Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2018 roku

sprawy z odwołania W. S.

od decyzji z dnia 19 kwietnia 2016 roku

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o przyznanie renty

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. z dnia 19 kwietnia 2016 roku, znak: (...)w ten sposób, że przyznaje W. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 19 listopada 2015 do 9 listopada 2018 roku.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 441/16 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2016 roku, znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił W. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W. S. złożył odwołanie od tej decyzji. Podał, że od ponad 10 lat choruje na cukrzycę, która czyni go niezdolnym do pracy. Przyjmuje cztery razy dziennie insulinę, a wielkość dawki zwiększa się z biegiem lat. Stan jego zdrowia systematycznie pogarsza się.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc iż Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 22.03.2016 roku stwierdziła, iż skarżący jest zdolny do pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. S. urodził się (...). Posiada wykształcenie zawodowe – murarz. Dotychczas pracował jako murarz, brukarz, kierowca, konserwator, pracownik gospodarczy. W latach 2005 - 2013 pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Od dnia 4.06.2015 roku do dnia 18.11.2015 roku wnioskodawca pobierał zasiłek chorobowy. W dniu 10.11.2015 roku złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczeniem z dnia 23.02.2016 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, że wnioskodawca jest zdolny do pracy. Orzeczeniem z dnia 22.03.2016 roku Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że W. S. jest zdolny do pracy.

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wnioskodawca odwołał się od tej decyzji. (bezsporne)

W. S. cierpi na: nadciśnienie, obustronny mierny ubytek słuchu, szumy uszne – w wywiadzie, przewlekłe WZW typu B – w wywiadzie, zespół bólowy lędźwiowy bez patologicznych objawów neurologicznych w przebiegu zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych, stan po złamaniu kręgosłupa L-1 w 1980 roku, cukrzycę leczoną insuliną (LADA lub MODY-3) o niewyrównanym chwiejnym przebiegu. Na cukrzycę zachorował w 2005 roku. Na początku był leczony metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny. Obecnie przyjmuje Humolog 24j + 18j + 18j i Levemir 24j/noc w skojarzeniu z akarbozą (Adeksa) 3 x 50 mg. Pozostaje pod stałą opieką poradni diabetologicznej. Hipoglikemia występuje często, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego, z przebiegiem ciężkim i z utratą przytomności. Taki przebieg choroby - cukrzycy i sposób leczenia powodują częściową niezdolność do pracy ubezpieczonego tj. niezdolność do pracy przy maszynach w ruchu (kierowca) oraz ciężkiej pracy fizycznej (brukarz) ze względu na znaczne ryzyko wystąpienia hipoglikemii w pracy, a także pracy na wysokości i pracy związanej z dźwiganiem znacznych ciężarów.

dowód: dokumenty w aktach organu rentowego, tom IV: k. 419, 427; dokumentacja orzeczniczo - lekarska ubezpieczonego stanowiąca załącznik do akt sprawy; dokumentacja medyczna ubezpieczonego k. 47, 54, 58-62; opinia biegłych sądowych lekarzy: laryngologa B. S., neurologa J. W. i diabetologa R. R. k. 14-15, 23, 66; opinia biegłej sądowej lekarz medycyny pracy R. G. k. 33-35; opinia biegłej sądowej lekarz diabetolog H. B. k. 100-100v.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2017.1383; zwana dalej ustawą), niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust.1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2). Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3). W myśl zaś art. 14 ust. 3 w/w ustawy orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Stosownie do treści art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Ust. 2. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 3. Ust. 3. Niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu. Ust. 3a. Jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a i 1b, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku. Ust. 4 tego przepisu stanowi zaś, iż zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 57 ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki:

1/ orzeczoną niezdolność do pracy,

2/ udokumentowany wymagany okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 5 lat, w dziesięcioleciu poprzedzającym wniosek rentowy lub powstanie niezdolności do pracy,

3/ niezdolność do pracy powstałą w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Art. 59 ust. 1 ustawy stanowi, że osobie, która spełnia warunki określone w art. 57, przysługuje:

1) renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;

2) renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.

W myśl zaś art. 14 ust. 3 ustawy orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji.

W sprawie ustalić należało, czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy, jeśli tak to od kiedy i na jaki okres, czy jest to niezdolność częściowa czy też całkowita.

W celu wyjaśnienia powyższych spornych okoliczności na podstawie art. 278 § 1 K.p.c. należało zasięgnąć opinii biegłych sądowych lekarzy; diabetologa, neurologa i laryngologa oraz lekarza medycyny pracy.

Biegli sądowi lekarze: diabetolog R. R., laryngolog B. S., neurolog J. W., diabetolog H. B. i lekarz medycyny pracy R. G. rozpoznali u ubezpieczonego: nadciśnienie, obustronny mierny ubytek słuchu, szumy uszne – w wywiadzie, przewlekłe wzw typu B – w wywiadzie, zespół bólowy lędźwiowy bez patologicznych objawów neurologicznych w przebiegu zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych, stan po złamaniu kręgosłupa L-1 w 1980 roku, cukrzycę leczoną insuliną (LADA lub MODY-3) o niewyrównanym chwiejnym przebiegu i zgodnie uznali, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy, przy czym biegli: J. W., B. S. i R. R. oraz R. G. zakreślili okres niezdolności do pracy od 2005 roku do grudnia 2019 roku, zaś biegła H. B. – od daty złożenia wniosku (tj. 10.11.2015 roku) na okres 3 lat.

Sąd dał wiarę opiniom wszystkich biegłych sądowych – w całości – co do ustalenia częściowej niezdolności do pracy skarżącego. Wszyscy biegli zgodnie uznali, iż schorzeniem powodującym niezdolność do pracy wnioskodawcy jest cukrzyca, wymagająca wielokrotnych wstrzyknięć insuliny, przebiegająca z licznymi hipoglikemiami. Ciężki przebieg choroby i sposób jej leczenia powodują jego niezdolność do pracy przy maszynach w ruchu (tj. jako kierowca) oraz do ciężkiej pracy fizycznej (tj. brukarz), z uwagi na znaczne ryzyko wystąpienia hipoglikemii w pracy. Choroba jest niewyrównana, co potwierdza wynik HbA1c powyżej normy i zgłaszana hipoglikemia. Niedosłuch stanowi zaś przeciwwskazanie do pracy w hałasie ponadnormatywnym. Przewlekłe powikłania cukrzycy pod postacią retinopatii cukrzycowej prostej również dowodzi niewyrównanego i chwiejnego przebiegu glikemii. Przewlekłe zapalenie wątroby typu B dodatkowo uzasadnia trudności w uzyskaniu stabilnego przebiegu cukrzycy. Ubezpieczony nie jest zdolny do podjęcia terapii w modelu funkcjonalnej intensywnej insulinoterapii, która jako jedyna mogłaby stabilizować przebieg jego choroby.

Opinie biegłych sądowych w sprawie zostały sporządzone zgodnie ze zleceniem sądu, a biegli w sposób jasny przedstawili powody swoich twierdzeń. Logicznie wyjaśnili przyczyny, dla których uznali, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy. Biegli oparli się na dokumentacji medycznej zgromadzonej w sprawie oraz na badaniu wnioskodawcy.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1976 roku w sprawie IV CR 481/76 - OSNC 1977/5-6/102 „sąd nie może oprzeć swego przekonania o istnieniu lub braku okoliczności, których zbadanie wymaga wiadomości specjalnych, wyłącznie na podstawie konkluzji opinii biegłego, ale powinien sprawdzić poprawność poszczególnych elementów opinii, składających się na trafność jej wniosków końcowych.” Sąd w pełni podziela przedstawiony pogląd i opierając się o niego uznał, że opinie wskazanych wyżej biegłych spełniają te kryteria. Wnioski końcowe opinii stanowiły bowiem integralną część z innymi poszczególnymi ich elementami. Analiza tych elementów wskazuje, zdaniem Sądu, na brak możliwości przyjęcia innego orzeczenia niż te, które wydali biegli. Sąd nie miał tym samym powodów by odmówić tym opiniom przymiotu wiarygodności.

Rozbieżności w opiniach biegłych dotyczyły wyłącznie okresu trwania niezdolności do pracy. I w tym zakresie Sąd ustalił - zgodnie z opinią biegłej H. B. - że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 9 listopada 2018 roku tj. na okres 3 lat od daty złożenia wniosku o rentę. Opinii H. B. Sąd dał wiarę w całości albowiem biegła ta wydała swoją opinię opierając na całym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym dokumentacji medycznej przedłożonej do sprawy już po wydaniu opinii przez biegłych: R. R., B. S., J. W. i R. G., oraz dokonując analizy opinii dotychczas złożonych do akt sprawy, biorąc pod uwagę postępy w leczeniu cukrzycy.

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy z uwzględnieniem poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych. Stan zdrowia ubezpieczonego, mając na uwadze występujące u niej schorzenia i pogorszenie stanu zdrowia, nie pozwalają mu na wykonywanie pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacji, czyli pracy przy maszynach w ruchu, na wysokości i ciężkiej pracy fizycznej (kierowca, brukarz, murarz). Okoliczność zaś, że może on podejmować lekkie prace fizyczne np. jako konserwator, nie oznacza, iż jest on osobą zdolną do pracy. Podjęcie jakiejkolwiek pracy, gdy ubezpieczony utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie oznacza przekwalifikowania zawodowego warunkującego odzyskanie zdolności do pracy zarobkowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dn. 14.11.2000 roku, III AUa 836/00, OSA 2001, Nr 6, poz. 26).

Zarzuty pozwanego do opinii biegłych sądowych stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami poczynionymi przez tych biegłych, i nie znajdują one odzwierciedlenia w przeprowadzonych w sprawie dowodach. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w pełni rozstrzyga istotę sporu, a zgromadzony materiał dowodowy dał pełne podstawy do wyrokowania. Sąd ocenił przedłożone do sprawy opinie biegłych wskazując dlaczego daje tym opiniom przymiot wiarygodności i w jakiej części. Opinie biegłych wydane w niniejszej sprawie Sąd ocenił jako dowody wartościowe, stanowiące podstawę ustaleń faktycznych. Opinie te stanowią miarodajne źródło wiadomości specjalnych w procesie. Nie ujawniły się żadne okoliczności w sprawie, które podważałby rzetelność sporządzonych opinii przez biegłych. Argumentacja biegłych jest w ocenie Sądu przekonująca. Opinie są również obiektywne albowiem biegli nie mieli żadnego interesu w tym by poczynić ustalenia odmiennie od faktycznych.

W ocenie Sądu odwołujący sprostał obowiązkowi określonemu w art. 6 K.c. oraz art. 232 K.p.c., albowiem podnoszone przez niego argumenty co do wadliwości decyzji ZUS znalazły potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, który pozwolił na przyjęcie, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c., należało zmienić sporną decyzję i przyznać odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Prawo do renty Sąd przyznał od dnia 19 listopada 2015 roku, mając na względzie, iż w listopadzie 2015 roku ubezpieczony złożył wniosek o rentę, zaś do dnia 18 listopada 2015 roku pobierał zasiłek chorobowy (art. 129 ust. 1 ustawy w zw. z art. 100 ust. 2).

SSO Tomasz Korzeń