Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Anna Lasko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2018 r. w K.

sprawy z powództwa Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.

przeciwko D. S. (1) (poprzednio K.)

o zapłatę

I  zasądza od pozwanej D. S. (1) (poprzednio K.) na rzecz strony powodowej Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. kwotę 1.227,85 zł (słownie złotych: jeden tysiąc dwieście dwadzieścia siedem 85/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22.08.2016 r. do dnia zapłaty,

II  dalej idące powództwo oddala,

III  zasądza od strony powodowej Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. na rzecz pozwanej D. S. (1) (poprzednio K.) kwotę 1.751,79 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1157/16

UZASADNIENIE

Strona powodowa Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystąpiła z pozwem przeciwko D. S. (2) (panieńskie nazwisko K.) żądając zasądzenia od pozwanej kwoty 9.622,61 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 5.723,95 zł od dnia 7.10.2015 r. do dnia zapłaty i od kwoty 3.898,66 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie strona powodowa podała, że pozwaną (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. łączyła umowa nr (...) zawarta w dniu 17 grudnia 2009 r., a pozwana nie spłaciła zobowiązania wynikającego z tej umowy. Strona powodowa podała dalej, że wierzytelność stała się wymagalna z dniem 17 grudnia 2013 r. Strona powodowa wskazała, że na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z 14 grudnia 2015 r. nabyła od pierwotnego wierzyciela wierzytelność przysługującą względem pozwanej. Strona powodowa podała dalej, że na kwotę dochodzoną pozwem składają się: należność główna – 5.723,95zł z terminem płatności 7 października 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od tej daty, skapitalizowane odsetki umowne za okres od daty zawarcia umowy do 7.10.2015 r – 1191,57 zł, skapitalizowane odsetki za opóźnienie (odsetki karne) – 2.522,09 zł, opłaty windykacyjne – 185,00 zł. Odnosząc się do zgłoszonego przez pozwaną zarzutu przedawnienia strona powodowa podniosła, że umowa nie została wypowiedziana tylko wygasła w dniu 17.12.2013 r., czyli w dniu oznaczonym w umowie. Strona powodowa podniosła, że umowa o spłacie pożyczki w ratach nie nadaje temu świadczeniu charakteru okresowego. Według strony powodowej, skoro termin zwrotu pożyczki upłynął 17 grudnia 2013 r., to wymagalność z całego roszczenia nastąpiła w tym dniu, a złożenie pozwu w dniu 22 sierpnia 2016 r. przerwało bieg trzyletniego terminu przedawnienia.

Pozwana D. S. (1) (poprzednio K.) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony powodowej na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana przyznała, iż w 2009 r. zawarła umowę pożyczki gotówkowej z (...) Bankiem S.A i miała być spłacana w 48 miesięcznych ratach po 228, 61 zł, wobec czego spłata pożyczki miała nastąpić 17 grudnia 2013 r. Pozwana wskazała dalej, że raty pożyczki stawały się wymagalne co miesiąc następnego dnia po upływie terminu ich płatności, podniosła więc zarzut przedawnienia wszystkich roszczeń sprzed 23 sierpnia 2013 r., a także pozostałych rat, co do których strona powodowa miała prawo wypowiedzieć umowę z uwagi na zwłokę pozwanej w zapłacie dwóch rat.

Pozwana „z ostrożności procesowej” podniosła brak wykazania przez stronę powodową rzeczywistego zadłużenia pozwanej i skąd wynika kwota zadłużenia. Zdaniem pozwanej ani wyciąg z ksiąg rachunkowych ani umowa cesji wierzytelności nie dają podstaw do merytorycznej weryfikacji wysokości długu pozwanej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 grudnia 2009 r. (...) Bank S.A we W., poprzednik (...) Bank (...) S.A. we W., zawarł z pozwaną D. S. (1), noszącą wówczas nazwisko K., umowę pożyczki gotówkowej opiewającej na kwotę 8.289,47 zł, z czego pozwana otrzymała 6.000,00 zł, reszta kwoty obejmowała opłatę za ochronę ubezpieczeniową i prowizję za udzielenie pożyczki. Spłata należności wraz z odsetkami i innymi opłatami miała nastąpić w 48 miesięcznych ratach płatnych do dnia 17 każdego miesiąca począwszy od stycznia 2010 roku.

Umowa przewidywała oprocentowanie nominalne pożyczki 14,50 % w stosunku rocznym. Za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części przewidziane były odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne), a stopa tych odsetek miała wynosić czterokrotność aktualnej na dany dzień wysokości lombardowej NBP.

/dowód: umowa pożyczki gotówkowej nr (...) z 17.12.2009 r. – k – 20-22/

(...) Bank S.A. wystawił 7 stycznia 2014 r. bankowy tytuł egzekucyjny. Na kwotę zadłużenia 8.486,62 zł składały się: 5.723,95 zł – należność główna, 2.577,66 zł – odsetki, 185,00 zł – należne koszty. Wskazał także dalsze odsetki liczone od kwoty 5.723,95 zł w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP. Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze postanowieniem z 26 maja 2014 r. nadał klauzulę wykonalności temu tytułowi egzekucyjnemu.

/dowód: bankowy tytuł egzekucyjny z 7.01.2014 r. – k – 60-63, postanowienie z 26.05.2014 r. – k -64/

W 2014 roku wierzyciel wszczął przeciwko pozwanej postępowanie egzekucyjne, które 21 maja 2015 r. zostało umorzone w wyniku jego bezskuteczności.

/dowód: postanowienie komornika z 21.05.2015 r. w sprawie km 38867/14 – k – 61/

W dniu 14 grudnia 2015 r. Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zawarł z (...) Bank (...) S.A. we W. umowę cesji, na podstawie której nabył portfel wierzytelności należący do Banku.

/dowód: umowa przelewu wierzytelności – k – 23-26/

W załączniku do umowy przelewu wierzytelności cedent wskazał, że pozwana miała zadłużenie w kwocie 9.812,12 zł, na które składały się odsetki w kwocie 3.713,66 zł, kapitał w wysokości 5.723,95 zł i opłaty – 382,51 zł.

/dowód: załącznik nr 6 do umowy przelewu wierzytelności – k – 34/

Sąd zważył co następuje:

Powyższych ustaleń sąd dokonał na podstawie dokumentów, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała. Co do oceny zasadności zgłoszonego roszczenia należało określić obowiązki dowodowe jakie ciążyły na stronach w zakresie ich twierdzeń. Niewątpliwym jest, że strona powodowa powinna wykazać zasadność swojego roszczenia zarówno w zakresie należności głównej oraz dochodzonych odsetek. Umowa pożyczki opiewała na kwotę 8.289,47 zł a ponadto przysługiwały Bankowi odsetki umowne oraz tzw. odsetki karne przysługujące w przypadku niespłacenia w terminie kwotpożyczki. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wystawienie przez pierwotnego wierzyciela bankowego tytułu egzekucyjnego nie daje podstawy do przyjęcia, że faktycznie dłużnika obciąża zobowiązanie określone w tym tytule. Zgodnie z treścią przepisu art. 786 ² par. 1 k.p.c. w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej. Pozwana miałaby w stosunku do pierwotnego wierzyciela prawo do wystąpienia z powództwem przeciwegzekucyjnym, by kwestionować swoje zobowiązanie. Tym bardziej więc może kwestionować zakres swojego obowiązku w postępowaniu rozpoznawczym prowadzonym z powództwa nabywcy wierzytelności. Po nadaniu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności toczyło się wobec pozwanej postępowanie egzekucyjne. Zgodnie z wynikającą z art. 6 k.c. zasadą ciężaru dowodu, pozwaną obciążał obowiązek wykazania, iż zadłużenie z tytułu spłaty kapitału jest mniejsze. Pozwana takiego dowodu nie przeprowadziła, tak więc nie może budzić wątpliwości, że pozwana zalegała w stosunku do strony pozwanej kwotę należności głównej w wysokości 5.723,95 zł.

Strona powodowa nie wykazała natomiast zasadności dalszej części dochodzonego roszczenia. Aby wykazać zasadność roszczenia w zakresie odsetek strona powodowa powinna udowodnić, kiedy przypadał termin zapłaty poszczególnych rat pożyczki, kiedy nastąpiła wpłata części zobowiązań. Bez tych danych sąd nie jest w stanie zweryfikować zasadności żądania strony pozwanej w tym zakresie. Niewątpliwe jest, że pozwana w trakcie obowiązywania umowy spłaciła część pożyczki, brak danych w tym zakresie dokonanych wpłat uniemożliwia ocenę sposobu naliczenia odsetek, w tym odsetek karnych albowiem nie były znane dane co do wysokości pozostałego długu jak i dat, od których należało liczyć te odsetki. Strona powodowa nie wykazała także podstawy do naliczenia kosztów w wysokości 185,00 zł.

Podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia był w znacznej części uzasadniony. Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w stosunkowo niedawnej wydanej uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. akt III CZP 29/16, że nabywca wierzytelności nie będący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (patrz. Legalis numer 1469243).

Zgodnie z treścią przepisu art. 117 par. 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. W myśl art. 118 kc., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Stosownie do art. 120 par. 1 zdanie pierwsze k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Nie budzi wątpliwości, że roszczenie strony powodowej było związane z prowadzoną działalnością gospodarczą banku i podlegało trzyletniemu okresowi przedawnienia. Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia pozostawało określenie wymagalności roszczenia strony powodowej. Ugruntowane w orzecznictwie sądowym wydaje się stanowisko, że roszczenia z umowy pożyczki nie można traktować jako roszczenia o zapłatę świadczenia okresowego. Jednakże, w przypadku, gdy zwrot pożyczki oznaczony został przez strony umowy w częściach (ratach), to staje się on wymagalny z upływem terminów ustalonych dla poszczególnych rat, chyba że w umowie postanowiono inaczej (patrz. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 1.12.2016 r. w sprawie I PK 297/15, orzeczenie Sądu Najwyższego z 17.12.2008 r., I CSK 243/08, opubl. OSNC nr 1/2010 poz. 16). Innymi słowy, przedawnienie każdej raty biegnie co do zasady osobno od momentu terminu jej płatności (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 23 kwietnia 2014 r., I ACa 1361/13, opubl. LEX nr 148942).

W tych warunkach trzeba ocenić, że przedawnieniu uległo roszczenie strony powodowej obejmujące płatność większości rat wynikających z umowy z 17 grudnia 2009 r. Skoro strona powodowa wystąpiła z pozwem 22 sierpnia 2016 r. to trzyletniemu przedawnieniu uległo roszczenie strony powodowej za okres sprzed 22 sierpnia 2013 r. Inaczej mówiąc, nie przedawniło się roszczenie za raty wymagalne po tej dacie. Nie mógł się ostać zarzut pozwanej, że także i te należności przedawniły się. Sad nie uwzględnił wniosku pozwanej, by sięgać po informacje co do ewentualnego wypowiedzenia umowy pożyczki, skoro pozwana nie przedstawiła na te okoliczność choćby minimalnego uprawdopodobnienia.

Powyższe zadecydowało, że słuszne było żądanie strony powodowej obejmujące zapłatę za cztery raty tj. za wrzesień, październik, listopad i grudzień 2013 r., a więc wymagalne już po dacie 22 sierpnia 2013 r., kiedy to doszło do przedawnienia roszczeń ze wcześniejszych rat. Cztery raty po 228,61 zł stanowiły kwotę 914,44 zł. Od każdej z tych zaległych czterech rat po 228,61 zł przysługiwały stronie powodowej odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne) równe czterokrotności wysokości stopy lombardowej NBP. W 2013 i do 8.10.2014 r. wynosiła ona 16 % w stosunku rocznym, od 9.10.2014 do 4.03. 2015 r. stopa ta wynosiła 12 %, a do 5.03. 2015 do dnia wniesienia pozwu – 10 %. Kwota należna z tytułu odsetek karnych za 4 raty wyniosła więc 313,41 zł. W tych warunkach zasądzono od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.227,85 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tj. od 22.08.2016 r.

Dalej idące powództwo podlegało więc oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 100 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo. Strona powodowa wygrała sprawę w 13 % a przegrała w 87 %. Odwrotne proporcje dotyczą pozwanej. Koszty poniesione przez pozwaną to: 2.400,00 zł – wynagrodzenie adwokata, 17,00 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa. Koszty strony powodowej obejmowały: 2.400,00 zł – wynagrodzenie radcy prawnego, 17,00 zł - opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 300,00 – opłata sądowa od pozwu Przy rozdzieleniu kosztów procesu w stosunku do wyniku procesu zasadzono od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 1751,79 zł .