu powypadkowego ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy zaistniałego w dniu 15 maja 2010 roku na terenie boiska sportowego w M.podczas wykonywania prac związanych z rozstawieniem namiotu cyrkowego cyrku (...)w następstwie, którego śmierć poniosły dwie osoby, a tym samym będąc osoba uprawnioną do sporządzenia protokołu ustalenia okoliczności mającej znaczenie przyczyn tego wypadku, poświadczyła w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, nie stwierdzając w nim nieprzestrzegania przez pracodawcę przepisów prawa pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, mimo iż uchybienia w tym zakresie były oczywiste i polegały na:
- wybór miejsca do montażu namiotu cyrkowego bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia i nie uwzględnienie bezpiecznych warunków pracy z użytkownikiem tej linii, czym naruszył art. 207 & 2 pkt 1 kp oraz & 55 ust 3 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr. 47 poz 401 z późn. zm.),
- niewłaściwy wybór miejsc dla stanowisk pracy przy montażu namiotu cyrkowego w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów napowietrznej linii elektrycznej 15 kv – mniejszej niż 5 metrów, czym naruszył art. 207 & 2 pkt 1 kp oraz & 55 ust 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas robót budowlanych (Dz.U.Nr 47, poz. 401 z późn. zmianami),
- nie zapewnienie nadzoru nad pracą związaną z ustawieniem masztów namiotu cyrkowego, którą to pracę należy uznać za szczególnie niebezpieczną czym naruszył art. 207 & 2 pkt 1 kp oraz & 81 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr 169 poz. 1650 z późn. zmianami),
- zaniechanie opracowania instrukcji montażu i demontażu namiotu cyrkowego i zaznajomienia pokrzywdzonych z takim opracowaniem czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp., 207' & 1 pkt. 1, art. 237'''' & 2, 3 kp. oraz & 81 ust 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr. 169, poz. 1650 z późn. zm.),
- zaniechanie zgłoszenia właściwemu organowi architektoniczn0-budowlanemu budowy namiotu cyrkowego jako tymczasowego obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp i art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. 10.243.1623 z późn. zm.),
- zaniechanie zaznajomienia pokrzywdzonych pracowników z oceną ryzyka zawodowego, czym naruszył art. 207 & 2 kp oraz art. 207' kp i art. 226 kp
- zaniechanie skierowania A. C. (1) na wstępne badania lekarskie, czym naruszył art. 304 & 1 kp, art. 207 & 2 kp oraz art. 229 & 1 i 4 kp,
Sąd Rejonowy w Opocznie wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2013 roku w sprawie II K 335/11, uznał:
1. J. S. za winnego tego, że w dniu 15 maja 2010 roku na boisku sportowym w miejscowości M., pow. (...), woj. (...), będąc współwłaścicielem firmy (...) i z tego tytułu odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy zatrudnionych pracowników W. G., J. K. oraz A. C. (1), w sposób umyślny nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez:
- wybór miejsca do montażu namiotu cyrkowego bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia i nie uwzględnienie bezpiecznych warunków pracy z użytkownikiem tej linii, czym naruszył art. 207 § 2 pkt 1 kp oraz § 55 ust 3 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr. 47 poz 401 z późn. zm.),
- niewłaściwy wybór miejsc dla stanowisk pracy przy montażu namiotu cyrkowego w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów napowietrznej linii elektrycznej 15 kv – mniejszej niż 5 metrów, czym naruszył art. 207 § 2 pkt 1 kp oraz § 55 ust 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas robót budowlanych (Dz.U.Nr 47, poz. 401 z późn. zmianami),
- nie zapewnienie nadzoru nad pracą związaną z ustawieniem masztów namiotu cyrkowego, którą to pracę należy uznać za szczególnie niebezpieczną czym naruszył art. 207 § 2 pkt 1 kp oraz § 81 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr 169 poz. 1650 z późn. zmianami),
- zaniechanie opracowania instrukcji montażu i demontażu namiotu cyrkowego i zaznajomienia pokrzywdzonych z takim opracowaniem czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp., 207' & 1 pkt. 1, art. 237'''' & 2, 3 kp. oraz & 81 ust 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrzesnia 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr. 169, poz. 1650 z późn. zm.),
- zaniechanie zgłoszenia właściwemu organowi architektoniczn0-budowlanemu budowy namiotu cyrkowego jako tymczasowego obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp i art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. 10.243.1623 z późn. zm.),
- zaniechanie zaznajomienia pokrzywdzonych pracowników z oceną ryzyka zawodowego, czym naruszył art. 207 & 2 kp oraz art. 207' kp i art. 226 kp
- zaniechanie skierowania A. C. (1)na wstępne badania lekarskie, czym naruszył art. 304 & 1 kp, art. 207 & 2 kp oraz art. 229 & 1 i 4 kp, przez co naraził W. G., J. K., oraz A. C. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego w/w podczas wykonywania prac związanych z ustawieniem masztu pod namiot cyrkowy (...) S.C. w wyniku odbicia jednej z linek i zahaczenia jej o przewody sieci elektroenergetycznej wysokiego napięcia przechodzące w pobliżu miejsca wykonywania tych prac zostali porażeni prądem w następstwie czego W. G.i J. K.ponieśli śmierć na miejscu, a A. C. (1)doznał lekkiego porażenia prądem elektrycznym w okolice obu dłoni doznając obrzęku palców, co z kolei spowodowało naruszenie czynności narządów ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni, tj. popełnienia czynu z art. 220 & 1 kk w zw. z art. 155 kk w zw. z art. 157 & 2 kk i w zw. z art. 11 & 2 kk i za tak przypisany czyn na mocy art. 155 kk przy zastosowaniu art. 11 & 3 kk skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności,
2. oskarżoną B. K. (2)uznał za winną tego, że w dniu 15 maja 2010 roku na boisku sportowym w miejscowości M., pow. (...), woj. (...), będąc współwłaścicielem firmy (...)i z tego tytułu odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy zatrudnionych pracowników W. G., J. K.oraz A. C. (1), w sposób umyślny nie dopełnił wynikających z tego tytułu obowiązków poprzez:
- nie zapewnienie nadzoru nad pracą związaną z ustawieniem masztów namiotu cyrkowego, którą to pracę należy uznać za szczególnie niebezpieczną czym naruszył art. 207 & 2 pkt 1 kp oraz & 81 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr 169 poz. 1650 z późn. zmianami),
- zaniechanie opracowania instrukcji montażu i demontażu namiotu cyrkowego i zaznajomienia pokrzywdzonych z takim opracowaniem czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp., 207' & 1 pkt. 1, art. 237'''' & 2, 3 kp. oraz & 81 ust 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrzesnia 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku Nr. 169, poz. 1650 z późn. zm.),
- zaniechanie zgłoszenia właściwemu organowi architektoniczn0-budowlanemu budowy namiotu cyrkowego jako tymczasowego obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego czym naruszył art. 207 & 2 pkt 2 kp i art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. 10.243.1623 z późn. zm.),
- zaniechanie zaznajomienia pokrzywdzonych pracowników z oceną ryzyka zawodowego, czym naruszył art. 207 & 2 kp oraz art. 207' kp i art. 226 kp
- zaniechanie skierowania A. C. (1)na wstępne badania lekarskie, czym naruszył art. 304 & 1 kp, art. 207 & 2 kp oraz art. 229 & 1 i 4 kp, przez co naraził W. G., J. K., oraz A. C. (1)na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego w/w podczas wykonywania prac związanych z ustawieniem masztu pod namiot cyrkowy (...)w wyniku odbicia jednej z linek i zahaczenia jej o przewody sieci elektroenergetycznej wysokiego napięcia przechodzące w pobliżu miejsca wykonywania tych prac zostali porażeni prądem w następstwie czego W. G.i J. K.ponieśli śmierć na miejscu, a A. C. (1)doznał lekkiego porażenia prądem elektrycznym w okolice obu dłoni doznając obrzęku palców, co z kolei spowodowało naruszenie czynności narządów ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni, tj. popełnienia czynu z art. 220 & 1 kk w zw. z art. 155 kk w zw. z art. 157 & 2 kk i w zw. z art. 11 & 2 kk i za tak przypisany czyn na mocy art. 155 kk przy zastosowaniu art. 11 & 3 kk skazał ją na karę 1 roku pozbawienia wolności,
3. oskarżoną W. uznał za winną popełnienia zarzuconego jej w akcie oskarżenia czynu i za czyn ten na mocy art. 271 & 1 kk skazal ją na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności,
4. na mocy art. 69 & 1 i 2 kk oraz art. 70 & 1 pkt 1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności oskarżonym J. S.i B.warunkowo zawiesił na okres próby lat 3, natomiast oskarżonej W. D. (1)na okres próby lat 2,
5. na mocy art. 71 & 1 kk wobec oskarżonych J. S.i B.orzekł karę grzywny w wysokości po 60 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę po 20 złotych, natomiast wobec oskarżonej W. orzekł karę grzywny w wysokości 40 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych,
6. na zasadzie art. 627 kpk obciążył oskarżonych kosztami procesu w sprawie w kwocie po 300 złotych, w pozostałej części koszty przejął na rachunek Skarbu Państwa J. S.i B.w kwocie po 300 złotych, natomiast W. w kwocie 160 złotych.
Powyższy wyrok zaskarżyli prokurator oraz obrońca oskarżonych.
Prokurator działając na zasadzie art. 425 & 1 i 2 kpk, art. 444 i art. 447 & 1 kpk zaskarżył wyrok w części dotyczącej oskarżonego J. S. na jego niekorzyść.
Na podstawie art. 438 pkt 3 kpk zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść i rzutujący w konsekwencji na błędnie przyjętą kwalifikację prawną czynu a polegający na uznaniu, iż J. S. w sposób nieumyślny nie dopełnił obowiązków wynikających z tytułu odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy zatrudnionych pracowników, podczas gdy wnikliwa i rzetelna ocena materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie prowadzi do wniosku, iż zachowaniu J. S. można przypisać działanie z winy umyślnej.
W konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonego J. S. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Obrońca oskarżonych na podstawie art. 444 kpk oraz art. 425 & 1-3 kpk zaskarżył wyrok w całości na ich korzyść.
W oparciu o treść art. 438 pkt 2 i 3 kpk zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:
I. Obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie obrazę:
1. w odniesieniu do oskarżonego J. S.:
a/ art. 4 kpk, w zw. z art. 7 kpk, oraz art. 410 kpk poprzez przyjęcie, iż oskarżony w dniu 15 maja 2010 roku dokonał wyboru miejsca rozstawienia namiotu cyrkowego Cyrku B. bezpośrednio pod linia wysokiego napięcia, a tym samym niewłaściwego wyboru miejsc pracy przy montażu namiotu cyrkowego w odległości mniejszej niż 5 metrów od skrajnych przewodów przedmiotowej linii podczas gdy realia dowodowe sprawy, a w szczególności również wyjaśnienia jego samego prowadzą w sposób logiczny do wniosku przeciwnego,
b/ art. 424 & 1 pkt 1 kpk poprzez brak odniesienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do wyjaśnień oskarżonego poprzez poprzestanie na stwierdzeniu, iż są one „nieprawdziwe, wykrętne, stanowiące swoistą formę obrony” oraz że nie są one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym w niniejszej sprawie,
c/ art. 201 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez oparcie zaskarżonego wyroku na opinii biegłego w części niepełnej co do określenia rzeczywistych możliwości posadowienia namiotu cyrkowego cyrku B. poza strefą 5 m od skrajnych linii średniego napięcia.
2. w odniesieniu do oskarżonej B. K. (1):
a/ art. 4 kpk, w zw. z art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez przyjęcie, iż nie obecna w chwili wypadku na jego miejscu oskarżona odpowiada w tym względzie za niedopełnienie obowiązków opisanych w zakresie przypisanego jej czynu podczas gdy realia dowodowe niniejszej sprawy bezspornie wskazują na to, iż w ramach podziału obowiązków pomiędzy współwłaścicielami cyrku B. oskarżona zajmowała się w dniu 15 maja 2010 roku reklamą planowanego przedstawienia cyrkowego,
b/ art. 424 & 1 pkt 1 kpk poprzez brak odniesienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do wyjaśnień oskarżonej poprzez poprzestanie na stwierdzeniu, iż są one „nieprawdziwe, wykrętne, stanowiące formę obrony’ oraz że są one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym w niniejszej sprawie.
3. w odniesieniu do oskarżonej W.:
a/ art. 424 & 1 pkt 1 kpk poprzez zupełny brak odniesienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie tylko do linii obrony oskarżonej ale także do pozostałego w sprawie materiału dowodowego dotyczącego okoliczności towarzyszących jakoby poświadczeniu przez oskarżoną nieprawdy w sposób wynikający z przypisanego jej czynu.
II. Bład w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, iż oskarżeni w istocie dopuścili się popełnienia zarzucanych im czynów, pomimo, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje wystarczających podstaw do przyjęcia powyższego.
W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy przez uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów, względnie o uchylenie zapadłego wyroku i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacje wniesione przez prokuratora i obrońcę okazały się zasadne w takim stopniu, że skutkowały uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.
Trzeba już w tym miejscu i raz jeszcze przypomnieć, iż wynikająca z art. 7 kpk zasada swobodnej oceny dowodów nakazuje aby sąd meriti dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego poprzez pryzmat następujących reguł, a mianowicie:
a/ by podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 & 2 kpk);
b/ by ustalenia poczynione przez sąd stanowiły wynik rozważenia wszystkich okoliczności i to zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk);
c/ stanowisko swoje sąd meriti winien wyczerpująco i logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – argumentować w uzasadnieniu wyroku (art. 424 & 1 kpk).
Uzasadnienie wyroku Sądu pierwszej instancji składa się z trzech zasadniczych części, zawierających uzasadnienie strony: faktycznej (art. 424 & 1 pkt 1 kpk), prawnej (art. 424 & 1 pkt 2 kpk) oraz kary, środków karnych i innych rozstrzygnięć (art. 424 & 2 kpk). Taka budowa uzasadnienia odpowiada prawidłom logiki i potrzebom procesowym, a więc w pierwszym rzędzie fakty, następnie przytoczenie dowodów które służyły do odtworzenia chronologii wydarzeń i ich właściwa ocena - a w końcu subsumowanie faktów pod ustawę karną, gdyż przed ustaleniem czynu niepodobna rozwiązać kwestii prawnej.
W uzasadnieniu wyroku – stwierdził Sąd Najwyższy – musi być odzwierciedlony tok rozumowania sądu meriti i to w taki sposób, żeby można było skontrolować słuszność tego rozumowania i jego zgodność z materiałem dowodowym (…) uzasadnienie wyroku ma dawać wyczerpującą i logiczną odpowiedź na pytanie dlaczego właśnie taki, a nie inny wyrok został wydany (vide: OSNPG 1983/2/22; OSNKW 1983/9/78; OSNPG 1984/12/115).
Sąd meriti przyjął, że oskarżeni dopuścili się zarzucanych im czynów.
Czynność sprawcza przestępstwa z art. 220 kk polega (najogólniej rzecz ujmując) na niedopełnieniu obowiązku wynikającego z odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy. Jest to więc przestępstwo które może być popełnione przez zaniechanie. Niedopełnienie obowiązku w zakresie bhp polega na zaniechaniu podjęcia takich działań, które w danej sytuacji faktycznej w konkretnym miejscu i czasie, zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami bhp należało podjąć. Źródłami obowiązku są nie tylko ogólne przepisy KP (min. art. 207 kp) czy rozporządzeń wykonawczych (rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy , t.j. Dz. U. z 2003 roku Nr 169, poz. 1650 ze zm.), ale także szczegółowe przepisy wykonawcze oraz nieskodyfikowane zasady bhp. Jednak należy je wykazać, wykazać w jaki sposób zostały naruszone i powiązać naruszenie tych obowiązków ze skutkiem.
Sąd Rejonowy nie wywiązał się z w/w obowiązków ani w wyroku, ani w jego uzasadnieniu, naruszył dyspozycje art. art. 410 kpk i art. 424 & 1 pkt 1 i 2 kpk, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia. Nie odniósł się do całości materiału dowodowego zbagatelizował wyjaśnienia oskarżonych, które odnosiły się do kwestii sprawowania nadzoru i źródeł tego obowiązku podziału „ról” pomiędzy oskarżonymi. Pisemne sprawozdanie z wyroku nie pozwala na weryfikację procesu rozumowania Sądu Rejonowego, co już stanowiło samoistną podstawę do wydania wyroku kasatoryjnego.
Zasada obiektywizmu i związana z nią (z natury rzeczy) zasada prawdy materialnej nakazywały Sądowi I instancji rozważenie o wszystkich możliwych wersjach przebiegu wydarzeń. W praktyce orzeczniczej oznacza to nic innego, jak dyktat ustawodawcy skierowany do sądów narzucający powinność oceny wszystkich dowodów zebranych w sprawie, a szczególnie wnikliwie tych, które ważkie dla odpowiedzialności oskarżonych kwestie, nakreślały różnie a jednocześnie odmiennie od tez oskarżyciela publicznego.
Taki obowiązek sądu przybiera jeszcze na znaczeniu w sprawach, gdzie rozstrzyga się w przedmiocie winy umyślnej i nieumyślnej i gdy zachodzi potrzeba oceny istnienia związku przyczynowego między działaniem czy brakiem działania, związanych z realizacją obowiązków wynikających z odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy, a skutkiem w postaci śmierci człowieka. Trzeba mieć tu przecież w polu widzenia ekstraordynaryjną kwestię istnienia związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem oskarżonych S. i K. a skutkiem w postaci śmierci pokrzywdzonych. Trzeba też ocenić, czy aby nie przerywa tego związku włączenie się do łańcucha przyczyn okoliczności od sprawcy niezależnych, jeżeli działanie było jednym z warunków bez których następstwo (skutek) w postaci śmierci by nie nastąpił. Sąd Rejonowy tymczasem, prawdę mówiąc, nie odniósł się do wyjaśnień oskarżonych z należną uwagą, zbywając je ogólnikami o których wspomina w uzasadnieniu apelacji ich obrońca. Dowód z wyjaśnień oskarżonego ma przymiot równorzędności z innymi dowodami i podlega takiej samej metodyce ocennej jak i inne dowody. Tak więc wyjaśnienia oskarżonych, stanowiące ważny dowód w procesie i podlegające swobodnej ocenie sądu winny być szczególnie skrupulatnie badane, pod kątem ich przydatności dowodowej – a to z dwóch powodów zasadniczych: z uwagi na źródło ich pochodzenia, mianowicie, że pochodzą od osoby żywotnie zainteresowanej wynikiem procesu oraz z uwagi na to, że in concreto były dorzeczne i odzwierciedlały stan świadomości oskarżonych, co do potrzeby chociażby nadzoru nad czynnościami związanymi z rozkładaniem namiotu. Wszak kluczem do przypisania winy nieumyślnej jest ustalenie, że sprawca uświadamiał sobie możliwość popełnienia czynu zabronionego albo popełnienie takiego czynu mógł przewidzieć (co istotne, również z punktu widzenia interesów oskarżyciela publicznego). W uzasadnieniu swojego wyroku Sąd Rejonowy przemilczał także inną ważką okoliczność, mianowicie, że pomiędzy współwłaścicielami cyrku istniał faktycznie organizacyjny podział ról. Podczas gdy oskarżony zajmował się kwestiami technicznymi, oskarżona B. K. (1) zajmowała się obsadą artystyczną, reklamą i stroną organizacyjną przedstawień. Tak też było i krytycznego dnia.
Tej kwestii sąd meriti w ogóle uwagi nie poświęcił – tak w części ustalającej stan faktyczny, jak i w ocenach. Będzie więc musiał, przy ponownym rozpoznawaniu sprawy kwestię te ocenić i odpowiedzieć na pytanie, czy odpowiedzialność za czyn z art. 220 § 1 k.k. , i w jakiej postaci za skutki tego występku odpowiada każdy ze współwłaścicieli firmy, niezależnie od charakteru wykonywanych w niej stałych czynności, czy też odpowiedzialność ta jest zawężona do skutków związanych z zakresem zadań każdego ze współwłaścicieli. Rzecz jasna, tak jak w przypadku oskarżonego – tak i w odniesieniu do tej oskarżonej, wypowie się Sąd jaki jest związek przyczynowo-skutkowy między ewentualnym naruszeniem przez nich przepisów organizacyjnych, a skutkiem w postaci śmierci w wyniku porażenia prądem dwóch pracowników tej firmy. Dla przypisania winy za sprawstwo jak w skarżonym wyroku, nie wystarcza sama teza, iż: „związek przyczynowo-skutkowy jest tu ewidentny”. Trzeba również wskazać na czym rzeczona niepodważalność związku przyczynowego polega i w czym się wyraża. W szczególności należy ustalić, czy w przypadku wykonania przez oskarżonego J. S. obowiązków /oczywiście po ustaleniu przez sąd, że rzeczywiście taki podział ról przez oskarżonych, w zakresie prowadzonej działalności został dokonany/, które były jego udziałem, byłyby przez niego zrealizowane /prawidłowy dobór miejsca rozłożenia namiotu cyrkowego, nadzór nad rozbijaniem namiotu/ do wypadku w ogóle by doszło, co może mieć istotne znaczenie dla oceny słuszności zarzutu w zakresie odpowiedzialności oskarżonej B. K. za skutki z art. 155 kk.
W kwestii odpowiedzialności W.za poświadczenie nieprawdy – to Sąd również nie zawarł w uzasadnieniu wyroku (w jego części ustalającej) ustaleń co do znamion występku z art. 271 § 1 k.k. Zdawkowość wypowiedzi w tej kwestii (dwa zdania zawarte w dziewięciu wersach; strona 6 uzasadnienia wyroku) również nie czyni zadość wymogom dokumentu sprawozdawczego jakim jest uzasadnienie wyroku.
Gdy chodzi o uzasadnienie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego W. D., to po prostu nie wytrzymuje ona krytyki. Brzmi ten „wywód” następująco: „Osk. W. D. zachowaniem swoim wyczerpała z kolei znamiona czynu z art. 271 § 1 k.k. Działała umyślnie, miała bowiem świadomość, że okoliczność poświadczona w protokole powypadkowym jest nieprawdą” (str. 11 uzasadnienia wyroku). Taki schematyczny wręcz banalny sposób uzasadnienia kwalifikacji prawnej czynu przypisanego w wyroku skazującym na karę pozbawienia wolności i grzywny po prostu nie uchodzi, nie licuje z powagą wyrokowania.
Jeśli praktyka orzecznicza uznała, że nie jest dokumentem o którym mowa w art. 271 § 1 k.k. „opinia lekarska”, „sprawozdanie likwidatora przedsiębiorstwa państwowego” czy „opinia o kandydacie na sędziego”(SNO 46/06; SA w Katowicach II AKa 444/06; V KK 428/07), to zachodzi pytanie – czy może nim być protokół powypadkowy. Taki wywód w protokole powypadkowym, zawiera przecież – i to ze swej istoty - wypowiedzi ocenne. Wydaje się, że wartościującym tu kryterium mogło by być odniesienie się w rozważaniach do kwestii - czy dany dokument może podlegać jakiejś formalnej weryfikacji w jakiejkolwiek procedurze – i wprost przeciwnie, (przykładowo tylko): nie podobna za pomocą racjonalnych argumentów bronić tezy, że sędzia wydając wyrok skazujący, który został następnie na skutek ewidentnych uchybień zmieniony a oskarżony uniewinniony, poświadczył w orzeczeniu przez się wydanym nieprawdę. Wszak w każdym z tych „dokumentów” zawarte są podważalne oceny; gdy zaś chodzi o ten drugi „dokument”, to wątpliwości nie ma, że nie może on być (wyrok sądu) tym, o którym stanowi art. 271 § 1 k.k.
Zauważyć należy, że oskarżona W. D. (1) nie była jedynym członkiem zespołu powypadkowego. Drugim członkiem była współwłaścicielka cyrku B. K. (1), która de facto ma także status pracodawcy. Prokurator wykazał się niekonsekwencją. Skoro bowiem uznał, że podpisanie protokołu powypadkowego stanowi występek z art. 271 § 1 kk, to dlaczego przedstawił zarzut jedynie oskarżonej W. D. (1) . Przecież realizacja prawa do obrony nie może polegać na popełnianiu przestępstw, - jeżeli rzeczywiście można mówić o realizacji znamion występku z art. 271 § 1 kk. Przecież z § 10 ust 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 roku w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy wynika jednoznacznie, że w przypadku rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca, a jak wspomniano wcześniej taki status ma drugi członek zespołu powypadkowego, który także złożył swój podpis w protokole. Oczywistym jest, ze zgodnie z zasadą skargowości przyjętą w polskim systemie karnym to prokurator decyduje o wszczęciu postępowania karnego o czyn ścigany z oskarżenia publicznego wobec konkretnej osoby. To niemniej jednak w przypadku uznania sprawstwa oskarżonej W. D. powyższa okoliczność może mieć znaczenie dla oceny stopnia społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu, oczywiście w przypadku uznania, że oskarżona W. D. znamiona występku z art. 271 § 1 kk zrealizowała. Sąd musi przy tym rozważyć, przy uwzględnieniu zakazu reformationis in peius /art. 443 kpk/, czy w ramach zarzucanego oskarżonej W. D. przestępstwa możliwe jest przypisanie jej przestępstwa wyczerpującego dyspozycję innego przepisu.
Zatem podsumowując, Sąd Rejonowy nie odniósł się do całości materiału ujawnionego na rozprawie jak również nie dokonał pełnej oceny przez pryzmat przepisów regulujących materię będącą przedmiotem tego postępowania. Wynika z tego, że jego rozumowanie nie może być uznane za logiczne i spójne - skoro istnieją w nim luki. Naru szone zatem zostały zasady procesowe wyrażone w art. 7 kpk i art. 410 kpk.
Co do apelacji prokuratora, domagającego się przypisania oskarżonemu czynu zgodnie z kwalifikacją prawną proponowaną w zarzucie aktu oskarżenia – to i w tej kwestii Sąd Rejonowy nie podołał swym powinnościom.
Z poszanowaniem zasady samodzielności jurysdykcyjnej Sądu Rejonowego rozpoznającego sprawę – trzeba jednak mieć na uwadze przy czynieniu ocen prawnych w przyszłości, iż przedmiotowy występek może być popełniony zarówno z winy umyślnej, tak w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym oraz z nieumyślnej. Sprawca bowiem może naruszać zasady bhp i przewidywać możliwość narażenia życia lub zdrowia pracownika (lub pracowników), godząc się z tym, albo bezpodstawnie przypuszczać, że takie narażenie nie nastąpi, albo wreszcie naruszać zasady wymaganej ostrożności, nie przewidując sprowadzenia zagrożenia mimo możliwości i powinności takiego przewidywania. Do nieumyślnej realizacji znamion omawianego tu typu czynu zabronionego dochodzi zapewne wówczas, gdy sprawca mając świadomość niedopełnienia ciążących na nim obowiązków z zakresu bhp, nie przewiduje, iż łączyć się to będzie ze sprowadzeniem bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia konkretnego pracownika.
Racje ma prokurator, zarzucając sądowi meriti, że w niedostatecznym stopniu rozważył znamiona strony podmiotowej w odniesieniu do oskarżonego J. S.. Odnosząc się wprost do zarzutu prokuratora stwierdzić należy, że zgodnie z art. 9 § 1 in finek k umyślność w postaci zamiaru wynikowego /ewentualnego/ zachodzi wówczas, gdy sprawca, co prawda nie chce popełnienia czynu zabronionego, ale przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi. Ustawa nie precyzuje bliżej, na czym miałoby polegać owo „godzenie się”, zwrot ten wymaga więc interpretacji, zarówno w kontekście ustawowego opisu zamiaru bezpośredniego, jak też nieumyślności.
Bez wskazania sposobu rozumienia tego zwrotu przez sąd stosujący przepis art. 9 kk, przyjęcie zamiaru wynikowego lub jego wyeliminowanie jest rozstrzygnieciem arbitralnym, które nie poddaje się kwestii odwoławczej.
Należy mieć na uwadze, że świadomość możliwości realizacji znamion typu czynu zabronionego jest też przejawem intelektualnym charakteryzującym świadomą nieumyślność /art. 9 § 2 kk/. Użytego przez ustawodawcę w art. 9 § 1 kk znamienia „godzi się”, które ma stanowić kryterium odróżniające zamiar ewentualny od świadomej nieumyślności, nie można utożsamiać z samą świadomością jakiejkolwiek możliwości realizacji znamion typu czynu zabronionego. Znamię to wyraża dodatkową kwalifikację strony podmiotowej, z uwagi na którą można zachowanie sprawcy potraktować jako umyślne. Ustawodawca wprost charakteru tej kwalifikacji nie określa, tym niemniej zarówno w doktrynie prawa karnego jak i orzecznictwie sądowym sformułowano szereg niekiedy rozbieżnych, kryteriów rozumienia znamienia „godzi się” przesądzających o przyjęciu lub odrzuceniu zamiaru ewentualnego Sąd zobowiązany jest do wskazania, które ze sposobów rozumowania art. 9 § 1 kk uznaje za słuszne oraz uzasadnienia swojego poglądu. Do tego obliguje sąd wymóg prawidłowego uzasadnienia przyjętej kwalifikacji prawnej, którego w orzeczeniu sądu I instancji zabrakło. Tymczasem spełnienie tego wymogu jest szczególnie istotne wówczas, gdy określony przepis jest przedmiotem odmiennych interpretacji, które przy zastosowaniu konkretnego stanu faktycznego mogą także prowadzić do odmiennych ocen co do realizacji znamion przedmiotowych lub podmiotowych określonego czynu zabronionego.
Przedstawienie uzasadnienia przyjętej przez sąd kwalifikacji prawnej, co obejmuje uzasadnione przeprowadzenie określonych znamion typu czynu zabronionego, pozwala dopiero skontrolować, czy dokonana przez ten sąd wykładnia jest prawidłowa i nie stanowi naruszenia prawa materialnego. Z drugiej strony pozwala także na ustalenie prawidłowości dokonanej przez sąd subsumcji i ostatecznej oceny prawnej ustalonego w sposób zgodny z regułami procesowymi stanu faktycznego.
Niezwykle istotnym problemem jest w omawianym stanie faktycznym zagadnienie związku przyczynowego (i winy) w kontekście problemu możliwego przyczynienia się pokrzywdzonych do zaistniałych następstw lub zagrożeń, w szczególności przez (ewentualne) rażące ich niedbalstwo w zakresie przestrzegania zasad bhp.
Są to sytuacje trudne, których rozstrzyganie wymaga każdorazowo szczegółowej analizy okoliczności faktycznych wypadku.
Trzeba też pamiętać, iż przestępstwo z art. 220 ma postać przestępstwa z zaniechania i polega na niedopełnieniu obowiązku z zakresu bhp, prowadzącego w następstwie do wywołania bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracownika.
Wszystkie te kwestie trzeba będzie rozstrzygnąć przy uwzględnieniu, także, zgodnie z nakazem wynikającym z treści art. 410 kpk, wyjaśnień oskarżonego J. S., zeznań świadków oraz opinii biegłego czy:
pracownicy rozbijali namiot w miejscu wskazanym przez oskarżonego,
czynili to na jego polecenie i podczas jego nieobecności,
oskarżony lustrował teren w przeddzień rozbijania namiotu i nie mógł nie dostrzec bliskości linii energetycznej,
oskarżony był świadom obowiązku obecności i nadzoru nad przebiegiem rozkładania namiotu,
a następnie swoje stanowisko prawidłowo uzasadni.
Prawidłowe uzasadnienie wyroku jest niezbędne chociażby z tego powodu, aby Sąd Odwoławczy mógł dokonać oceny prawidłowości toku rozumowania Sądu I instancji. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie dostarcza sądowi odwoławczemu argumentów w tym zakresie, co stanowi rażące naruszenie przepisów prawa procesowego (art. 424 kpk), a w konsekwencji także uniemożliwia dokonanie rzetelnej kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku. Uzasadnienie wyroku spełnia bowiem nie tylko funkcję procesową , lecz także buduje autorytet oraz wizerunek wymiaru sprawiedliwości i kształtuje zewnętrzne przekonanie o sprawiedliwości orzeczenia, wobec czego tolerowanie w obrocie prawnym orzeczeń uzasadnionych w sposób rażąco odbiegający od reguł określonych w art. 424 kpk nie jest możliwe (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 XI 2003 roku V KK 74/03 Prok. i Pr. 2004/3/13).
Nie ma potrzeby enumeratywnego wyliczania postąpień Sądu Rejono wego rozpoznającego sprawę ponownie – będzie on musiał raz jeszcze z zachowaniem wszelkich reguł procesowych rozstrzygnąć sprawę i należycie uzasadnić swe decyzje; rzecz jasna zgodnie z normą art. 424 k.p.k.
Nadto z urzędu podnieść należy, że Sąd meriti zupełnie zignorował fakt, że pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych w terminie określonym w art. 49a kpk wniósł o zobowiązanie oskarżonych do naprawienia szkody. Składał również w imieniu oskarżycieli posiłkowych wniosek o naprawienie szkody, co przy uwzględnieniu treści art. 46 kk obligowało sąd do nałożenia w tym trybie obowiązku naprawienia szkody w całości lub w części. Zgodnie z treścią art. 46 kk - w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Tak więc przy ponownym rozpoznawaniu sprawy sąd I instancji przeprowadzi ponownie postępowanie dowodowe.
Za konieczne uznać należy dokonanie wnikliwej analizy oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób zgodny z wynikającą z treści art. 7 kpk zasadą swobodnej oceny dowodów, w szczególności pod kątem strony podmiotowej i realizacji znamion czynów zarzuconych oskarżonemu, z uwzględnieniem powyżej zawartych rozważań, a w przypadku złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku na piśmie, sąd meriti stanowisko swoje uzasadni w sposób umożliwiający dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku, to jest aby bezwzględnie odpowiadało ono wymogom stawianym w tym zakresie przez przepis art. 424 kpk.
Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji.