Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2018r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Aneta Bącal

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2018r. w K.

sprawy z powództwa B. O.

przeciwko (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 5.997,94 zł (słownie złotych: pięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem i 94/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25.05.2014r. do dnia zapłaty;

II  dalej idące powództwo oddala;

III  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 1.153,07 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV  nakazuje powódce B. O. aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze kwotę 28,42 zł tytułem wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa, a stronie pozwanej (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. nakazuje aby uiściła z tego tytułu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze kwotę 69,58 zł;

V  zwrócić stronie pozwanej (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze kwotę 200,00 zł pobranej jako zaliczkę, która nie została wykorzystana.

Sygn. akt I C 1071/15

UZASADNIENIE

Powódka B. O. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. V. (...) w W.:

- kwoty 8 302,06 zł tytułem zadośćuczynienia za szkodę na osobie z dnia 12 stycznia 2014 r. wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi od dnia 25 maja 2014 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 197,94 zł za szkodę na osobie z dnia 12 stycznia 2014 r., na którą składają się koszty leczenia i rehabilitacji, powiększone o odsetki za zwłokę liczone od dnia 25 maja 2014 r. do dnia zapłaty.

Powódka wniosła o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość w zakresie skutków przedmiotowego wypadku na podstawie art. 189 kpc, a także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1 200 zł oraz opłaty skarbowej w kwocie 17 zł.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 12 stycznia 2014 r. w miejscowości R. na drodze krajowej nr (...), uczestniczyła w wypadku komunikacyjnym, którego sprawca miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej. Powódka podała, że odbyła szereg konsultacji lekarskich, w trakcie których stwierdzono u niej m.in. skręcenie kręgosłupa szyjnego, objawy korzeniowe na poziomie C5/C7 prawostronne oraz bóle barku prawego, bolesność przy palpacji kręgosłupa szyjnego na poziomie C4-C7 oraz bólowe ograniczenie ruchomości tego odcinka. Powódka wskazała, że w okresach od 27 do 31 stycznia oraz od 4 do 18 sierpnia 2014 r. korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. Powódka podniosła, że w dniu 25 kwietnia 2014 r. zgłosiła stronie pozwanej swoje roszczenia, która w wyniku przeprowadzonej likwidacji szkody przyznała zadośćuczynienie w kwocie 1 200 zł oraz 90 zł zwrotu kosztów dojazdów do lekarzy i na rehabilitację. Powódka wskazała, że nie zgadza się z ustaloną przez stronę pozwaną wysokością uszczerbku na zdrowiu, która nie uwzględnia pozostałych, doznanych w wyniku wypadku urazów takich jak zespołu korzeniowego szyjnego oraz urazu barku. Powódka podniosła, że na kwotę odszkodowania składają się koszty zakupu kołnierza ortopedycznego, koszty wizyt lekarskich oraz rehabilitacji. Powódka wskazała, że mimo upływu ponad roku od zdarzenia nadal utrzymują się u niej skutki wypadku i nie jest ona w stanie samodzielnie określić czy ustąpią, czy też może nastąpić pogorszenie jej stanu zdrowia.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. V. (...) w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według podwójnej stawki powiększonej o podatek VAT, kosztów korespondencji, opłat kancelaryjnych oraz kosztów dojazdu pełnomocnika z oddziału Kancelarii we W. na każdą rozprawę.

Strona pozwana zaprzeczyła istnieniu związku przyczynowo – skutkowego między wskazanymi przez powódkę urazami, a zdarzeniem z dnia 12 stycznia 2014 r., zakwestionowała zakres i wysokość szkody, a także podniosła zarzut przyczynienia się powódki do powstania lub zwiększenia rozmiarów szkody, wskazując, że stopień przyczynienia się powódki powinien zostać ustalony co najmniej na 90%. W uzasadnieniu strona pozwana dodatkowo podniosła, że przyznanie odsetek powinno nastąpić od chwili wyrokowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 stycznia 2014 r. na drodze numer (...) w miejscowości R. miał miejsce wypadek komunikacyjny, w którym uczestniczyła - jako kierująca samochodem osobowym - B. S.. Kierujący innym pojazdem sprawca zdarzenia miał zawarte obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. V. (...) w W..

Dowód: zaświadczenie KPP w Ś. zapisane na płycie CD k.47 oraz z k. 94, informacja z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego zapisana na płycie CD k. 47.

W chwili zdarzenia powódka miała zapięte pasy bezpieczeństwa.

Dowód: zeznania powódki z dnia 10 stycznia 2018 r. e-protokół rozprawy od 00:05:49 do 00:15:37 k.148v, oświadczenie powódki z akt szkodowych płyta CD k. 47.

W dniu 15 stycznia 2014 r. powódka zarejestrowała się w (...) Ośrodku (...) we W.. Specjalista chirurg skierowała powódkę na RTG kręgosłupa szyjnego i barku prawego. W dniu 23 stycznia 2014 r. powódka odbyła konsultacje u ortopedy i neurologa w Centrum Medycznym (...) we W., którzy stwierdzili następstwa powierzchownego urazu i otwartej rany szyi i tułowia, zwichnięcie, skręcenie i naderwanie stawów i wiązadeł na poziomie szyi. Lekarz ortopeda skierował powódkę na rehabilitację. Lekarz neurolog zalecił powódce przyjmowanie leków C. oraz N., za które powódka zapłaciła 89,94 zł. W dniu 30 stycznia 2014 r. lekarz ortopeda potwierdził u B. O. zwichnięcie, skręcenie i naderwanie stawów i wiązadeł na poziomie szyi. Powódka w dniach 27-31 stycznia 2014 r. przechodziła rehabilitację, wykonano łącznie 10 zabiegów prądów DD i (...) na kręgosłup szyjny. Za wskazane zabiegi powódka zapłaciła 108,00 zł. W dniu 10 lutego 2014 r. powódka została skierowana na dalszą rehabilitację w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, której rozpoczęcie zaplanowano na 4.08.2014 r. Lekarz ortopeda w dniu 27.02.2014 r. rozpoznał u powódki następstwa urazów szyi i tułowia. W okresie 4-18 sierpnia 2014 r. B. O. korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych w Centrum (...) we W. w postaci prądów diadynamicznych (10 zabiegów), krioterapii miejscowej (10 zabiegów) oraz terapii indywidualnej.

Dowód: dokumenty znajdujące się w aktach szkodowych – płyta CD koperta k. 47 tj. karta pacjenta, konsultacja neurologa z 23.01.2014r., konsultacja ortopedy z 23.01.2014 r., konsultacja ortopedy z 30.01.2014 r., zaświadczenie z 03.02.2014 r., zaświadczenie z 20.02.2014r., skierowanie do poradni specjalistycznej, informacja dla lekarza kierującego, skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne, konsultacja ortopedy z 27.02.2014 r., zaświadczenie z 18.08.2014 r., faktura VAT nr (...), faktura VAT (...) z załącznikiem.

W dniu 25.04.2014 r. powódka zgłosiła Ubezpieczycielowi szkodę na osobie. Lekarz orzecznik M. I. na potrzeby postępowania likwidacyjnego ustalił jednoprocentowy trwały uszczerbek na zdrowiu B. O.. W wyniku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła powódce kwoty 1 200,00 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 90,00 zł odszkodowania tytułem zwrotu kosztów dojazdu.

/okoliczności bezsporne/

Powódka odczuwa częste bóle głowy. Od wypadku ma problemy z kręgosłupem. Dłuższa jazda rowerem powoduje u niej ból pleców. Po wypadku powódka nie mogła swobodnie pracować, odczuwała dyskomfort siedząc za biurkiem w pracy. Ma ograniczone ruchy po wykonywaniu dłuższych, cięższych czynności takich jak mycie okien. Powódka uskarżała się na bóle barku, kręgosłupa i głowy. Pozostaje nadal pod opieką lekarza.

Dowód: zeznania powódki z dnia 10 stycznia 2018 r. e-protokół rozprawy od 00:05:49 do 00:15:37 k.148v, zeznania świadka Ł. O. z 11.08.2016 r. e-protokół rozprawy od 00:06:19 do 00:16:09 k. 83, zeznania świadka A. S. z 08 marca 2016 r. e-protokół rozprawy od 00:29:25 do 00:36:38 k.67.

Stan po urazie skrętnym kręgosłupa odcinka szyjnego spowodowany wypadkiem komunikacyjnym spowodował u B. O. dwuprocentowy długotrwały uszczerbek na jej zdrowiu. Rokowania zdrowotne na przyszłość są pomyślne, nie powinny ujawnić się żadne inne uciążliwości poza ujawnionymi do tej pory. Trzy dni opóźnienia w podjęciu leczenia nie miało większego wpływu na uszczerbek na jej zdrowiu.

Dowód: opinia lekarska k.112-116.

Sąd zważył co następuje:

Ustalenia faktyczne znajdują podstawę przede wszystkim w dokumentacji medycznej związanej z leczeniem i rehabilitacją powódki, opinii sądowej, przedłożonych faktur, a także o zeznania świadków A. S. i Ł. O. oraz zeznania samej powódki. Poza sporem pozostawał fakt, że strona pozwana co do zasady ponosiła odpowiedzialność za skutki wypadku z 12.01.2014 r. oraz to, że dotychczas wypłaciła powódce zadośćuczynienie w kwocie 1 200 zł oraz kwotę 90 zł zwrotu kosztów dojazdu. Spór dotyczył zasadności przyznania powódce dalszej sumy zadośćuczynienia oraz zwrotu kosztów leczenia.

Powódka wystąpiła z trzema głównymi żądaniami tj. o zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu związany z czynem niedozwolonym, o naprawienie szkody związanej z uszkodzeniem ciała oraz z żądaniem ustalenia odpowiedzialności na przyszłość na podstawie art. 189 kpc.

W zakresie dochodzonego zadośćuczynienia podstawa materialnoprawna roszczenia znajduje się w przepisie art. 445§1 k.c., który stanowi, że w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym (regulującym kwestię odszkodowania za szkodę na osobie) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Roszczenie powódki związane jest z istnieniem umowy ubezpieczenia łączącej sprawcę kolizji z dnia 12 stycznia 2014 r. z Ubezpieczycielem. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Strona pozwana – (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. bezspornie ponosi gwarancyjną odpowiedzialność za skutki zdarzenia drogowego z udziałem powódki. Granicę tej odpowiedzialności wyznacza m.in. przepis art. 361 § 1 k.c., który stanowi, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Strona pozwana przyjęła na siebie odpowiedzialność za skutki wypadku z 12.01.2014 r. Postępowanie likwidacyjne zainicjowane zgłoszeniem Ubezpieczycielowi szkody na osobie w dniu 25 kwietnia 2014 r. zostało zakończone decyzją o przyznaniu B. O. zadośćuczynienia w kwocie 1 200 zł. Taka suma jednak nie w pełni rekompensuje następstwa kolizji z 12.01.2014 r. Mając na uwadze w szczególności dokumentację medyczną leczenia powódki, jej zeznania, zeznania świadków oraz treść opinii sądowo-lekarskiej, należy uznać, że ogólna suma zadośćuczynienia winna ulec podwyższeniu.

Wskaźnikami poniesionego trwałego uszczerbku na zdrowiu do określenia wysokości należnego zadośćuczynienia należy posługiwać się subsydiarnie. W orzecznictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie pieniężne, o którym mowa w art. 445 § 1 kc, ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego ustalając kwotę zadośćuczynienia, należy mieć na uwadze rozmiar cierpień fizycznych związanych z zaistnieniem wypadku, jak i dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia (por. wyr. SA w Białymstoku z 1.2.2005 r., III APa 9/04, OSA 2005, Nr 12, poz. 33; zob. także wyr. SN z 18.11.2004 r., I CK 219/04, L.). Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 11.07.2000 r. zadośćuczynienie pieniężne obejmuje zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienia psychiczne (por. wyr. SN z 11.7.2000 r., II CKN 1119/98, niepubl.). W piśmiennictwie zwraca się uwagę, że zadośćuczynienie realizować ma trzy podstawowe funkcje: kompensacyjną, represyjną i prewencyjno-wychowawczą, przy czym kompensacja krzywdy ma odmienny charakter niż kompensacja szkody majątkowej – polega na wynagrodzeniu cierpień, jakich pokrzywdzony doznał w wyniku czynu niedozwolonego, dlatego wysokość zadośćuczynienia jest w pierwszym rzędzie uwarunkowana intensywnością cierpień i czasem ich trwania (por. wyr. SN z 29.9.2004 r., II CK 531/03, L.).

Nie sposób zmierzyć bólu. Każdy człowiek ma przecież inny próg tolerancji na cierpienie. Przede wszystkim należy mieć na względzie fakt, że powódka jest osobą młodą. Biegły wskazał na dwuprocentowy długotrwały uszczerbek na zdrowiu B. O.. Powódka dwukrotnie – w styczniu i sierpniu 2014 r. korzystała okresowo z zabiegów rehabilitacyjnych. Pomimo upływu 4 lat od kolizji utrzymują się u niej dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa, barku oraz głowy. W dalszym ciągu pozostaje pod opieką lekarską, nie wróciła do pełnej sprawności fizycznej, odczuwa ból w trakcie uprawiania sportu, odczuwa ból przebywając długotrwale w pozycji siedzącej w pracy. Co się tyczy podnoszonej przez stronę pozwaną kwestii przyczynienia się powódki do zwiększenia szkody należy wskazać, że fakt zgłoszenia się przez B. O. do lekarza po 3 dniach od zdarzenia nie miał istotnego wpływu na zwiększenie uszczerbku na jego zdrowiu, na co wskazał biegły w opinii. Za fakt notoryjny należy uznać, że skutki zdrowotne po kolizji drogowej mogą ujawniać się w ciele ludzkim z pewnym opóźnieniem. Przebieg postępowania nie przemawia za uznaniem, że powódka w chwili wypadku nie miała zapiętych pasów bezpieczeństwa. Przeciwko takiemu przyjęciu przemawia rodzaj i umiejscowienie obrażeń ciała, a także treść zeznań powódki, która konsekwentnie (także w oświadczeniu dołączonym do zgłoszenia szkody) twierdziła, że w momencie kolizji przypięta była pasami. W opinii Sądu zbędne było sięganie po opinię biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych na okoliczność m.in. ustalenia czy w chwili wypadku powódka miała zapięte pasy bezpieczeństwa. Weryfikacja takiej okoliczności wydaje się wręcz niemożliwa. Ustalenia takie po kilku latach od wypadku - w sytuacji gdy rozmiar obrażeń jest stosunkowo nieduży - wydają się wręcz niemożliwe, nie ma zaś jakichkolwiek pośrednich dowodów, które by taką wersję zdarzenia potwierdzały. Zbędne było również przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. K.. Faktem znanym urzędowo jest to, że w sprawie o zadośćuczynienie za skutki tej samej kolizji z udziałem męża powódki prowadzonej przez tut. Sąd tj. sprawy powoda Ł. O. (sygn. akt I C 1072/15), strona pozwana wycofała wniosek o przesłuchanie M. K..

Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane wcześniej okoliczności, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień psychicznych i fizycznych, trwałość skutków czynu niedozwolonego, prognozy na przyszłość i wiek poszkodowanej, Sąd uznał, że należy dokonać podwyższenia zadośćuczynienia o kwotę 5 800,00 zł (łącznie z wypłaconą kwotą 1 200,00 zł przez Ubezpieczyciela zadośćuczynienie wyniosło 7 000,00 zł). Taka kwota z jednej strony nie będzie stanowiła jedynie zadośćuczynienia symbolicznego, z drugiej zaś nie wzbogaci nadmiernie powódki. Innymi słowy pozwoli zniwelować przykre dla powódki następstwa wypadku z 12.01.2014 r.

Drugie żądanie powódki dotyczyło przyznania odszkodowania w kwocie 197,94 zł. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 444§1 in principio k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Należy stwierdzić, że powódka wykupiła leki zalecone jej do przyjmowania przez lekarza neurologa w dniu 23.01.2014 r. oraz skorzystała z zabiegów rehabilitacyjnych zgodnie z zaleceniem ortopedy z 23.01.2014 r. Powódka przedłożyła faktury numer (...) na kwotę 89,94 zł oraz numer (...) wraz z załącznikiem na kwotę 108,00 zł dokumentujące zakup leków oraz pokrycie kosztów zabiegów. Poniesione przez powódkę koszty pozostają w normalnym związku przyczynowym z kolizją drogową z dnia 12.01.2014 r. Naturalnym jest, że przyjmowanie przepisanych przez lekarza leków jak i podjęcie rehabilitacji służą niwelowaniu skutków zdrowotnych urazu. Powódce należał się zwrot poniesionych wydatków na łączną kwotę 197,94 zł.

Orzeczenie w zakresie odsetek zapadło w oparciu o przepis art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którego brzmieniem zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Należy wskazać, że głoszenie szkody nastąpiło 25 kwietnia 2014 r. Ze wskazanych wcześniej powodów, mając na względzie treść przytoczonych przepisów ustawy należało zasądzić od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 5 997,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25.05.2014 r. do dnia zapłaty, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

Żądanie powódki o zasądzenie dalszej kwoty zadośćuczynienia ponad przyznaną wyrokiem kwotę 5 800 zł, jak również żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość w zakresie skutków przedmiotowego wypadku na podstawie art. 189 kpc, zostały oddalone. Interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności za ewentualna szkodę na przyszłość, na podstawie art. 189 k.p.c., istnieje gdy istnieje obiektywna niepewność stanu faktycznego ( por. wyrok SN z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, LEX nr 1169345). Podobne stanowisko zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 marca 2010 r. IV CSK 410/09 wskazując, że „Pod rządem art. 442 1 § 3 k.c. powód dochodzący naprawienia szkody na osobie może mieć interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości”. Na kanwie niniejszej sprawy zebrany materiał dowodowy daje podstawy do przyjęcia, że po wydaniu wyroku nie ujawnią się w zdrowiu powódki inne skutki wypadku. Od wypadku minęło 4 lata, powódka zakończyła leczenie, odbyła rehabilitację. Opinia biegłego potwierdza, że rokowania zdrowotne powódki na przyszłość są pomyślne i nie powinny ujawnić się żadne inne uciążliwości poza ujawnionymi do tej pory. Podsumowując tę część rozważań, zasadnym było oddalenie dalej idącego powództwa, co znajduje wyraz w punkcie II wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zapadło o regułę zawartą w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którą w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Powódka wygrała sprawę w 71 %, zaś strona pozwana w 29 %. Do kosztów postępowania powódki należało zaliczyć wszystkie koszty wykazane w spisie kosztów tj. łącznie 2 284,51 zł. Do kosztów postępowania strony pozwanej należy zaś zaliczyć koszty zastępstwa procesowego – 1 200,00 zł, 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 400,00 zł zaliczki na opinię, łącznie jest to kwota 1 617,00 zł. Nie było żadnych podstaw by przyznać pełnomocnikowi strony pozwanej wynagrodzenie w podwójnej wysokości, gdyż nakład pracy pełnomocnika nie wykraczał poza zwykły w tego typu sprawach. Po wzajemnym rozdzieleniu zasądzono od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1 153,07 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzeczono w punkcie III wyroku.

W identycznych proporcjach, jak w odniesieniu do kosztów procesu, należało rozliczyć tymczasowo wyłożone przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze wydatki, które wyniosły łącznie 98,00 zł i stanowiły kwotę wynagrodzenia biegłego za sporządzenie opinii. Tym samym, w punkcie IV wyroku, nakazano powódce uiszczenie kwoty 28,42 zł, zaś stronie pozwanej kwoty 69,58 zł tytułem wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Strona pozwana wyłożyła zaliczkę na dojazd świadka M. K.. Zaliczka nie została wykorzystana w związku z czym należało ją zwrócić, o czym orzeczono w punkcie V wyroku.