Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy ze skargi M. S.

o wznowienie postępowania

w sprawie z powództwa S. S.

przeciwko M. S.

o alimenty

zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 11 marca 2013 roku, sygn. akt III RC 479/12

na skutek apelacji skarżącego M. S.

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 3 czerwca 2013 roku, sygn. akt III RC 253/13

uchyla zaskarżony wyrok znosząc postępowanie przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania temu sądowi pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt II Ca 571/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po rozpoznaniu sprawy ze skargi M. S. o wznowienie postępowania w sprawie S. S. przeciwko M. S. o alimenty oddalił skargę o wznowienie postępowania.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Pozwany w sprawie o alimenty M. S. w trakcie toczącej się sprawy o alimenty z powództwa jego S. S. wymeldował się z miejsca stałego pobytu w lutym 2013 roku. W trakcie toczącego się postępowania o alimenty w sprawie sygn. akt III RC 479/12 nie poinformował Sądu o zmianie miejsca pobytu. W miesiącu sierpniu 2012 roku wyrejestrował się jako bezrobotny. W trakcie postępowania o alimenty w w/w sprawie pozwany nie odbierał wezwań wobec czego sąd zwrócił się do Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi o przesłuchanie go w drodze pomocy sądowej. Pozwany został przesłuchany w powyższym Sądzie w dniu 21 lutego 2013 roku. O terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 11 marca 2013 roku został powiadomiony w sposób prawidłowy, wezwanie awizowano a Sąd uznał za doręczone w sposób prawidłowy. Po wydanym wyroku w dniu 27 marca 2013r. udzielił swojej matce B. B. pełnomocnictwa do występowania w jego imieniu w sprawie sygn. akt III RC 479/12. Pełnomocnik B. B. nie złożyła apelacji od zapadłego w dniu 11 marca 2013 roku wyroku

Sąd Rejonowy zważył, iż podstawę żądania pełnomocnika powoda stanowi art. 399§ l k.p.c. który stanowi , iż w wypadkach przewidzianych w dziale niniejszym można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Przepis art.401 k.p.c. określa przesłanki, w których można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności. Według tego przepisu można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się wyroku nie mogła domagać się wyłączenia. Ponadto jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania. Nie można jednak żądać wznowienia jeżeli przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe. Można żądać wznowienia postępowania w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą , na podstawie którego zostało wydane orzeczenie. Ponadto na podstawie określonej w art.410 k.p.c. skarżący powinien uprawdopodobnić dopuszczalność wznowienia. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika ażeby zostały spełnione przesłanki wznowienia postępowania. Skarżący nie może skutecznie powoływać się na okoliczność, że wyrok został wydany pod jego nieobecność gdyż sprawa toczyła się z jego udziałem o czym świadczy fakt jego przesłuchania w drodze pomocy sądowej przez Sąd Rejonowy w Łodzi w dniu 21.02.2013 roku. Fakt, iż wymeldował się w miesiącu lutym 2013 roku nie jest okolicznością usprawiedliwiającą ,ponieważ wiedząc o toczącym się postępowaniu obowiązkiem skarżącego było zawiadomienie sądu o zmianie miejsca pobytu. Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka na okoliczności powołane w uzasadnieniu skargi ,w którym również nie została zawarta żadna z przesłanek wznowienia. Ponadto ustanowiony w dniu 27 marca 2013 roku w sprawie pełnomocnik pozwanego B. B. posiadając możliwość złożenia w terminie apelacji nie złożyła jej.

Zatem mając na uwadze powyższe okoliczności i nie spełnienie żadnej ustawowej podstawy wznowienia postępowania Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art.412 §1 i§2 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że powód M. S.w trakcie toczącego się postępowania o alimenty nie poinformował Sądu o zmianie miejsca pobytu - podczas gdy brak jest podstaw do takiego przyjęcia, zwłaszcza, że materiał dowodowy wskazuje na prawidłowe wywiązanie się z tego obowiązku, gdyż jeszcze przed wyznaczonym dniem przesłuchania, które nastąpiło w dniu 21 lutego 2013 roku - M. S.skierował do Sądu pismo z dnia 14 stycznia 2013 roku informując szczegółowo o swojej sytuacji osobistej, wnosząc o powiadomienie go drogą e'mailową o terminie rozprawy wyznaczonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim. Podczas krótkiego pobytu w Polsce nie mógł podać późniejszego adresu pobytu, gdyż nie wiedział, gdzie otrzyma zajęcie zarobkowe: w Norwegii czy w Holandii.

2. naruszenie procedury poprzez niezasadne pominięcie dowodu z zeznań świadka w osobie B. Z. na okoliczności powołane w uzasadnieniu skargi, która zamieszkując w tej samej miejscowości co S. S.- dobrze zna warunki materialne ojca M., co mogło poddać w wątpliwość jego roszczenie alimentacyjne względem syna, oraz poprzez przyjęcie, iż strona przed uprawomocnieniem się wyroku miała możność działania .

Biorąc pod uwagę powyższe zarzuty apelujący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja odnosi zamierzony skutek aczkolwiek nie z powodów w niej podniesionych.

Zgodnie z art. 378 § 1. k.p.c. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania.

Nieważność postępowania zachodzi m.in. wtedy gdy skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy ( art. 379 pkt 4 k.p.c.).

Ze względu na konieczność zapewnienia bezstronności i obiektywizmu w rozpoznaniu sprawy w niektórych sytuacjach sędzia jest wyłączony z mocy ustawy od rozpoznania danej sprawy . Kodeks postępowania cywilnego wskazuje szereg przepisów które stanowią o wyłączeniu sędziego z mocy ustawy od rozpoznania sprawy (por. art. 48 k.p.c. art. 386 § 5 k.p.c., art. 394 ² § 1 k.p.c. , art. 398 ¹⁵ § 2 k.p.c. i art. 413 k.p.c..)

W myśl art. 48§ 3 k.p.c. sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej skargi.

Wydając wyrok w sprawie niniejszej na mocy którego skarga M. S. o wznowienie postępowania w sprawie III RC 479/12 została oddalona Sąd orzekał w tym samym składzie co w sprawie III RC 479/12 rażąco naruszając art. 48§ 3 k.p.c. . W tym stanie rzeczy postępowanie jest dotknięte nieważnością co Sąd II instancji musi wziąć pod rozwagę z urzędu.

Konsekwencją stwierdzenia nieważności postępowania jest zniesienie postępowania przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania z pozostawieniem mu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego, a to na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. w zw. z art. 108 § 2 k.p.c.

Ponownie rozpoznając sprawę w innym składzie Sąd Rejonowy ponownie rozważy dopuszczalność i ewentualnie zasadność złożonej skargi o wznowienie postępowania.