Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą we W.

przeciwko W. O. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 05 października 2015 roku, sygn. akt I C 665/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od pozwanej W. O. (2) na rzecz powoda (...)z siedzibą we W. kwotę 69.499,91 (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć 91/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2015 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 7.092,00 (siedem tysięcy dziewięćdziesiąt dwa) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od pozwanej W. O. (2) na rzecz powoda (...) z siedzibą we W. kwotę 5.275,00 (pięć tysięcy dwieście osiemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Aleksandra Szymorek - Wąsek

Sygn. akt: II Ca 851/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 października 2015 r. Sąd Rejonowy w Radomsku po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) we W. przeciwko W. O. (1) o zapłatę oddalił powództwo.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 26 listopada 2014 roku pomiędzy Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. a powodem (...) we W. zawarta została umowa sprzedaży wierzytelności przysługujących Bankowi względem dłużników z tytułu zawartych z nimi umów bankowych (należność główna, odsetki, kary umowne, zwrot kosztów i opłat).

Sąd Rejonowy dokonał następującej oceny materiału dowodowego oraz zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu jako nieudowodnione.

W niniejszej sprawie powód żądanie pozwu oparł na twierdzeniu, iż przysługuje mu wierzytelność w stosunku do pozwanej będąca przedmiotem umowy cesji z dnia 26 listopada 2014 wynikająca z tytułu zawarcia przez poprzednika prawnego powoda umowy bankowej z pozwaną W. O. (1) z dnia 25 lipca 2008 roku. Powód wskazał, że dochodzi od pozwanej zapłaty w łącznej kwocie 69 499,91 złotych na co składa się kwota 34538,48 złotych z tytułu należności głównej oraz 34961,43 złotych z tytułu skapitalizowanych odsetek umownych i ustawowych.

Na dzień zamknięcia rozprawy okoliczność istnienia, jak również wysokości wierzytelności nie została w niniejszym postępowaniu udowodniona.

Naczelną zasadą prawa cywilnego wyrażoną w art. 6 k.c. jest to, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Co do zasady zatem to powód musi udowodnić istnienie dochodzonej wierzytelności, okoliczności jej powstania oraz jej wysokość.

W niniejszej sprawie powód żadnej z tych okoliczności nie udowodnił.

Podkreślić należy, że powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, aby wykazać istnienie wierzytelności objętej pozwem, przedstawił wyłącznie kopię umowy cesji z dnia 26 listopada 2014 roku, wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji z dnia 26 listopada 2014 roku oraz pismo adresowane do pozwanej z dnia 22 maja 2015 roku stanowiące wezwanie do zapłaty, przy czym brak jest dowodu, by pismo z zawiadomieniem o cesji wierzytelności zostało kiedykolwiek doręczone, czy nadane pozwanej.

Nie przedstawiono żadnych innych dokumentów, w szczególności dokumentów źródłowych na okoliczność istnienia dochodzonej wierzytelności, okoliczności jej powstania oraz jej wysokości, nie zgłoszono żadnych wniosków dowodowych w tym zakresie. W niniejszej sprawie powód powołał się w pozwie na okoliczność, że dochodzona przez niego wierzytelność wynika z umowy bankowej, że stanowi kwotę niespłaconej należności głównej wraz z odsetkami za opóźnienie. Jednakże samej umowy również nie złożył do akt sprawy.

Rzeczą Sądu jest ocena, czy zgłoszone roszczenie znajduje poparcie w dowodach złożonych do akt sprawy. W niniejszej sprawie ocena ta przemawia na niekorzyść powoda, który - jak już wskazano - nie złożył wystarczających dowodów na poparcie żądania zgłoszonego w niniejszej sprawie.

Zdaniem Sądu, dopóki powód nie wykaże istnienia i wysokości roszczenia, pozwany nie musi podejmować obrony bez obawy o wynik sporu. Innymi słowy w niniejszej sprawie to na powodzie spoczywał ciężar dowodu wykazania istnienia wierzytelności oraz jej wysokości, czego powód nie uczynił.

Kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Bierność strony w tym zakresie nie zobowiązuje Sądu - poza wyjątkowymi przypadkami - do prowadzenia dowodu z urzędu. Jak wskazuje się w judykaturze Sądu Najwyższego nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996 w sprawie sygn. akt: I CKU 45/96, OSNC 1997 r., Nr 6-7, poz. 76).

Skoro powód powoływał się na to, że wierzytelność względem pozwanej wynika z określonej umowy winien był ją złożyć do akt sprawy, czego jednak nie uczynił. Brak umowy, regulaminu umowy, tabeli opłat i prowizji, czy ogólnych warunków umów uniemożliwiają Sądowi ustalenie istnienia, wysokości (poprawności) tak sformułowanego roszczenia.

Z powołanych wyżej względów powództwo podlegało oddaleniu jako nieudowodnione.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda zaskarżając go w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy:

1) art. 6 KC w związku z art. 233 § 1 KPC poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz jego wybiórczej oceny polegającej na całkowitym pominięciu wniosków dowodowych zawartych w pismach powoda z dnia 29.09.2015 r., skutkiem czego Sąd I instancji oparł orzeczenie na ustaleniach niezgodnych ze stanem faktycznym;

2) art. 316 § 1 KPC poprzez jego niezastosowanie i nie wzięcie pod uwagę wszystkich okoliczności wskazanych przez powoda w toku procesu;

3) art. 328 § 2 KPC poprzez brak podania przyczyn, dla których Sąd I instancji zaniechał przeprowadzenia dowodów z dokumentów przedłożonych i zaoferowanych przez powoda i złożonych wraz z pismem z dnia 29.09.2015 r.

W oparciu o tak przedstawione zarzuty apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości poprzez zasądzenie od pozwanej W. O. (1) na rzecz powoda kwoty 69 499,91 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja odnosi skutek w postaci zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie w całości żądania pozwu z powodu zasadności wskazanych w niej uchybień procesowych Sądu I instancji, które miały wpływ na jego treść , w postaci naruszenia przepisów art. 6 kc w zw. z art. 233 § kpc, art. 316 § 1 kpc i art. 328 § 2 kpc, a który to wyrok zapadł bez dokonania oceny załączonych do pisma procesowego powoda z dnia 29 września 2015 r dowodów w postaci dokumentów: umowy pożyczki bankowej z dnia 25 lipca 2008 r zawartej pomiędzy Bankiem (...) S.A. w W. a pozwaną, bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionego przeciwko pozwanej, postanowienia Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 19 października 2011 r w sprawie ICo 2485/11 nadającego klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Radomsku z dnia 19 grudnia 2013 r umarzającego postępowanie egzekucyjne w sprawie (...) wobec pozwanej W. O. (1) wobec bezskuteczności egzekucji oraz zawiadomienia pozwanej przez Bank (...) S.A. ( z dnia 21 stycznia 2015 r ) o przeniesieniu wierzytelności na rzecz powoda –(...)z siedzibą we W., w sytuacji, gdy obecna na rozprawie pozwana nie kwestionowała należności wobec wcześniej wymienionego Banku, będącej przedmiotem umowy cesji, na którą powołuje się powód, jak również nie podniosła zarzutów w zakresie wysokości dochodzonej pozwem kwoty, ograniczając się jedynie do ogólnego twierdzenia, że powództwo jest nieudowodnione.

Należy zauważyć, że w sprawie niniejszej powód wystąpił z pozwem o wydanie nakazu zapłaty załączając doń wystarczające – w jego ocenie – dowody.

Nie ulega wątpliwości, że swoje roszczenie powód wywodzi z umowy cesji. W takie sytuacji, gdy przedstawia dowód w postaci tejże umowy cesji nie można mówić, że nie udawadnia dochodzonego roszczenia w sytuacji gdy sama pozwana nie kwestionowała swojego zobowiązania wobec banku, będącego przedmiotem umowy cesji między tym bankiem a powodem, i nie zgłaszała zarzutów odnośnie jego wysokości, a na takie stanowisko pozwanej wskazuje przynajmniej treść protokołu z rozprawy przed Sądem Rejonowym.

W takiej sytuacji Sąd powinien uznać powództwo za uzasadnione. Tymczasem Sąd ten w procesie dyktoryjnym podjął nieuzasadnioną z urzędu inicjatywę w ramach obrony, jaka służyła pozwanej, a z której ta nieskorzystała, naruszając w ten sposób nie tylko zasadę równego traktowania stron procesu, ale przede wszystkim wynikające z art. 6 kc i art. 233 kpc zasady dotyczące gromadzenia dowodów, ich oceny i głownie ciężaru dowodzenia.

Dodać przy tym należy, że uznając, iż brak jest podstaw do wydania nakazu zapłaty, Sąd kierując sprawę na rozprawę do postępowania zwykłego winien wezwać powoda do wskazania pod rygorem stosownych skutków procesowych wszelkich twierdzeń i dowodów.

Nie postępując w powyższy sposób, Sąd doprowadził do sytuacji, że powód po otrzymaniu wezwania na rozprawę sam złożył pismo procesowe z dnia 29 września 2015 r, do którego załączył powołane i opisane powyżej dowody a które to pismo wpłynęło do tegoż Sądu już po ogłoszeniu zaskarżonego wyroku, co spowodowało, że Sąd nie dokonał oceny całego materiału dowodowego zaprezentowanego przez stronę powodową i doszedł do błędnego przekonania, iż powództwo nie zostało udowodnione.

W okolicznościach wyżej wskazanych, złożonych przez powoda przy piśmie procesowym z dnia 29 września 2015 r dowodów z dokumentów wyżej wymienionych nie można uznać w żadnym wypadku za spóźnione i w sytuacji, gdy nie kwestionuje ich pozwana także w postępowaniu apelacyjnym, która to nie podnosi twierdzeń przeciwnych niż twierdzenia pozwu poparte tymi dowodami, dowody te stanowić muszą podstawę do uwzględnienia powództwa w całości.

Dodać należy, że w sytuacji gdy powód wykazał nabycie spornej wierzytelności umową cesji należy przyjąć, że zgodnie z art. 513 kc pozwanej służą oczywiście przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miała przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie, w tym także zarzut, że wierzytelność została zaspokojona w całości lub w części, jednakże – zgodnie z art. 6 kc – to na niej spoczywał ciężar udowodnienia podnoszonego zarzutu, np. przez przedłożenie dowodu w postaci pokwitowania zapłaty, której to obrony pozwana jednak nie podjęła.

Niezależnie od powyższego powód wykazał w sprawie powołanymi powyżej dowodami więcej niż nakładał na niego ciężar dowodzenia wynikający z art. 6 kc.

Zatem stanowisko Sadu Rejonowego nie znajduje oparcia nie tylko w zgromadzonym już przed zamknięciem rozprawy materiałem dowodowym ale także i przede wszystkim w złożonych przez powoda w dniu ogłoszenia zaskarżonego wyroku dokumentach, w tym – umowie pożyczki bankowej (k. 31 – 32 akt), bankowym tytułu egzekucyjnym (k. 33 akt), postanowieniu Komornika Sadowego (k. 34 akt) oraz załączonych do pisma z dnia 29 września 2015 r – postanowienia Sądu Rejonowego w Radomsku w sprawie J Co 2485/11 i zawiadomienia o umowie przelewu, które nie były z obiektywnych w/w względów przedmiotem oceny tegoż Sądu.

Dlatego też, mając na względzie wszystkie powyższe rozważania, Sąd II instancji na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i uwzględniając w całości powództwo orzekł jak w sentencji

O kosztach procesu za obie instancje orzeczono na zasadzie art. 98 kpc przez zasądzenie od pozwanej, która przegrała proces, na rzecz strony powodowej kosztów, na które składają się poniesione przez powoda opłaty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego..

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Aleksandra Szymorek - Wąsek