Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w S. I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2018 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko J. P., B. J., A. Z., A. W. (1), T. K., Z. K. (1), M. G., A. S. i B. W.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda W. C. na rzecz każdego z pozwanych J. P., B. J., A. W. (1), T. K., Z. K. (1), M. G. i B. W. kwotę 812,43 zł (osiemset dwanaście złotych 43/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt I C 398/17

UZASADNIENIE

Powód - W. C. , wniósł przeciwko pozwanym: J. P., B. J., A. W. (1), T. K., Z. K. (1), M. G., B. W., Z. K. (2), A. Z. i A. S. pozew, w którym domagał się wydania wyroku o pomówienie jego osoby w sprawie karnej prowadzonej przed Sądem Rejonowym w S.pod sygn. akt (...).

W uzasadnieniu powód podał, iż pozwani zeznawali w sprawie karnej w charakterze świadków, pomimo że sami o zajściu nie mieli wiedzy, a dowiedzieli się o nim od B. W., skutkiem czego powód został skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności.

Pismem z dnia 16 czerwca 2017 r. powód wyjaśnił, iż domaga się od pozwanych po 500 zł tytułem odszkodowania za fałszywe zeznania w sprawie (...) oraz przeprosin, a także sprostowania przez pozwanych swoich zeznań złożonych w sprawie karnej. Zażądał również by po zakończeniu niniejszego postępowania przekazać sprawę do wydziału karnego w celu ukarania tych osób za składanie fałszywych zeznań. (k.7)

Wezwany do wskazania treści przeprosin i sprostowania, których złożenia domaga się od pozwanych, powód podał, iż żąda, by każdy z pozwanych złożył listownie na adres ZK C. przeprosiny o treści „Przepraszam za złożenie zeznań na Pana nie korzyść gdyż nie wiedziałem/wiedziałam nic na temat sprawy a dowiedziałem się/dowiedziałam się o od P. B. W. za to bardzo przepraszam”. Jeżeli chodzi o sprostowanie to powód wyjaśnił, iż żąda by pozwani sprostowali swoje zeznania złożone w postępowaniu przygotowawczym poprzez złożenie oświadczenia do akt sprawy (...), gdzie wskażą, że zeznawali nieprawdę i o sprawie nic nie wiedzieli.

Pozwani J. P., B. J., A. W. (1), T. K., Z. K. (1), M. G., B. W. w odpowiedzi na pozew wnieśli o oddalenie powództwa w całości jako oczywiście bezzasadnego oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (k. 191 i nast.).

W uzasadnieniu pozwani podnieśli, że powód został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w S.na karę 3 lat pozbawienia wolności, co oznacza, że W. C. popełnił zarzucany mu czyn zabroniony, którego pokrzywdzonym był B. W.. Odwołując się do treści art. 11 k.p.c., pozwani wskazywali na niedopuszczalność dokonywania przez sąd w postępowaniu cywilnym tych samych ustaleń, co do których zachodzi to związanie. Sąd Okręgowy w S.nie może więc badać, czy zeznania świadków w sprawie karnej były fałszywe i nakazywać im sprostowania tych zeznań. Skoro nie budzi wątpliwości, iż powód popełnił czyn zabroniony, którego ofiarą był B. W. to dochodzenie przez niego jako sprawcy czynu roszczeń w stosunku do pokrzywdzonego oraz świadków budzi uzasadnione zastrzeżenia i wino być postrzegane jako rażące nadużycie przez powoda prawa podmiotowego.

Pozwani Z. K. (2), A. Z. i A. S. nie złożyli odpowiedzi na pozew.

Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w S.odrzucił pozew w stosunku do Z. K. (2), albowiem Z. K. (2) zmarł przed złożeniem pozwu (k. 160)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przeciwko W. C. został wniesiony do Sądu Rejonowego w S. akt oskarżenia o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk i art. 157 § 2 kk przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k., o czyn z art. 281 kk, o czyn z art. 190 § 1 kk , o czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 kk i o czyn z art. 191 § 2 kk. popełnione m.in. na szkodę B. W.. W toku postępowania przygotowawczego zeznania w charakterze świadków złożyli m.in. J. P., B. J., A. W. (2), T. K., Z. K. (1), M. G., A. Z., A. S..

(bezsporne)

W toku procesu W. C. złożył wniosek o dobrowolne poddanie się karze i wydanie wyroku skazującego, który to wniosek Sąd uwzględnił w całości uznając, iż wina W. C. i okoliczności popełnienia zarzucanych mu przestępstw nie budzą wątpliwości. I tak wyrokiem z dnia 4 grudnia 2015 r. W. C. został uznany za winnego tego że:

- w dniu 11 lutego 2015 r. w S., uderzając nożem o ostrzu o długości ok. 7 cm w okolice podżebrza lewego usiłował spowodować u B. W. chorobę realnie zagrażającą życiu, zamierzonego celu nie osiągając z uwagi na rodzaj odzieży w jaką był ubrany B. W., przy czym w wyniku zadanego urazu B. W. doznał obrażeń ciała w postaci rany kłutej podżebrza lewego naruszając czynności narządu ciała na okres czasu nie dłuższy niż 7 dni tj. przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk i art. 157 § 2 kk przy zastosowaniu art. 11 § 2 kk;

- w dniu 9 lutego 2015 r. w S., działając w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej ze sklepu (...) przy ul. (...) rzeczy w postaci butelki whisky m-ki L. o pojemności – 0,5 litra i wartości 84,99 zł bezpośrednio po dokonaniu kradzieży tej rzeczy, użył wobec pracownika ochrony sklepu (...) przemocy w postaci uderzenia pięścią twarz, tj. za przestępstwo z art. 281 kk;

- w dniu9 lutego 2015 r. w S. wypowiadając słowa „i tak zginiesz” groził B. W. pozbawieniem życia, wzbudzając w nim uzasadnioną obawę spełnienia groźby tj. przestępstwa z art. 190 § 1 kk;

- w dniu 11 lutego 2015 r. w S., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, wypowiadając dwukrotnie słowa „ i tak cię zabiję” groził B. W. pozbawieniem życia, wzbudzając w nim uzasadnioną obawę spełnienia groźby tj. o czyn z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk;

- w dniu 14 lipca 2014 r. w P. w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w postaci wynagrodzenia za pracę, poprzez przesłanie wiadomości SMS groził A. L. pozbawieniem życia tj. przestępstwa z art. 191 § 2 k.k.

Za powyższe czyny W. C. został skazany m.in. na karę łączną 3 lat pozbawienia wolności.

(bezsporne, nadto dowód: wyrok i uzasadnienie sporządzone w sprawie (...) Sądu Rejonowego w S.).

Sąd zważył, co następuje:

Powód kierując swoje roszczenie przeciwko pozwanym stał na stanowisku, że pozwani składając w sprawie karnej, w ocenie powoda, fałszywe zeznania doprowadzili do skazania go na karę 3 lat pozbawienia wolności.

Na gruncie niniejszej sprawy istotne znaczenie należy przypisać temu, iż W. C. został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 4 grudnia 2015 r., sygn. akt (...) za przestępstwa w nim wskazane, a popełnione m.in. z pokrzywdzeniem B. W. (jednego z pozwanych w niniejszej sprawie). Sąd cywilny jest bowiem , zważywszy na uregulowania zawarte w art. 11 k.p.c., związany ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku co do popełnienia przestępstwa, czyli okolicznościami składającymi się na jego stan faktyczny znajdującymi się w sentencji, tj. osobą sprawcy, przedmiotem przestępstwa, czynem przypisanym oskarżonemu, czasem i miejscem jego popełnienia, a także i osobą nim pokrzywdzoną, o ile należy do znamion przedmiotowych konkretnego przestępstwa (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 5 grudnia 2008 r., (...), Lex (...); 14 kwietnia 1977 r., (...)). Sąd, rozpoznając sprawę cywilną, nie może więc dokonywać jakichkolwiek własnych ustaleń co do wyżej wskazanych okoliczności i musi przyjąć, iż skazany ( tu powód) popełnił przestępstwa przypisane mu wyrokiem karnym.

W. C. nie kwestionował, że dopuścił się przestępstw przeciwko B. W., za które został prawomocnie skazany. Podnosił też, iż jego celem nie jest podważenie w niniejszym postępowaniu prawomocnego wyroku karnego. Swoje powództwo opierał na twierdzeniu, że został prawomocnie skazany, albowiem świadkowie złożyli fałszywe zeznania. W istocie więc jego zarzuty dotyczą postępowania dowodowego w sprawie karnej. Tymczasem skoro sąd cywilny, jak to już wyjaśniono, nie może, z uwagi na treść art. 11 k.p.c., dokonywać ustaleń sprzecznych z wydanym w sprawie karnym wyrokiem skazującym, to nie może prowadzić w tym zakresie postępowania dowodowego, a tym bardziej dokonywać odmiennej, niż to uczynił sąd karny, oceny dowodów, w szczególności co do wiarygodności zeznań świadków.

Uszło jednocześnie uwadze powoda, że wyrok skazujący W. C. został wydany w trybie art. 338a kpk, a więc w wyniku uwzględnienia przez sąd karny jego wniosku o dobrowolne poddanie się karze i wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Sąd karny nie prowadził więc postępowania dowodowego. Podstawę skazania stanowiło złożenie wniosku przez oskarżonego W. C. o dobrowolne poddanie się karze i wydanie wyroku skazującego oraz uznanie przez sąd karny, że sprawstwo i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości, zatem zachodzą przesłanki do uwzględnienia wniosku.

W sytuacji przyznania się przez powoda (oskarżonego w sprawie karnej) do popełnienia przestępstwa, a co więcej, złożenia przez niego wniosku o wydanie wyroku skazującego, niezrozumiałe jest kierowanie przez niego aktualnie jakichkolwiek roszczeń przeciwko pozwanym opartych na argumentacji, iż został przez nich pomówiony w sprawie karnej, co doprowadziło do jego skazania. W tym miejscu, wskazać należy, iż chociaż powód zarzuca pozwanym pomówienie go w sprawie karnej, złożenie fałszywych zeznań, to jednak nie konkretyzuje tych twierdzeń w żaden sposób. Zdaje się, iż powód pomówień tych upatruje w tym, że pozwani zeznawali przeciwko niemu w sprawie karnej, mimo że nie byli bezpośrednimi świadkami zdarzenia. Jednocześnie, co jest kuriozalne, pozwem opartym na tej argumentacji, powód objął B. W. – osobę bezpośrednio pokrzywdzoną przestępstwami, za które powód został skazany. Wyjaśnić więc powodowi należy, iż zeznanie o tym czego nie widziało się a co usłyszało się, czy z innych źródeł dowiedziało, nie jest równoznaczne z pomówieniem, czy złożeniem fałszywych zeznań. Uwagi te nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a czynione są jedynie tytułem wyjaśnień.

Podsumowując, powód w niniejszym procesie domaga się zasądzenia od pozwanych odpowiednich kwot, nakazania złożenia przeprosin i sprostowania zeznań złożonych w sprawie karnej, twierdząc iż został przez pozwanych pomówiony, że pozwani złożyli fałszywe zeznania. By jego powództwo mogło zostać uwzględnione, rzeczą powoda było wykazanie, iż takie działanie pozwanych w istocie miało miejsce, że w skutek tych działań naruszone zostały dobra osobiste powoda, że doznał on szkody, a nadto wykazanie dalszych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych. Powyższe jednak, poza samymi twierdzeniami powoda nie znalazło odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym. To, że powód uważa, iż został pomówiony, nie oznacza że te zarzuty są zasadne i jest niewystarczające do uwzględnienia powództwa. Argumentacja powoda sprowadza się w istocie do kwestionowania prawomocnego wyroku karnego którym został skazany, co jak już wyżej wskazano, z uwagi na treść art. 11 k.p.c. nie jest możliwe w postępowaniu cywilnym. Skazujący powoda wyrok karny nie został wzruszony, powód też nie dysponuje wyrokami skazującymi pozwanych za złożenie fałszywych zeznań. Postępowanie cywilne o naruszenie dóbr osobistych, nakazanie i zapłatę nie służy zaś stwierdzeniu, że pozwani popełnili przestępstwo złożenia fałszywych zeznań.

Z uwagi więc na treść prawomocnego wyroku karnego, którym powód został skazany za popełnienie przestępstw przeciwko B. W. przy uwzględnieniu, iż wyrok ten wydany został w wyniku uwzględnienia wniosku W. C. o dobrowolne poddania się karze i wydanie wyroku skazującego, a także wobec niewykazania przez powoda jakiejkolwiek szkody, powództwo powoda oparte na twierdzeniu, że pozwani (a świadkowie i pokrzywdzony w postępowaniu karnym) w wyniku fałszywych zeznań doprowadzili do skazania powoda, należało jako oczywiście bezzasadne oddalić.

W tym stanie rzeczy sąd na podstawie art. 6 kc i art. 11 k.p.c. orzekł jak w pkt. 1 sentencji.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku powoda o odroczenie rozprawy motywowane tym, iż nie otrzymał odpisu odpowiedzi na pozew. Powodowi udostępnione zostały akta sprawy i powód zapoznał się z nimi w całości w dniu 21 lutego 2018 r., co potwierdził własnoręcznym podpisem (k.222) i co przyznał na rozprawie w dniu 26 lutego 2018 r. (k. 223). Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że wydając zarządzenie o doręczeniu powodowi odpisu odpowiedzi na pozew, nie zakreślił powodowi żadnego terminu, ani nie zobowiązywał powoda do ustosunkowania się do jego treści, przedstawienia ostatecznego stanowiska w sprawie (k. 196). Powód został doprowadzony na rozprawę dniu 26 lutego 2018 r., miał możliwość wypowiedzenia się i ustosunkowania do podnoszonych w odpowiedzi na pozew twierdzeń. W tych okolicznościach odroczenie rozprawy nie służyłoby zapewnieniu powodowi jego gwarancji procesowych, a jedynie powodowałoby niepotrzebną zwłokę w rozpoznaniu niniejszej sprawy.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt. 2 wyroku, stosownie do wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Wprawdzie powód został postanowieniem tutejszego sądu całkowicie zwolniony z ponoszenia kosztów sądowych, jednakże zwolnienie to stosownie do treści art. 108 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie zwalnia powoda od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie art. 102 k.p.c. i nieobciążania powoda kosztami należnymi pozwanym. Aktualna sytuacja życiowa i finansowa powoda związana z faktem odbywania przez niego kary pozbawienia wolności nie uzasadnia sama przez się zastosowania powyższego przepisu. Osadzenie powoda w zakładzie karnym stanowi konsekwencję popełnienia przez niego przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu. Pokrzywdzonym ich popełnieniem jest jeden z pozwanych w niniejszej sprawie. Sam fakt odbywania kary pozbawienia wolności nie zwalnia powoda z dokonania oceny zasadności występowania na drogę postępowania sądowego, w tym z konieczności liczenia się z konsekwencjami przegrania sporu także w zakresie kosztów procesu.

Stąd też, Sąd, na podstawie art. 98 § 1i § 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. zasądził od powoda na rzecz każdego z pozwanych: J. P., B. J., A. W. (1), T. K., Z. K. (1), M. G. i B. W. kwotę 812,43 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości 810 zł ustalone w oparciu o § 2 pkt 1 i § 8 ust.1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (j.t. Dz. U. 2018.265) oraz stosowny ułamek opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - 2,43 zł
(17 zł : 7).

Na oryginale właściwy podpis.